dag 6: wollstoncraft en de verlichting

Het Britse debat over de Verlichting

• In 1789 begint het debat over de Verlichting in Engeland, tegelijkertijd met de publicatie van de Verklaring van de rechten van de mens in Frankrijk.

De start van het debat

• In 1789 publiceert Price het pro-verlichtingspamflet 'A Discourse on the Love of Our Country', waarmee het debat begint.

Reacties op het debat

• In 1790 reageert Burke met 'Reflections on the Revolution in France', een kritiek op de Franse Revolutie en op Price.
• Mary Wollstonecraft reageert later met 'A Vindication of the Rights of Men', een aanval op het pamflet van Burke.

Centrale vraag in het debat

• De centrale vraag in het Britse debat over de Verlichting is: 'Betekenen de revolutionaire gebeurtenissen in Frankrijk een morele en politieke vooruitgang?'

Price en de Franse Revolutie

• Volgens Price moet Groot-Brittannië Frankrijk imiteren door via een revolutie een regering te starten gebaseerd op de verlichtingsideeën van vrijheid, gelijkheid en de vrije rechten van de mens.

Burke's Kritiek

• Volgens Burke betekenen de gebeurtenissen in Frankrijk geen morele en politieke vooruitgang.
• De gevolgen voor de economie en de rechtsstaat zijn voor Burke voorbeelden van hoe de ideeën en de sociale orde niet worden gerealiseerd, maar anarchie veroorzaken.
• Price en Wollstonecraft beschouwen dit als een onvermijdelijk neveneffect van de eeuwenlange onderdrukking van de bevolking.
• Het ancien régime is volgens hen verantwoordelijk voor de problemen.

Natuur en politiek bij Burke

• Volgens Burke leidt de politieke toepassing van de Verklaring van de rechten van de mens tot de vernietiging van deze rechten.
• Burke kritiseert de Franse verlichting omdat ze politiek proberen te moraliseren op basis van abstracte verlichtingsideeën.
• Deze ideeën zijn enkel afgeleid van de rede en houden geen rekening met de praktische kennis van mensen.
• Volgens Burke moet men de waarheid van de mens zoeken in de natuur, die hij definieert als de 'wijsheid zonder reflectie'.

Natuur en politiek bij Wollstonecraft

• Wollstonecraft ziet de common sense of ideologie als de overtuiging dat de ongelijkheid die het systeem produceert natuurlijk is.
• Dit impliceert dat Wollstonecraft critiek heeft op het idee dat sociale ongelijkheid een natuurlijk gevolg is van het systeem.

De plaats van de universaliteit in het discours

• Wollstonecraft wil als een rationeel wezen schrijven, om de universele plek in het debat te bemachtigen en de verlichting te verdedigen.
• Ze wil zich niet laten beperken door haar vrouwelijke identiteit en strijdt voor de rechten van de mensen.

Abstract denken volgens Burke en Wollstonecraft

• Burke verdedigt de rechten van de Englishmen, die gebaseerd zijn op sociale principeakkoorden en compromissen.
• Hij stelt dat de rechten van de mensen overbodig zijn in het oprichten van een rechtvaardige staat, omdat de Britse rechtstaat goed functioneert.

Ongelijkheid volgens Wollstonecraft

• Wollstonecraft erkent dat mannen fysiek sterker zijn dan vrouwen, maar vrouwen en mannen zijn gelijk qua intellectuele en morele waarden (rede en deugd).
• Vrouwen ervaren geen natuurongelijkheid, maar de ongelijkheid die door de mannen in de samenleving is ingevoerd.

Vrijheid en Eigendom

• Wollstonecraft beweert dat Burke de 'eigendommen van de rijken' probeert te beschermen, in plaats van de vrijheid van de mensen.
• Burke verdedigt het Britse systeem, maar Wollstonecraft stelt dat dit systeem de meerderheid van de bevolking, bestaande uit armere burgers, vrouwen en slaven, uitsluit van de politiek.

De Vrouwenkwestie in de Filosofie

• Wollstonecraft merkt op dat de filosofische verlichting door mannen, voor mannen en tegen vrouwen is geschreven.
• Mannen zien vrouwen als objecten van mannelijke lust.
• Mannelijke filosofen zijn het eens over de ondergeschiktheid van vrouwen, die zij zien als fysiek en geestelijk zwakker dan mannen.
• Vrouwen worden gedwongen om gehoorzaam te zijn en worden niet erkend als gelijkwaardige mensen.