Koklear İmplantlar ve Sinyal İşleme
77 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Koklear implantlar ve işitme cihazları aynı terminolojiye sahiptir.

False (B)

Akustik sinyallerin elektriksel sinyallere kodlanmasını etkileyen 3 temel parametre şunlardır:

  • Frekans, Tonlama, Şiddet
  • Tonlama, Ritm, Zaman
  • Şiddet, Frekans, Zaman (correct)
  • Hız, Frekans, Zaman

Koklear implant kullanıcıları için normal işitmeye sahip kişilere göre daha küçük olan elektriksel dinamik aralık nedir?

20 dB

İşitsel deprivasyon veya nöral dejenerasyon nedeni ile ulaşılamayan uyarım eşiği seviyesine ______ denir.

<p>eşik seviyesi</p> Signup and view all the answers

Çocuklar ve yetişkinler için uyarım eşiğini belirlerken aynı yöntemler kullanılabilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

AB marka implantlarda üst uyarım seviyesi hangi harfle gösterilir?

<p>M (D)</p> Signup and view all the answers

Üst uyarım seviyesi doğru belirlenmediğinde kişinin cihazdan elde edeceği fayda artar.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Koklear implantlarda elektrik enerjisi, kokleaya ait nöral yapılara özel bir şekilde aktarılır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Elektrik akımın anlık olarak değişmesi, elektrotu çevreleyen hücrelerin doğal enerji dengesini bozabilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Elektrik sinyallerinin hızla işitme siniri üzerinden iletilmesi, elektrik enerjisinin beynin anlayabileceği bir sinir sinyaline dönüştürülmesi anlamına gelir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Koklear implantların doğal enerji dengesini geri getirmek önemlidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Koklear implantlarda uyarım şiddetini artırmanın iki yolu vardır. Bunlardan biri akım amplitütünü (amper) artırmaktır. Diğer yol ise:

<p>Akım genişliğini (pulse width) artırmak (D)</p> Signup and view all the answers

Günümüzde koklear implant sistemleri, elektrot dizisi boyunca tüm elektrotlara bifazik (iki fazlı) elektrik pulse'ları göndermektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Trifazik uyarım, bifazik uyarıma göre daha yüksek seviyelerde akım gönderilmesine olanak tanır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Input dinamik aralığı koklear implant programlaması yapılırken odyolog tarafından belirlenen bir parametre değildir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hassasiyet, input dinamik aralık ile ilişki içerisinde değildir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kompresyon, otomatik kazanç kontrolü (AGC) gibi fonksiyon göstermektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Kanal kazancı, sinyal işlemlenmeden önce frekansa spesifik olarak input sinyalinde artışla sonuçlanmaktadır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Volüm kontrolünün ayarlanması, doğrudan sinyalin gürlük algısını etkilemektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Elektrot temas noktası, kokleanın içerisinde spiral ganglion nöronlarına elektriksel uyaranların gönderildiği fiziksel temas noktalarıdır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Koklear implantlarda her elektrot temas noktası belirli bir frekans aralığını işlemektedir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Sanal elektrot/akım yönlendirmenin hedefi, kullanıcıların spektral çözünürlük becerilerini artırmaktır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Frekans dağılımının özelliği, frekansların aktif elektrotlara nasıl paylaştırılacağına karar verilmesini sağlar.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Bazı sistemlerde frekans dağılımı otomatik olarak gerçekleştirilir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Uyarım hızı (rate), bir elektrot temas noktasına 1 saniyede gönderilen bifazik pulse sayısı anlamına gelmektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Eski implantlarda uyarım hızı günümüzdeki implantlara göre daha yüksektir?

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Temporal ipuçlarının kodlanmasının yanı sıra, uyarım hızındaki değişiklikler kişinin perde (pitch) ve şiddet algısında da değişikliklere yol açabilmaktadır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Uyarım hızı (rate) ile akım genişliği (pulse width) arasında doğrudan orantı vardır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Hastanın yeterli seviyede duyması için yüksek seviyelerde elektrik akımına ihtiyaç duyuluyorsa, akım genişliğinin azaltılması gerekebilir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Maksimum toplam uyarım hızı (maximum total stimulation rate), bir implantın saniyede en fazla gönderebileceği uyarım sayısı anlamına gelir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Zarf (envelope) konuşmayı anlamak için gerekli olan temporal (zamansal) ipuçlarını sağlamamaktadır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Amplitütteki hızlı fluktuasyonlar sinyalin ince zamansal bilgi (fine temporal structure) hakkında bilgi taşımaz.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Amplitüt zarfı ve bazı konuşma seslerinin spektrumu birbirine benzer olduğunda, kişilerin bu iki sesi birbirinden ayırt edebilmesi için ince zamansal bilgi farklılıkları gerekmez.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Memeli kokleasında frekans bilgisinin kodlanması, koklear tonotopiye bağlı değildir.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Normal işitme sisteminde, kokleanın ikinci kıvrımından itibaren daha basit bir frekans kodlama süreci devreye girer

