Ғылым һәм ғилми тикшеренү ысуллары

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Фән - кеше эшчәнлегендә шынбарлык турында белемнәрне системалаштыру һәм туплаучы, нинди юнәлештәге тармак?

  • Тикшеренү
  • Диалектик
  • Теоретик
  • Объектив (correct)

Хәзерге заман фәне кайсы гасырда барлыкка килгән?

  • XV гасырда
  • XVI гасырда
  • XIV гасырда
  • XVII гасырда (correct)

Иң абруйлы һәм танылган фәнни бүләк нинди?

  • Нобель премиясе (correct)
  • Фи́лдс медале
  • Декарт премиясе
  • Карл Фридрих Гаусс премиясе

Ф. Энгельс фикеренчә, фәнне классификацияләүнең нинди ике ысулы бар?

<p>логика һәм эмпирик (C)</p> Signup and view all the answers

Фән философиясенең нигез мәгънәсе нинди?

<p>Фәннең роле һәм әһәмиятен ачыклау (D)</p> Signup and view all the answers

Фәннең танып белү функциясе нинди?

<p>Тирә-юнь дөнья, җәмгыять һәм кеше турында белемне киңәйтү (B)</p> Signup and view all the answers

Күп кенә галимнәрнең фикеренчә, фән идеалы нәрсә?

<p>Чынбарлык (B)</p> Signup and view all the answers

Фәнне танытуда кайсы факторлар мөһим роль уйныйлар?

<p>Фәнни әдәбият (A), Фәнни җәмгыять (C)</p> Signup and view all the answers

Җәмгыять һәм гуманитар фәннәр ниндиләр?

<p>Тарих, сәяси фәннәр (B)</p> Signup and view all the answers

Галимнәр өчен нинди этика мәсьәләсе мөһим?

<p>Фәнни казанышларны кешелеккә каршы булмаган максатларда куллану (B)</p> Signup and view all the answers

Фәннең өч төп принцибы нинди?

<p>Фән белем буларак, эшчәнлек буларак, җәмгыять институты буларак (A)</p> Signup and view all the answers

Дөньяны танып белү функциясенең нигез максаты нинди?

<p>Төрле күренешләрне һәм процессларны аңлату (D)</p> Signup and view all the answers

Фән кешенең тормышына нинди юл белән турыдан-туры тәэсир итә?

<p>Белем бирү аша (A)</p> Signup and view all the answers

Хәзерге заман җәмгыяте тудырган яңа уйлап табуларның һәм яңалыкларның төп проблемасы нинди?

<p>Аларны кешесез идарә итәргә мөмкин булмаска тиеш (B)</p> Signup and view all the answers

Фән нинди ысулны бирә алмый?

<p>Метафизикалык төшенчәләрне аңлату (C)</p> Signup and view all the answers

Хәзерге заман фәне ике үзенчәлеген билгеләгез?

<p>Тикшеренү ысулларын һәм алымнарын эшләү (C), Коллектив хезмәт төрләре (D)</p> Signup and view all the answers

Иҗади фикер йөртүнең нинди ысуллары бар?

<p>Хаталар ысулы, морфологик анализ (C)</p> Signup and view all the answers

Фәнни текстларга куела торган таләпләр ниндиләр?

<p>Логика, төгәллек, объективлык (D)</p> Signup and view all the answers

Диссертация нәрсә ул?

<p>Белгечкә белемен арттыручы квалификацияле фәнни эш (D)</p> Signup and view all the answers

Препринт нәрсә ул?

<p>Бастырылмаган макаланың күчермәсе (B)</p> Signup and view all the answers

Фәндәге төп мәгълүмат чыганаклары нинди?

<p>Беренчел һәм икенчел мәгълүмат чыганаклары (D)</p> Signup and view all the answers

Фәнни хисап нәрсә ул?

<p>Фәнни оешманың үткәргән тикшеренүе турында хисап (C)</p> Signup and view all the answers

Фәнни рефератка нинди бүлекләр керә?

<p>Аннотацияле (C), Йомгаклау (D)</p> Signup and view all the answers

Тикшеренгән тема буенча тулы һәм дөрес мәгълүмат алу өчен нәрсә кулланырга кирәк?

<p>Дәүләт фәнни-техник сараптама Үзәге (D)</p> Signup and view all the answers

Дәүләт фәнни-техник урыны белән ниндиләр бәйләнешле?

<p>Республика НТИ оешмалары (A), Тармак НТИ оешмалары (D)</p> Signup and view all the answers

Иҗади бурычларны чишү алгоритмнары нинди?

<p>Аналитик (C), Синтетик (D)</p> Signup and view all the answers

Патент нәрсә ул?

