Ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης

Η Συνθήκη του Ραπάλλο υπεγράφη το 1922 μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και της Γερμανίας, απορρίπτοντας οικονομικές αξιώσεις και δημιουργώντας επίσημες διπλωματικές σχέσεις.

Η Συνθήκη σηματοδότησε την έναρξη εκτεταμένης συνεργασίας μεταξύ της Ρώσικής Σοβιετικής Ομοσπονδιακής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας (ΡΣΟΣ∆) και της Γερμανίας, σε τομείς όπως το εμπόριο και η άμυνα.

Η Γερμανία υποσχέθηκε να βοηθήσει στην ενίσχυση της σοβιετικής στρατιωτικής βιομηχανίας, παρέχοντας εξοπλισμό και εκπαίδευση στον Κόκκινο Στρατό.

Η Σοβιετική Ένωση επέτρεψε στους Γερμανούς να εκπαιδεύουν στρατεύματα στα εδάφη της, ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική υποστήριξη που ελάμβανε.

Η ανοδική πορεία του Εθνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος του Αδόλφου Χίτλερ στην Γερμανία προκάλεσε ανησυχία στην Σοβιετική ηγεσία, αν και η Μόσχα δεν αντιλήφθηκε πλήρως τον κίνδυνο που έκρυβε η αντικομουνιστική ιδεολογία του Χίτλερ.

Η άνοδος στην εξουσία του Χίτλερ και η ενίσχυση του ναζιστικού καθεστώτος, με το αντικομουνιστικό του προσανατολισμό, τερμάτισε την συνεργασία Γερμανίας - Σοβιετικής Ένωσης.

Η Ιαπωνική εισβολή στις κινεζικές επαρχίες της Μαντζουρίας το 1931, ανησύχησε τη Μόσχα για την πιθανότητα εχθρικών κινήσεων του Τόκιο προς τους πλούσιους φυσικούς πόρους της Σιβηρίας.

Η αδυναμία του Κόκκινου Στρατού να αντιμετωπίσει μια πιθανή ιαπωνική επίθεση, οδήγησε σε εντατικές προετοιμασίες ενίσχυσης των σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Σιβηρία και στην Άπω Ανατολή.

Η κομιντέρν, υπενθυμίζοντας τα επιτεύγματα του Στάλιν στην ΕΣΣΔ, διεξήγαγε έντονη προπαγάνδα με στόχο τον καπιταλισμό και τον σοσιαλδημοκρατικό ρεφορμισμό.

Η πενταετής οικονομική ανάπτυξη, με την οποία επιδιώκεται η ενίσχυση της ΕΣΣΔ, απαιτούσε διατήρηση ειρηνικών σχέσεων και οικονομικών δεσμών με τις βιομηχανικά προηγμένες καπιταλιστικές χώρες.

Η πολιτική εκβιομηχάνισης του Στάλιν δημιούργησε ισχυρά θεμέλια για την παραγωγή πολεμικού υλικού.

Ο Κόκκινος Στρατός εξοπλίστηκε πλήρως με σύγχρονα όπλα και έλαβε άφθονες προμήθειες.

Ο Στάλιν ανέλαβε τον έλεγχο των ενόπλων δυνάμεων, δίνοντας στους στρατηγούς μεγαλύτερη αυτονομία.

Η Κρατική Επιτροπή Άμυνας ήταν ένα σημαντικό όργανο για την οργάνωση της σοβιετικής άμυνας.

Η Σοβιετική κυβέρνηση, με διοικητικό έντολο, επέτρεψε στους αγρότες να καλλιεργούν ιδιωτικά περισσότερες εκτάσεις και να πωλούν τα υπερπλεονάσματα των προϊόντων τους.

Κρατούμενοι της Γκούλαγκ εντάχθηκαν στον στρατό και άδραξαν την ευκαιρία για ελευθερία.

Η Σοβιετική κυβέρνηση σταμάτησε τους διωγμούς κατά της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Οι ΗΠΑ και οι άλλες δυνάμεις της Δύσης παρείχαν στρατιωτική βοήθεια στην ΕΣΣΔ.

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η ΕΣΣΔ ενταχθηκε στα Ηνωμένα Έθνη.

