Karel V en de Bourgondische Macht in de Nederlanden
40 Questions
5 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Welke strategie gebruikten de Bourgondiërs om hun macht te vergroten?

  • Religieuze beïnvloeding
  • Strategische huwelijken (correct)
  • Militaire veroveringen
  • Economische allianties

    • Wat gebeurde er met Filips de Schone van Bourgondië?

  • Hij veroverde de Lage Landen
  • Hij stierf jong en onverwacht (correct)
  • Hij werd vermoord door Karel V
  • Hij werd koning van Spanje

    • Wat vormde de basis voor Karels autoriteit in de Nederlanden?

  • De vertegenwoordiging van de stadstaten
  • De autonomie van de gewesten (correct)
  • Zijn militante strategieën
  • De benoeming van lokale edelen

    • Welke rol vervulde Karel V in de gewesten van de Nederlanden?

    <p>Hij benoemde stadhouders voor elk gewest</p> Signup and view all the answers

    Wat kregen de gewesten in ruil voor het innen van belastingen en uitvoeren van wetten?

    <p>Speciale voorrechten (privileges)</p> Signup and view all the answers

    Wat stond de plaatselijke hoge adel bij tijdens het bestuur van de gewesten?

    <p>De effectiviteit van het bestuur</p> Signup and view all the answers

    Wie werden vaak bijeengeroepen door Karel om de vertegenwoordigers van de gewesten te adviseren?

    <p>De gewestelijke staten</p> Signup and view all the answers

    Wat was een van de eerste gebieden dat Karel V veroverde tussen 1524 en 1543?

    <p>Utrecht</p> Signup and view all the answers

    Wat was de functie van Maurits nadat hij in 1585 werd aangesteld?

    <p>Stadhouder</p> Signup and view all the answers

    Wie hielp Maurits met politiek, juridisch en financieel advies?

    <p>Johan van Oldenbarnevelt</p> Signup and view all the answers

    Waarom was Johan van Oldenbarnevelt voorstander van een wapenstilstand?

    <p>Om de handel te bevorderen</p> Signup and view all the answers

    Wat was een motivaties voor Maurits om door te vechten tegen Spanje?

    <p>Het was tijd om de vrijheid van andere gewesten te winnen</p> Signup and view all the answers

    Wanneer werd het twaalfjarig bestand gesloten?

    <p>1609</p> Signup and view all the answers

    Wat resulteerde in een verslechtering van de relatie tussen Maurits en Johan van Oldenbarnevelt?

    <p>De wapenstilstand na 1600</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelden waardgelders in de steden naar aanleiding van de godsdiensttwisten?

    <p>Ze werden ingehuurd om onlusten te bestrijden</p> Signup and view all the answers

    Wat was een belangrijke reden waarom lokale bestuurders de vervolging van protestanten negeerden?

    <p>Ze waren zelf vaak protestant.</p> Signup and view all the answers

    Welke steun kreeg Johan van Oldenbarnevelt vanuit Europa in zijn strijd tegen Spanje?

    <p>Financiële steun uit Engeland</p> Signup and view all the answers

    Welke gebeurtenis wordt beschouwd als een belangrijke aanleiding voor de opstand in 1566?

    <p>De Beeldenstorm.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de hoofdrol van Filip II in de context van de godsdienstpolitiek in de Nederlanden?

    <p>Hij versterkte de centralisatie en vervolging.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de belangrijkste oorzaak van de tijdelijke Pacificatie van Gent in 1576?

    <p>De godsdienstige verdeeldheid</p> Signup and view all the answers

    Wat was de reactie van Margaretha van Parma op het Smeekschrift der edelen?

    <p>Ze beloofde gematigde godsdienstvrijheid.</p> Signup and view all the answers

    Wat was het resultaat van de Unie van Atrecht in 1579?

    <p>Een beslissing om zich aan Filips II te onderwerpen</p> Signup and view all the answers

    Wat was een directe maatregel van de Ijzeren Hertog, Alva, om de opstand te onderdrukken?

    <p>De Tiende Penning belasting.</p> Signup and view all the answers

    Waarom faalde Willem van Oranje in zijn poging tot religievrede in 1578?

    <p>Omdat radicale katholieken en radicale protestanten elkaar niet vertrouwden</p> Signup and view all the answers

    Wat vormde een belangrijke drijfveer voor de opstand in de Lage Landen?

    <p>De ontwikkeling van een nationale identiteit.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de betekenis van het Plakkaat van Verlatinge in 1581?

    <p>Een formele afwijzing van Filips II als vorst</p> Signup and view all the answers

    Wat was één van de gevolgen van de economische crisis in de Nederlanden?

    <p>Verhoogde belastingdruk en onvrede.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de houding van de Nederlandse edelen tegenover Filip II met betrekking tot het geloof?

