İyi Bir Programın Özellikleri

İyi Bir Programın Özellikleri

• Doğruluk (Correctness); Verilen görevin tam olarak yerine getirilmesi amaçlanır.
  • Bir yazılımı yazmaya başlamadan önce, yazılımdan beklenenlerin belirtilmesi gerekir.
  • Yazılım ortaya çıktıktan sonra belirlenen özelliklerin tam olarak sağlanması önemlidir.
• Güvenilirlik (Robustness); Programın beklenmedik durumlarda çalışmasının kesilmemesi ve hatalı işlemler yapmamasıdır.
  • Programcı hataları nedeniyle kesintiye uğramaması için önlem alınmalıdır.

İyi Bir Programın Diğer Özellikleri

• Genişleyebilme (Extendibility); İleri aşamalarda görevlerin değiştirilmesi veya yenilerinin eklenmesi kolay olmalıdır.
  • Basit tasarımlarla karmaşık yapılardan kaçınılmalıdır.
• Tekrar Kullanım (Reusability); Tasarımın program içinde veya farklı programlarda kullanılabilmesidir.
  • Örneğin, bir projede kullanılan modüllerin yeni projelerde tekrar kullanılabilmesi gerekir.

Uygunluk, Kaynak Kullanımı ve Taşınabilirlik

• Uygunluk (Compatibility); Farklı bilgisayar sistemlerinde aynı ortak özelliklere sahip olunması hedeflenir.
  • Veri dosyası formatı, veri yapıları ve kullanıcı arayüzü uyumluluğu önemlidir.
• Kaynakların Kullanımı (Efficiency); Bilgisayarın sahip olduğu tüm ekipmanların en iyi şekilde kullanılmasıdır.
  • Ekipmanların eksik kullanılmaması ve diğer programların kullanımına engel olunmaması gerekir.
• Taşınabilirlik (Portability); Yazılımın farklı bilgisayar ortamlarına taşınarak çalıştırılabilmesidir.
  • Kaynak uyumlu (Source Compatable) programların, yazıldığı sistemden farklı bir sistemde tekrar derlenerek çalıştırılabilmesi desteklenir.
  • İkili kod uyumlu (Binary Compatable) programların executable dosyalarının farklı bir ortama taşınarak çalıştırılabilmesi hedeflenir.
  • Kaynak kodunun taşınabilirliği yazılım geliştirme açısından önemlidir.

Kontrol Edilebilirlik, Bütünlük, Kullanım ve Çalışma

• Kontrol Edilebilirlik (Verifiability); Hatalı durumlarda kullanıcıya ve programcıya hatanın nedenini açıklayan yeterli bilgi verilmelidir.
• Bütünlük (Integrity); Yazılım birleşenlerinin (program, veri, dokümantasyon) istenmeyen erişimlere karşı korunmasıdır.
  • Veri veya index dosyalarının programın bilgisi dışında kaybolması durumunda programın bunu tespit edip rapor etmesi verilebilir.
• Kolay Kullanım (Easy use); Yazılımı kullanan kişinin ürünü kolayca öğrenip sorunsuz kullanabilmesi, sonuçları yorumlayabilmesi beklenir.
• Birlikte Çalışma (Interoperability); Yazılımın ihtiyaç duyduğu diğer yazılımları çağırabilmesi ve veri alışverişinde bulunabilmesidir.

Programlama Dilleri

• Makine Dili; Tüm komutlar sayılarla ifade edilir.
  • Örnek sayılar: +1300042774, +1400593419, +1200274027.
• Assembler; Temel bilgisayar işlemleri kısaltmalarla ifade edilir.
  • Örnek kısaltmalar: LOAD BASEPAY, ADD OVERPAY, STORE GROSSPAY.
• Yüksek Seviyeli Diller; Komutlar konuşma diline yakındır ve matematiksel notasyon kullanılır.
  • Örneğin: grossPay = basePay + overTimePay.

