Instrumenty pochodne i ich zastosowania

Instrumenty finansowe, których wartość zależy od wartości innego instrumentu (bazowego), używane głównie do zarządzania ryzykiem, a nie transferu kapitału.

Instrument finansowy, od którego wartości zależy wartość instrumentu pochodnego (np. akcja, obligacja, waluta, indeks).

Rodzaj instrumentu pochodnego, gdzie zobowiązanie do realizacji transakcji ma miejsce w przyszłości.

Chronienie przed ryzykiem rynkowym (hedging) lub spekulacja.

Stosowanie instrumentów pochodnych do zminimalizowania ryzyka rynkowego.

Używanie instrumentów pochodnych do przewidywania i czerpania korzyści z ruchów cen (nazywany też spekulantem).

Coraz większe wahania cen instrumentów finansowych.

Powstanie instrumentów pochodnych w latach 70. jako odpowiedź na zwiększającą się zmienność cen na rynkach finansowych, by ograniczyć ryzyko.

Stosowanie instrumentów pochodnych do przewidywania i skorzystania ze zmian wartości instrumentu podstawowego.

Wykorzystanie instrumentów pochodnych i instrumentu podstawowego do uzyskania zysku bez ryzyka.

Umowa zobowiązująca do kupna/sprzedaży instrumentu podstawowego w przyszłości po ustalonej cenie.

Cena, po której strony kontraktu terminowego zamierzają przeprowadzić transakcję w przyszłości.

Zobowiązanie do kupna instrumentu podstawowego w przyszłości.

Zobowiązanie do sprzedaży instrumentu podstawowego w przyszłości.

Większość kontraktów futures nie wymaga rzeczywistej dostawy instrumentu podstawowego, rozlicza się gotówkowo.

Termin rozliczenia gotówkowego kontraktu terminowego.

Instrument finansowy, którego wartość wpływa na wartość instrumentu pochodnego.

instrumenty symetryczne (np. kontrakty terminowe, swap) i asymetryczne (np. opcje).

Umowa wymiany strumieni płatności pomiędzy dwiema stronami.

Prawo, nie obowiązek kupna lub sprzedaży instrumentu podstawowego w określonym terminie i cenie.

Liczba, przez którą mnoży się kurs kontraktu terminowego aby otrzymać cenę w walucie.

Numer Klasyfikacji Klienta nadawany przez KDPW inwestorowi otwierającemu rachunek w biurze maklerskim i zamierzającemu działać na rynku kontraktów terminowych.

Kwota wpłacona przez inwestora do biura maklerskiego jako zabezpieczenie dla kontrahenta transakcji na rynku kontraktów terminowych.

Efekt zwiększenia potencjalnych zysków i strat w przypadku kontraktów terminowych, wynikający z konieczności wpłacenia tylko części wartości kontraktu.

Zapłata za instrument podstawowy i dostawa tego instrumentu w terminie wygaśnięcia kontraktu terminowego.

Proces ustalania zysków lub strat inwestora na kontraktach terminowych na podstawie dziennego kursu rozliczeniowego.

Kontrakt terminowy zawierany poza giełdą, gdzie jedną ze stron jest zazwyczaj bank, a warunki kontraktu są ustalane indywidualnie między stronami.

Dokonanie transakcji odwrotnej do pierwotnej transakcji na kontraktach terminowych, aby zrealizować zysk lub minimalizować stratę.

Procedura codziennego rozliczania kontraktu terminowego futures na giełdzie, polegająca na korekcie sald rachunków stron w zależności od zmian ceny kontraktu.

Sprzedaż kontraktu terminowego wystawionego na instrument bazowy, aby zabezpieczyć się przed spadkiem jego ceny.

Zakup lub sprzedaż kontraktu terminowego w oczekiwaniu na wzrost lub spadek ceny instrumentu bazowego.

Cena, po której można kupić lub sprzedać kontrakt terminowy.

