Избирачко право и системи во Европа

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Кои од следниве се класификации на избирачкото право според начинот на гласање?

  • Јавно и тајно
  • Непосредно и посредно (correct)
  • Еднакво и нееднакво (correct)
  • Активно и пасивно (correct)

Што е дефиницијата за избирачки систем во поширока смисла?

  • Систем за пренос на резултати од гласањето во пратенички мандати
  • Формула за дистрибуција на гласовите на граѓаните
  • Систем кој се базира единствено на техника за пребројување на гласовите
  • Систем кој ги регулира правилата и постапките поврзани со изборниот процес (correct)

Според текстот, кои се 5-те основни принципи на избирачкото право во Европа?

  • Универзално, еднакво, слободно, тајно, непосредно (correct)
  • Еднакво, слободно, тајно, непосредно, периодично
  • Универзално, еднакво, слободно, јавно, тајно
  • Универзално, еднакво, слободно, тајно, посредно

Која од следните групи се смета за посебна категорија на избирачи според текстот?

<p>Војници (A)</p> Signup and view all the answers

Кој е главниот фокус на избирачкиот систем во потесна смисла?

<p>Пренос на гласовите во мандати за пратеници (C)</p> Signup and view all the answers

Што претставува „изборна формула“?

<p>Правало за дистрибуција на гласовите во институциите (D)</p> Signup and view all the answers

Што се подразбира под „универзално избирачко право“?

<p>Право на сите граѓани да гласаат без ограничување (C)</p> Signup and view all the answers

Според текстот, како може да се категоризира избирачкото право според бројот на гласови?

<p>Еднакво и нееднакво (C)</p> Signup and view all the answers

Како се нарекуваат лицата кои живеат и работат во странство, а се државјани на земјата каде што гласаат?

<p>Емигранти (D)</p> Signup and view all the answers

Што е главната функција на работните групи?

<p>Да проучуваат специфични прашања во рамките на нивниот делокруг (B)</p> Signup and view all the answers

Како се избира претседателот на Собранието?

<p>Со мнозинство гласови на пратениците (A)</p> Signup and view all the answers

Кој може да биде предлагач за претседател на Собранието?

<p>Пратеници, Комисијата за прашања на изборите и именувањата, или најмалку 20 пратеници (C)</p> Signup and view all the answers

Што значи кога се вели дека еден пратеник може да гласа само за еден кандидат за претседател?

<p>Не може да се гласа за повеќе од еден кандидат (C)</p> Signup and view all the answers

Кои од овие функции се инкомпатибилни со функцијата на претседател на Собранието?

<p>Сите горенаведени (D)</p> Signup and view all the answers

Која од следниве задачи не е во надлежност на претседателот на Собранието?

<p>Успоставување на законски рамки за работа на Собранието (A)</p> Signup and view all the answers

Како се одбира генералниот секретар на Собранието?

<p>Се избира на седница на Собранието (C)</p> Signup and view all the answers

Која е главната улога на потпретседателите на Собранието?

<p>Да го заменуваат претседателот во негово отсуство (B)</p> Signup and view all the answers

Што се вклучува во делокругот на генералниот секретар на Собранието?

<p>Организирање на седниците на Собранието (B)</p> Signup and view all the answers

Како се одговорни функционерите на Собранието на РМ?

<p>Пред Собранието (C)</p> Signup and view all the answers

Според територијалниот критериум, каде може да се распише референдум?

<p>За цела држава и нејзини делови (C)</p> Signup and view all the answers

Кој вид на референдум е задолжителен?

<p>Облигаторен референдум (D)</p> Signup and view all the answers

Кој тип на референдум има за цел да укине важечки акт?

<p>Аброгативен (B)</p> Signup and view all the answers

Како се разликуваат референдумите според времето кога се организираат?

<p>Претходен и дополнителен (C)</p> Signup and view all the answers

Што е главен услов за успешен референдум?

<p>Учеството на повеќето граѓани во референдумот (A)</p> Signup and view all the answers

Како се организира референдумот во однос на изборите?

<p>Референдумот е организиран слично на изборите (A)</p> Signup and view all the answers

Што е Граѓанска иницијатива (ГИ)?

<p>Облик на непосредна демократија (C)</p> Signup and view all the answers

Кои одлуки можат да се предложат преку Граѓанска иницијатива?

<p>Донесување на закони, општи акти, политички одлуки (B)</p> Signup and view all the answers

Што се случува откако ќе се подигне Граѓанска иницијатива?

<p>Претставничкото тело е обврзано да ја разгледа (D)</p> Signup and view all the answers

Кој е главниот разлика помеѓу референдумот и Граѓанската иницијатива?

