dag 3: aristotles, over het dier dat spreekt

Het Idiotisme bij Heraclitus, Plato en Aristoteles

• Volgens Heraclitus is het belangrijk om trouw te blijven aan het logos (rede).
• Bij Heraclitus willen idioten niet weten wat de realiteit is.
• Het streven naar het idiotisme is onlosmakelijk samenhangend met de menselijke conditie.

Het Idiotisme bij Plato

• Volgens Plato is het belangrijk om trouw te blijven aan eros (liefde).
• Bij Plato blijven idioten hangen in de meest magere vorm van eros, namelijk seksueel verlangen.
• Seksueel verlangen is een hindernis voor het bereiken van de creatieve macht van eros.

Het Idiotisme bij Aristoteles

• Voor Aristoteles zijn het idiotisme en het streven naar het idiotisme schadelijk voor de polis.
• Aristoteles vindt echter dat deze zaken niet onlosmakelijk samenhangend zijn met de menselijke conditie.
• Volgens Aristoteles onderscheiden mensen zich van andere dieren door ons spraakvermogen.
• Omdat we politieke dieren zijn, zijn we geen idioten volgens Aristoteles.

Aristoteles' Manuscripten/Werken

• Er is slechts 30% van Aristoteles' werken bewaard gebleven.
• De meeste bewaarde werken zijn esoterisch, bedoeld voor zijn leerlingenkring in het Lyceum in Athene en nooit bedoeld voor publicatie.
• Alle exoterische werken, bedoeld voor publicatie, zijn verloren gegaan.
• De titels van de werken die na Aristoteles' dood werden uitgegeven, zijn gekozen door Adronicus van Rhodos, zijn elfde opvolger als hoofd van het Lyceum.
• De term 'metafysica' komt niet van Aristoteles, maar van Adronicus.

Politika

• De inhoud van Politika bestaat uit een verzameling van notities uit verschillende periodes van Aristoteles' leven.

Het concept "Politika" bij Aristoteles

• "Politika" kan worden vertaald als "de politieke dingen of zaken" of "alles wat met de stad en met het leven in de stad te maken heeft".
• Het woord "stad" verwijst hier naar een stadstaat of een polis.

Thema's in Politika

• Grondwet en soevereiniteit
• Burgerschap en de voorwaarden ervoor
• Goede regeringsvormen: aristocratie, monarchie en republiek
• Slechte regeringsvormen: tirannie, oligarchie en democratie
• De samenwerking tussen individu en overheid
• De voorwaarden voor politieke stabiliteit
• Een voorstel voor een rechtvaardige staat en het onderwijssysteem dat die staat mogelijk maakt.

Aristoteles als culminatiepunt

• Aristoteles' filosofie wordt gezien als het culminatiepunt van alle onderzoekslijnen van de wijsbegeerte in de oudheid.

Viervoudige bepaling van causaliteit

• Aristoteles bepaalt vier soorten oorzaken: materiële, formele, uitvoerende en finale oorzaak.
• Alles in de natuur kan begrepen worden als een effect van een van deze vier oorzaken.

Einde van de natuurfilosofie

• Met Aristoteles' concept van viervoudige bepaling van causaliteit kwam een einde aan alle pogingen van de natuurfilosofen om de oorzaak van de natuur te vinden.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

• De bespreking van de natuurfilosofen (Thales tot Anaxagoras) kan gezien worden als de eerste geschiedenis van de wijsbegeerte.
• Deze geschiedenis is eenzijdig omdat Aristoteles vooral geïnteresseerd was in de oorzaak van de natuur.

Aristoteles als criticus

• Aristoteles voerde een kritische analyse uit op het onderzoek over de taal, dat was opgestart door Gorgias en verdergezet door de sofisten en Plato.

Vader van de formele logica

• Aristoteles is bekend als de vader van de formele logica.

Aristoteles als culminatiepunt

• Aristoteles' filosofie wordt gezien als het culminatiepunt van alle onderzoekslijnen van de wijsbegeerte in de oudheid.

Viervoudige bepaling van causaliteit

• Aristoteles bepaalt vier soorten oorzaken: materiële, formele, uitvoerende en finale oorzaak.
• Alles in de natuur kan begrepen worden als een effect van een van deze vier oorzaken.

Einde van de natuurfilosofie

• Met Aristoteles' concept van viervoudige bepaling van causaliteit kwam een einde aan alle pogingen van de natuurfilosofen om de oorzaak van de natuur te vinden.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

• De bespreking van de natuurfilosofen (Thales tot Anaxagoras) kan gezien worden als de eerste geschiedenis van de wijsbegeerte.
• Deze geschiedenis is eenzijdig omdat Aristoteles vooral geïnteresseerd was in de oorzaak van de natuur.

Aristoteles als criticus

• Aristoteles voerde een kritische analyse uit op het onderzoek over de taal, dat was opgestart door Gorgias en verdergezet door de sofisten en Plato.

Vader van de formele logica

• Aristoteles is bekend als de vader van de formele logica.

Aristoteles als culminatiepunt

• Aristoteles' filosofie wordt gezien als het culminatiepunt van alle onderzoekslijnen van de wijsbegeerte in de oudheid.

Viervoudige bepaling van causaliteit

• Aristoteles bepaalt vier soorten oorzaken: materiële, formele, uitvoerende en finale oorzaak.
• Alles in de natuur kan begrepen worden als een effect van een van deze vier oorzaken.

Einde van de natuurfilosofie

• Met Aristoteles' concept van viervoudige bepaling van causaliteit kwam een einde aan alle pogingen van de natuurfilosofen om de oorzaak van de natuur te vinden.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

• De bespreking van de natuurfilosofen (Thales tot Anaxagoras) kan gezien worden als de eerste geschiedenis van de wijsbegeerte.
• Deze geschiedenis is eenzijdig omdat Aristoteles vooral geïnteresseerd was in de oorzaak van de natuur.

Aristoteles als criticus

• Aristoteles voerde een kritische analyse uit op het onderzoek over de taal, dat was opgestart door Gorgias en verdergezet door de sofisten en Plato.

Vader van de formele logica

• Aristoteles is bekend als de vader van de formele logica.

Aristoteles als culminatiepunt

• Aristoteles' filosofie wordt gezien als het culminatiepunt van alle onderzoekslijnen van de wijsbegeerte in de oudheid.

Viervoudige bepaling van causaliteit

• Aristoteles bepaalt vier soorten oorzaken: materiële, formele, uitvoerende en finale oorzaak.
• Alles in de natuur kan begrepen worden als een effect van een van deze vier oorzaken.

Einde van de natuurfilosofie

• Met Aristoteles' concept van viervoudige bepaling van causaliteit kwam een einde aan alle pogingen van de natuurfilosofen om de oorzaak van de natuur te vinden.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

• De bespreking van de natuurfilosofen (Thales tot Anaxagoras) kan gezien worden als de eerste geschiedenis van de wijsbegeerte.
• Deze geschiedenis is eenzijdig omdat Aristoteles vooral geïnteresseerd was in de oorzaak van de natuur.

Aristoteles als criticus

• Aristoteles voerde een kritische analyse uit op het onderzoek over de taal, dat was opgestart door Gorgias en verdergezet door de sofisten en Plato.

Vader van de formele logica

• Aristoteles is bekend als de vader van de formele logica.

Aristoteles als culminatiepunt

• Aristoteles' filosofie wordt gezien als het culminatiepunt van alle onderzoekslijnen van de wijsbegeerte in de oudheid.

Viervoudige bepaling van causaliteit

• Aristoteles bepaalt vier soorten oorzaken: materiële, formele, uitvoerende en finale oorzaak.
• Alles in de natuur kan begrepen worden als een effect van een van deze vier oorzaken.

Einde van de natuurfilosofie

• Met Aristoteles' concept van viervoudige bepaling van causaliteit kwam een einde aan alle pogingen van de natuurfilosofen om de oorzaak van de natuur te vinden.

Geschiedenis van de wijsbegeerte

• De bespreking van de natuurfilosofen (Thales tot Anaxagoras) kan gezien worden als de eerste geschiedenis van de wijsbegeerte.
• Deze geschiedenis is eenzijdig omdat Aristoteles vooral geïnteresseerd was in de oorzaak van de natuur.

Aristoteles als criticus

• Aristoteles voerde een kritische analyse uit op het onderzoek over de taal, dat was opgestart door Gorgias en verdergezet door de sofisten en Plato.

Vader van de formele logica

• Aristoteles is bekend als de vader van de formele logica.

Aristoteles' Hiërarchie van Wetenschappen

• De hoogste wetenschap is voor Aristoteles de theoretische kennis van de oorzaak der dingen, die hij 'eerste filosofie', 'theologie' of 'wijsheid' noemt.
• In Nicomachische Ethiek wordt de politieke wetenschap gezien als de eerste discipline en de koningin onder alle wetenschappen.
• De politieke wetenschap bepaalt welke kennis en in welke mate de wetenschap nodig is voor steden.

Onderverdeling van Kennissoorten

• Aristoteles onderscheidt vier kennissoorten: ondervinding, technische kennis, theoretische kennis en eerste filosofie.
• De eerste filosofie staat aan de top van deze hiërarchie.

Theoretische en Praktische Wetenschappen

• Aristoteles maakt een onderscheid tussen theoretische en praktische wetenschappen.
• Theoretische kennis is gericht op de waarheid, praktische kennis is gericht op het handelen.

Stemgeluid en Taal

• Dieren kunnen stemgeluiden produceren om aan te geven wat aangenaam en wat pijnlijk is en om anderen te signaleren van gevaar.
• Deze stemgeluiden kunnen geen onrechtvaardigheid uitdrukken of een onderscheid maken tussen het goede en het kwade.

De Polis Volgens Aristoteles

• De stadstaat is voor Aristoteles de door afspraken, wetten en instellingen georganiseerde conflicten van mensen.
• Een samenleving zonder conflicten is voor hem een gemeenschap zonder mensen.

Goden – Mensen – Beesten

• Buiten de stadstaat kan de mens als mens niet bestaan, dan wordt hij ofwel een beest ofwel een god.
• Beesten kunnen niet deelnemen aan de politieke samenleving en goden hebben geen politieke samenleving nodig.

Aristoteles' Definities van de Mens

• Aristoteles kent twee definities toe aan de mens: Zôion logon echon en Zôion politikon.

Zôion Logon Echon

• Zôion betekent letterlijk 'iets dat leeft', maar in de context van Aristoteles betekent het eerder 'dier'.
• De Latijnse vertaling van zôion logon echon is 'animal rationale', maar deze vertaling vangt niet de ware bedoeling van logon echon.
• Logon echon verwijst naar het feit dat mensen de enige dieren zijn die taal beheersen.
• Een betere vertaling van zôion logon echon zou 'het sprekende dier' of 'het dier dat kan spreken' zijn.
• Het belangrijkste kenmerk van zôion logon echon is dat het omgaat met het vermogen van mensen om taal te gebruiken.

Taal en Politiek

• De mens gebruikt taal om complexe gevoelens uit te drukken, die verder gaan dan het aangename en het pijnlijke dat wordt gedeeld met andere dieren.
• De taal maakt het mogelijk om morele waarden en idealen te uiten, waardoor het politieke aspect naar voren komt.

De Rol van Taal in het Menselijke Bestaan

• Volgens Aristoteles is het menselijke bestaan bemiddeld door de taal, wat betekent dat het leven van de mens per definitie politiek van aard is.
• De taal maakt ons in staat om ons te onderscheiden van het "idiotisme" en de "apoliticiteit" van beesten en goden.

De Functie van Taal in onze Identiteit

• De taal zijn de anderen in ons die ons tot mens maken, aldus Aristoteles.
• Wanneer we ons humeur beschrijven, zeggen we waarschijnlijk meer dan wat we op het waarnemingsniveau van andere dieren hadden kunnen voelen.