İZONİYAZİD(INH) ve Tedavisi

İzoniyazid (INH)

• Tüberküloz tedavisinde kullanılan bir antimikrobiyeldir.
• Ciddi aşırı doz; beyin hasarı oluşturur.
• Aşırı dozda INH, hastalık nöbetleri ve komaya götüren GABA düzeyini azaltır ve beyinde GABA’nın enzimatik şekillenmesi için esas olan Vitamin B6’nın aktivitesini inhibe eder.
• Tedavi: i.v.vit.B6 (Pridoksin HCl) uygulanır.
• Emilim engellenir: kusturma, lavaj, aktif kömür, antiasit, purgatif.
• INH’in terapötik dozları bazı hastalarda karaciğer hasarına neden olur.
• INH ‘nin hepatit yapma olasılığı arttıran faktöreler: alkol, rifampin tedavisi alanlarda, yaşlılarda.

Rifampisin

• Tüberküloz tedavisinde; lepra, gonore, menengokok, influenza tip B korunmasında kullanılır.
• Akut değil de kronik zehirlenme olur.
• Zehirlenmede GIS rahatsızlıkları, hipersensitivite: kızarma kaşıntı, gözde sulanma görülür.
• Akut zehirlenmede aşır perdiorbital ödem, yüzde kızarıklık, karaciğer fonksiyon testlerinde bozulma gözlenir.
• Toksik hepatit yan etkisidir.
• Hepatotoksisite riskini arttıran faktörler: izoniyazidle birlikte kullanımı, alkol, malnütrisyon.
• Bazı ilaçların metabolizmasını hızlandırır: oral kontraseptifler, kortikosteroidler.
• Serum kortizol seviyesini düşürür.
• Rifampisinin önemli yan etkilerinden birisi vücut doku ve sıvılarını portakal kırmızıya boyamasıdır: Red man sendromu.

Digoksin, Digitalis

• Dijital glikozidler, Na-K ATPaz pompasını İnhibe eder kalbin kasılabilirliğini arttırır.
• Terapötik indeksi dardır.
• Zehirlenme İhtimalleri:
• İntiharlar, cinayetler
• Digitalis yapraklarında az, tohumlarda ise bol miktarda saponin (digitonin) mevcut olduğu için, tohumla meydana gelen zehirlenmelerde saponinlerin lokal tahriş edici etkisi ön plandadır.
• Dijital yaprakları veya galenik preparatları toksik dozlarda ağızdan alındığında, önce glikozidlerin lokal tahriş edici tesirleri olduğundan bulantı, kusma ve ishal görülür.
• Sonra nabız yavaşlaması tansiyon düşer ve kalp felce uğrar.
• Kronik dijital zehirlenmesi olmamasına rağmen hastalık durumunun değişmesi yüzünden, bir ana kadar tahammül edilen dozlar birden toksik olarak tesir edebilir.
• Tedavi: Antidot: Digoksin antikoru (Digibind=Fab segmenti)

Atropin

• Cinayet çok seyrek, intihar vakaları ise daha sık görülür.
• Atropinin küçük dozlarında perifer tesiri, toksik dozlarında ise santral uyarıcı tesiri ön plandadır.
• Antikolinerjik yan etkiler: Susuzluk hissi, ağız ve boğaz kuruluğu, yutkunma güçlüğü, pupilla dilatasyonu, bulanık görme, kızarmış deri, halusinasyonlar
• Atropin zehirlenmesi semptomları botilismus'a çok benzer.
• TEDAVİ: kusturucu olarak deri altına apomorfin uygulanır. Antidot olarak fizostigmin verilir.

Antihistaminikler

• Hücrelerin histamin reseptörlerini bloke eden ilaçlardır.
• Zehirlenme belirtileri: Uykuya eğilim, sedasyon, baş dönmesi, hipertermi, psikoz…

Vitaminler

• Koenzim ve kofaktör fonksiyonu yaparlar ve belirli genlerin ekspresyonu üzerinde steroid benzeri etkileriyle hedef hücrelerdeki temel olayları kontrol ederler.

Vitamin Zehirlenmesi

• Klasik olarak yağda eriyen vitaminlerin toksisite oluşturduğu bildirilir.
• Ancak yapılan geniş çalışmalar suda eriyen vitaminlerin de toksik etkileri bulunduğunu göstermiştir.

A Vitamini Zehirlenmesi

• Vitamin A retinol bağlayıcı protein ile taşınır (RBP).
• Vitamin A biyolojik membranların yapı ve fonksiyonel bütünlüğünü sağlar.
• Aşırı karotenli gıda alımı vitamin A toksisitesi yapmaz.
• Akut A vitamini zehirlenmesi: Akut zehirlenmede intrakranial basınç artımı görülür.
• El ve ayak sırtında daha belirgin olmak üzere kuru ve kaşıntılı cild bulguları dikkat çeker.

D Vitamini Zehirlenmesi

• Dışarıdan bitkisel kaynaklı ergokalsiferol (D2) ve hayvansal kaynaklı kolekalsiferol (D3) olarak alınır.
• Alınan D vitamini yağ dokusunda birikerek toksisite yapar.
• Uzun sü̂re güneş altında kalan kişilerde vitamin D zehirlenmesi görülmez.
• D vitamini fazlalığı kalsiyum ve fosfatın barsaktan emilimini artırarak, kemik rezorpsiyonu ve böbreklerden kalsiyum ve fosforun geri alınmasını stimüle ederek hiperkalsemi oluşturur.
• Kan kalsiyumu artar.
• Hiperkalsemi sonucu böbrek, myokard, damar duvarları, akciğer, eklem ve göz dokularına kalsiyum çökmesi ve bunların klinik belirtileri görülür.
• Tedavi serum kalsiyum seviyesine bağlı olarak planlanır.

E Vitamini Zehirlenmesi

• E vitamini toksisitesi oldukça nadirdir.
• Toksisite özellikle yeni doğanlarda rapor edilmiştir.
• Çocukluk döneminde ise yüksek vitamin E düzeyi ile Caffey hastalığı arasında bağlantı kurulmaya çalışılmaktadır.
• Tedaviye E vitamini serum düzeyi ölçülerek karar verilir.

K Vitamini Zehirlenmesi

• Gebelikte yüksek doz K vitamini alımı veya yenidoğanda verilirse hemoliz riski ortaya çıkar.

Tiamin (Vit.B1) Zehirlenmesi

• Çoşk toksik olmayan bir maddedir.
• Zehirlenmede ilaç ateşi, başağrısı, taşikardi, kaşıntı, eritem, yüz derisinin pul pul dökülmesi, hipotansiyon, ciltte ciddi kızarıklık ve lekeler, iritabilite

Riboflavin (B2 Vitamini) Toksistesi

• Genellikle nontoksiktir.
• İdrarın rengini sarıya boyar.

Pridoksin (B6 Vitamini) Toksistesi

• Yüksek dozda Vitamin B6 depresyon, adale yorgunluğu tedavisinde verilir.
• Toksistesinde hastalarda yürüme bozukluğu, ayakta uyuşma, halsizlik görülür.
• Gebelikte yüksek dozda B6 vitamini alan annelerin çocuklarında B6 bağımlılığı konvülsiyon bildirilmiştir.

C Vitamini Toksistesi

• Günlük 1 g alındığında diyare oluşturduğu bildirilmiştir.
• Glukoz 6 fosfat dehidrojenaz eksikliği olanlarda C vitamini hemoliz oluşturur.