Ο Ιωσήφ Στάλιν πρότεινε στον Μάο Τσετούνγκ, ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, να ελέγχει μόνο το βόρειο τμήμα της Κίνας, ενώ συμβούλευε τα Κομμουνιστικά Κόμματα Γαλλίας και Ιταλίας να υιοθετήσουν μια πιο μετριοπαθή προσέγγιση.

Η ΕΣΣΔ υλοποίησε στρατηγικές για την αύξηση των πυρηνικών της δυνατοτήτων το 1949, με την ανάπτυξη ενός πυρηνικού οπλοστασίου.

Η ΕΣΣΔ προσάρτησε εδάφη από τη Λιθουανία και την ανατολική Πολωνία προσβλέποντας στην εξασφάλιση σταθερών συνόρων.

Στη ζώνη κατοχής της Γερμανίας, ο Κόκκινος Στρατός υφάρπαζε σημαντικούς πόρους για την ανασυγκρότηση της σοβιετικής οικονομίας.

Η Μόσχα άσκησε πιέσεις στο Ιράν για οικονομικά οφέλη και στην Τουρκία για εκχώρηση περιοχών του Καυκάσου και δικαιωμάτων στα Στενά.

Η αντίδραση των Δυτικών στην επιθετική πολιτική της ΕΣΣΔ οδήγησε στο σχηματισμό του ΝΑΤΟ.

Η Ουάσιγκτον και το Λονδίνο θεώρησαν την ΕΣΣΔ ως εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη του καπιταλισμού και ως απειλή για μελλοντική επέκταση.

Το σχέδιο Μάρσαλ σκοπούσε να βοηθήσει την οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης, αλλά και της Σοβιετικής Ένωσης, με την υποστήριξη των αρχών της ελεύθερης αγοράς.

Ο Στάλιν απέρριψε το σχέδιο Μάρσαλ fears

Η ΕΣΣΔ έθεσε σε εφαρμογή μονοκομματικά καθεστώτα στις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας την εξουσία της σε αυτές.

Η δημιουργία του Κομμουνιστικού Γραφείου Πληροφοριών (Κοµινφόρµ) τον Σεπτέμβριο του 1947, με στόχο να εκπροσωπεί τα κομμουνιστικά κόμματα της Ευρώπης, και να διασφαλίσει την υποστήριξη και την εναρμόνιση των κομμουνιστικών δυνάμεων της Γηραιάς Ηπείρου.

Ο Οργανισμός του Βορειο-Ατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ), που ιδρύθηκε το 1949, αποτελούσε μια συμμαχία μεταξύ των ΗΠΑ, του Καναδά και δυτικοευρωπαϊκών κρατών, με στόχο την προστασία της δυτικής Ευρώπης από την επέκταση της σοβιετικής επιρροής.

Η Σοβιετική Ένωση είδε την ίδρυση του ΝΑΤΟ ως άμεση πρόκληση, ως κίνηση που στόχευε στη δημιουργία μιας αντικειμενικής στρατιωτικής δύναμης απέναντι στην κομμουνιστική ιδεολογία και επέκταση.

Η υπογραφή της σοβιετοκινεζικής σύμβασης στρατιωτικής συνεργασίας το 1950 ενίσχυσε την διεθνή θέση της Σοβιετικής Ένωσης, δημιουργώντας ένα στρατιωτικό σύμφωνο με τη λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, με στόχο την ενίσχυση της στρατιωτικής της ισχύος.

Η Γερμανία, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίστηκε σε δύο κράτη: Δυτική Γερμανία (ΟΔΓ) και Ανατολική Γερμανία (ΛΔΓ), με το Βερολίνο να παραμένει διχοτομημένο.

Η αντιπαλότητα που δημιουργήθηκε μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και των ΗΠΑ, με στόχο την επιβολή της ιδεολογικής και πολιτικής επιρροής, και την άσκηση ισχύος χωρίς άμεση στρατιωτική σύγκρουση, γνωστή ως Ψυχρός Πόλεμος.

Η εισβολή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας (Βόρεια Κορέα) στη Δημοκρατία της Κορέας (Νότια Κορέα) στην αρχή του 1950, αποτέλεσε ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία του Ψυχρού Πολέμου.

