Kinderneuropsychologie Quiz

Basisemoties

• Er zijn zes basisemoties: vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw.
• Emoties zijn subjectieve ervaringen die zowel positief als negatief kunnen zijn.
• Emoties zijn tijdelijk.
• Emoties trekken je aandacht en beogen pijn te vermijden en een goed gevoel te creëren.
• Emoties gaan gepaard met lichamelijke reacties, zoals veranderingen in hartslag, transpiratie en hormonen.
• Emoties vertalen zich in gedrag.
• Emoties zijn motiverend.
• Emoties activeren het autonome zenuwstelsel (sympathisch en parasympathisch).

James-Lange theorie

• De theorie stelt dat autonome opwinding en skeletachtige reacties voorafgaan aan de ervaring van een emotie.
• De reactie leidt naar een emotie.
• Voorbeeld: je rent weg → je voelt angst.
• Niet: je voelt angst → je rent weg.

Emotiesysteem

• Het limbische systeem is betrokken bij de verwerking van emoties.
• Het limbische systeem bevindt zich voornamelijk subcorticaal.
• Onderdelen van het limbische systeem: insula, cingulate gyrus, amygdala.
• Structuren van het systeem moeten met elkaar samenwerken voor input, verwerking, en output.
• Het systeem is intermediair tussen lagere en hogere hersengebieden.

Amygdala

• De amygdala is betrokken bij de verwerking van angst.
• De amygdala ontvangt input uit verschillende hersengebieden, inclusief de prefrontale cortex, het visuele en auditieve systeem en de hippocampus.
• De amygdala heeft twee manieren om visuele informatie te ontvangen: een snelle en een langzame route.
• De snelle route is sneller en minder precies.
• De langzame route is accurater.

Emotiesysteem - output

• Emoties hebben effect op het lichaam (autonoom), gedrag (somatisch) en cognitie (bijvoorbeeld geheugen).
• De amygdala heeft ook verbindingen met de visuele cortex, waardoor je emotionele betekenis aan visuele informatie kunt geven.

Geheugen

• Er bestaan verschillende soorten geheugen: kortetermijngeheugen, langetermijngeheugen en werkgeheugen.
• Kortetermijngeheugen heeft een beperkte capaciteit en informatie wordt snel vergeten zonder herhaling.
• Langetermijngeheugen heeft een grotere capaciteit en informatie blijft langer beschikbaar.
• Werkgeheugen is betrokken bij het actief bewerken van informatie. Het is een actieve, korte-termijn opslag.

Afasie

• Afasie is een taalstoornis veroorzaakt door hersenletsel.
• Broca's afasie: problemen met de productie van taal.
• Wernicke's afasie: problemen met het begrijpen van taal.
• Deze beide regio's bevinden zich in de linkerhemisfeer, hoewel deze ook wel een beetje aanwezig zijn in de rechterhemisfeer.

Aandacht

• Aandacht is een manier om specifieke informatie te selecteren en te bewerken.
• Het heeft een beperkte capaciteit.
• Aandacht kan vrijwillig of onvrijwillig zijn.

Twee soorten aandacht

• Overte aandacht: richten je ogen op bepaalde aspecten.
• Coverte aandacht: mentale focus richten op dingen die je niet direct ziet.
• Aanhoudende aandacht: capaciteit om je aandacht lang vast te houden op dezelfde taak.
• Selectieve aandacht: concentratie op specifieke aspecten, terwijl je andere informatie negeert.
• Alternerende aandacht: vermogen om je aandacht snel te verplaatsen tussen verschillende taken.
• Verdeelde aandacht: vermogen om aandacht te verdelen over meerdere taken.

Aandacht en hersenen

• Aandacht heeft een effect op de hersenactiviteit.
• Verschillende gebieden van de hersenen zijn betrokken bij verschillende vormen van aandacht.

Aandachtsproblemen

• Zowel de prefrontale cortex als de pariëtale kwab spelen hierbij een rol.

Hersenletsel

• Geschreven taal en het gebruik van werkwoorden en zelfstandige naamwoorden worden aangedaan in Broca's afasie. Hierdoor is het begrip van complexe grammatica meestal ook verminderd.

Meningitis

• Meningitis is een ontsteking van de hersenvliezen.
• De oorzaak kan bacterieel, viraal of schimmel-gebaseerd zijn.
• Er zijn verschillende bacteriële en virale verwekkers.
• De ziekte kan ernstige gevolgen hebben, zoals overlijden.
• Vaccinatie is belangrijk om te beschermen tegen meningitis.

Cerebrale parese

• De ziekte is veroorzaakt door hersenbeschadiging tijdens de vroege kindertijd (pre- of perinataal).
• Er zijn verschillende vormen van cerebrale parese, waaronder spastische, ataxische en dyskinetische vormen.
• De ernst en kenmerken kunnen variëren.
• Ernstige gevallen leiden tot verstandelijke beperkingen.

Neuropsychologie

• Een neuropsychologische functie is een test die een bepaald hersengebied in kaart brengt, door een gedragsfunctie met een bepaald aspect van de hersenen te associëren.
• Neuropsychologie onderzoekt de relaties tussen hersenfuncties en gedragsaspecten.
• De domeinen in neuropsychologie overlappen nogal.

Stress

• Stress is niet een emotie, maar een gevolg van een emotie.
• Stressoren zijn gebeurtenissen die als bedreigend of lastig worden ervaren.
• Stress wordt veroorzaakt door een disbalans in het lichaam.
• Lichamelijke reacties op stress: fight-flight respons, activatie van het sympathische zenuwstelsel en stimulatie van de HPA-as.

Stresssysteem

• Hypothalamus hypofyse bijnier (HPA): controleert cortisol (long-term).
• Sympathisch bijniermerg (SAM): productie adrenaline (short-term).

Stress en ontwikkeling

• Stressvolle gebeurtenissen op jongere leeftijd kunnen een blijvende invloed hebben op de HPA-as.
• Hoe eerder levensstress, hoe groter de kans op een overactieve (of onderactieve) HPA-as, waardoor problemen in de hersenen ontstaan.
• Stress kan de ontwikkeling van de hersenen negatief beïnvloeden, met name in gevoelige perioden (vb. vóór geboorte en tijdens jeugd).

Autisme

• Genetische en omgevingsfactoren spelen een rol.
• Een expliciete relatie tussen specifieke genen en gedragspatronen is nog moeilijk vast te stellen.
• Het is een spectrum stoornis met verschillende graad en mate.

Dyslexie

• Geassocieerd met hersenschade, waardoor een minder goede koppeling/verwerking van visuele en auditieve informatie optreedt.
• Verschillende genen kunnen een rol spelen.
• Overerving is mogelijk, maar niet direct van de ene ouder naar het kind.
• Er zijn enkele neuro-anatomische verschillen gevonden, maar niet duidelijk welke.

ADHD

• Factoren zijn geassocieerd: omgeving, genetische invloeden.
• Neurologische invloeden zijn niet precies vast te stellen.