Hayvanlarla Vücut Dili ve Yaklaşım

Hayvanlara Yaklaşımda Vücut Dilinin Önemi

• Hayvanlara doğru yaklaşım, hayvanlar ve insanlar için yaralanmalardan korunmayı sağlar.
• Hayvanlarda korku ve stresi azaltır.
• Veteriner hekim ve hasta sahibi arasındaki güveni artırır.
• Veteriner hekimin etkinliğini, verimini ve iş tatminini yükseltir.
• Her hayvan türünün normal davranış şekillerini iyi bilmek gereklidir.
• Hayvanın vücut diline odaklanmak ve dikkat dağıtıcı faktörlerden uzak durmak esastır.

Kedi ve Köpeklere Yaklaşım

• Klinik ortamlar, hayvanlar için stres ve kafa karışıklığı yaratır.
• Erken dönem korku ve anksiyete işaretlerini tespit etmek önemlidir.
• Hayvanlarda genel vücut postürü, hayvanın genel ruh halini yansıtır.
• Stres işaretlerinin erken dönem fark edilmesi, olası tehlikeli atakların önlenmesini sağlar.

Köpekler

• Sokak köpekleri ya da serbest dolaşan köpekler, klinik ortamlarda panik davranışlar sergileyebilir.
• En sosyal köpek bile, yabancı ortamlarda, diğer köpeklere karşı ya da insanlara saldırganlık gösterebilir.
• Klinik ortamlarda stresin kontrolü, büyük önem taşır.
• Köpekler tehlike durumlarına karşı savaşma, kaçma, donma, ve davranış değişikliğine (yer koklama, oyun çömelmesi vb.) yönelir.

Akut Stres Durumunda Sergilenen Davranışlar-1

• Kamburlaştırılmış sırt, bükülmüş bacaklar, küçültülmüş vücut postürü.
• Devamlı salya üretimi.
• Kas gruplarında titreme.
• Vücudun tamamında titreme.
• Kesik kesik havlama, ağlama.
• Burun ucunu yalama.
• Önde bir patinin kaldırılması.
• Silkinme, esneme.
• Huzursuzluk, sürekli aktivite, ses çıkarma.
• İşeme ve dışkılama davranışı.

Akut Stres Durumunda Sergilenen Davranışlar-2

• Kuyruk alçık tutulması ya da bacak arasına tutulması.
• Sahibi ya da nesnelere yaklaşma.
• Sahibinin arkasına saklanma.
• Göz teması kurmaktan kaçınma.
• Gergin yüz ifadesi (dudak-yüz kaslarının tamamı geriye çekilmişç), kulakların yukarı yatırılması.
• Yere doğru veya döndürerek kuyruk sallama.

Ne Yapmak Gerekir?

• Mola vermek; eğer hayvan stres işaretleri gösteriyorsa hemen araya müdahale edilmeli, hayvanın sakinleşmesi beklenmeli.
• Yatıştırma sinyallerini kullanmak; doğrudan göz temasından kaçınmalı, başın yana çevrilmesi ve esneme, hayvan için tehdit oluşturmadığının işareti.
• Hasta sahibinin güvenli ve rahat vücut dili sergilemesine yardımcı olmak; okşama vs. stres artırıcı etkiler olabilir
• Stres kontrol terapisi; ileri düzey streslerde davranış uzmanından destek almak gerekir.

Kediler

• Korku, tehlikeden kaçmayı sağlayan bir tepkidir.
• Anksiyete; geçmiş kötü olayların korku ve acı dolu anılarına bağlı bir kaygıdır.
• Korku ve anksiyete, kedi agresif davranışlara neden olabilir, böylece erken fark edilmesi önemlidir.
• Erken belirtiler; başın üzerine lateral olarak hafifçe yatırılmış kulaklar, kamburlaştırılmış sırt. Göz bebeklerinin büyümesi.
• Artan korku, kedi ayaklarını ve vücudunu küçültme eğilimine girer.
• Yüzdeki gerginlik artar
• Tıslama sesi, yüksek miyavlama, homurdanma vb.

Kedilerde Korku Agresiyonunun Erken Dönem Belirtileri (2)

• Algılanan tehdit devam ederse kedi savaş pozisyonuna girer.
• Sırt daha da kamburlaşır, kulakların yatıklığı artar.
• Tıslama sesi görülebilir.
• Miyavlama yüksek seslere dönüşebilir, homurdanma/tıskılama/tükürme olabilir.