Η Μόσχα αποδέχτηκε την ελευθερία της Γιουγκοσλαβίας να ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο για την οικοδόμηση του σοσιαλιστικού συστήματος, με αποτέλεσμα την βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Η αλλαγή στην προσέγγιση της Σοβιετικής Ένωσης μέσω της «Ειρηνικής Συνύπαρξης» ενέτεινε την συζήτηση και τα κριτήρια του Ψυχρού Πολέμου και έφερε μια πιο μετριοπαθή πολιτική.

Η ίδρυση του Σύμφωνου της Βαρσοβίας το 1955 ήταν η απάντηση της ΕΣΣΔ στη δημιουργία του ΝΑΤΟ από τις δυτικές χώρες. Οργανισμός άμυνας, με Σοβιετική ηγεσία, με σκοπό την προστασία των κρατών του Ανατολικού Μπλοκ.

Η απογοήτευση των λαών του Ανατολικού Μπλοκ αποτυπώθηκε στις αντικαθεστωτικές διαμαρτυρίες στην Ουγγαρία το 1956. Η Μόσχα, ανησυχώντας για την επίδραση της Δύσης, θεώρησε την διαμαρτυρία, αντεξέγερση, και επενέβη με εισβολή του Κόκκινου Στρατού, με στόχο την καταστολή της.

Το διχασμένο Βερολίνο, αποτελούσε μόνιμη υπενθύμιση για τον κόσμο της ύπαρξης του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Η δυτική πλευρά, με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο, προσελκύει πολλούς Ανατολικογερμανούς, προς την ελευθερία.

Η κατασκευή του Τείχους του Βερολίνου το 1961, εξέφρασε την πολιτική πραγματικότητα του Σιδηρούν Παραπετάσματος. Με καταστολή και απομόνωση, η ΛΔΓ προσπάθησε να αποτρέψει τη δυτική επηρεία.

Η αύξηση της στρατηγικής πυρηνικής ισχύος, ήταν βασική στρατηγική του Χρουστσόφ. Επιδιώκοντας να ασκήσει πίεση στη Δύση και να εξομαλύνει τις σχέσεις, ενισχύει την απειλή της πυρηνικής σύγκρουσης.

Η «Ειρηνική Συνύπαρξη», μια πολιτική του Χρουστσόφ για μείωση της ψυχροπολεμικής έντασης. Στόχος να εξομαλύνει τις σχέσεις με τη Δύση, αλλά ο στόχος δεν επιτεύχθηκε.

Ο Χρουστσόφ επιδίωξε να επεκτείνει την επιρροή Σοβιετικών σε αναπτυσσόμενες χώρες. Σκοπός να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες και να ενισχύσει την Σοβιετική θέση, εναντίον της Δύσης.

Η διαρροή της 'Μυστικής Ομιλίας' του Χρουστσόφ, ανέδειξε κριτική στο αλάθητο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Πλήγωσε η ισχύς του κομμουνιστικού δογματος, προκαλώντας ερωτηματικά για το μέλλον του.

Η Σοβιετική Ένωση υποσχέθηκε οικονομική και στρατιωτική βοήθεια σε χώρες που θα ακολουθούσαν φιλοσοβιετική ή ουδέτερη εξωτερική πολιτική.

Η τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στην Κούβα, με αίτημα του Κρεμλίνου, προκάλεσε σοβαρή κρίση σε διεθνές επίπεδο.

Η αμερικανική απάντηση στον τοποθέτηση συμβατικών πυραύλων στην Κούβα ήταν απείληση για πόλεμο με πυρηνικά όπλα.

Συμβιβασμός μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ με απόσυρση πυραύλων και εγγύηση μη εισβολής στην Κούβα.

Η υποχώρηση της ΕΣΣΔ στην κρίση της Κούβας, συνιστούσε διασυρμό της υπόληψης και του Χρουστσόφ.

Ο μαρκσισμός-λενινισμός ως ιδεολογία περιορίζε τα ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατικά ιδεώδη

Η κεντρικά κατευθυνόμενη σοβιετική οικονομία στερείται αποτελεσματικότητας και λειτουργικότητας

Η μεταρρύθμιση Περεστρόικα του Γκορμπατσόφ επιτάχυνε την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου

Ο Γκορμπατσόφ, με τις μεταρρυθμίσεις, υποβάθμισε την ιδεολογία και δεν μπόρεσε να διατηρήσει τη συντηρητική αποδοχή του συστήματος, οδηγοντας στην πτώση της ΕΣΣΔ.