C++'ın Gelişimi ve Özellikleri

• C++, C dilinden geliştirilmiştir.
• ANSI C, C dili için kabul edilen bir standarttır.
• C++, C diline Nesneye Yönelik Programlama (OOP) yetenekleri eklemiştir.
  • OOP sayesinde daha anlaşılır ve düzeltilebilir programlar yazılabilir.

C++ Tarihçesi

• 1979 (Mayıs): C with Classes ile ilgili çalışmalara başlandı.
• 1979 (Ekim): İlk "C with Classes" derleyicisi yazıldı.
• 1983 (Ağustos): İlk C++ derleyicisi oluşturuldu.
• 1983 (Aralık): Dilin adı C++ olarak belirlendi.
• 1989: ANSI X3J16 komitesi (daha sonra J16 ismini aldı) kuruldu.
• 1994: ANSI/ISO standart taslağı hazırlandı.
• 1996: İkinci standart taslağı ANSI/ISO tarafından onaylandı.
• 1998: ISO C++ dil standartları kabul edildi.

C++'ın Yapısı

• C++ programları, class (sınıf) ve function (fonksiyon) olarak adlandırılan parçalardan oluşur.
• C++ Standart Kütüphanesi, programcılar için zengin bir sınıf ve fonksiyon koleksiyonu sunar.

Yazılım Geliştirme Aşamaları

• Yazım: Kaynak kodunun yazıldığı aşamadır.
• Önişleme: Kaynak kodundaki önişlemci direktiflerinin işlendiği aşamadır.
• Derleme: Kaynak kodun makine koduna çevrildiği aşamadır.
• Bağlama: Derlenmiş kodun kütüphanelerle birleştirildiği aşamadır.
• Yükleme: Programın belleğe yüklendiği aşamadır.
• Çalıştırma: Programın yürütüldüğü aşamadır.

C++'a Giriş

• C ve C++ platformları arasında taşınabilir kodlar üretilebilir.
• C++, nesne yönelimli programlamanın yanı sıra yapısal ve disiplinli programlama özelliklerini de destekler.

C++ Programının Anatomisi

• Yorum Satırları: Programın anlaşılması için açıklama eklenmesini sağlar.
• Önişlemci direktifi #include : Başlık dosyalarını (header) programa dahil eder.
• Fonksiyon bildirimi: Gerekli fonksiyonların tanımlandığı bölümdür, özellikle main() fonksiyonu önemlidir.
• main() fonksiyonu: Programın başlangıç noktasıdır.
• Komutlar: Programın işlevlerini yerine getiren ifadelerdir.
• return 0; : Fonksiyondan çıkışı ve programın başarıyla tamamlandığını belirtir.

C++'da Ekrana Yazı Yazdırmak

• std::cout standart çıktı akış nesnesidir ve ekrana çıktı vermek için kullanılır.
  • std:: namespace'ini belirtir; eğer "using" kullanılırsa bu belirtmeye gerek kalmaz.
• << operatörü, sağındaki değeri çıktı akışına gönderir.
  • std::cout << "Welcome to C++!\n"; ifadesi "Welcome to C++!" metnini ekrana yazdırır.
• '' karakteri, özel karakterleri yazdırmak için kullanılır.
  • \n yeni bir satır açar ve imleci yeni satırın başına taşır.
  • Çok satırlı çıktı tek bir komutla üretilebilir.

Karşılaştırma Operatörleri

• > büyüktür
• < küçüktür
• >= büyük veya eşittir
• <= küçük veya eşittir
• == eşittir
• != eşit değildir.

Nesne Yönelimli Programlama (OOP)

• OOP, dünyayı daha doğal bir şekilde modelleyerek programlama yapmayı sağlar.
• OOP teknikleri kullanılarak geliştirilen programlar daha güvenilir, dayanıklı ve kolay geliştirilebilir.
• Nesne, belirli bir görevi yerine getirebilecek altyapıyı hazırlayan ve çeşitli fonksiyonlar içeren bir yapıdır.