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kokleanın ikinci kıvrımında tonotopik kodlamaya ek olarak bir çeşit rate coding (hız kodlaması) görülmez.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Kokleanın apikal kısmında tüy hücreleri, gelen ses sinyalinin frekansına bağlı olarak sinir sinyalleri meydana getirmez.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Spiral ganglion nöronlarında meydana gelen phase-locking (faz kilitlenme), sinir hücrelerinin aksiyon potansiyelini gelen ses dalgasına senkronize etmekle ilgilidir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Orta frekanslardan alçak frekanslara kadar, bir ses dalgasının her bir döngüsü bir tüy hücresi yanıtı oluşturmaz.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Sesin frekansı saniyedeki döngü sayısına değil de, amplitüdüne göre ölçülmektedir

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Aplazik işitme siniri olanlarda uyarım yüksek hızda (rate) olumsuz sonuçlar vermez.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Koklear implant yazılımlarında rate ifade edilirken genelde tüm elektrotların toplam uyarım hızı (total stimulation rate) kastedilmektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Kanal uyarım hızı (channel stimulation rate), koklear implantın toplam uyarım hızının (total stimulation rate) elektrot (kanal) sayısına bölümüdür.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Bazı konuşma işlemleme stratejilerinde, gelen akustik sinyal kanallara ayrıldıktan sonra, yüksek frekanslarda bu kanallara denk gelen elektrot temas noktaları zaman bilgisinden yararlanılmaktadır.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Yüksek uyarım hızları (rate) normal işitme sistemine daha benzer yanıtlar verildiğini göstermektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Uyarım hızı (rate) kişinin yaşına, işitme kaybının türüne ve sebebine göre değişiklik göstermektedir.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Yüksek uyarım hızları (rate) tinnitus, yankı ve kötü ses kalitesi gibi problemlere yol açmaz.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Koklear implantlar ve işitme cihazları arasında ne gibi benzerlikler ve farklılıklar vardır?

<p>Koklear implantlar ve işitme cihazları arasında paralellikler olsa da terminolojileri arasında farklılıklar mevcuttur.</p> Signup and view all the answers

Akustik sinyallerin elektriksel sinyallere dönüştürülmesini etkileyen üç temel parametre şunlardır:

<p>Şiddet, Frekans, Zaman (B)</p> Signup and view all the answers

Koklear implant kullanıcıları için konuşma sesleri ve günlük sesler yaklaşık 100 dB'lik geniş bir şiddet aralığında yer almaktadır.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Elektriksel dinamik aralık nasıl tanımlanır?

<p>Elektriksel dinamik aralık, koklear implant kullanıcısının algısal eşiği ile elektriksel uyarım ile sağlanan en rahat duyma seviyesi (yani yüksek, ancak rahatsız edici olmayan) arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.</p> Signup and view all the answers

Elektriksel uyarım eşiği ne anlama gelir?

<p>Elektriksel uyarım eşiği, bir kişinin elektrotlarına elektrik sinyalleri gönderildiğinde algılayabileceği en düşük miktardaki uyarım anlamına gelmektedir.</p> Signup and view all the answers

Koklear implant programlamasında üreticilerin kullandığı farklı kavramlar, tanımlar ve kısaltmalar hakkında bilgi veriniz.

<p>Üreticilerin programlama yazılımlarında bu seviyeyi temsil eden farklı kavramlar, tanımlar ve kısaltmalar kullanılabilmektedir. Eşik seviyesi Cochlear ve AB marka implantlar için 'T', MEDEL marka implantlar içinse 'THR' veya 'threshold' şeklinde gösterilmektedir.</p> Signup and view all the answers

Koklear implant kullanıcısının üst uyarım seviyeleri neden önemlidir?

<p>Koklear implant kullanıcılarının üst uyarım seviyeleri kritik öneme sahiptir, çünkü doğrudan konuşmayı ayırt etme performansını, ses kalitesini ve prelingual işitme kayıplı çocuklarda kendi sesini duyup takip ederek yeni sesler üretmesini etkilemektedir.</p> Signup and view all the answers

Kokleaya elektrot kontak noktalarında elektrik enerjisi nasıl aktarılır?

<p>Kokleadaki elektrot kontakt noktalarında, elektrik enerjisi kokleaya ait nöral yapılara özel bir şekilde aktarılmaktadır.</p> Signup and view all the answers

Akım ampitütünü artırmak için hangi iki yol kullanılabilmektedir?

<p>Uyaran şiddetini artırmak iki şekilde gerçekleştirilebilir. Bunlardan bir tanesi akımın amplitütünü (pulse içerisinde her bir fazın yüksekliği - amper-) artırmaktır. Diğer bir yol ise akım genişliğini (pulse width) artırmaktır.</p> Signup and view all the answers

Trifazik uyarımın amacı nedir?

<p>Trifazik uyarımda pozitif faz ikiye bölünerek akım 3 fazda gönderilmekte, bu şekilde akımın sonlanması sonrası meydana gelen minimum elektrik alan etkisi düşürülmektedir.</p> Signup and view all the answers

Fasiyal sinir uyarımı (FSU) nedir?