<p>Референдумот е организиран од државата, а Граѓанската иницијатива од граѓаните (B)</p> Signup and view all the answers

Која од следните причини е неповрзана со појавата на суверенитетот во современо значење во претходниот период?

<p>Постоењето на политички партии и демократско претставничко тело. (C)</p> Signup and view all the answers

Според концепцијата за директното божјо право, кој е единствен божји ополномошник на земјата?

<p>Монархот (A)</p> Signup and view all the answers

Според Жан Жак Русо, каде доаѓа до израз суверенитетот на народот?

<p>Преку народната волја, создадена од сите граѓани (B)</p> Signup and view all the answers

Што претставува главната разлика меѓу концепцијата за директното и индиректното божјо право?

<p>Директното право ги назначува носителите на власта, а индиректното го остава тоа на човекот. (D)</p> Signup and view all the answers

Која е главната идеја на концепцијата за народов право?

<p>Власта е доделена од Бог, а старешините го упражнуваат суверенитетот на народот. (B)</p> Signup and view all the answers

Според Жан Жак Русо, каков вид на демократија е застапена во концепцијата за народна сувереност?

<p>Непосредна демократија (B)</p> Signup and view all the answers

Како народните претставници учествуваат во законодавниот процес според Жан Жак Русо?

<p>Тие имаат право само на иницијатива и обликување на предлози, но народот го има правото да одлучува за судбината на законот (C)</p> Signup and view all the answers

Каде за прв пат официјално било прогласено начелото на народниот суверенитет?

<p>Во Декларацијата за правата на човекоти и граѓанинот од 1789г (D)</p> Signup and view all the answers

Која од следните тврдења не е правилна за суверенитет?

<p>Суверенитетот е својство на државата, не на народот. (C)</p> Signup and view all the answers

Што претставува концепцијата за индиректното божјо право?

<p>Власта е доделена од Бог, но нејзините носители и формите на упражнување се производ на човекот. (B)</p> Signup and view all the answers

Како се одвива процедурата за гласање за недоверба на владата во парламентарниот систем?

<p>Парламентот може да и изгласа недоверба на владата, што води до нејзино отпуштање. (D)</p> Signup and view all the answers

Што е главна карактеристика на претседателскиот систем на организација на власта?

<p>Системот заснован на најдоследната примена на поделба на власта со максимална независност на властите. (D)</p> Signup and view all the answers

Кој орган во претседателскиот систем е одговорен за вршење на функциите на извршната власт?

<p>Претседателот (A)</p> Signup and view all the answers

Што претставува кочницата и рамнотежата во претседателскиот систем?

<p>Моќта на Претседателот да ветира или да не ветира законот донесен од страна на Парламентот (C)</p> Signup and view all the answers

Кој од наведените факти е не_карактеристичен за претседателскиот систем?

<p>Претседателот го формира кабинетот, но Парламентот го донесува конечниот состав. (A)</p> Signup and view all the answers

Што е најважната карактеристика на претседателскиот систем во однос на претседателот?

<p>Претседателот е политички независен од Парламентот. (C)</p> Signup and view all the answers

Како се разликува претседателскиот систем од парламентарниот систем?

<p>Претседателскиот систем се карактеризира со посилна поделба на власта, додека парламентарниот систем има потесна врска меѓу законодавната и извршната власт. (B)</p> Signup and view all the answers

Што е главен извор на легитимитет за Претседателот во претседателскиот систем?

<p>Народот (B)</p> Signup and view all the answers

Која е главната разлика меѓу владата во парламентарниот систем и претседателскиот систем?

<p>Во парламентарниот систем, владата е одговорна пред Парламентот, додека во претседателскиот систем, владата е независна од Парламентот. (C)</p> Signup and view all the answers

Која е функцијата на кабинетот во претседателскиот систем?

<p>Да му помогне на претседателот во вршењето на неговите функции (A)</p> Signup and view all the answers

Што е суштинската разлика меѓу етатистичката и функционалистичката концепција за izborite?

<p>Етатистичката концепција се фокусира на создавање на политичка власт и организирање на државата, додека функционалистичката ги гледа како средство за рамнотежа меѓу општеството и државата и за постигнување на кохезија и стабилност во општеството. (A)</p> Signup and view all the answers

Како радикално-демократската концепција за изборите се однесува кон односот меѓу државата и општеството?

<p>Оваа концепција смета дека општеството е секогаш над државата и треба да го контролира. (B)</p> Signup and view all the answers

Што е основна функција на избирачкото право според текстот?

<p>Да се даде глас на граѓаните во изградбата на народниот суверенитет. (B)</p> Signup and view all the answers

Според текстот, кога избирачкото право станува општо и еднакво за сите граѓани?

<p>Кон средината на 20 век, во развиените држави. (A)</p> Signup and view all the answers

Што е основна карактеристика на изборите според функционалистичката концепција?

