Isingeniso Somthetho Wama-Delict eNingizimu Afrika

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Yini le South African law of delict?

  • Ukuhlukana komthetho womndeni
  • Iyingxube yeqiniso (correct)
  • Umthetho olula
  • Ikhodi ethile

Umthetho we-delict usesekelweni lemigomo ethile.

True (A)

Yini inhloso enkulu yomthetho we-delict?

Ukukhokhela labo abalinyazwe ngokungekho emthethweni

Imibono yomphakathi mayelana nokuziphatha okwamukelekayo ibizwa ngokuthi ______.

<p>boni mores</p> Signup and view all the answers

Qondanisa imigomo elandelayo ngencazelo yayo:

<p>Delict = Izenzo ezilimaza abanye futhi ezingekho emthethweni Boni mores = Imibono yomphakathi mayelana nokuziphatha okwamukelekayo Compensation = Inhloso yokukhokhela umuntu olimele Liability = Isibopho somthetho sokukhokhela umonakalo</p> Signup and view all the answers

Ngokuvamile, kusenzeka kanjani ukuthi umthetho we delict usebenze?

<p>Ukuthola ukuthi ngubani okufanele akhokhele izindleko. (D)</p> Signup and view all the answers

Umthetho we delict uyinxenye yomthetho womphakathi.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Igama elithi tort lisho ukuthini?

<p>Izenzo ezilimaza abantu.</p> Signup and view all the answers

Igama ______ lisetshenziswa kulabo abaphule umthetho.

<p>wrongdoer</p> Signup and view all the answers

Qondanisa umbono ngale ndlela efanele:

<p>Morality = Okushiwo njengesenzo esihle noma imbangi okuthi ayihambelani nenhlonipho. Fairness = Ukuhlinzeka isithakazelo kulabo abalimala ngesenzo okungahlonipheki. Tort = Isenzo somuntu esilimaza umuntu ngaphandle kokunakekela, ukuthi kuphathwe kanjani. Damages = Imali yezibonelelo zomonakalo ngesenzo esingi.</p> Signup and view all the answers

Uma umenzi wecala kufanele akhokhe umuntu olimele yingoba wonakaliseke ngokungenzeka, lokhu ukuhambisana kanjani nomthetho?

<p>Ukwenza ulungiso phakathi kwabantu. (C)</p> Signup and view all the answers

Umthetho we delict awunendaba nokuziphatha kwalowo owenze umonakalo.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Chaza ukuthi umthetho we delict usebenza kanjani njengento yokubalulekisa ubuntu.

<p>Uvumela abantu ukuthi bakhokhelwe uma bephatheke kabi.</p> Signup and view all the answers

Inhloso yokuqinisekisa ______ ezingalungile.

<p>ukulandelwa</p> Signup and view all the answers

Qondanisa incazelo kahle njengohlelo olulungile:

<p>Liberty = Ukuzibusa. Compensatory = Inhloso ka ukunikezela isixazululo. Normative = Indlela yokuthi uziphathe kahle. Culpable = Indlela ephambene.</p> Signup and view all the answers

Yini le engabaluleka kakhulu uma kucabangela amakhetho emthethweni wecala?

<p>Ukuthi kulula ukuthola isixazululo. (D)</p> Signup and view all the answers

Lapho umthetho wecala usetshenziswa, uyakhombisa ukuthi yiliphi iqembu eliphumelelayo.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Imigomo isebenza kanjani uma kufanele kuhlolwe ukuthi ngiyakufanele ukumela ilungelo lakho?

<p>Kufanele bakukhombise ukuthi bafanele ukumela.</p> Signup and view all the answers

Kuthiwa yiba nesizathu esiyiqiniso uma umuntu ephatheke kabi ______.

<p>okungemthetho</p> Signup and view all the answers

Hlobanisa isibonelo ngendlela esebenza ngayo:

<p>Ukukhombisa ukunakekelwa. = Ukunikezela ilungelo kwabanye abanezimo ezifanele. Ukwenza umuntu azi ukuthi wenzekile. = Ngabe imikhuba yakhe izothola udumo oluhle. Ukuhlonipha amalungelo womuntu. = Khumbula ukuthi wonke umuntu ubalulekile. Zama ukubalulekisa ukuxhumana. = Sukumela ekutholeni umkhondo ophelele.</p> Signup and view all the answers

Uma inhloso yomthetho wecala isikhona, yini okufanele kwenziwe?