<p>Koklear implantasyonun potansiyel bir yan etkisi fasiyal sinir uyarımı (FNS) veya diğer işitsel olmayan uyarımlardır. Koklear implant kullanıcılarında FSU görülme sıklığı %1-10 arasında değişmektedir ve marka fark etmeksizin meydana gelmektedir.</p> Signup and view all the answers

Akustik uyaranlar kişinin elektriksel dinamik aralığı içerisine nasıl yerleştirilir?

<p>Akustik uyaranları kişinin elektriksel dinamik aralığı içerisine yerleştirmek için implant üreticileri tarafından farklı yaklaşımlar kullanılmaktadır.</p> Signup and view all the answers

Input dinamik aralık (IDR) ne anlama gelir?

<p>Input dinamik aralık, koklear implant programlaması yapılırken odyolog tarafından karar verilebilen bir parametredir.</p> Signup and view all the answers

Hassasiyet (sensitivity) parametresi ne ifade etmektedir?

<p>Hassasiyet olarak adlandırılan parametre, ses işlemcisinin mikrofonu tarafından gelen akustik sinyale ne kadar kazanç uygulanacağını ifade etmektedir.</p> Signup and view all the answers

Kompresyon (compression) ne amaçla kullanılır?

<p>Geniş akustik girdi aralığını, koklear implant kullanıcılarının oldukça dar elektriksel dinamik aralığı içerisinde sığdırabilmek için tüm koklear implant sistemleri kompresyon kullanmaktadır.</p> Signup and view all the answers

Kanal kazancını ayarlamanın amacı nedir?

<p>Kanal kazancına yapılan artış, sinyal işlemlenmeden önce frekansa spesifik olarak input sinyalinde artışla sonuçlanmaktadır.</p> Signup and view all the answers

Volüm kontrolünü ayarlamanın etkisi nedir?

<p>Volüm kontrolünün ayarlanması doğrudan sinyalin gürlük algısını etkilemektedir.</p> Signup and view all the answers

Elektrot temas noktası nedir?

<p>Elektrot temas noktası, implante edilen cihazın elektrot dizini üzerinde spiral ganglion nöronlarına elektriksel uyaranların gönderildiği fiziksel temas noktalarıdır.</p> Signup and view all the answers

Kanal nedir?

<p>Kanal ise, elektrot temas noktasına iletilmeden önce gelen sesin belirli bir frekans aralığında analiz edilip işlemlenmesi anlamına gelmektedir.</p> Signup and view all the answers

Sanal elektrot veya akım yönlendirme teknolojisinin amacı nedir?

<p>Akım yönlendirme yaklaşımında, iki elektrot üzerinden aynı anda uyaran gönderilerek, iki temas noktasının arasındaki nöral popülasyonun da uyarılması hedeflenmektedir.</p> Signup and view all the answers

Sanal elektrot/akım yönlendirme teknolojisinin hedefi nedir?

<p>Sanal elektrot/akım yönlendirme teknolojisinin hedefi, kullanıcıların spektral çözünürlük becerilerini artırmaktır.</p> Signup and view all the answers

Frekans dağılımı özelliği ne amaçla kullanılır?

<p>Frekans dağılımı özelliğiyle birlikte, frekansların aktif elektrotlara nasıl paylaştırılacağına karar verilmektedir.</p> Signup and view all the answers

Uyarma hızı (rate) ne anlama gelir?

<p>Uyarma hızı (rate), bir elektrot temas noktasına 1 saniyede gönderilen bifazik pulse sayısı anlamına gelmektedir.</p> Signup and view all the answers

Temporal ipuçları kodlamasının yanısıra uyarım hızındaki değişiklikler hangi etkilere neden olabilir?

<p>Temporal ipuçlarının kodlanmasının yanısıra, uyarım hızındaki değişiklikler kişinin perde (pitch) ve şiddet algısında da değişikliklere yol açabilmektedir.</p> Signup and view all the answers

MEDEL Fine Structure Processing (FSP) sinyal işlemleme stratejisi nedir?

<p>MEDEL Fine Structure Processing (FSP) sinyal işlemleme stratejisinde özellikle alçak frekanslara denk gelen elektrotlarda, uyarım rate'i gelen sinyalin frekansı ile örtüşecek şekilde artış göstermektedir.</p> Signup and view all the answers

Amplitüt ve zarf (envelope) kavramları hakkında bilgi veriniz.

<p>Amplitüt, bir sinyalin tepe noktasıyken, sinyal zarfı (envelope) sinyalin tepe noktalarını (amplitüt) takip eden bir eğridir. Amplitüt sayılarla ifade edilen bir ölçümken zarf (envelope) bir eğridir. Zarf (envelope), bir akustik sinyalin amplitütünün (şiddetinin) zaman içerisinde nasıl değiştirdiğini ifade etmektedir.</p> Signup and view all the answers

İnce zamansal bilgi (fine temporal structure) neden önemlidir?

<p>Fine temporal structure gürültüde konuşmayı anlama, müzik algısı, müzikten keyif alma ve sesin perdesini tanıma gibi beceriler için kritik öneme sahiptir.</p> Signup and view all the answers

Tonotopik organizasyon ve temporal fine structure neden işitme için önemlidir?