<p>Да се ​​постигне рамнотежа меѓу различните интереси во општеството. (D)</p> Signup and view all the answers

Кој е основниот принцип за кој се залага радикално-демократската концепција за изборите?

<p>Народот е суверен и има право да го води својот политички живот. (C)</p> Signup and view all the answers

Според текстот, избирачкото право може да се смета за:

<p>И објективно и субјективно право, кое се однесува на системот и правата на граѓаните. (C)</p> Signup and view all the answers

Што е најважен предуслов за остварување на субјективното избирачко право?

<p>Да се ​​биде државјанин на државата. (A)</p> Signup and view all the answers

Што според текстот е улогата на пост-изборната вредност?

<p>Да се поврзе со предизборните активности и да придонесе за успешна реализација на мандатот. (B)</p> Signup and view all the answers

Како е поврзана функцијата на претставување со влијанието на личниот момент на изборите?

<p>Функцијата на претставување го овозможува влијанието на личниот момент на изборите, преку него се застапуваат интересите на граѓаните. (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Суверенитет

Својство на државната власт која е највисока и независна.

Божјо право

Право кое црквата смета дека е постаро од државното.

Народно право

Правото на локалните старешини да владеат над луѓето.

Директно божјо право

Согласно него, монархот е божји ополномошник.

Signup and view all the flashcards

Индиректно божјо право

Теорија дека владари се производ на човечките одлуки.

Signup and view all the flashcards

Жан Жак Русо

Филозоф кој развил концепција за народна сувереност.

Signup and view all the flashcards

Непотољив суверенитет

Суверенитет кој не може да се одземе од народот.

Signup and view all the flashcards

Општа волја

Волја на граѓаните за донесување одлуки.

Signup and view all the flashcards

Декларација за правата на човекот

Документ кој прогласува народен суверенитет.

Signup and view all the flashcards

Непосредна демократија

Систем во кој народот директно одлучува.

Signup and view all the flashcards

Видови референдум

Различни категории референдуми по територијален критериум, правна основа, предмет и времето на организирање.

Signup and view all the flashcards

Територијален критериум

Референдум може да се распише за целата држава или за нејзин дел.

Signup and view all the flashcards

Облигаторен референдум

Референдум кој е задолжителен.

Signup and view all the flashcards

Факултативен референдум

Референдум кој е советодавен.

Signup and view all the flashcards

Референдуми според предмет

Референдуми можат да бидат уставотворни, законодавни, и други.

Signup and view all the flashcards

Предходен и дополнителен референдум

Референдуми се организираат пред или по одлучувањето.

Signup and view all the flashcards

Конститутивен референдум

Референдум што потврдува исправноста на еден акт.

Signup and view all the flashcards

Аброгативен референдум

Референдум што укинува актуелен акт.

Signup and view all the flashcards

Успешен референдум

Успешен референдум е оној на кој учествува мнозинство запишаних избирач.

Signup and view all the flashcards

Граѓанска иницијатива

Право на граѓаните да предложат закон пред претставничкиот орган.

Signup and view all the flashcards

Пост-изборна вредност

Вредноста што се создава по изборите, поврзана со активности за реализација.

Signup and view all the flashcards

Предизборна фаза

Период пред изборите каде што се организираат активности и кампањи.

Signup and view all the flashcards

Функција на претставување

Изборна функција која изразува интересите на избраните претставници.

Signup and view all the flashcards

Етатистичка концепција

Концепција која создава политичка власт и организира државна структура.

Signup and view all the flashcards

Функционалистичка концепција

Концепција која балансот меѓу општеството и државата го остварува преку избори.

Signup and view all the flashcards

Радикално-Демократска концепција

Концепција која ја поставува општеството над државата и политиката.

Signup and view all the flashcards

Избирачко право

Основно политичко право со кое се манифестира народниот суверенитет.

Signup and view all the flashcards

Објективно избирачко право

Право што произлегува од општествените односи и државниот систем.

Signup and view all the flashcards

Субјективно избирачко право

Право што се реализира според положбата на државјаните.

Signup and view all the flashcards

Државјанство

Претпоставка за остварување на субјективното избирачко право.

Signup and view all the flashcards

Активно избирачко право

Право на граѓанинот да избере претставник.

Signup and view all the flashcards

Пасивно избирачко право

Право на граѓанинот да биде избран за претставник.

Signup and view all the flashcards

Еднакво избирачко право

Секој граѓанин има право на еден глас.

Signup and view all the flashcards

Нееднакво избирачко право

Некои граѓани имаат право на повеќе гласови.

Signup and view all the flashcards

Непосредно гласање

Граѓаните гласаат директно за свои претставници.