    <p>Ze vroegen hem om de religieuze conflicten te negeren.</p> Signup and view all the answers

    Welke rol speelde de Hertog van Parma tijdens de Opstand?

    <p>Hij boekte grote successen voor de Spaanse kroon</p> Signup and view all the answers

    Wat was de impact van de geografische omstandigheden op de Opstand?

    <p>Ze hielpen de opstandelingen door water als wapen te gebruiken</p> Signup and view all the answers

    Welke gebeurtenis markeerde de dood van Willem van Oranje?

    <p>Zijn moord in 1584</p> Signup and view all the answers

    Wat leidde tot de steun van verschillende Gewesten aan de Opstandelingen?

    <p>De ellende veroorzaakt door Spaanse troepen</p> Signup and view all the answers

    Wat bepaalde Karel V in de Pragmatieke Sanctie van 1549?

    <p>De Zeventien Provinciën zouden als één geheel overgeërfd worden aan één heerser.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een gevolg van Karel V's centralisatie van het bestuur?

    <p>De steden verzetten zich en eisten meer vrijheid.</p> Signup and view all the answers

    Welke religieuze eenheid streefde Karel V na?

    <p>Alleen de Rooms-Katholieke Kerk moest erkend worden.</p> Signup and view all the answers

    Wat was de rol van Willem van Oranje ten opzichte van Karel V?

    <p>Willem van Oranje hielp Karel V maar heeft zijn twijfels over zijn beleid.</p> Signup and view all the answers

    Waar is Willem van Oranje geboren?

    <p>In Dillenburg, Duitsland.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een motivatie voor Karel V om zijn zoon te laten reizen door de Zeventien Provinciën?

    <p>Om zijn zoon bekend te maken bij de bevolking.</p> Signup and view all the answers

    Wat was een belangrijke oorzaak van de Opstand in de Nederlanden?

    <p>De centralisatie van het bestuur door Karel V.</p> Signup and view all the answers

    Wat erfde Willem van Oranje in 1544?

    <p>Een prinsdom in Frankrijk.</p> Signup and view all the answers

    Study Notes

    De Opstand

    • De Opstand verwijst naar de conflicten in de Lage Landen tegen de Spaanse koning Filips II
    • Deze conflicten waren veroorzaakt door meerdere factoren, waaronder erfopvolging en religieuze twisten.

    De Bourgondiërs

    • De Bourgondiërs waren scheppers van de Nederlanden.
    • Zij hadden grote invloed op de Lage Landen.
    • Franse Hertogen vormden een belangrijk onderdeel van de Bourgondiërs met een Europese invloed.
    • De Franse koningen waren enigszins bang voor de Bourgondiërs.

    Filips van Bourgondië

    • Filips de Goede was een belangrijke centrale figuur die streefde naar eenheid en centralisatie van de politiek.
    • Hij verplaatste het Hof van Dijon naar Brussel om de eenheid te bevorderen.
    • Belangrijke instrumenten in zijn centralisatiepolitiek waren de stadhouders en de Staten-Generaal.
    • De belangrijkste recht was veto op nieuwe belastingen, waarbij de verschillende gewesten vertegenwoordigd waren in deze raad.
    • Het Hof van Dijon werd verplaats naar Brussel in 1464.

    Huwelijkspolitiek

    • Bourgondische huwelijken waren strategisch ingezet om hun machtspositie en territorium uit te breiden.
    • De huwelijk in 1477 tussen Maria en Maximiliaan zorgde ervoor dat de Bourgondische troon overging naar de Habsburgers.

    Bourgondisch bestuur

    • De Bourgondiërs probeerden de Lage Landen onder hun controle te brengen via erfenissen en oorlogen.
    • Deze gebieden waren sterk verstedelijkt en welvarend, wat de Bourgondiërs aanmoedigde om ze te veroveren.
    • De verschillende gewesten behielden echter een grote mate van onafhankelijkheid.
    • Het werd steeds moeilijker om de gewesten te onderwerpen door de krachtige standen, die als zelfstandig gezien werden.

    Karel V - Wereldleider

    • Karel V erfde enorme gebieden en kwam op jonge leeftijd aan de macht.
    • Hij bewees slim en efficient in uitbreiden van zijn macht en territorium.
    • Karel V was de erfgenaam van veel gebieden, waaronder het Heilige Roomse Rijk en de Lage Landen.

    Karels Nederlanden

    • Karel V beheerste een groot deel van de Zeventien Nederlanden onder zijn directe autoriteit.

    Karel V - Wereldleider

    • Karel V was machtig over een uitgebreid wereldrijk.
    • Karel V voerde oorlog en veroverde gebieden tussen 1524 en 1543 om de Nederlanden onder zijn macht te brengen, (Utrecht, Oversticht, Friesland, de Ommelanden en Gerle).