Ilość pieniędzy, jaką inwestor musi posiadać, aby nabyć kontrakt terminowy.

Umowa dająca prawo, ale nie obowiązek, do kupienia instrumentu bazowego (np. akcji) po ustalonej cenie wykonania w określonym terminie.

Umowa dająca prawo, ale nie obowiązek, do sprzedaży instrumentu bazowego (np. akcji) po ustalonej cenie wykonania w określonym terminie.

Kwota, którą nabywca opcji płaci wystawcy za prawo do realizacji opcji.

Cena, po której można kupić lub sprzedać instrument bazowy wg warunków umowy opcyjnej.

Sprzedaż opcji nabywcy w zamian za premię opcyjną.

Nabycie prawa do realizacji warunków umowy opcyjnej od wystawcy w zamian za premię.

Różnica między ceną wykonania a rynkową ceną instrumentu bazowego w dniu wykonania minus premia opcyjna.

Utracona premia opcyjna, jeśli opcja wygaśnie bez wartości.

Czynniki, takie jak czas do wygaśnięcia, cena instrumentu bazowego, stopy procentowe i zmienność ceny instrumentu bazowego, które wpływają na wartość opcji.

Miara wahań cen instrumentu bazowego w czasie.

Wzrost stóp procentowych powoduje spadek wartości opcji sprzedaży i wzrost wartości opcji kupna.

Im dłuższy czas do wygaśnięcia opcji, tym większa jej wartość czasowa.

Im wyższa cena instrumentu bazowego, tym wyższa wartość opcji kupna, a niższa wartość opcji sprzedaży.

Różnica między ceną kontraktu terminowego a ceną instrumentu bazowego. Np. różnica między ceną futures na indeks WIG20 a wartością samego indeksu.

Inwestor zakupił opcję kupna, licząc na wzrost ceny instrumentu bazowego.

Inwestor zakupił opcję sprzedaży, licząc na spadek ceny instrumentu bazowego.

Inwestor sprzedał opcję kupna, licząc na spadek ceny instrumentu bazowego.

Inwestor sprzedał opcję sprzedaży, licząc na wzrost ceny instrumentu bazowego.

Dochodzi do rzeczywistej transakcji obejmującej fizyczne przekazanie instrumentu bazowego.

Wykonanie opcji polega na wypłacie różnicy cen między ceną rynkową a ceną realizacji opcji.

Opcja, którą można wykonać tylko w dniu wygaśnięcia kontraktu.

Opcja, którą można wykonać w dowolnym dniu od zawarcia kontraktu do dnia wygaśnięcia.

Opcja, którą można wykonać w kilku określonych datach.

Kontrakty opcyjne o niestandardowych specyfikacjach, np. struktura płatności, data wygaśnięcia, cena wykonania, sposób zapłaty premii.

Różnią się od standardowych opcji w co najmniej jednym aspekcie: struktura płatności, data wygaśnięcia, cena wykonania, sposób zapłaty premii.

Można ich używać by zabezpieczyć się przed dużą zmiennością rynku, gdy nie wiemy, czy cena instrumentu bazowego wzrośnie czy spadnie.

Typ opcji, która daje nabywcy prawo wyboru (w określonym momencie) czy opcja będzie typu call czy put.

Wystawca musi zabezpieczyć się przed ryzykiem znalezienia się po złej stronie rynku, gdyż nabywca może wybrać bardziej korzystną opcję.

Opcja, która daje prawo (nie obowiązek) do zakupu lub sprzedaży innej opcji o określonych parametrach (typ opcji, cena wykonania, data wygaśnięcia, instrument bazowy).

Opcja dająca prawo nabywcy do zakupu opcji call w przyszłości.

Opcja dająca prawo nabywcy do sprzedaży opcji put w przyszłości.

Opcja dająca prawo nabywcy do sprzedaży opcji put w przyszłości.

Opcja dająca prawo nabywcy do sprzedaży opcji call w przyszłości.