<p>Qinisekisa ukuthi ukulandela kuyafundeka. (B)</p> Signup and view all the answers

Lapho umthetho wecala ubonakala, kunokusebenzisana kwabathintekayo.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Uma kulandelwa ubuhlobo phakathi kwabathintekayo, yilokho kukhombisa ukuthi iqembu lihlelekile?

<p>Yebo, kunjalo.</p> Signup and view all the answers

Kunendlela entofontofo njengaleli ______ ayi funi ukuba wazi.

<p>iqembu</p> Signup and view all the answers

Bonanisa ukuthi umuntu omkhulu ubani:

<p>Injured person = The person who sustained the harm. Wrongdoer = The person who is responsible for the loss Third part = The person which is not involved. Policy makers = The person who writes the laws.</p> Signup and view all the answers

Yini okufanele ibaluleke lapho kulandela amacala?

<p>Ukuba yiqiniso ngalokho owenzile. (B)</p> Signup and view all the answers

Ukulandela inqubo kuyikhava ngoba kuzoxazululwa ngezifiso.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Kuzothuthukisa ukusebenzisa imigomo kanjani ekwenzeni izahlulelo?

<p>Kuzokwenza izahlulelo zibe nokulinganisela</p> Signup and view all the answers

Uma iqembu lithatha isahlulelo lokho kusho ukusenza kube ______ okuyisimangaliso.

<p>lula</p> Signup and view all the answers

Hlanganisa iphethini nokuhambisana:

<p>Isenzo = Ukuqokomela ngezinye izenzo zanamuhla. Thembalalani = Ukuqinisa ilwazi lakho ngezinye izindlela. Lungela = Lungelela enye ingxoxo elizweni. Gxumela kulokho okungenzeka = Gwadla ngalokho okwakha ubuhlakani.</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Umuthetho we-delict uyini?

Umthetho we-delict yingxenye yomthetho wangasese futhi uthinta kakhulu izimo lapho umuntu engathola isinxephezelo komunye ngomonakalo.

Umqondo wokulungiswa kobulungiswa?

Inhloso ukuthola isinxephezelo noma ukulungiswa kumuntu owenze umonakalo.

Umongo we-Delict?

Ukulinganisela inkululeko yomuntu ngamunye nokuvikeleka komphakathi.

Ubulungiswa nokuziphatha okubi?

Ukuziphatha okubi okwamukelekayo ukuthi othintekayo kufanele akhokhele.

Signup and view all the flashcards

Icala eliqinile liyini?

Ngaphandle kobubi noma iphutha, ukukhokhela umonakalo ovela emisebenzini eyingozi.

Signup and view all the flashcards

Isibopho sokuziphatha ngendlela efanelekile?

Imihlelo yokuziphatha ngokuphathelanisa nokubaluleka komuntu, ukuhlonipha izinto zakhe engathi uziphatha ngendlela efanelekile ngobudlelwane babantu.

Signup and view all the flashcards

Ukusabalalisa ukulahlekelwa kuyini?

Ukunika abantu ithuba lokukhokhela okungalungile okuphuma kwabanye.

Signup and view all the flashcards

Inhloso ngokuvalelisa komthetho ?

Qinisekisa ukuthi izibekeli zecala zikhokhela umonakalo obangelwe yimisebenzi yabo."

Signup and view all the flashcards

Indlela yokuthola umlando ngobulukhuni?

Umthetho ofanelekayo wemithetho yokwahlulela obunengqondo obonakala ukuba nezilinganiso zobulungiswa bokulinganisa ngetekinology ngayinye.

Signup and view all the flashcards

Ukuqala ngezinhlupheko ?

Ngaphandle uma kukhona isimiso, izinhlupheko zihlala lapho ziqale khona.

Signup and view all the flashcards

Inhloso yezenzo ezivamile?

Ukuqonda kahle iqhaza lwe-actio legis Aquiliae,i Germanic remedy kanye ne-actio iniuriarum lapho kubhekana neqiniso.

Signup and view all the flashcards

Isiqinisekiso nganoma yiziphi izindlela ?

Izinto zomuntu siqu kanye nenkampani zizovikelwa ngazo zonke izinto uma kuvela iqiniso ngoba isimo sileli qiniso.

Signup and view all the flashcards

Kungani kunzima?

Insumpa akwazi ukunqoba izehlakalo yinkinga

Signup and view all the flashcards

Iqhaza elifanele?