Nesne Kavramı

• Nesneler, gerçek dünyadaki nesnelere benzeyen tekrar kullanılabilir yazılım parçalarıdır.
  • Bağımsız anlamları vardır (örneğin, zaman, ses, video nesnesi).
• Nesneler, daha anlaşılır ve kolay değiştirilebilir yapılar sunar.
• Nesneler, belirli işlevleri yerine getiren ve çeşitli fonksiyonlar içeren yapılardır.
  • Değişkenleri de içerebilirler.
• Paketleme* (Encapsulation) ve Soyutlama (Abstraction) nesnelerin temel özellikleridir.
  • Paketleme, işlevini belli edecek fonksiyonları bünyesinde bulundurmasıdır.
  • Soyutlama, fonksiyonların nasıl çalıştığını belirtmeden sadece nasıl kullanılacağını belirtmektir.
• Türeme (Derivation) ve Kalıtım (Inheritance) kavramları, yeni nesnelerin mevcut nesnelerden özellikler devralmasını ifade eder.
• Çoklubenzeşim (Polymorphism) farklı nesnelerin benzer özelliklere sahip olmasını ifade eder.
  • Aynı isimde fakat farklı nesnelerin üyesi olan üyelerin ortaya çıkmasına neden olur.

Nesnelerin Özellikleri ve Davranışları

• Özellikler (Attributes, Properties); Nesnelerin renk, şekil, boyut, genişlik, yükseklik gibi özellikleridir.
• Davranışlar (Behaviors, Actions); Her nesnenin kendine özgü davranışlarıdır; örneğin, top yuvarlanır, ağaç yanar.
• Kalıtım (Inheritance); Yeni nesnelerin eski (parent) nesnelerin bazı özellik ve yöntemlerine sahip olmasıdır.

Nesneler Hakkında Ek Bilgiler

• Nesneler, iş görmesi için diğer nesneler hakkında bilgi bilmek zorunda değildir.
  • Bilgi gizlenebilir.
• Soyutlama (Abstraction);Nesnelerin detaylara boğulmadan kullanılmasını sağlar.
• Sınıflar (Class); Nesnelerin temelini oluşturur.

Yapısal Programlama

• Yapısal programlama, anlaşılması, test edilmesi ve değiştirilmesi kolay programlar yazmayı teşvik eder.
• Programlar her zaman sadece bir giriş ve bir çıkışa sahip yapılar kullanmalıdır.
• Kurallar: en basit şema (flowchart) ile başla, herhangi bir işlem birbirini takip eden iki işlem şeklinde yazılabilir, herhangi bir işlem bir kontrol yapısı (döngü, koşul, komut bloğu vb.) ile değiştirilebilir ve bu son iki kural birçok kere tekrarlanabilir. Tüm programlar: Komut Bloğu, Koşul / Seçim (if, if/else, switch) ve Döngü (for, while, do/while) parçalarına bölünebilir.

Nesne Yönelimli Programlama (OOP)

• Veri ve fonksiyonlar Sınıf (Class) adı verilen paketlerin içine saklanır
• Class' lar mimari planlar gibidir.
  • Tekrar tekrar kullanılabilirler.
  • Class (plan) kullanılarak yeni nesneler (evler) oluşturulur ve planlarda değil, evlerde oturulur.
• Nesnelerin veri (attributes) ve fonksiyonları (behavior) sınıf (class) olarak adlandırılan paketler içinde korunur ve birbirleriyle ilişkilidir.

Struct Yapısı

• Diğer veri tiplerini birleştirerek yeni bir veri tipi oluşturur.
• Struct içindeki her üyenin adı farklı olmalıdır.
• Farklı struct yapıları aynı üyelere sahip olabilir.
• Struct tanımı mutlaka ';' ile bitirilir.