Signup and view all the flashcards

Посредно гласање

Граѓаните избираат довереници кои потоа избираат претставници.

Signup and view all the flashcards

Јавно гласање

Гласањето се одвива отворено, без тајност.

Signup and view all the flashcards

Тајно гласање

Гласањето се одвива приватно, без откривање.

Signup and view all the flashcards

Универзално избирачко право

Право на учество во изборите за сите граѓани.

Signup and view all the flashcards

Изборен систем

Систем за трансфер на резултати од гласање во мандати.

Signup and view all the flashcards

Работни групи

Групи формирани за проучување на конкретни прашања во работното тело.

Signup and view all the flashcards

Претседател на Собранието

Лицето кое го води Собранието и го свикува на седници.

Signup and view all the flashcards

Мандат на претседателот

Периодот во кој претседателот на Собранието ја врши својата функција.

Signup and view all the flashcards

Избор на претседател

Потребно е мнозинство гласови од пратениците.

Signup and view all the flashcards

Потпретседатели на Собранието

Лица кои помагаат на претседателот во работата на Собранието.

Signup and view all the flashcards

Генерален секретар

Лицето кое помага во организацијата на седниците на Собранието.

Signup and view all the flashcards

Комисија за прашања на изборите

Телото кое предлага кандидатури за претседател на Собранието.

Signup and view all the flashcards

Гласање за претседател

Пратеникот може да гласа само за еден кандидат.

Signup and view all the flashcards

Инкомпатибилност на функциите

Претседателот не може да има друга јавна функција.

Signup and view all the flashcards

Работно тело

Организација која одлучува и управува со работните процеси.

Signup and view all the flashcards

Гласање за доверба

Парламентот гласа за поддршка или недоверба на владата.

Signup and view all the flashcards

Солидарна одговорност

Сите министри одговараат за владините одлуки заедно.

Signup and view all the flashcards

Недоверба

Парламентот изразува губење на доверба во владата.

Signup and view all the flashcards

Распуштање на парламентот

Владата може да побара распуштање ако добие недоверба.

Signup and view all the flashcards

Претседателски систем

Облик на власта со строго поделена власт и претседател.

Signup and view all the flashcards

Моноцефална извршна власт

Сите функции извршната власт ги извршува претседателот.

Signup and view all the flashcards

Кочници и рамнотежа

Постапка за контрола помеѓу различните власти.

Signup and view all the flashcards

Кабинет

Неформално тело одбрано од претседателот за помош.

Signup and view all the flashcards

Политичка неодговорност

Претседателот не е одговорен пред Конгресот.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Уставно-Четврти дел - Непосредно остварување на суверенитетот на граѓаните

  • Суверенитет се дефинира како својство или обележје на државната власт, претставувајќи ја највисоката и независна власт на територијата каде што се остварува.
  • Појавата на суверенитет во современо значење била оневозможена поради два главни фактора, првиот поврзан со Божјото право (како супериорна власт на црквата над државата) и вториот поврзан со народното право (локални старешини како суверени).
  • Постоеле две концепции за Божјото право, директното Божјо право (Бог го одредил носителот на власт) и индиректното Божјо право (човекот ја формира формата на остварување на власта).
  • Жан-Жак Русо се смета како застапник на идејата за народна сувереност, која се заснова на општата волја на граѓаните и создавање на демократија.
  • Народна сувереност – принципот гласи дека народот е носителот на политичката власт, а претставници имаат само иницијатива и формирање предлози за закони.
  • Главна идеја за суверенитет била прокламирана во Декларацијата за правата на човекот и граѓанинот од 1789 година.
  • Концептот за суверенитет за време на француската буржоаска револуција компромисно се поврзувал со монархијата.

Начини на остварување на народен суверенитет

  • Посреден начин (преку претставници)
  • Непосредно одлучување (референдум, граѓанска иницијатива)

Облици на непосредна демократија

  • Референдум - граѓаните непосреднно се изјаснуваат за/против предложено прашање. Може да биде облигаторен или факултативен и за прашања на целата држава или нејзини делови.
  • Граѓанска иницијатива - граѓаните може да предложи да се изгласа закон, поправка на закон или правење на други акти (одреден процент от избирачкиот списос).
  • Петиција - облик на граѓанска иницијатива за одредена барање или предлог (изјава на народот кој ќе се поднесе до претставничкото тело).

Уставна положба на референдумот и граѓанска иницијатива во РМ

  • Референдуми се распишуваат од Собранието на РМ за прашања од надлежноста на Собранието, општините, Градот Скопје и опщините во рамките на градот Скопје.
  • Граѓанска иницијатива може да се покрене со предлог на 100 000 граѓани за поставување предлози до Собранието на РМ, но и до советите на општините (100 или 20% од граѓаните).

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Ustavno test 1 PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Browser