Ukuthola izimo ezifanelekile phakathi kwemicabango ehlukene nokuziphendukela enkingeni ethile.

Signup and view all the flashcards

Mithetho ?

Umthetho wangasese wenziwe ngemithetho ebalulekile emthethweni wezinga eliphezulu futhi nokucabangelwa okokuhlinzeka ngokuthembela.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Kulungile, nazi izifundo zakho mayelana nomthetho wama-delict eNingizimu Afrika:

Isingeniso Somthetho Wama-Delict

  • Umthetho waseNingizimu Afrika wama-delict uyinhlanganisela yezinhlobo eziningi zemithetho.
  • Izimiso zawo zithonywe kakhulu umthetho wamaRoma-Dutch kanye nowesiNgisi.
  • Ukungaqondani phakathi kwemithetho ehlukene kungadala ukungacaci.
  • Umthetho wama-delict uhlinzeka ngendlela yokunxephezela labo abalinyazwe ngokungekho emthethweni.

Isimo Semvelo Yomthetho Wama-Delict

  • Umthetho wama-delict uyingxenye yomthetho wangasese.
  • Ugxile ezimweni lapho umuntu angakwazi ukuthola inxephezelo komunye ngomonakalo owenziwe.
  • Ngaphambilini amaRoma wayewubheka njengengxenye yomthetho wezibopho.
  • Ukwenzeka kwe-delict kudala isibopho sokunxephezela umuntu olinyazwe.

Ukwabiwa Kokulahlekelwa Nokulungiswa Kobulungiswa

  • Uphenyo lokuthi ingabe i-delict yenzekile yini yindlela yokwaba ukulahlekelwa ukuthola ukuthi umthwalo kufanele usuke yini kumangaleli uyo kumangalelwa.
  • I-Tort imvamisa ichazwa njengento ebaluleke kakhulu ngokulungiswa kobulungiswa, okungukuthi izimo lapho iqembu elonakele likwazi ukuthola isinxephezelo kumuntu owenze ububi.
  • Inhloso enkulu yezenzo eziningi ze-tort ukuthola isinxephezelo semali ngokulahlekelwa okuvezwe ummangali ngenxa yomangalelwa.

"Tort" ngokumelene "Delict"

  • Igama elithi 'Tort' livela esiNgisini-French futhi lisetshenziswa uhlelo olususelwa kumthetho ojwayelekile wesiNgisi ukuchaza ububi bomphakathi.
  • Izinhlelo zomthetho womphakathi eYurophu kanye nezinhlelo ezinobudlelwano obuqinile nomthetho wamaRoma zikhetha igama elithi 'delict'.
  • Ekuqaleni, leli gama lalihlanganisa izenzo ezingalungile zomphakathi nezobugebengu, kodwa lokhu akusenjalo.

Uhlaka Lokulawula

  • Umthetho we-delict, njengawo wonke omunye umthetho, uyingxenye yohlaka olulawulayo lomphakathi.
  • Inhloso yawo ukubeka izindinganiso zokuziphatha komuntu.
  • Ngaphezu kokunxephezela abalimele, i-delict isebenza njengenhloso yokuziphatha kahle.
  • Imisa imithetho yokuziphatha nezimiso zokuxhumana.

Ukuziphatha Kahle Nobulungiswa

  • I-Delict isekelwe emqondweni wokuziphatha kahle nobulungiswa.
  • Imithetho kufanele ibe nemiqondo yokuziphatha kahle.
  • Abahluleli kufanele banqume ukuthi yiziphi izimiso zokuziphatha okufanele zisebenze lapho belawula ukuziphatha emphakathini.
  • Umthetho we-delict kufanele unikeze isisekelo sale miqondo.

Umthetho njengobunjiniyela bezokuhlalisana kwabantu

  • Umthetho uyingxenye yobunjiniyela bezokuhlalisana kwabantu okugxile ekulinganiseni inkululeko yomuntu siqu nokuvikeleka komphakathi.
  • Imibono yokuziphatha kahle yomphakathi iyisisekelo sokwahlulela ububi nokulungisa.

Isimiso Esiyinhloko Sokuziphatha

  • Isimiso esiyinhloko sokuziphatha uhlelo lwaseNingizimu Afrika lokuzibophezela komuntu siqu ukuthi akukwazi ukuba khona isikweletu ngaphandle kwephutha.
  • Kukhona futhi nesikweletu esiqinile, lapho umphakathi unquma ukuthi imvelo yokuziphatha noma ingozi ehambisana nokuziphatha kufanele yenze umuntu anesibopho sokunxephezela noma ubani olimalayo.