Kontrakty opcyjne o prostym profilu wypłaty, gdzie nabywca otrzymuje ustaloną kwotę w przypadku, gdy cena instrumentu bazowego znajdzie się powyżej lub poniżej określonego poziomu.

W standardowej opcji call, wartość premii rośnie wraz ze wzrostem ceny instrumentu bazowego. Opcja binarna typu call ma stałą wypłatę, niezależnie od tego, jak wysoko cena wzrośnie.

Były popularne wśród brokerów Forex, ze względu na ich prostotę i łatwość zrozumienia.

Wprowadzenie ograniczeń lub całkowitego zakazu handlu opcjami binarnymi dla inwestorów detalicznych przez organy regulacyjne.

Typ opcji, która chroni przed fluktuacjami kursu wymiany waluty przy inwestowaniu w aktywa zagraniczne.

Typ opcji, która daje nabywcy możliwość wyboru najkorzystniejszej ceny wykonania w momencie rozliczenia.

Cena, po której nabywca ma prawo kupić lub sprzedać instrument bazowy w ramach opcji.

Opcja Look-Back daje nabywcy możliwość wyboru najkorzystniejszej ceny wykonania w momencie rozliczenia, podczas gdy standardowa opcja ma stałą cenę.

Typ opcji, który daje nabywcy prawo do "zabezpieczenia" ceny wykonania w momencie gdy cena instrumentu bazowego osiągnie określony poziom.

Opcja typu Shout pozwala "zablokować" korzystną cenę wykonania, podczas gdy standardowa opcja nie daje takiej możliwości.

Opcja bermudzka ma ograniczone możliwości realizacji w porównaniu do opcji amerykańskiej, ale więcej możliwości niż opcja europejska.

Typ opcji, gdzie cena wykonania jest obliczana jako średnia cena instrumentu bazowego w danym okresie.

Opcja azjatycka bazuje na średniej cenie instrumentu bazowego, podczas gdy standardowa opcja bazuje na cenie w dniu wygaśnięcia.

Typ opcji, która bazuje na wartości kilku różnych instrumentów bazowych (koszyk).

Rodzaj opcji egzotycznej, której aktywacja lub dezaktywacja zależy od osiągnięcia przez cenę instrumentu bazowego określonego, z góry ustalonego poziomu.

Bardziej złożone wyliczanie ceny, niestandardowe zachowanie ceny w zależności od ceny instrumentu bazowego, wyższe koszty.

Kontrakt, który nie podlega obrotowi na rynku regulowanym. Dwie strony zobowiązują się do wymiany płatności w przyszłości.

Umowa, w której dwie strony wymieniają płatności odsetkowe od określonej sumy, liczone według różnych zasad.

Umowa zobowiązująca strony do wymiany kwot w różnych walutach w określonym momencie w przyszłości.

Połączenie swapu stopy procentowej i swapu walutowego. Strony wymieniają zarówno odsetki, jak i waluty.

Operacja natychmiastowego dostarczenia waluty.

Operacja zamiany waluty po wcześniej uzgodnionym kursie, która ma miejsce w przyszłości.

Należność za przetrzymanie transakcji walutowej przez noc, która wynika z różnicy stóp procentowych dla danych par walutowych.

Firmy wykorzystują SWAPy do zabezpieczenia się przed zmiennością stóp procentowych lub kursów walutowych.

Banki wykorzystują SWAPy do dopasowania oprocentowania aktywów i pasywów. Firmy wykorzystują SWAPy do finansowania ekspansji zagranicznej.

Zastosowanie instrumentów pochodnych w celu zmniejszenia lub wyeliminowania ryzyka rynkowego.

Wykorzystuje się instrumenty pochodne do przewidywania i czerpania korzyści z ruchów cen instrumentu bazowego.

Ich głównym celem jest transfer ryzyka, a nie kapitału. Pozwalają na zabezpieczenie się przed ryzykiem, spekulację i arbitraż.

