Hoofdstuk 3: Globale processen en Platentektoniek

Een soort of een andere taxonomische groep is enkel te vinden in een bepaald geografisch gebied.

Een soort die enkel in het betrokken meer voorkomt.

De Laurentian Lakes, ook wel de Great Lakes genoemd, zijn relatief jong. Ze zijn ontstaan tijdens de laatste ijstijd, ongeveer 10.000 jaar geleden.

Sommige meren, zoals het Baikal meer in Siberië, zijn veel ouder dan de Great Lakes. Ze zijn miljoenen jaren oud en zijn ontstaan ​​door tektonische activiteit.

Dieren die in oude meren leven, zijn vaak sterk gedifferentieerd. Ze hebben unieke kenmerken die zijn aangepast aan de omstandigheden in het meer.

De huidige klimaatsverandering is veel sneller dan eerdere klimaatverandering. De temperatuur stijgt 100 keer sneller dan na de laatste ijstijd.

Dieren die zich niet (snel genoeg) kunnen aanpassen aan de veranderende omstandigheden, moeten migreren of zullen uitsterven.

De laatste ijstijd bereikte zijn piek ongeveer 20.000 jaar geleden en eindigde rond 10.000 jaar geleden.

Een gebied dat tijdens de ijstijden ijsvrij bleef en als toevluchtsoord diende voor soorten.

De opwarming van de aarde na de laatste ijstijd heeft geleid tot een stijging van ongeveer 8°C.

De verspreiding van soorten is na de ijstijd veranderd omdat ze nieuwe gebieden hebben gekoloniseerd.

Sommige regio's, zoals Spitsbergen en de Straat van Bering, fungeerden als refugia tijdens de ijstijden.

De impact van de ijstijden is ook zichtbaar in de tropen. Regenwouden werden kleiner en savannes domineerden.

De meeste meren ter wereld werden gevormd na de ijstijden, toen de ijskappen zich terugtrokken.

De verspreiding van soorten is een complex proces dat beïnvloed wordt door klimaatveranderingen en geologische gebeurtenissen.

De unieke omstandigheden op eilanden leiden tot verschillende selectiedrukken, waardoor soorten zich anders ontwikkelen dan op het vasteland. Dit resulteert in unieke kenmerken in de eilandpopulatie.

Als de genetische verschillen tussen een eiland- en een vastelandpopulatie groot genoeg zijn, is er een lage kans op succesvolle voortplanting tussen beide populaties. Dit kan komen door onherkenning of een verminderde fitness van hybriden.

Een gevolg van soortvorming is dat elk eiland in een eilandengroep vaak unieke, maar nauw verwante soorten heeft. Dit wordt geillustreerd door de Darwinvinken op de Galapagos eilanden en de vele soorten fruitvliegen op Hawaï.

Biomen zijn geografische gebieden met een gemeenschappelijke fauna en flora, aangepast aan specifieke klimatologische omstandigheden. De biomen worden beïnvloed door de gemiddelde temperatuur en neerslag.

De toendra is een biome dat voorkomt in de buurt van de poolcirkel en op hoge bergtoppen. Het wordt gekenmerkt door permanent bevroren grond (permafrost) en een kort groeiseizoen.

De biodiversiteit op eilanden is kwetsbaar vanwege de kleine omvang en isolatie van de eilanden. Dit vergroot de kans op uitsterven, waardoor het behoud van biodiversiteit een belangrijk aandachtspunt is.

De fysieke kenmerken van een eiland, zoals afgelegen ligging, klein oppervlakte en verschillen in omgeving ten opzichte van het vasteland.

De theorie die verklaart dat de aardkorst uit verschillende platen bestaat, die bewegen en interacteren, waardoor continenten verschuiven, gebergten ontstaan en vulkanen actief worden.

De soortensamenstelling van eilanden verschilt van het vasteland, met minder soorten (lagere soortenrijkdom).

Een supercontinent dat ongeveer 150 miljoen jaar geleden bestond en bestond uit de huidige continenten Zuid-Amerika, Afrika, Arabië, Madagaskar, India, Australië en Antarctica.

Het proces waarbij populaties van soorten gescheiden worden door geografische barrières, zoals de verspreiding van continenten, waardoor ze onafhankelijk evolueren.

De unieke soorten die alleen op een specifiek eiland voorkomen.

Vogels die niet kunnen vliegen, zoals struisvogels, emoes en kiwi's.

Het proces waarbij soorten die op een eiland belanden, aangepast raken aan de specifieke omstandigheden van het eiland en zich ontwikkelen tot nieuwe soorten.

Het vermogen van een soort om zich te verspreiden en nieuwe gebieden te koloniseren, zoals het oversteken van een zee om naar een eiland te reizen.

Een fylogenetische stamboom die de evolutionaire verwantschap tussen soorten weergeeft.

Het effect dat kleinere populaties een hoger risico op uitsterven hebben, waardoor de kans op verdwijnen van soorten op kleine eilanden groter is.

Het effect waarbij de genetische samenstelling van een populatie verandert als slechts enkele individuen een nieuw gebied, zoals een eiland, koloniseren.

De studie van de genetische samenstelling van organismen, met name DNA-sequenties.

Een methode om genetisch materiaal te vergelijken, waarbij DNA-strengen met elkaar worden gehybridiseerd.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door altijdgroene coniferen, lage temperaturen en lange winters. De meeste dieren overwinteren in een rusttoestand.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door een grote variatie in temperatuur en regenval. De vegetatie varieert van gemengde coniferenwouden tot loofbossen.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door droogte en graslandvegetatie. Seizoensverandering is belangrijk, met een droge periode.

Een bioom in warme gebieden met droge seizoenen. De vegetatie bestaat voornamelijk uit grassen en verspreide bomen.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door droogte-resistente struikgewas en milde natte winters. Het komt voor in mediterrane klimaten.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door zeer lage regenval, extreme temperaturen en schaarse plantengroei.

Een bioom dat gekenmerkt wordt door hoge temperaturen, hoge neerslag en een dichte vegetatie.