<p>Memeli kokleasında frekans bilgisinin kodlanması koklear tonotopiye bağlıdır. Normal işitme sisteminin frekans kodlamasında, kokleanın ikinci kıvrımından itibaren daha kompleks bir süreç devreye girmektedir.</p> Signup and view all the answers

Phase-locking (faz kilitlenme) nasıl çalışır?

<p>Yani teoride; 110 Hz'lik bir ses sinyali işitme siniri fibrillerinde saniyede 110 tane, 263 Hz'lik bir ses saniyede 263 tane, 440 Hz'lik bir ses saniyede 440 tane birleşik aksiyon potansiyeli meydana getirmektedir. Bu phase-locking (faz kilitleme), işitme sinirinin aksiyon potansiyelini gelen ses dalgasına senkronize etmektedir.</p> Signup and view all the answers

Uyarma hızı (rate) ve toplam uyarım hızı (total stimulation rate-TSR) arasındaki fark nedir?

<p>Koklear implant yazılımlarında rate ifade edilirken genelde tüm elektrotların toplam uyarım hızı (total stimulation ra -TSR-) kastedilmektedir. Örneğin eğer yapılan programın rate'i 12.000 pps ise ve kullanılan implantın 10 elektrot temas noktası varsa; elektrot (kanal) başına düşen uyarım hısı 12.000 pps/10 = 1200 pps'dir. Kanal uyarım hızı (channel stimulation rate) = 1200 pps, Toplam uyarım hızı (total stimulation rate -TSR-) = 12.000 pps.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Uyaran Seviyeleri

Koklear implant programlaması yapılırken klinisyenlerin karar verdiği en önemli parametrelerden bir tanesi implanttan işitme sinirine aktarılan uyaranın büyüklüğüne karar vermektir.

Uyaran Seviyeleri Hedefi

Normal işitmeye sahip kişiler tarafından hafif şiddetli ve yüksek şiddetli sesler nasıl duyuluyorsa, koklear implant kullanıcısı kişiler için de aynı şekilde duyulmalıdır.

Konuşma Seslerinin Şiddet Aralığı

Konuşma sesleri ve günlük sesler yaklaşık 100 dB'lik geniş bir şiddet aralığına sahiptir.

Elektriksel Dinamik Aralık

Çoğu koklear implant kullanıcısı için 100 dB'lik geniş şiddet aralığı, çok daha küçük olan 20 dB’lik elektriksel dinamik aralık içerisinde kodlanmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Elektriksel Uyarım Eşiği

Kişinin elektrotlarına elektrik sinyalleri gönderildiğinde algılayabileceği en düşük miktardaki uyarım. Daha basitçe açıklamak gerekirse, kişinin implantı algılayabildiği en düşük ses seviyesi.

Signup and view all the flashcards

Eşik Belirleme Yöntemi

Eşik seviyesini belirlemek için, odyolojik değerlendirmede kullanılan yöntemlere (Modifiye Hughson Westlake) benzer bir yöntem kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Eşik Seviyesinin Gösterimi

Cochlear ve AB marka implantlar için ‘T’, MEDEL marka implantlar içinse ‘THR’ veya ‘threshold’ şeklinde gösterilmektedir.

Signup and view all the flashcards

Eşik Seviyesi Gürültüsü

İşitsel deprivasyon veya nöral dejenerasyon.

Signup and view all the flashcards

Düşük Şiddetli Sesleri Algılama

Düşük şiddetli seslerin (soft speech) duyulabilir ve anlaşılabilir olması için uyarım eşiği yeterli yükseklikte ayarlanmalıdır.

Signup and view all the flashcards

Eşik Ayarlama

İşitme eşikleri yetişkinler için 30 dB HL’den, çocuklar için 25 dB HL’den daha yüksek olduğunda odyolog hastanın elektriksel uyarım eşiğini yükseltmeyi veya farklı parametreler kullanarak aynı etkiyi yapmayı düşünmelidir.

Signup and view all the flashcards

Üst Uyaran Seviyesi

Kişinin sesi ‘en rahat duyduğu’ seviye, ‘yüksek ama rahat’ duyduğu seviye olarak belirlenmektedir.

Signup and view all the flashcards

Üst Uyaran Seviyesinin Gösterimi

AB marka implantlar için ‘M’ seviyesi, Cochlear marka implantlar için ‘C’ seviyesi, MED-EL marka implantlar için ‘MCL’ seviyesi olarak kısaltılmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Üst Uyaran Seviyesinin Önemi

Koklear implant kullanıcılarının üst uyarım seviyeleri kritik öneme sahiptir, çünkü doğrudan konuşmayı ayırt etme performansını, ses kalitesini ve prelingual işitme kayıplı çocuklarda kendi sesini duyup takip ederek yeni sesler üretmesini etkilemektedir.