    Het bestuur

    • De Nederlanden (Nederland en België) bestonden uit 17 autonome gebieden.
    • Deze gebieden maakten afspraken met Karel V over belastingen en wetten.
    • In ruil hiervoor kregen de gewesten specifieke privileges.

    Karel als baas

    • Karel V was landsheer over alle gewesten, maar benoemde stadhouders als hij er niet aanwezig was.
    • Hij gaf de Nederlanden een aanzienlijke mate van zelfbestuur, wat leidde tot een gedecentraliseerde bestuursstructuur.
    • Karel V riep vertegenwoordigers van de gewesten samen in de Staten-Generaal om advies.

    De Pragmatieke Sanctie

    • Karel V maakte in 1549 de Pragmatieke Sanctie af.
    • De Zeventien Provincies waren daarin vastgelegd als een ondeelbaar geheel.
    • De Nederlanden zouden nooit meer losgekoppeld worden.
    • Deze regeling leidde tot een toenemende gecentraliseerde bestuurlijke verandering.

    Karel wil de macht

    • Karel V wilde de macht centraliseren evenals zijn zoon zoals later duidelijk werd.
    • Hij benoemde plaatsvervangers voor zichzelf en riep adviseurs bij elkaar van de verschillende gewesten.
    • De gevolgen waren dat de machtsverhoudingen radicaal veranderden, en dat de steden meer onafhankelijk waren.
    • Verschillende gewesten stelden zich minder onderworpen door de nieuwe centralisatie.

    Geloofstwisten

    • Karel V en zijn zoon wilden religieuze eenheid die leidde tot protestantenvervolging.
    • Vaders en zoons van de Habsburgers hadden verschillende methodes om protestanten te bestraffen.

    Willem van Oranje

    • Willem van Oranje hielp Karel, Maar was niet altijd met hem eens.
    • Willem van Oranje was katholiek, Maar kon zijn gewetensvrijheid daar niet aan verbinden.
    • Hij was geboren in 1533 te Dillenburg en genoot een protestantse opvoeding.
    • Willem van Oranje werd stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht, hij was tegen een absolute macht.
    • hij was een belangrijke opstandeling

    Wie is Willem?

    • Willem was geboren in 1533 en kreeg een protestantse opvoeding.
    • Hij erfde in 1544 het prinsdom Orange, en werd rijk.
    • Karel V wilde hem op zijn hof hebben, maar Willem was tegen de centralisatie.
    • Willem was stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht en stond voor vrijheid van geloof en verzet tegen een absolute macht.

    Vervolging in de Nederlanden

    • Lokale bestuurders moesten vervolginge uitvoeren, op bevel.
    • Vanaf het moment dat de plaatselijke machten hun verzet begonnen te organiseren, werden de vervolging op protestanten steeds meer vermeden door de lokale bestuurders.
    • Er waren veel protestanten onder de bestuurders.
    • Vervolging op protestanten werd veel vermeden, doordat veel lokale bestuurders zelf protestant waren.

    Smeekschrift der Edelen

    • Lage edelen vroegen Margaretha van Parma om gematigdere godsdienstbeleidsmaatregelen tot stand te brengen.
    • Deze werden gematigerd.
    • Lage edelen vroegen om godsdienstvrede.
    • Karel V en zijn opvolgers zagen bepaalde maatregelen niet zitten, omdat ze zagen dat de geloofswisselingen hun macht aantastte.

    Beeldenstorm

    • De beeldenstorm was een godsdienstig-politieke opstand in de Nederlanden.
    • Het was een krachtige reactie op de godsdienstige vervolgingen en op de centralisatiepolitiek.
    • Lokale bestuurders lapten de verordeningen op de vervolgingen aan hun laars.

    Tijd voor een Opstand

    • De Oorzaken van de Opstand: Streef naar centralisatie.
    • De Oplegging van de RK godsdienst.
    • Het Strikte beleid van Filips II
    • Economische crisis.
    • De Aanleiding van de Opstand: De Beeldenstorm (1566).
    • De landvoogdes probeerde de orde te herstellen maar het plan faalde.
    • De Hertog van Alva arriveerde.

    Filips' harde lijn

    • Filips II, in reactie op de gebeurtenissen, nam een strenge standpunt in.
    • Hij wilde de macht centraliseren en de religieuze uniformiteit handhaven.
    • De Nederlandse edelen vroegen om godsdienstvrede.
    • Deze vraag werd niet opgevolgd en er volgden nog meer problemen als gevolg van Filips' harde lijn.

