İnformatika İlkin Anlayışlar: Quiz və Flashcards

Study Notes

Verilənlərin Emalı Prosesi

Verilənlərin emalı prosesi 4 əsas mərhələdən ibarətdir: toplanma, emal, saxlama və təqdimat.
Toplanma mərhələsində məlumatlar müxtəlif mənbələrdən əldə edilir.
Emal mərhələsində toplandığı məlumatlar analiz edilərək istifadə oluna biləcək formaya gəlir.
Saxlama mərhələsində emal edilmiş məlumatlar müvafiq mühitdə qorunur.
Təqdimat mərhələsində istifadəçilərə yığılmış məlumatlar faydalı formatda təqdim edilir.

Proqram Təminatı

Proqram təminatı, bir kompüterin və ya informasiya sisteminin işləməsi üçün zəruri olan proqramların və kodların toplusudur.
İki əsas tipi mövcuddur: sistem proqram təminatı (işlətmə sistemləri, sürücülər) və tətbiq proqram təminatı (ofis proqramları, oyunlar).

İnformasiya Sisteminin Əsas Komponentləri

İnformasiya sisteminin əsas komponentləri: insan fəalliyyəti, proqram təminatı, avadanlıq, verilənlər bazası və prosedurlar.
İnsan fəalliyyəti, sistemin işlədilməsi və istifadəsində insan rolunu ifadə edir.
Proqram təminatı, sistemin funksionallığını həyata keçirən alətlərdir.
Avadanlıq, sistemin fiziki hissələrini (kompüterlər, serverlər) əhatə edir.
Verilənlər bazası, məlumatların saxlandığı və idarə olunduğu yerdir.
Prosedurlar, sistemin işləməsi üçün izlənməsi tələb olunan qaydalar toplusudur.

Məlumatların Saxlanılması Texnologiyası

Məlumatların saxlanılması üçün „verilənlər bazası idarəetmə sistemi“ (VBİS) termini istifadə olunur.
VBİS, məlumatların təhlükəsiz, səmərəli və mütəşəkkil şəkildə saxlanmasını təmin edir.

Məlumat Təhlükəsizliyi

Məlumat təhlükəsizliyini artırmaq üçün istifadə edilməyən fakt: şəxsiyyəti müəyyən etmə və autentifikasiya prosesləri.
Hücumların qarşısını almaq üçün şifrələmə, firewall və antivirus proqramları kimi tədbirlər istifadə olunur, lakin şəxsiyyətin təyin olunması bununla bağlı birbaşa fakt deyil.

İnformatikadan İlkin Anlayışlar

Informatika, məlumatların toplanması, işlənməsi və saxlanması ilə məşğuldur.
Kompüterlərin iştirak etdiyi sistemlər, müxtəlif sahələrdə məqsədli şəkildə tətbiq olunur.
Alqoritm, verilənlərin emalı üçün ardıcıl addımlar toplusudur.
Məlumat, faktlar və rəqəmlərdən ibarətdir və adətən müəyyən məqsəd üçün toplanır.
Proqram təminatı, kompüterin fəaliyyətini təmin edən proqramlardan ibarətdir.
Hardware, kompüterin fiziki komponentlərini əhatə edir: prosessor, RAM, sərt disk, monitor və s.
Şəbəkə, müstəqil kompüterlərin bir-birinə bağlanması ilə yaranan sistemdir.
İnternet, qlobal miqyasda kompüterlərin birləşməsini təmin edən böyük şəbəkədir.
Veritabanı, məlumatların təşkil olunmuş şəkildə saxlanmasını təmin edir.
Bulud texnologiyaları, onlayn platformalarda məlumatların saxlanması və emalı imkanı yaradır.
Cədvəl, məlumatları strukturlaşdırılmış şəkildə təqdim etməyə kömək edən bir formadır.
Giriş və çıxış cihazları, məlumatların kompüterə daxil edilməsi (məsələn, klaviatura) və kompüterdən çıxarılması (məsələn, printer) üçün istifadə olunur.
Proqramlama dilləri, kompüter əmrlərini yazmaq və ifadə etmək üçün istifadə edilir; Python, Java, C++ kimi nümunələr mövcuddur.

Description

Bu test informatikanın əsas anlayışlarını əhatə edir. Verilənlərin emalı, proqram təminatı və informasiya sisteminin komponentləri haqqında suallar yer alır. Məlumat təhlükəsizliyi ilə bağlı faktlara da toxunulur.