Izimiso Zokuziphatha Ezihlukene

  • Ukuzibophezela ekuziphatheni kuhlose ukugwema ukuziphatha okuheha icala.
  • Ukuzibophezela emiphumeleni kuhlose ukunxephezela imiphumela engemihle yomsebenzi ofanele.
  • Icala elisekelwe ekuzuzeni umphumela libhekwa njengentela emisebenzini eheha leso sikweletu kunokuba yinhlawulo ngokuwenza.
  • Icala elisekelwe ekuziphatheni libandakanya ukungavumelani nokuziphatha okuheha icala elingaxhunyiwe ekuzuzeni umphumela.

Icala Lephutha

  • Ukuba necala kuvela embonweni wekhulu leshumi nesishiyagalolunye wokuthi umuntu owenza i-delict akufanele abe necala ngokusemthethweni kuphela kodwa futhi ngokokuziphatha.
  • Lokhu kuvumelana nezimo zokuziphatha, zenhlalo nezomnotho zangaleso sikhathi.
  • Imboni yomshuwalense nayo yayingathuthukile kahle, ngakho isinxephezelo sasivela kumuntu owenzile.
  • Umthetho we-delict wasiza ukunxephezela, ukukhombisa ukungavumelani nokuziphatha okungahloniphi izimiso zokuziphatha, nokuvimbela ukuziphatha okubangela ingozi.

Izimo Ezishintshayo

  • Izimo ezihlukene zezomnotho kanye nemibono yezombangazwe manje iyatholakala.
  • Imibono ishintsha isuka ekushintsheni kokulahlekelwa iye emisebenzini yokusakaza ukulahlekelwa.
  • Izindlela zokungabi namaphutha zokubophezela ngomkhiqizo noma isinxephezelo ngezingozi zomgwaqo zingabonisa kangcono yini ukuziphatha kahle komphakathi?
  • Ingabe isibopho esiqinile ngeke sibe ngcono futhi sibe nobulungiswa ngokwengeziwe, ngalesi simo kuzonxephezelwa noma ungazange ube nephutha?

Ukushiyeka Kwesimo Sephutha

  • Uhlelo lwephutha lugcwele ukushiyeka, lubiza kakhulu, kunzima ukuluphatha, luphika isinxephezelo kubantu abaningi abalimele, futhi lugcwele ukubambezeleka kodwa futhi kuwuphawu lobukhazikhazi lapho umphakathi uqondisa amalungu awo ukuthi aziphathe ngendlela efanele ebudlelwaneni bawo nezakhamizi zakubo noma akhokhele imiphumela.

Isisekelo Somthetho Wama-Delict

  • Inqubomgomo ezwakalayo ivumela ukulahlekelwa ukuthi kuhlale lapho kuwela khona, ngaphandle kwalapho isizathu esikhethekile singaboniswa ngokungenelela.
  • Izinkantolo zamukela isimiso esifanayo futhi lapho zicabangela ukuthi kufanele yini ukubophezela ngecala kufanele kubekwe, iphuzu lokuqala njalo ukuthi ukulahlekelwa kufanele kuhlale lapho kuwela khona.
  • Lokhu kusho ukuthi njengomthetho ojwayelekile, abamangali kufanele bahlupheke ngokwephulwa kwezintshisekelo zabo futhi bathwale noma yikuphi ukulahlekelwa kwezezimali okuhambisana nokwephulwa okunjalo.

Izincazelo ze-Delict

  • Izincazelo ze-delict ziyahlukahluka ngokuya ngemibono yababhali yohlaka lwezomthetho olulawula umthetho we-delict.
  • I-delict iqondwa njengesenzo esingalungile nesinecala esibangela omunye umuntu ukulimala noma kwephule intshisekelo yobuntu bomunye umuntu.

Ukuhlinzeka Ngokuyekethisa Okwamukelekayo Emphakathini Phakathi Kwemibono Yokuziphatha Ephikisanayo

  • Imvamisa kunezindlela eziningi ezamukelekayo zokuziphatha ezindabeni ezithile, ngokuvamile ezisekelwe emaphuzwini ahlukene okuhamba.
  • Esibonelweni esisodwa, ukugcina isithunzi somuntu kuhluke enkululekweni yokukhuluma.
  • Udaba ezimweni ezinjalo akukhona ukukhetha noma ukuphika le miphumela yokuziphatha, kepha ukuxazulula ukungqubuzana ngakunye ngokulinganisela lezi zamagugu.