Signup and view all the flashcards

Elektrik Enerjisi Aktarımı

Elektrot kontakt noktalarında, elektrik enerjisi kokleaya ait nöral yapılara özel bir şekilde aktarılmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Hücre Enerji Dengesi

Elektrik akımı ileri geri hareket ettirildiğinde (pozitif-negatif), elektrotu çevreleyen hücrelerin doğal enerji dengesi anlık olarak değişmektedir.

Signup and view all the flashcards

Sinir Hücresi Tepkisi

Bu enerji değişimi, çevreleyen sinir hücrelerinde bir tepkiyi meydana getirmektedir.

Signup and view all the flashcards

Sinyal Dönüşümü

Elektrik sinyali hızla işitme siniri üzerinden sinir sinyali olarak iletilir, yani elektrik enerjisi beynin anlayabileceği bir sinir sinyaline dönüştürülür.

Signup and view all the flashcards

Bifazik Elektrik Pulse

Günümüzde koklear implant sistemleri, elektrot dizini boyunca tüm elektrotlara bifazik (iki fazlı) elektrik pulse’ları göndermektedir.

Signup and view all the flashcards

İyonik Yük Dengesi

Negatif fazdan sonra birkaç nanosaniyede, iyonik yük dengesini tekrar sağlamak için pozitif fazı kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Uyaran Şiddetini Artırma

Uyaran şiddetini artırmak için iki seçenek bulunmaktadır: akımın amplitütünü (pulse içerisinde her bir fazın yüksekliği – amper-) artırmak veya akım genişliğini (pulse width) artırmak.

Signup and view all the flashcards

Akım Genişliği

Pulse width ifadesi bifazik elektrik akımının her bir fazının ne kadar sürdüğünü tanımlamaktadır ve genelde mikrosaniyelerle ölçülmektedir.

Signup and view all the flashcards

Toplam Enerji

Uyaranın toplam enerjisi ‘charge unit’ (yük birimi) olarak adlandırılmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Minimum Elektrik Alanlar

Elektrik pulse’undan sonra oluşan elektrik akımı tamamen sonlanana kadar minimum elektrik alanlar meydana gelebilmektedir.

Signup and view all the flashcards

Trifazik Uyaran

Trifazik uyarımda pozitif faz ikiye bölünerek akım 3 fazda gönderilmekte, bu şekilde akımın sonlanması sonrası meydana gelen minimum elektrik alan etkisi düşürülmektedir.

Signup and view all the flashcards

Fasiyal Sinir Uyaranı

Koklear implantasyonun potansiyel bir yan etkisi fasiyal sinir uyarımı (FNS) veya diğer işitsel olmayan uyarımlardır.

Signup and view all the flashcards

Trifazik Uyaranın Avantajı

Trifazik uyarım kullanıldığında, FSU meydana gelmeden daha yüksek seviyelerde akım gönderilebilmektedir.

Signup and view all the flashcards

FSU’yu Engelleme

FSU yaşayan hastalarda bifazik uyarım kullanıldığında FSU’yu engellemek için uyaran seviyesini azaltmak veya elektrotları devre dışı bırakmak gerekmektedir.

Signup and view all the flashcards

Akustik Uyarana Yerleşim

Akustık uyaranları kişinin elektriksel dinamik aralığı içerisine yerleştirmek için implant üreticileri tarafından farklı yaklaşımlar kullanılmaktadır.

Signup and view all the flashcards

Input Dinamik Aralığı

Input dinamik aralık, koklear implant programlaması yapılırken odyolog tarafından karar verilebilen bir parametredir.

Signup and view all the flashcards

Input Dinamik Aralığı Alt Sınırı

Input dinamik aralığın alt sınırı, elektriksel uyarım eşiğinin yakınına yerleştirilen akustik girdiyi belirlemektedir.

Signup and view all the flashcards

Input Dinamik Aralığı Üst Sınırı

IDR üst sınırının üzerinde kalan akustik girdiler ise kompresyonla dinamik aralık içerisinde yerleştirilmektedir.

Signup and view all the flashcards

Haritalama (Mapping)

Gelen akustik sinyallerin, koklear implant kullanıcısının elektriksel dinamik aralığı içerisine yerleştirilmesidir. Odyologlar, koklear implantta hangi şiddet aralığında hangi seslerin duyulacağına karar verir.

Signup and view all the flashcards

Giriş Dinamik Aralığı (IDR)

Haritalama sırasında odyolog tarafından belirlenebilen bir parametredir. Kişinin elektriksel dinamik aralığı içerisine yerleştirilebilecek akustik girdi aralığını belirler.

Signup and view all the flashcards

Hassasiyet (Sensitivity)

Mikrofonun gelen akustik sinyale ne kadar kazanç uygulayacağını belirler. Hassasiyet, giriş dinamik aralığı ile yakından ilişkilidir.

Signup and view all the flashcards

Kompresyon (Compression)

Koklear implant kullanıcılarının dar elektriksel dinamik aralığına geniş bir akustik girdi aralığını sığdırmak için kullanılır. Otomatik kazanç kontrolü (AGC) gibi çalışır. Dinleme ortamına göre otomatik olarak kazanç ve kompresyonu belirler.

