İletişim ve Dinleme Becerileri

İletişim ve Dinleme

• İletişim yeteneği, iletişim aracı olan dili kullanabilme becerisi ve etkili dinleme becerisiyle büyük ölçüde belirlenir.
• Dinleme, sesleri anlamaya çalışma ve çaba gerektiren bilinçli bir süreçtir.
• Sağlıklı bir insan, dünyaya geldiğinde öncelikle kulakları aracılığıyla çevresini fark eder.
• Dinleme sadece duymak değil, aynı zamanda sözcükleri anlamayı ve aktarmak istenen mesajı algılamayı içerir.
• Mesajı algılamak yeterli değil, karşıdaki kişiye gösterilmesi de gereklidir.
• Gerçek dinleme, söylenenlere dikkat etmek, kişinin sesine, söz seçimine, tonlamasına, hızına ve beden diline karşı duyarlı olmaktan oluşur.

Dinleme Becerisi

• Dinleme becerisi, sözlü iletişimde etkili anlama ve cevap verme yeteneği olarak değerlendirilir.
• Dinleme becerisi, konuşulan kelimelere ve seslere dikkat etmek, ayrıca onları anlamaktan oluşur.
• Dinleme becerisi, her gün çevremizdeki olayları anlamlandırmak için kullandığımız bir beceridir.

Dinleme Süreci

• Dinleme, konuşma dilinin zihinde anlama dönüştürüldüğü karmaşık ve çok aşamalı bir süreçtir.
• Seslerin ve varsa konuşma görüntülerinin farkına varmak ve dikkati yöneltmek, işitsel işaretleri tanımak ve hatırlamak sürecin ilk aşamalarıdır.
• Anlamlandırma, dinleme sürecinin son aşamasıdır.
• Dinleme sürecinde fiziksel ve zihinsel işlemler, işitme, anlama ve zihinde yapılandırma olmak üzere üç aşamada ele alınır.
• Dinlemede, ses, müzik, gürültü, konuşma gibi sesli uyarıcılar işitmek, anlamak ve zihinde yapılandırmak için kulak ve duyusal süreçler kullanılır.

Etkin Dinleme İçin Engeller

• Çevredeki diğer sesler ve olaylar dikkat dağıtıcı olabilir.
• Karşıdaki kişinin ne söylediğini bildiğini düşünmek ya da kendi söyleyeceklerini beklemek dinlemeyi olumsuz etkiler.
• Sıkılmak, bir başka şey düşünmek, acele etmek gibi durumlar etkin dinlemeyi engelleyebilir.
• Yorgunluk, açlık, susuzluk, soğukluk ya da sıcaklık gibi fiziksel durumlar etkin dinleme becerisini olumsuz etkileyebilir.
• Dinlemenin bir öğrenme ve bilgilenme yöntemi olduğu fark edilmemesi ve bu yöntemin farkında olunmaması.
• İşitme organlarının yetersiz veya sorunlu olması veya zekâ eksikliği.
• Konuya karşı ilgi duyulmaması.
• Kelime bilgisi yetersizliği.
• Konuşma akışında önemli ayrıntılara takılıp özün kaybedilmesi.
• Konuşanın ses tonu veya kıyafetleri gibi dışsal unsurlara takılıp konuşmadan uzaklaşılması.
• Konuşma ortamına veya konuşmacıya yabancı olunması.
• Çok yemek yemek, uykusuzluk veya konuşmacının sesinin duyulamaması/görülememesi durumları.
• Dikkati dağıtan fiziksel faktörler (hava sıcaklığı, soğukluk, koku vs.) dinleme üzerinde negatif etki yaratmaktadır.
• Seçici dinleme, konuşmanın hızına, ilgi eksikliğine, inançlara ve düşüncelere dayanmak, konuşmacıya ve konuştuğuna yönelik ön yargılara sahip olma etkin dinlemeyi zorlaştırır.

Etkin Dinleyici Olma Yolları

• Dikkatli olmak ve bunu göstermek, söylenenleri ve nasıl söylendiğini dinlemek.

• Sözlü olmayan mesajları alıp yorumlamak.

• Geri bildirim sağlamak/özetlemek.

• Sadece duymak değil, anlamaya çalışmak.

• Dikkati konu üzerinde toplamak.

• Dinlemeye hazırlıklı olmak.

• Konuşmacıyı anlamak için çaba göstermek.

• Duyguları kontrol etmek.

• Dinleme süresince ana fikirleri kafada tespit etmek, not almak.

• Konuşma hızı ve zihinsel kıvraklık ve not alma becerisini geliştirmek.

• Beden dilini ve dikkati kullanarak dinleme sürecine odaklanmak.

• Rahatsız edilmeyecek, sessiz bir ortamda dinlemek.

• Zihni başka düşüncelerden arındırmak, yeterli zaman ayırmak.

• Öngörüde bulunmadan dinlemeye çalışmak.

• Konuşmacının konusunu ve niyetini anlamaya çalışma.

• Önemli noktaları hatırlamak için not almak.

• Konuşmeyi değerlendirmeden önce bütünüyle anlamanın yollarını araştırarak anlamaya çalışmak.

• Soru Sorma, Cesaret Verme, Sözsüz İşaretler, Destekleyici Cümleler, Anahtar Sözcük Tekrarı, Yansıtma Cümleleri.

Dinleyici Becerilerini Geliştirmek

• Dinlemeyi sağlamak.
• Fiziksel, psikolojik ve sözlü katılımla etkileşimi artırmak.
• Konuşmayı anlamak için konuşmacının cepheden bakmak, konuşmacıyla göz teması kurmak.
• Konuşmaya odaklanıp algıya açık olmak.
• Rahat olmak fiziksel katılımda önemli.

Psikolojik Katılım

• Konuşmacıya, söylenenlere, nasıl söylendiğine, söylenmeyenlere ve gösterilen duygulara yoğunlaşmak.
• Konuşmacının görüşlerini anlamaya çalışmak ve sadece kelimeleri değil beden dilini de yorumlamayı öğrenmek.

Sözlü Katılım

• Konuşmacının düşünce akışını anlamak, anlaşılmayan noktalarda soru sormak konuşmacının dinlendiğini gösterir, konuşma sürecinde etkin katılım sağlar.

Dinleme Türleri

• Aktif ve Pasif Dinleme
• Eleştirel ve Eleştirel Olmayan Dinleme
• Bilgilendirici Dinleme
• Tanımlayıcı Dinleme
• Basit Dinleme, Ayrıştırıcı Dinleme, Rahatlama Amaçlı Dinleme, Bilgi Amaçlı Dinleme, Düşünceleri Düzenleme Amaçlı Dinleme, Eleştirel Dinleme gibi çeşitli dinleme türleri bulunmaktadır.
• Dinleme türleri, farklı amaç ve ihtiyaçlara göre değişiklik gösterir.

Bu quiz, iletişim ve dinleme becerilerinin önemini ele almaktadır. Etkili dinleme, yalnızca sesleri duymaktan değil, aynı zamanda anlamaktan ve karşılıklı iletişimde duyarlılıktan kaynaklanır. Dinleme süreci hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu testi çözün.