Ukuvimbela Ulimele Ekuziphatheni Ngendlela Efana Naleyo Esikhathini Esizayo

  • Ngenkathi omunye wemisebenzi ye-delict kungukuvimbela abantu ukuthi baziphathe ngendlela ethile, izinga lokuthi i-delict ifinyelela yini le njongo liyangabazeka.
  • Abantu cishe bacabanga ngokucophelela abakushoyo ngabanye ngenxa yomthetho wokunyundela, futhi ubukhulu bomklomelo wezezimali, uma ushicilelwa, bungaba nomthelela endleleni abanye abaziphatha ngayo.

Ukwabiwa Kabusha Nokwabiwa Kokulahlekelwa

  • Ukwabiwa kabusha kokulahlekelwa kusuka kwesisulu kuya kumlimazi kungumsebenzi osetshenziswa kabanzi we-delict, kepha umqondo wokuthi i-delict kufanele futhi isabalalise ukulahlekelwa uyaphikisana.
  • Uma abanye bekufanele babelane ngomthwalo wokulungisa, akukho ngesisulu noma ngumenzi wobubi obazothwala umthwalo wokulimala.
  • Kodwa-ke, zikhona izimo zokusabalalisa ukulahlekelwa emthethweni we-delict.

I-Delict Nomshuwalense

  • Abantu bayakwazi ukuzivikela ngokumelene nokulahlekelwa noma ukulinyazwa abangase bahlupheke ngakho, okuhlanganisa ukulahlekelwa noma ukulinyazwa okubangelwa yi-delict.
  • Ngokwengqondo, isisulu se-delict esiphinde sathatha umshuwalense weholo, sine-action yama-delict ngokumelene nomenzi wobubi kanye nesicelo senkontileka ngokumelene nomshuwalense.

Umthelela Womshuwalense Emsebenzini Wokuvimbela We-Delict

  • Ukufika komshuwalense weholo kususe amandla athile e-prophylactic ye-delict ngoba isijeziso somphakathi asisetshenziswanga ngokungavamile ngokumelene nabenzi beziwula uqobo.
  • Uma isahlulelo ngokumelene nomuntu siqu sikhokhwa ngumshuwalense womuntu siqu, noma yiliphi inani lokuvikeleka umthetho we-tort elilizigilayo liyancishiswa kakhulu.
  • Ingabe umshuwalense weholo uyawunciphisa umthelela we-delict wokuvimbela?

Izindlela Zangaphambilini Zokuxazulula Izinkinga Ze-Delictual.

  • Umthetho we-delict ubeka izimiso zokuziphatha zokuthi abantu kufanele baziphathe kanjani, futhi lapho abantu benamathela kulezo zimiso kuye kancane kunabantu abangathinteki kubo okujabulisayo kubantu bayo.
  • Lapho i-delict ingenzekanga ngandlela-thile, kuye kunesinqumo esinembile salokho, futhi okubhekiselwa kulezo zakhamizi.

Izinkinga Zalawo Okuthengiselwa Ngalowo Msamelo

  • Umthetho udinga ukuqiniswa ngabasebenzi be-Tort futhi ngezinye izindlela zokuyikhuphula ukukunikeza umbono omuhle okudingeka ukuvikeleka kwezinto zenhlalo yabo.
  • Izindaba zanoma yisiphi isihlokwana esithakazelisayo nokunye okuningi kulula kakhulu lapho kunalawa amandla okulungisa.

Izindlela Zamalungiselelo Ahlukahlukene Asetshenziswa Kulokhu

  • Kunombiko wakamuva osetshenzisiwe oqukethe ukuphakanyiswa abantu ngabanye okwakufuneka babhekane nakho kulawula izinqubomgomo abezihlela ngendlela lapho uhlelo ngalunye lufaneleka ngokweshadile.
  • Abahlukile emalungiselelwaneni amakhulu kakhulu babegxile ekungathintini ukulaliswa kwabantu.

Ngiyethemba lokhu kuyasiza! Ngicela ungazise uma unemibuzo eyengeziwe.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

More Like This

Law of Delict in Scotland
5 questions
Law of Succession and Delict
15 questions
Use Quizgecko on...
Browser
Browser