Ilmiy tadqiqot jarayonlari

<p>Yetti asosiy bosqich (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Uch asosiy turga tasniflanadi (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariy tadqiqotlar olib borish (B), Manbalarning annotatsiyasini tuzish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariy modelni aniqlashtirish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariy tadqiqotlar (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariy tadqiqotlar (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Tadqiqot natijalarini taqqoslash (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Dolzarblikni asoslash (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Ilmiy tadqiqotlarni tahlil qilish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Eksperimentni rejalashtirish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Amaliy tadqiqot, ishlanma va loyiha (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Tadqiqot mavzusi va gipoteza asosida (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Oldingi ilmiy izlanishlar natijalarini (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Matematika va nazariy bilimlar asosida yangi qonuniyatlarni ochish (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Birlamchi gipotezalarning ishonchliligini aniqlashda (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Mavjud bilimsizlikni bartaraf etish bilan (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariya va amaliyotni o'zaro bog'lash (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Insonning maqsadli faoliyati, ilmiy mehnat predmeti, ilmiy mehnat vositalari (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Moddiy dunyoning har qanday materiali yoki jarayonlari (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Yangi qonunlarni yaratish va mavjud bilimlarni rivojlantirish (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Amaliy tadqiqotlar natijalari asosida texnik yechimlarni ishlab chiqarish (B)</p> Signup and view all the answers

<p>Fundamental, amaliy, ishchan (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Tadqiqot obyekti bo'yicha amaliy tajriba o'tkazish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>O'lchov va hisoblash texnikalari (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Amaliy tadqiqot natijalarini real hayotga tatbiq etish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Ilmiy muammo yechimini tasdiqlash (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Nazariy yechimlarni shakllantirishga asos yaratish (A)</p> Signup and view all the answers

<p>Natijalar bir-biridan farq qilsa (C)</p> Signup and view all the answers

<p>Eksperimental va nazariy tadqiqot natijalarini solishtirish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Muammolarni tasniflash orqali (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Natijalarga yakun yasash va tavsiyalar berish (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Olingan natijalarni amalda tadbiq etish uchun (D)</p> Signup and view all the answers

<p>Fundamental tadqiqotlar (B), Amaliy tadqiqotlar (D)</p> Signup and view all the answers

Ilmiy tadqiqot - bu maqsadli faoliyat bo‘lib, u insonning yangi bilimlarga erishishga yoki mavjud bilimlarni to‘ldirishga qaratilgan bo‘lib, u ilmiy usullar va vositalardan foydalanadi.

Ilmiy tadqiqotning uchta asosiy tarkibiy qismi mavjud: insonning maqsadli ilmiy faoliyati, tadqiqot obyekti va ilmiy mehnat vositalari.

Ilmiy tadqiqotlarning asosiy turlari fundamental, amaliy va ishlanmalardir. Fundamental ilmiy tadqiqotlar yangi bilimlar yaratish, oldingi bilimlar sistemasini kengaytirishga qaratilgan.

Amaliy tadqiqotlar ma’lum bir muammoni hal qilishga yoki ma’lum bir texnologiyalarni yanada takomillashtirishga qaratilgan.

LKI (Loyiha-Konstruktorlik Ishlari) amaliy tadqiqotlar natijalarini texnik yechimlarga (mashina, qurilma, material, mahsulot, texnologiya) aylantirishga qaratilgan.

Tadqiqot obyekti - tadqiqotga yo‘naltirilgan soha, masalan, elektrotexnik uskunalar, texnologik jarayonlar, moddiy materiallar va h.k.

Ilmiy mehnat vositalari - tadqiqotlar olib borishda ishlatiladigan uskunalar, o‘lchov, hisoblash texnikalari va boshqa uskunalar.

Ilmiy tadqiqotning asosiy maqsadi - yangi bilimlarni yaratish, mavjud bilimlar sistemasini rivojlantirish, muammolarni hal qilish va texnologiyalarni takomillashtirish.

Ilmiy tadqiqotning birinchi bosqichi, unda tadqiqot olib boriladigan muammo yoki masala aniq shakllantiriladi va ilmiy tadqiqot vazifalari belgilanadi.

Ilmiy tadqiqot jarayonida mavjud muammo yoki masalani hal qilish uchun berilgan taxmin

Ilmiy gipotezani tasdiqlash yoki rad etish uchun olib boriladigan amaliy sinovlar

Ilmiy tadqiqotda nazariy bilimlarni tadqiqot mavzulariga tatbiq etish va yangi qonuniyatlarni ochish jarayoni

Ilmiy tadqiqotlarning bir necha bosqichidan iborat bo'lgan tuzilishi, tadqiqotning izchil rivojlanishini aks ettiradi

Ilmiy tadqiqotlardan olingan natijalarni amaliyotda qo'llash uchun loyihalashtirilgan bosqich

Ilmiy tadqiqotning bir bosqichi bo'lib, unda olingan nazariy natijalarni amaliyotga tatbiq etish uchun prototip yoki model yaratish jarayoni

Mavjud muammolarni hal qilish uchun ilmiy tadqiqotlarni amalga oshirish jarayoni

Ilmiy tadqiqot olib borilayotgan muammoga oid voqelik va faktlarni oldindan belgilab va tushuntirib bera olish qobiliyatiga ega bo‘lgan nazariy tushuntirish.

