Киото хаттамасы: экология және климат

Киото хаттамасы

• 1997 жылы Жапонияның Киото қаласында қабылданған.
• Жаһандық экологиялық мәселелерді шешуге арналған халықаралық құжат.
• Бұл халықаралық деңгейде экологиялық мәселемен күресуге бағытталған алғашқы құжат.

Глобалды жылыну

• 1980 жылдардан бастап әлемдік қоғамдастықтың назары ғаламдық жылыну мәселесіне ауды.
• Атмосфераның ластануы, жыл сайын ауа температурасының көтерілуі полюстердегі мәңгілік мұздардың еруіне әкеледі.
• Мұхит суларының деңгейі көтеріліп, жағалаудағы қалалар мен елді мекендер су астында қалу қауіпі бар.

Газдардың шығуы

• Адамның шаруашылық қызметі нәтижесінде көмірқышқыл газы мен метанның шамадан тыс бөлінуі байқалады.
• Жыл сайын атмосфераға көтерілген метан мен көмірқышқыл газы инфракүлгін сәулелерді жұтып, планета температурасының көтерілуіне себеп болады.
• Жылу, жарық беретін станциялар мен кәсіпорындардың 1/3 бөлігін көмірқышқыл газы құрайды.

Ормандар мен экология

• Ормандар зиянды газдардың біраз бөлігін сіңірсе де, олардың көлемі жеткіліксіз.
• Зиянды газдардың көп болуы Солтүстік Америка, Еуропа және Қиыр Шығыс елдерінде байқалады.

Климаттың өзгеруі

• БҰҰ Климат өзгеруін зерттейтін үкіметаралық сараптау тобы атмосферадағы антропогендік өзгерістердің Жер шарының жылынуына себепкер екенін ресми мойындады.
• 1992 жылы Рио-де-Жанейрода өткен саммитте ауаға бөлінетін газдың мөлшерін тұрақтандыру міндеті қойылды.

Мұзды жерлердегі өзгерістер

• 1960 жылдан бері екі полюстегі мұз қабаттарының аумағы 10%-ға азайған.
• Солтүстік жартышарда мұздың қалыңдығы 40%-ға кеміген.
• Гренландия мен Арктика мұздарының жылдам еруі экосистемалардың бұзылуына әкелуде.

Экологиялық әсерлер

• Команда зерттеулері Солтүстік мұзды мұхитындағы ағыстар мен климаттың өзгеруінің 30-40 жылдан кейін әсерін тигізетіндігін көрсетеді.
• Гималай тауларының мұздақтарының еру қаупі бар; 2060 жылдарға қарай үштен екісі, 2100 жылдарға қарай барлық мұздақтар еріп кетуі мүмкін.

Фауна мен флораға әсер

• Жыл құстарының миграция əрекетінде өзгерістер байқалады.
• 30-40% өсімдік түрлері ортаның өзгеруіне байланысты жойылып кету қаупінде.
• Ауа температурасының 1 градусқа жылы болуы орман жүйесіне қауіп төндіреді.

Қорытынды

• Антропогенді климаттық өзгерістер экономикалық, әлеуметтік, саяси мәселелерді туындатып, халықты терең ойландырады.