Ne Yapmak Gerekir (Kediler)

• Veterinere hekim, kediye ilgi çekecek bir oyuncakla, dikkat dağıtmalı, agresif atakların gerçekleşmesini engellemelidir.
• Köpeklerin aksine, kediler için sakinleştirme yöntemi yoktur.
• Kediler; donma, kaçma, savaşma, şekil değiştirme (kendini yalama) davranışlarından birini sergiler.
• Hareketsizlik, ağrı ya da anksiyeteye işaret değildir. Tam tersine, bir anksiyete ya da mevcut durumdan rahatsızlık belirtisi olabilir.

Köpek ve Kedilere Yaklaşımda Doğru Vücut Dili Kullanma

• Asla köpek ve kedi ile yüz yüze temasta bulunulmamalıdır.
• Özellikle köpeklere arkadan yaklaşmamalı, veya çevresinden dolaşılmamalıdır.
• Köpeklerle temasta bulunan kişi asla yere oturmadığı gibi yer oturmaması gerekir.
• Köpekleri okşarken el ön taraftan (köpeğin koklamaması için) uzatılmalıdır.
• Kediler çoğunlukla baş ve boyun bölgesini kullanır, temas için bu bölgeler tercih edilmelidir.
• Sırt okşanması fazla uyarılmaya sebep olabilir. Karın bölgesi genellikle saldırganlığı tetikleyebilir.

Atlar

• Atlar büyük ve reaktif hayvanlardır, tehdit algılaması durumunda insanları ciddi şekilde yaralayabilirler.
• Atlara yaklaşırken, vücut dillerini iyi gözlemlemek büyük önem taşır.
• Başını öne eğmiş at; karşıdakine güvenmiş ve rahatlamış durumda.
• Atların rahat ve huzurlu olduğunu gösteren belirtiler, yalama ve çiğneme davranışlarıdır.
• Tehlike durumunda, at bacaklarını öne doğru itin ve başını kaldırır.
• Korkak veya gergin at, bacaklarını öne doğru itin ve başını yukarı kaldırır.
• Kulaklar geriye ve yukarı doğru yatırılmış, at sinirlenmiş demektir

Atlara Yaklaşımda Doğru Vücut Dili Kullanma

• Atlar ve insanlar dünyayı farklı algılar. Atlar dar alanlardan ve ani hareketlerden korkar.
• Ata yavaş, sakin ve önden yaklaşılmalı, doğrudan göz teması kurulmamalı, bakışlar yerde olmalı.
• Tehdit oluşturmadığınızı açıkça belirtmek önemlidir.
• At korkup kaçıyorsa, ata doğru yaklaşmamalı ve geri çekilmelidir.

Sığırlar

• Sığırlar sürü halinde yaşayan hayvanlardır.
• Yırtıcı hayvanlardan korunmak için sürü halinde olmayı tercih ederler, izolasyon stres yaratır.
• Strese giren sığırlar, boynuz kullanımı, tekme atma ve mola verme gibi davranışlarda bulunabilir.
• Sığırların ruh halini gösteren önemli bir işaret kuyruktur. Sakin sığırlarda kuyruk rahat bir pozisyonda iken, stresli sığırlarda kuyruk bacak arasına doğru sıkışır.
• Baş ve kulaklar alçaltılmış, sığır stresli durumdadır.

Boğalar

• Boğalara özellikle stresli iken yaklaşmak tehlikeli olabilir.
• Baş alçak pozisyonda tutulur, baş yanlara salınır, sırt kamburlaşır, yer eşeleme görülür, sırt tüyleri dikleşir.
• Sakin kalmak ve yavaşça uzaklaşmak gerekir.

Sığırlar (Devam)

• Sığırlar, yaklaşan insanları ilk önce gözlemler ve belli bir mesafeye geldikten sonra kaçabilirler.
• Sığırın kaçtığı yer, güvenli alandır ve hayvanın kaçmaya hazır olduğunun işareti.
• Sığırlarla çalışırken sabırlı ve yavaş hareket etmek önemlidir.

Hayvanlara doğru yaklaşımın önemini ve vücut dilinin hayvanların ruh halleri üzerindeki etkisini keşfedin. Veteriner hekimlerin ve sahiplerin, hayvanların stres seviyelerini nasıl azaltabileceklerine dair bilgiler tarafınıza sunulacaktır. Ayrıca, sokak köpekleri gibi farklı türlerle ilgili özel durumlar ele alınacaktır.