Ilmiy asosida qo‘yilgan, nazariyani tekshirishga yo‘naltirilgan tajriba. Eksperiment natijasi nazariyani tasdiqlashi yoki rad etishi mumkin.

Eksperimental tadqiqotlar natijalari muammoni nazariy yechimlarini shakllantirishga yordam beradi. Bu, ayniqsa, muammo bo‘yicha ilmiy tadqiqot yetarli bo‘lmagan hollarda ayniqsa muhimdir.

Ilmiy tadqiqotning yakuniy bosqichi bo‘lib, unda ilmiy gipoteza tasdiqlanganmi yoki rad etilganmi degan xulosa chiqariladi. Bundan tashqari, eksperimental va nazariy tadqiqotlar natijalari taqqoslab ko‘riladi.

Ilmiy tadqiqotlarning birinchi bosqichi bo‘lib, unda tadqiqot mavzusining ahamiyati va dolzarbligini asoslashga qaratilgan.

Tadqiqotning ikkinchi bosqichi bo‘lib, unda mavzuni chuqur o‘rganish, gipotezani shakllantirish va tadqiqot texnikasini belgilash amalga oshiriladi.

Tadqiqotning to‘rtinchi bosqichi bo‘lib, unda to‘plangan ma’lumotlarni tahlil qilish va ularga asoslangan natijalarni talqin qilish amalga oshiriladi.

Tadqiqotning oxirgi bosqichi bo‘lib, unda ilmiy tadqiqotlar natijalarini amaliyotga tatbiq etish ishlari amalga oshiriladi.

Texnikaviy loyihalashning dastlabki bosqichi bo‘lib, unda loyihaning asosiy talablari va tamoyillari belgilanadi. Loyihaning iloji boricha samarali variantlarini, texnik jihatdan eng ishonchli qismlarini tanlash, ularga tegishli sinovlar o‘tkazish, texnikaviy xususiyatlar va iqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblash va loyihani tasdiqlashni o‘z ichiga oladi.

Texnikaviy loyihaning keyingi bosqichi bo‘lib, uni batafsil ishlab chiqish amalga oshiriladi. Loyihaning konstruktorlik hujjatlari to‘liq tayyorlanadi - bu loyiha bo'yicha yakuniy qaror qabul qilish va ishlab chiqarishni boshlash uchun zarur bo'lgan barcha ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.

Texnikaviy loyihalashning yakuniy bosqichlaridan biri bo'lib, unda loyihani amaliyotda qo'llash uchun zarur bo'lgan prototip yoki model ishlab chiqariladi. Bu bosqichda prototipga sinovlar o'tkaziladi, uning ishlash qobiliyati tekshiriladi va kerak bo'lsa, o'zgartirishlar kiritiladi.

Tajribaviy namuna yakuniy bosqichda, uning barcha detallari va qismlari sinovdan o'tkazilgan bo'lib, uni to'liq ishlash qobiliyatini tekshirish va ishlab chiqarishga to'liq tayyorlash amalga oshiriladi. Kerak bo'lganda, qismlar almashtiriladi.

Loyihaning yakuniy bosqichi bo'lib, unda tajribaviy namuna davlat miqyosida ishlab chiqilgan barcha talablarga javob berishini tekshirish va sertifikatlash o'tkaziladi.

Tadqiqotning maqsadi – bu tadqiqotning oxirgi natijasi, ya'ni qanday muammo hal qilinishi yoki qaysi bilimlar kengaytirilishi kutumlarini ifodalaydi.

Tadqiqotning vazifasi – bu maqsadga erishishning bosqichma-bosqich yo‘llarini aniqlash, ya'ni qanday va qaysi usullar yordamida maqsadga erishish mumkinligini ko‘rsatadi.

Ilmiy tadqiqotning birinchi bosqichi bo‘lib, ma’lum bir muammoning tadqiqotga loyiqligi aniqlanadi, mavjud manbalar tahlil qilinadi va tadqiqotning maqsadi va vazifalari aniqlanadi.

Tadqiqotning 2-bosqichi nazariy material to‘plash va tahlil qilishga bag‘ishlanadi, bu bosqichda adabiyotlar tahlil qilinadi, mavjud bilimlar umumlashtiriladi va tadqiqot mavzusining maqsadi va vazifalari aniqlanadi.

Tadqiqotning 3-bosqichi nazariy jihatdan chuqurlashtirilgan o‘rganishga bag‘ishlanadi, bu bosqichda muammoning fizik mohiyati o‘rganiladi va ishchi farazlar shakllantiriladi.

Tadqiqotning 4-bosqichi, ishchi farazlarni tekshirish va ularning haqiqatligini isbotlashga qaratilgan bo‘lib, bu bosqichda eksperimentlar o‘tkaziladi, natijalar o‘lchanadi va tahlil qilinadi.

Tadqiqotning oxirgi bosqichi bo‘lib, olingan barcha ma'lumotlar umumlashtiriladi, natijalar tahlil qilinadi va tadqiqotning asosiy xulosalari va tavsiyalari shakllantiriladi.

Tadqiqotning natijalarini amaliyotga joriy etishga qaratilgan bosqich bo‘lib, bu bosqichda tadqiqotlar natijalaridan qanday foyda olinishi va qanday samaradorlikka erishish mumkinligi aniqlanadi.