Instrumenty pochodne są używane do zmniejszenia ryzyka związanego z wahaniami cen instrumentów bazowych.

Osoba, która otwiera pozycję długą lub krótką na kontrakcie terminowym, próbując zyskać na zmianie ceny instrumentu bazowego.

Dzień, w którym strony zobowiązane są przeprowadzić transakcję.

Określa miesiąc wykonania kontraktu terminowego.

Dokonanie kupna lub sprzedaży kontraktu terminowego, aby zająć długą lub krótką pozycję.

Sprzedaż kontraktu terminowego (w przypadku długiej pozycji) lub kupno kontraktu terminowego (w przypadku krótkiej pozycji) w celu wyjścia z rynku.

Dokonywanie dwóch lub więcej transakcji, z zastosowaniem instrumentu pochodnego i instrumentu podstawowego w celu uzyskania dochodu bez ponoszenia ryzyka.

Ryzyko poniesienia straty, gdy cena instrumentu bazowego zmieni się w kierunku przeciwnym do oczekiwań inwestora.

Kontrakty terminowe, opcje i swap.

Zarządzanie ryzykiem i spekulacja.

Procedura codziennego rozliczania kontraktu terminowego futures na giełdzie, polegająca na korekcie sald rachunków stron w zależności od zmian ceny kontraktu.

Cena, po której można kupić lub sprzedać kontrakt terminowy.

Ilość pieniędzy, jaką inwestor musi posiadać, aby nabyć kontrakt terminowy.

Kontrakt terminowy zawierany poza giełdą, gdzie jedną ze stron jest zazwyczaj bank, a warunki kontraktu są ustalane indywidualnie między stronami.

Kontrakt terminowy występujący na giełdzie, w którym dwie strony kontraktu składając zlecenia kupna i sprzedaży zajmują odpowiednią pozycję.

Kontrakty terminowe wykorzystywane są do trzech celów: osiągnięcia zysku na zmianie cen kontraktów, zabezpieczenia się przed ryzykiem spadku instrumentu bazowego, osiągnięcia zysku przy wykorzystaniu różnicy między wartością teoretyczną a rynkową kontraktu terminowego.

Opcje egzotyczne można klasyfikować ze względu na różne specyfikacje: wpływ na wyliczenie ceny instrumentu bazowego, czas realizacji opcji, wybór instrumentu bazowego, profil wypłaty, dodatkowe warunki

W standardowej opcji call wartość premii wzrasta wraz ze wzrostem ceny instrumentu bazowego. W opcji binarnej typu call wypłata jest stała, niezależnie od tego, jak wysoko cena wzrośnie.

Opcje egzotyczne mogą być stosowane do: zabezpieczenia przed dużą zmiennością rynku, gdy nie wiemy, czy cena instrumentu bazowego wzrośnie czy spadnie

Opcje egzotyczne mogą zawierać dodatkowe warunki, np. poziomy aktywacji, dezaktywacji, płacenie premii.

Opcje egzotyczne są handlowane poza zorganizowanymi miejscami obrotu (np. giełdy).

Mogą być indeksy, akcje, waluty, surowce czy ceny obligacji.

Opcje egzotyczne oferują bardziej elastyczne i dopasowane do indywidualnych potrzeb inwestora struktury, np. opcje barierowe uruchamiają się lub wygasają, gdy cena aktywu bazowego osiągnie określony poziom.

Opcje egzotyczne są bardziej złożone i droższe w porównaniu do tradycyjnych opcji "waniliowych". Ich wycena jest bardziej skomplikowana, a cena może reagować inaczej na zmiany ceny instrumentu bazowego.

Istnieje wiele rodzajów SWAPów, w tym swap stopy procentowej (IRS), swap walutowy (FX Swap) i swap procentowo-walutowy (CIRS), które są połączeniem dwóch pierwszych.

Firmy korzystają z SWAPów, aby zabezpieczyć się przed zmiennością stóp procentowych lub kursów walutowych.