Kennis en kunnenlijst - GRO1221

Een stadstaat is een onafhankelijke stad met eigen bestuur en wetten, die verantwoordelijk is voor zowel het bestuur van de stad als het omringende platteland.

Koloniën zijn gebieden die door een andere staat zijn gekoloniseerd en beheerd worden. De Grieken stichtten koloniën vanaf 750 v.Chr. vanwege overbevolking en handelsbelangen.

De Grieken stichtten koloniën vanwege overbevolking en handelsbelangen. Dit werd bemoeilijkt door andere machten, zoals het Perzische Rijk, die delen van de regio controleerden.

Het bergachtige landschap van Griekenland met veel eilanden belemmerde communicatie en eenheid. Dit leidde tot de ontwikkeling van diverse onafhankelijke stadstaten met eigen bestuur en cultuur.

Oligarchie is een bestuursvorm waarbij de macht in handen is van een kleine groep rijke en invloedrijke burgers.

Monarchie is een bestuursvorm waarbij de macht in handen is van één persoon, de koning of koningin.

Aristocratie is een bestuursvorm waarbij de macht in handen is van een kleine groep nobelen.

Democratie is een bestuursvorm waarbij de macht in handen is van het volk, die hun eigen vertegenwoordigers kiezen.

In het oude Athene, de periode vóór de democratie, waar rijke adellijke families alle macht hadden en gewone mensen geen invloed.

De wetten van Draco waren streng, maar brachten duidelijkheid en regelgeving voor iedereen, inclusief de adel.

Een Griekse wetgever die hervormingen doorvoerde die arme mensen hielpen, zoals schulden kwijtschelden en meer politieke invloed.

Een tiran of dictator die alleenheerser werd, maar ook probeerde de armen te helpen en de macht van de adel te verminderen.

Een belangrijk figuur die Athene naar een echte democratie leidde door alle vrije mannen stemrecht te geven en de deelname aan de volksvergadering te waarborgen.

Een vorm van bestuur waarbij alle vrije mannen in Athene gelijkwaardige rechten hadden om mee te beslissen over het bestuur, wat leidde tot het verval van de adellijke macht.

De reden waarom Solon werd gekozen was de moeilijke situatie in Athene. Arme boeren hadden te maken met hoge schulden, slavernij en een gebrek aan politieke invloed, terwijl de rijke elite alle macht had. Solon werd gezien als een eerlijke en wijze leider die deze conflicten zou kunnen oplossen.

Peisistratos was een tiran omdat hij de macht greep zonder toestemming van het volk. Hoewel hij goede dingen deed, zoals het bouwen van tempels en het helpen van arme boeren, had hij alle macht in handen en liet hij anderen niet meebeslissen. Dit maakte hem een tiran in de ogen van de Atheners.

Een directe democratie is een systeem waarin alle burgers direct deelnemen aan de besluitvorming, bijvoorbeeld door te stemmen over wetten. In een indirecte democratie kiezen burgers vertegenwoordigers die namens hen beslissingen nemen, zoals in Nederland.

De Romeinse nederzetting Rome had een gunstige ligging aan de rivier de Tiber, die handel mogelijk maakte. De locatie bevond zich ook op een strategische heuvel die bescherming bood en de stad controle gaf over handelsroutes. De Romeinen maakten optimaal gebruik van hun ligging en bouwden een sterke zeemacht en handelsnetwerk.

De Romeinen namen veel over van de Grieken, zoals hun kennis van filosofie, wetenschap en architectuur. Van de Etrusken namen ze hun kunst, religie en technieken, met name hun kennis van wapens en de bouw van tempels.

De economie van Rome was voornamelijk gebaseerd op landbouw. Graan was het belangrijkste product. Romeinen handelden ook in wijn, olijfolie, aardewerk en textiel. Hun handelsroutes strekten zich uit over het hele Middellandse Zeegebied en zelfs tot in het huidige Duitsland.

Het Romeinse leger veranderde in de tweede eeuw voor Christus. De soldaten werden professioneler en werden voor langere tijd ingezet. De generaals, die eerst jaarlijks werden gekozen, keken steeds meer naar hun eigen macht en invloed. Dit leidde tot interne conflicten en de opkomst van sterke leiders.

De jaarlijkse vervanging van generaals zorgde ervoor dat het Romeinse Rijk stabiel bleef, omdat het voorkomen van machtsconcentratie door één persoon. De generaties die ervoor zorgden waren echter een grote bedreiging. De generaals verhoogden hun macht door hun legioenen te gebruiken en de politieke elite te manipuleren om in hun voordeel te handelen.

Julius Caesar, een succesvolle generaal, had de steun van zijn legioenen gewonnen door zijn militaire overwinningen. Hij verzamelde ook politieke macht door de senaat te overtuigen om hem te benoemen tot consul en later dictator. Deze concentratie van macht maakte hem echter tot een bedreiging, wat leidde tot zijn moord in 45 voor Christus.

Octavianus was de erfgenaam van Julius Caesar. Na Caesar's dood steeg hij op naar macht door zijn militaire en politieke vaardigheden. Octavianus versloeg zijn tegenstanders en werd uiteindelijk eerste keizer van Rome, waarmee hij het einde van de Romeinse Republiek markeerde.