Киото хаттамасы: экология және климат

Study Notes

Киото хаттамасы

1997 жылы Жапонияның Киото қаласында қабылданған.
Жаһандық экологиялық мәселелерді шешуге арналған халықаралық құжат.
Бұл халықаралық деңгейде экологиялық мәселемен күресуге бағытталған алғашқы құжат.

Глобалды жылыну

1980 жылдардан бастап әлемдік қоғамдастықтың назары ғаламдық жылыну мәселесіне ауды.
Атмосфераның ластануы, жыл сайын ауа температурасының көтерілуі полюстердегі мәңгілік мұздардың еруіне әкеледі.
Мұхит суларының деңгейі көтеріліп, жағалаудағы қалалар мен елді мекендер су астында қалу қауіпі бар.

Газдардың шығуы

Адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде көмірқышқыл газы мен метанның шамадан тыс бөлінуі байқалады.
Жыл сайын атмосфераға көтерілген метан мен көмірқышқыл газы инфракүлгін сәулелерді жұтып, планета температурасының көтерілуіне себеп болады.
Жылу, жарық беретін станциялар мен кәсіпорындардың 1/3 бөлігін көмірқышқыл газы құрайды.

Ормандар мен экология

Ормандар зиянды газдардың біраз бөлігін сіңірсе де, олардың көлемі жеткіліксіз.
Зиянды газдардың көп болуы Солтүстік Америка, Еуропа және Қиыр Шығыс елдерінде байқалады.

Климаттың өзгеруі

БҰҰ Климат өзгеруін зерттейтін үкіметаралық сараптау тобы атмосферадағы антропогендік өзгерістердің Жер шарының жылынуына себепкер екенін ресми мойындады.
1992 жылы Рио-де-Жанейрода өткен саммитте ауаға бөлінетін газдың мөлшерін тұрақтандыру міндеті қойылды.

Мұзды жерлердегі өзгерістер

1960 жылдан бері екі полюстегі мұз қабаттарының аумағы 10%-ға азайған.
Солтүстік жартышарда мұздың қалыңдығы 40%-ға кеміген.
Гренландия мен Арктика мұздарының жылдам еруі экосистемалардың бұзылуына әкелуде.

Экологиялық әсерлер

Команда зерттеулері Солтүстік мұзды мұхитындағы ағыстар мен климаттың өзгеруінің 30-40 жылдан кейін әсерін тигізетіндігін көрсетеді.
Гималай тауларының мұздақтарының еру қаупі бар; 2060 жылдарға қарай үштен екісі, 2100 жылдарға қарай барлық мұздақтар еріп кетуі мүмкін.

Фауна мен флораға әсер

Жыл құстарының миграция əрекетінде өзгерістер байқалады.
30-40% өсімдік түрлері ортаның өзгеруіне байланысты жойылып кету қаупінде.
Ауа температурасының 1 градусқа жылы болуы орман жүйесіне қауіп төндіреді.

Қорытынды

Антропогенді климаттық өзгерістер экономикалық, әлеуметтік, саяси мәселелерді туындатып, халықты терең ойландырады.

Description

Киото хаттамасы 1997 жылы қоғамдастықтың назарын экологиялық мәселелерге аударды. Бұл халықаралық құжат климаттың өзгеруіне қарсы күресте алғашқы қадам болды. Сіздің географиялық және экологиялық білімдеріңізді тексеру үшін осы квизді өтіңіз.