    IJzeren Hertog

    • Don Fernando Álvarez de Toledo y Pimentel (de IJzeren Hertog) leidt een repressief beleid.
    • De Raad van Beroerten (een speciale rechtbank) is ingesteld om de oppositie te bestraffen.
    • De hertog van Alva, een streng leider, was in 1567 naar de Lage Landen gestuurd.

    De strijd

    • In eerste instantie vluchtte adel en burgers voor de Spaanse troepen.
    • Tegen de zin van het beleid van Willem van Oranje werden veel steden en gewesten in opstand gebracht.
    • Het verzet werd aangevoerd door Willem van Oranje en zijn broers.
    • De Geuzen steunden ook Willem van Oranje in zijn verzet tegen de Spaanse troepen.

    De Opstand groeit

    • De verovering van Den Briel was veroverd door watergeuzen, en was een belangrijke gebeurtenis in de groei van de Nederlandse Opstand, gesteund door Willem van Oranje.
    • Spaanse troepen probeerden de steden te heroveren, maar hadden niet veel succes.
    • Veel gewesten sloten zich aan bij de opstand door de moedige daden van de watergeuzen die de stad Den Briel veroverden.
    • De pacificatie van Gent was belangrijk voor de verdere eenwording van de Nederlanden.

    Twisten tussen de Lage Landen

    • Het verbond tussen de gewesten was niet stevig, een van de grootste verdeeldheden was de godsdienstige.
    • Willem I is niet in slagen om de katholieken en protestanten te verenigen.
    • De Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht beogen een eenheid tussen de gewesten die weerstanden bieden aan de Spaanse koning.

    De strijd gaat door

    • Willem van Oranje probeerde de gewesten te verenigen bij de hertog van Anjou, met weinig resultaat.
    • De Fransen werden gezien als een natuurlijk tegenstander van Spanje.
    • Willem van Oranje hield vol en probeerde verschillende coalitie te vormen.
    • Willem van Oranje werd vermoord in 1584.

    De moord op Willem

    • De moord op Willem van Oranje was een belangrijk moment in de Nederlandse Opstand.
    • De moordenaar werd gepakt en ter dood veroordeeld.

    De Opstand houdt stand

    • De hertog van Parma had successen in de Lage Landen.
    • Maar had sterke tegenstanders.
    • Staten-Generaal bleef de leiding houden.
    • Filips II had meer oorlogen op de weg en de gewesten in de Lage Landen hadden het goede water.

    Maurits

    • Frederik Hendrik, halfbroer van Maurits leidde na 1625 het leger in de Republiek.
    • Maurits was verantwoordelijk voor het leger, de vloot en veel steden.
    • Maurits leidde aanvallende oorlogen tegen de Spanjaarden.
    • Maurits was een briljante leider en zijn succesvolle campagnes versterkten de onafhankelijkheid van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

    Johan van Oldenbarnevelt

    • Johan van Oldenbarnevelt was raadspensionaris.
    • Hij was een belangrijke adviseur en supporter van Maurits tijdens zijn leger campagnes.
    • Hij gaf politiek, juridische en financiële advies.
    • Oldenbarnevelt speelde een cruciale rol in het opstellen van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

    De strijd om de Nederlanden

    • De veroveringen van Parma tussen 1579-1588.
    • De veroveringen Maurits en Willem Lodewijk tussen 1588-1598.
    • Twee periodes die de strijd van de Nederlanden laten zien.

    Jo & Mau

    • Maurits en Oldenbarnevelt versterkten elkaar in hun kwaliteiten.
    • Maurits leidde succesvolle oorlogen.
    • Oldenbarnevelt creëerde steun in Europa.
    • De Republiek groeide.

    Wapenstilstand

    • Er kwam wapenstilstand in 1609.
    • Spanje had geldnood.
    • Maurits wilde doorvechten.

    Twaalfjarig Bestand

    • In 1609 werd tussen Spanje en de Republiek een wapenstilstand ingesteld
    • Twaalfjarig Bestand van hoge betekenis voor de Republiek der Verenigde Nederlanden.
    • Spanje had geld problemen.
    • Nederlanders ontwikkelden meer banden die tot voordeel werden.

    Einde van de Opstand

    • Frederik Hendrik, halfbroer van Maurits, leidde het leger.
    • Veel gebieden werden veroverd.
    • De Republiek werd een zelfstandige staat.
    • Vrede van Munster in 1648.

    Studying That Suits You

    Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

    Quiz Team

    Related Documents

    Karel V en de Opstand (1) PDF

    Description

    Test jouw kennis over de strategieën van de Bourgondiërs en de rol van Karel V in de Nederlanden. Ontdek ook de invloed van belangrijke figuren zoals Filips de Schone en Johan van Oldenbarnevelt. Dit quiz behandelt de politieke en militaire geschiedenis van deze periode.

    Use Quizgecko on...
    Browser
    Open
    Browser
    Browser