<p>Техник мәсьәләне язып утырып чишүче документ (B)</p> Signup and view all the answers

Лицензия нәрсә ул?

<p>Интеллектуаль милек объектларына махсус хокуклар (A)</p> Signup and view all the answers

Интеллектуаль милек объектлары нәрсә ул?

<p>Законлы һәм шәхси затларның интеллектуаль иҗади ғылыми яки ғылыми-техник эшчәнлек нәтиҗәләренә махсус хокуклары (C)</p> Signup and view all the answers

Сәнәгатьтәге интеллектуаль милек объектлары нинди?

<p>Пайдалы модельләр (A), Сәнәгать үрнәкләре һәм товар билгеләре (B), Уйлап табулар (C)</p> Signup and view all the answers

Фәнни тикшеренү алымнарына кагышлы булмаган арттырма аспектны күрсәт

<p>Психологик (C)</p> Signup and view all the answers

Фәнни тикшеренү алымнарының объектив мазмұндық аспектысе нәрсә белдерә?

<p>Алымның тикшеренү пәненә теория аша бәйләнешле булуы (A)</p> Signup and view all the answers

Операциондық аспект ғылыми тикшеренү алымнарында нинди функцияне үтә?

<p>Алымның мазмұнын субъектның белгечлеге һәм теорияне кагыйдәләргә, принципларга һәм ысулларга әйләндерү мөмкинлегенә бәйле булуын теркәү (C)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Нәрсә фән?

Фән - бу ул шынбарлык турында белем туплауга һәм систематизацияләүгә юнәлтелгән кеше эшчәнлегенең өлкәсе.

Хәзерге фән кайсы гасырда барлыкка килгән?

Хәзерге фән XVII гасырда барлыкка килгән.

Иң абруйлы һәм танылган фәнни бүләк нинди?

Иң абруйлы һәм танылган фәнни бүләк - Нобель премиясе.

Ф. Энгельс фикеренчә, фәнне классификацияләүнең нинди ике ысулы бар?

Ф. Энгельс фикеренчә, фәнне классификацияләүнең ике ысулы бар: логик һәм эмпирик.

Signup and view all the flashcards

Фән философиясенең төп мәгънәсе нинди?

Фән философиясенең төп мәгънәсе - фәннең ролен һәм әһәмиятен билгеләү.

Signup and view all the flashcards

Фәннең танып белү функциясе нинди?

Фәннең танып белү функциясе - тирә-юнь дөнья, җәмгыять һәм кеше турында белемне киңәйтү.

Signup and view all the flashcards

Күп кенә галимнар фикеренчә, фәннең идеалы нинди?

Күп кенә галимнар фикеренчә, фәннең идеалы - чынбарлык.

Signup and view all the flashcards

Фәнне популярлаштыру өчен нинди факторлар мөһим?

Фәнне популярлаштыру өчен ғылыми әдәбият, ғылыми җәмгыять һәм ғылыми фактлар мөһим.

Signup and view all the flashcards

Җәмгыять һәм гуманитар фәннәр нинди?

Җәмгыять һәм гуманитар фәннәр - тарих, сәясәт белеме.

Signup and view all the flashcards

Галимнар өчен нинди этик мәсьәлә мөһим?

Галимнар өчен ғылыми казанышларны кешелеккә каршы булмаган максатларда куллану мөһим.

Signup and view all the flashcards

Фәннең өч төп принцибы нәрсәләр?

Фәннең өч төп принцибы: фән белем буларак, эшчәнлек буларак һәм җәмгыять институты буларак.

Signup and view all the flashcards

Дөньяга караш функциясенең төп максаты нинди?

Дөньяга караш функциясенең төп максаты - ғылыми дөньяга караш һәм ғылыми дөнья картасын төзергә.

Signup and view all the flashcards

Рухи җитештерү өлкәсендә фәннең кайсы функциясе аерым мөһим урын алып тора?

Рухи җитештерү өлкәсендә фәннең мәдәният функциясе аерым мөһим урын алып тора.

Signup and view all the flashcards

Фән кеше тормышына ничек турыдан-туры йогынты ясый?

Фән кеше тормышына белем бирү аша турыдан-туры йогынты ясый.

Signup and view all the flashcards

Хәзерге җәмгыятьтә яңа уйлап табуларның һәм яңалыкларның төп проблемасы нинди?

Хәзерге җәмгыятьтә яңа уйлап табуларның һәм яңалыкларның төп проблемасы - аларны кешегә каршы булмаган рәвештә куллану.

Signup and view all the flashcards

Фән нинди нәрсәне бирә алмый?

Фән метафизик төшенчәләрне аңлатып бирә алмый.