Signup and view all the flashcards

Kanal Kazancı (Channel Gain)

Kanala, yani frekansa spesifik olarak sinyallere uygulanan amplifikasyonu kontrol eder. Kanal kazancı arttırıldığında, sinyal işlemlenmeden önce frekansa spesifik olarak input sinyalinde artışla sonuçlanır.

Signup and view all the flashcards

Volüm Kontrolü (Volume Control)

Sinyalin gürlük algısını etkiler. Volüm ayarlandığında, doğrudan üst uyarım seviyesinin (M/C seviyesi) değişmesiyle sonuçlanır. Volüm kontrolünün M/C seviyesini ne kadar değiştireceği odyolog tarafından belirlenmektedir.

Signup and view all the flashcards

Elektrot Temas Noktası

İmplante edilen cihazın elektrot dizini üzerinde spiral ganglion nöronlarına elektriksel uyaranların gönderildiği fiziksel temas noktaları. Bu noktaların sayısı üreticiden üreticiye değişmektedir.

Signup and view all the flashcards

Kanal (Channel)

Elektrot temas noktaları, implanta gelen sesin belirli bir frekans aralığında analiz edilip işlenmesi anlamına gelir. Koklear implantlarda kanallar band-pass filtrelerle belirlenmektedir.

Signup and view all the flashcards

Sanal Elektrotlar (Current Steering)

Gelen sesi belirli bir frekans aralığında analiz edip işleme ve ardından direkt elektrotların temas etmediği bölgeleri de uyararak spektral çözünürlüğü artırmayı hedefleyen teknolojidir. Akım yönlendirme yaklaşımında, iki elektrot üzerinden aynı anda uyaran gönderilerek, iki temas noktasının arasındaki nöral popülasyonun da uyarılması hedeflenmektedir.

Signup and view all the flashcards

Frekans Dağılımı (Frequency Allocation)

İmplantın elektrotlarına hangi frekansların gönderileceğini belirler. Bazı sistemlerde bu dağılım otomatik olarak yapılırken, bazı sistemlerde ise odyolog tarafından belirlenebilir.

Signup and view all the flashcards

Uyaran Hızı (Rate)

Bir elektrot temas noktasına 1 saniyede gönderilen bifazik pulse sayısıdır. Pulses per second (pps) şeklinde ifade edilir.

Signup and view all the flashcards

Fine Structure Processing (FSP)

Yüksek frekanslı seslerin tonu, bu uyarım hızının değiştirilmesiyle daha keskin bir şekilde iletilir. Özellikle alçak frekanslarda kullanılır.

Signup and view all the flashcards

Zarf (Envelope)

Konuşmayı anlamak için gerekli olan temporal ipuçlarını sağlar. Amplitütteki hızlı fluktuasyonlar sinyalin fine temporal structure’ı (ince zamansal bilgi) hakkında bilgi taşır.

Signup and view all the flashcards

Faz Kilitlenme (Phase-locking)

İşitme sinirinin aksiyon potansiyelini gelen ses dalgasına senkronize etmesidir. Yaklaşık 1000 Hz’den sonra sinir fibrillerinin ateşleme hızı gittikçe satüre (bozulmuş) bir hal almaktadır. Bu yüzden, tonotopik kodlamaya ek olarak, temporal kodlama da önemlidir.

Signup and view all the flashcards

Temporal Kodlama (Temporal Coding)

Doğal işitme sisteminde, ses dalgasının her bir döngüsü, kokleanın belirli bir noktasında bir tüy hücresi yanıtını tetikler. Bu olay, sesin frekansı saniyedeki bu döngü sayısına göre (Hz) ölçülür.

Signup and view all the flashcards

Maksimum Toplam Uyarım Hızı (Maximum Total Stimulation Rate)

Bir implantın saniyede en fazla gönderebileceği uyarım sayısıdır. Markadan markaya değişiklik göstermektedir.

Signup and view all the flashcards

Toplam Uyarım Hızı (Total Stimulation Rate – TSR-)

Tüm elektrotların toplam uyarım hızını ifade eder.

Signup and view all the flashcards

Kanal Uyarım Hızı (Channel Stimulation Rate)

Bir elektrotun bir saniyede gönderdiği uyarım sayısını ifade eder.

Signup and view all the flashcards

Uyaran Hızının Önemi

Yüksek uyarım hızları, işitme sinirinin elektriksel uyarana karşılık olarak daha normal işitme sistemine daha benzer tepkiler vermesine yol açabilir, ancak bazı kişiler için bazı problemlere yol açabilir. Bu hız kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.

Signup and view all the flashcards

Uyaran Hızı ve Yan Etkileri

Yüksek uyarım hızı genellikle yaşlılarda, aplazik işitme siniri olanlarda, İNSB'si olanlarda ve uzun yıllardır işitme kaybı olanlarda olumsuz sonuçlar doğurabilir. Kliniklerde, genellikle 900 - 2000 pps arası uyarım hızı kullanmak önerilir.

Signup and view all the flashcards

Uyaran Hızı ve Akım Genişliği

Uyaran hızı (rate) ile akım genişliği (pulse width) arasında ters orantı vardır. Daha yüksek uyarım hızı, daha küçük bir akım genişliği gerektirir.

Signup and view all the flashcards

Koklear İmplantlarda Sinyal İşleme

Kokleadaki nöral yapıları etkileyen elektriksel uyarımın nasıl uygulandığı, sinyaller nasıl işleniyor gibi konulara odaklanır.

Signup and view all the flashcards

Koklear İmplant Terminolojisi

Koklear implantlar ve işitme cihazları benzer cihazlar olsa da, terminolojileri farklıdır.

Signup and view all the flashcards

Programlama Terminolojisi

Koklear implantın programlanmasında kullanılmakta olan terimleri ifade eder.

Signup and view all the flashcards

İmplant Sinyal İşleme ve Doğal İşitme

Koklear implantlarda kullanılan sinyal işleme parametreleri, normal işitme sistemindeki ses işleme mekanizmalarını taklit etmeye çalışır.

Signup and view all the flashcards

Koklear İmplant

İşitme kaybı olan kişilerin yaşam kalitesini artırmak için tasarlanmış tıbbi bir cihazdır.

Signup and view all the flashcards

Koklear İmplant ve İşitme Cihazı

Koklear implantlar ve işitme cihazları arasında benzerlikler olmasına rağmen, işitme cihazları sesleri yükseltmek için ses dalgalarını kullanırken, koklear implantlar elektriksel uyarım göndererek işitme sinirini doğrudan uyarır.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Giriş

  • Koklear implantlar ve işitme cihazları arasında benzerlikler olsa da terminolojileri farklılık gösterir.
  • Akustik sinyallerin elektriksel sinyallere dönüştürülmesini üç temel parametre etkiler: şiddet, frekans ve zaman.

Sinyal İşlemenin Şiddet Parametrelerini Etkileyen Faktörler

  • Koklear implant programlamasında önemli bir parametre olan uyaran büyüklüğü klinisyenler tarafından belirlenir.

Uyarım Seviyeleri

  • Koklear implant programlamasında, işitme sinirine aktarılan uyaranın büyüklüğünün belirlenmesi önemlidir.
  • Hafif/yüksek şiddetteki seslerin, koklear implant kullanıcıları tarafından da aynı şekilde algılanması hedeflenir.
  • Programlamanın amacı, soft speech ve loud speech aralığındaki konuşma seslerini işitilebilir hale getirmektir.
  • Konuşma seslerini en iyi biçimde tanımlamak için uyaran seviyelerinin ayarlanması gerekir.
  • Konuşma sesleri ve günlük sesler 100 dB'lik bir aralığa sahipken, çoğu koklear implant kullanıcısı için bu geniş aralık, 20 dB'lik elektriksel bir dinamik aralıkta kodlanır.
  • Elektriksel dinamik aralık, kullanıcının algısal eşiği ile rahat hissettiği uyarım seviyesi arasındaki farktır.

Uyarım Eşiği

  • Elektrotlara elektrik sinyalleri gönderildiğinde algılanabilen en düşük uyarım miktarıdır.
  • Farklı implant üreticileri farklı tanımlar/kısaltmalar kullanabilir.
  • Cochlear ve AB markalar için 'T', MED-EL markası için ise 'THR' veya 'threshold' kullanılmaktadır.
  • Uyarım eşiği belirlenirken, odyolojik değerlendirmede kullanılan yöntemlere (Modifiye Hughson Westlake'e benzer) dayanılır.
  • Saf ses sinyalleri ya da statik gürültü biçiminde algılanabilir. Bunun nedeni; işitsel deprivasyon veya nöral dejenerasyon olabilir.
  • Yetişkinler için el kaldırma, düğmeye basma veya gelen sinyalleri sayma gibi yöntemler, çocuklar için ise gürlük algısı skalaları kullanılır.

Üst Uyarım Seviyesi

  • Hastanın cihazdan aldığı faydayı etkileyen bir husustur.
  • Konuşmayı ayırt etme performansını, ses kalitesini ve prelingual işitme kaybı yaşayan çocuklarda kendi sesi ve çevredeki sesleri tanımada önemli rol oynar.
  • Hastanın en rahat duyduğu seviye, ‘yüksek ama rahat’ duyduğu seviye olarak tanımlanır.
  • AB markası için 'M' seviyesi, Cochlear için 'C' seviyesi, MED-EL için ise 'MCL' seviyesi kullanılır.
  • Belirlemede davranışsal yöntemler, gürlük skalaları veya elektrofizyolojik ölçüm yöntemleri kullanılır.

Akım Amplitüdü ve Genişliği

  • Kokleaya elektrik enerjisi özel olarak aktarılır.
  • İyonik yük dengesini geri getirmek için bifazik (iki fazlı) pulse'lar kullanır ve negatif fazdaki iyonik yük dengesi, takip eden pozitif faz ile geri kazanılır.
  • Uyaran şiddetini artırmanın iki yolu vardır: akım amplitüdünün artırılması veya akım genişliğinin artırılması.
  • Akım amplitüdü, pulse büyüklüğüdür (amper).
  • Akım genişliği, bifazik elektrik akımının her bir fazının ne kadar sürdüğüdür (mikrosaniye veya saniyenin milyonda biriyle ölçülür).
  • Akım amplitüdünün ve genişliğinin belirlenmesiyle, toplam enerji miktarı belirlenir: [akım amplitüdü] x [akım genişliği] = Toplam Enerji (yük birimi).

Akustik Uyarıların Elektriksel Dinamik Aralığa Yerleştirilmesi (Mapping)

  • Akustik uyarıları, kişinin elektriksel dinamik aralığına yerleştirmek için farklı yaklaşımlar kullanılır.
  • Bu amaçla kullanılan parametreler şunlardır:
    • Input dinamik aralık (IDR),
    • Hassasiyet (sensitivity),
    • Kompresyon (compression),
    • Kanal kazancı (channel gain), ve
    • Volüm kontrol (volume control).

Giriş Dinamik Aralık (IDR)

  • Odyologlar tarafından belirlenen bir parametredir.
  • Kişinin elektriksel dinamik alanına yerleştirilecek akustik girdi aralığını belirlemektedir.
  • Elektriksel dinamik aralık programlanan T ve M/C seviyeleri arasındaki farktır.

Hassasiyet

  • Ses işlemcisinin mikrofonu tarafından alınan akustik sinyale uygulanan kazanç miktarını ifade eder.
  • Input dinamik aralık ile bağlantılıdır.

Kompresyon

  • Otomatik kazanç kontrolü (AGC) gibi çalışarak, geniş akustik girdi aralığını dar elektriksel dinamik aralıkta sığdırmak için kullanılır.
  • Dinleme ortamına göre otomatik olarak kazanç ve kompresyonu belirler.

Kanal Kazancı

  • Kanala (frekans) özgü sinyallerin amplifikasyonunu kontrol eder.
  • Giriş sinyalinde frekansa özgü kazanç ile sonuçlanır.

Ses Kontrolü

  • Doğrudan sinyalin şiddetini etkiler.
  • Koklear implant markalarında volüm kontrolünün değiştirilmesi, üst uyarım seviyesinin (M veya C seviyesi) değişmesiyle sonuçlanır.

Elektrot Temas Noktası vs. Kanal

  • Koklear implantta, elektriksel uyaranların gönderildiği fiziksel temas noktalarıdır.
  • Üreticiye göre değişir.
  • Advanced Bionics: 16, Cochlear: 22, MED-EL: 12 temas noktasıdır.
  • Kanal, frekans aralığı analizinden oluşur.

Sanal Elektroplar (Akım Yönlendirme)

  • Kokleada daha çok noktanın uyarılmasını hedefleyen bir yaklaşımdır.
  • İki elektrot üzerinden aynı anda uyaran gönderilerek, komşu temas noktaları arası nöral popülasyon da uyarılır.

Frekans Dağılımı

  • Frekansların aktif elektrotlara nasıl dağıtılacağına dair bir husustur.
  • Bazı sistemlerde otomatik gerçekleşir.
  • Odyologlar tarafından hangi frekansların hangi elektrotlardan gönderileceği belirlenebilir.

Uyarım Hızı

  • Bir saniyede bir elektrot temas noktasına gönderilen bifazik pulse sayısıdır (pps).
  • Koklear implantlarda, uyarım hızları günümüzde eski implantlara kıyasla yüksek seviyelerdedir.
  • Uyarım hızı değişimi, kişinin perde (pitch) ve şiddet algısında değişiklikler oluşturabilir.
  • Temporal ipuçlarının kodlanmasının yanısıra, uyarım hızındaki değişiklikler kişinin perde (pitch) ve şiddet algısında da değişikliklere yol açabilmektedir.
  • Daha yüksek uyarım hızları daha yüksek sinyal şiddetine (temporal sumasyon) ve daha yüksek perde algısına yol açmaktadır.

Temporal İpuçları

  • Konuşmayı anlamak için gereken zamansal bilgileri içeren, ses sinyalinin amplitüdündeki zaman içindeki değişimi ifade eder.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Koklear İmplant ve Basit Terminoloji PDF

Description

Bu quiz, koklear implantların programlanması ve işitme cihazları arasındaki farklar hakkında bilgi vermektedir. Kullanıcıların seslerin algılanması için gereken parametreleri anlamalarına yardımcı olmak hedeflenmektedir. Ayrıca, uyarım seviyelerinin nasıl ayarlanması gerektiği üzerinde durulmaktadır.

More Like This

Emily's Cochlear Implants and Mr. Brady's Mishap
14 questions

Emily's Cochlear Implants and Mr. Brady's Mishap

CommendableRing avatar
CommendableRing
Cochlear Implants Overview
32 questions

Cochlear Implants Overview

EuphoricFaith avatar
EuphoricFaith
Cochlear Implants Overview
25 questions

Cochlear Implants Overview

PreferableGrowth2632 avatar
PreferableGrowth2632
Cochlear Implants Overview
24 questions

Cochlear Implants Overview

OptimalTriumph3220 avatar
OptimalTriumph3220
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser