HEXACO – spór o liczbę czynników

HEXACO – spór o liczbę czynników

• HEXACO to model osobowości, który wyróżnia sześć czynników.
• Czynniki te to: Uczciwość-pokora, Emocjonalność, Ekstrawersja, Ugodowość, Sumienność, Otwartość na doświadczenia.
• Model powstał jako odpowiedź na model Wielkiej Piątki.
• Istnieją ujęcia, które podkreślają, że HEXACO to jedynie rozszerzenie modelu Wielkiej Piątki z dodatkiem dwóch czynników (uczciwość-pokora i emocjonalność).
• Model ten wzbudza spór dotyczące liczby czynników opisujących osobowość.

Uczciwość-pokora

• Obejmuje takie cechy jak: szczerość, sprawiedliwość, unikanie chciwości oraz skromność.
• Przykładowe itemy obrazujące ten czynnik: "Jeżeli czegoś chcę od osoby, której nie lubię, zachowuję się wobec niej bardzo uprzejmie, aby to uzyskać", "Skusił(a)bym się na kupno kradzionej rzeczy, gdybym miał/a ograniczone środki finansowe."

Emocjonalność

• Obejmuje takie cechy jak: strach, lęk, zależność oraz sentymentalność.
• Przykładowe itemy: "Bał(a)bym się, gdybym musiał/a podróżować przy złej pogodzie", "Czasem zamartwiam się drobiazgami i nic nie mogę na to poradzić".

Ekstrawersja

• Obejmuje takie cechy jak: ekspresyjność, śmiałość społeczna, towarzyskość oraz żwawość.
• Przykładowe itemy: "Zwykle czuję się z siebie zadowolony/a", "W sytuacjach społecznych, to ja zazwyczaj wychodzę z inicjatywą".

Ugodowość

• Obejmuje takie cechy jak: skłonność do przebaczania, uprzejmość, elastyczność oraz cierpliwość.
• Przykładowe itemy: "Nie żywię urazy nawet wobec ludzi, którzy mnie bardzo skrzywdzili", "Jestem wyrozumiały/a dla błędów popełnianych przez innych".

Sumienność

• Obejmuje takie cechy jak: organizacja, pracowitość, perfekcjonizm oraz rozwaga.
• Przykładowe itemy: "Systematycznie sprzątam swoje miejsce pracy i/lub mieszkanie", "W pracy często wyznaczam sobie ambitne cele".

Otwartość na doświadczenia

• Obejmuje takie cechy jak: wrażliwość estetyczna, dociekliwość, kreatywność i niekonwencjonalność.
• Przykładowe itemy: "Nie poświęcił(a)bym czasu na czytanie tomiku poezji", "Chętnie dowiaduję się nowych rzeczy o historii i życiu politycznym innych krajów".

HEXACO a Altruizm

• Altruizm odwzajemniony.
• Altruizm krewniaczy.
• Uczciwość-pokora i ugodowość.
• Emocjonalność.

HEXACO i Ciemna Triada Osobowości

• Ciemna Triada Osobowości (psychopatia, makiawelizm, narcyzm) związana z latentną uczciwością-pokora.
• Niemalże idealna korelacja między tymi cechami.

HEXACO - Wady

• Brak ortogonalności.
• Brak neurotyczności w klinicznym sensie.
• W słownikach replikują się tylko trzy czynniki: ekstrawersja, ugodowość, sumienność.

HEXACO - Pomiar w polskiej wersji

• Dostępne są pomiary HEXACO-100 oraz HEXACO-60 udostępnione w języku polskim.

HEXACO – korelacje z Wielką Piątką

• Korelacje HEXACO z czynnikami Wielkiej Piątki (np. uczciwość-pokora z ugodowością, emocjonalność z neurotycznością).
• Korelacje te pokazują powiązania między dwoma modelami osobowości.

Quiz dotyczący modelu osobowości HEXACO, który wyróżnia sześć czynników. Dowiedz się więcej o uczciwości-pokorze oraz emocjonalności jako kluczowych elementach tego modelu. Model wzbudza kontrowersje związane z porównaniami do Wielkiej Piątki.