Signup and view all the flashcards

Хәзерге фәннең ике үзенчәлеген сайлагыз.

Хәзерге фәннең ике үзенчәлеге - фәнни белем җитештерү һәм коллектив эшчәнлекнең төрләре.

Signup and view all the flashcards

Иҗади фикер йөртү ысуллары нинди?

Иҗади фикер йөртү ысуллары - хаталар ысулы һәм морфологик анализ.

Signup and view all the flashcards

Фәнни текстларга нинди таләпләр куела?

Фәнни текстларга логика, дөреслек һәм объективлык таләпләре куела.

Signup and view all the flashcards

Диссертация - Нәрсә бу?

Диссертация - билгеле бер фән өлкәсендә квалификацияле фәнни эш.

Signup and view all the flashcards

Препринт - Нәрсә бу?

Препринт - бастырылмаган мәкалә күчермәсе.

Signup and view all the flashcards

Фәндә төп мәгълүмат чыганаклары нинди?

Фәндә төп мәгълүмат чыганаклары - беренче һәм икенче дәрәҗәле мәгълүмат чыганаклары.

Signup and view all the flashcards

Фәнни отчет - Нәрсә бу?

Фәнни отчет - фәнни оешманың үткәргән тикшеренүе турында отчет.

Signup and view all the flashcards

Фәнни рефератта нинди бүлекләр бар?

Фәнни рефератта аннотация, төп мәгълүмат һәм нәтиҗәләр бүлекләре бар.

Signup and view all the flashcards

Фәндә кызыксындырган тема буенча тулы һәм дөрес мәгълүмат алу өчен нәрсә кулланырга кирәк?

Фәндә кызыксындырган тема буенча тулы һәм дөрес мәгълүмат алу өчен махсус журналлар кулланырга кирәк.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Ғылым және ғылыми зерттеу әдістері

  • Ғылым – адамның шындық туралы білімдерді жүйелеу және жинақтауға бағытталған іс-әрекет саласы. Объективті, теориялық және зерттеушілік сипатта. Диалектикалық тұрғыдан да қарастырылады.
  • Қазіргі ғылым XVII ғасырда пайда болған.
  • Нобель сыйлығы ең беделді және танымал ғылыми сыйлық. Басқа маңызды сыйлықтар бар.
  • Ф.Энгельс ғылымды экономикалық және тарихи, сондай-ақ логикалық және эмпирикалық тұрғыдан классификациялауды ұсынған.Басқа классификациялау тәсілдері де бар.
  • Ғылым философиясы ғылымның рөлі мен маңызын, ғылыми білімнің үздіксіз жинақталуын, зерттеу әдістерінің қолдануын түсіндіреді.
  • Ғылымның танымдық функциясы қоршаған әлем, қоғам және адам туралы білімдерді кеңейту. Ғылымды жүйелеуге, жаңа білімдерді іздеуге, зерттеу әдістердің алуан түрін қолдануға бағытталған.
  • Ғылымның идеалы – шындық. Бұл ғылым талап ететін этикалық маңызды сұрақ.
  • Ғылымды танымал етуге ғылыми фантастика, ғылыми қауымдастық, ғылыми әдебиет және фактілер әсер етеді.
  • Қоғамдық және гуманитарлық ғылымдарға тарих, саясаттану, экономика және осыған ұқсас салалар жатады.
  • Ғалымдар үшін ғылыми жетістіктерді адамгершілікке қарсы мақсаттарда қолданбау, ғылыми ашуларды білім беру мен медицинада қолдану маңызды.

Ғылыми зерттеу әдістері мен олардың жіктелуі

  • Ғылыми зерттеу әдістері – пән немесе объектіні зерттеу процесінде қолданылатын тәсілдер, құралдар, стратегиялар.
  • Пайдалы әдістер – классификация, анализ, синтез, индукция, дедукция, аналогия, абстракциялау, модельдеу, байқау, эксперимент, салыстыру және т.б.
  • Ғылыми мәтіндерге қойылатын негізгі талаптар – логикалылық, толықтық, нақтылық, объективтілік және т.б.
  • Диссертация – біліктік дәрежесін алу үшін зерттеу нәтижелерін, талдауды және ғылыми проблеманың егжей-тегжейлі шешуін қамтитын ғылыми жұмыс.
  • Препринт – жарияланбаған мақала немесе зерттеудің жүйеленген көшірмесі.
  • Ғылыми есеп – зерттеудің толық мәліметтерімен, нәтижелерімен және қорытындыларымен есеп.
  • Реферат – қысқаша, жалпы шолу. Әдетте мазмұндық бөлімі бар.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

БТЗ для студ МНИ КАЗ 2024-2025 PDF

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser