Globalisering en zijn Dimensies

Een model dat regionale en sociale ongelijkheid verklaart door een centrum (Europa, VS) en periferie (koloniën) te onderscheiden, waarbij het centrum profiteert van de periferie.

Tijdens deze fase bestond een driedeling in de wereld: eerste wereld (vrijemarkteconomie), tweede wereld (planeconomie), en derde wereld (afhankelijk van export van grondstoffen).

Landen die na de dekolonisatie afhankelijk bleven van de export van primaire producten (grondstoffen) met een zwakke economische structuur.

Een ongunstige verhouding tussen de prijs van export en import goederen, wat economische problemen veroorzaakt.

West-Europa, VS en Japan, beschouwden als de dominante economieen wereldmachten.

De afname van de industriële sector in centrumlanden.

Een economie waar de dienstensector de belangrijkste sector is.

Snelle groei van internationale handel en connectie door technologische vooruitgang.

Afstanden lijken kleiner door snelle communicatie en transport.

Handel zonder handelsbelemmeringen tussen landen.

Internationale organisatie die afspraken maakt over vrijhandel.

Afstand uitgedrukt in tijd, geld en moeite.

De wereldwijde concurrentie tussen steden (wereldstad), waardoor de wereld als het ware één groot dorp wordt (global village).

Het proces van toenemende internationale handel en investeringen, vaak gekenmerkt door het vervagen van grenzen door vrijhandel.

De Wereldhandelsorganisatie die vrijhandel stimuleert en handelsbelemmeringen tussen landen probeert te verminderen.

Het beleid van de overheid om eigen bedrijven te beschermen tegen buitenlandse producten en diensten door middel van handelsbelemmeringen zoals importquota en invoerrechten.

Een groep landen waarbinnen handel geliberaliseerd (vrijhandel) is, met intern vrijhandel en extern een tegenwicht tegen andere blokken of de WTO.

Een multinational (MNO) is een bedrijf dat internationale aanwezigheid heeft, vaak gekenmerkt door de slogan "think global, act local".

Factoren die aantrekkelijk zijn voor multinationals om zich in een land te vestigen, zoals belastingvoordelen, goede infrastructuur en stabiele politiek.

Het proces waarbij de productieketen van een product wordt opgedeeld in verschillende onderdelen die in verschillende landen worden geproduceerd, vaak om te profiteren van lagere lonen in andere landen.

Het verplaatsen van een deel van een bedrijf naar andere landen.

Het terugbrengen van delen van een bedrijf naar het land van oorsprong.

Een bedrijf dat wereldwijd opereert en lokaal inspelen op de vraag.

De verschuiving van het economische zwaartepunt in de wereld.

China speelt een belangrijke rol in veel productieketens.

De cultuur die dominant is, zoals gewoontes, kleding, films en Engels

Het proces waarbij culturen steeds meer op elkaar gaan lijken.

Concreet tastbare elementen van een cultuur, zoals gebouwen, kleding en voedsel.

Niet tastbare elementen van een cultuur, zoals waarden, normen, religie en taal.

Factoren die bijdragen aan de verspreiding van culturen. Denk aan toerisme, handel, migratie en technologie.

Cultuur is altijd in beweging, het is een tweerichtingsverkeer: 'amerikanisering' én behoud van eigen cultuur.

Het behouden van eigen cultuur in reactie op de dominante Amerikaanse cultuur. Mensen willen hun eigen identiteit bewaren.

Statistische gegevens over de bevolking, zoals leeftijdsopbouw en geboortecijfer. Deze indicatoren helpen bij het vergelijken van landen.

Gebieden die tussen de centrumgebieden (rijk) en periferiegebieden (arm) in zitten. Deze gebieden industrialiseren snel en ervaren afname van extreme armoede, maar ook toename van sociale en regionale ongelijkheid.

Het verplaatsen van vervuilende of risicovolle activiteiten (zoals e-waste management of grondstoffenwinning) naar andere gebieden, vaak met minder strikte milieuregels.

Het uitstellen van noodzakelijke maatregelen (zoals CO2-reductie) die de huidige generatie wellicht niet direct treffen, maar toekomstige generaties wel.

Tijdens de koloniale tijd leverden koloniën grondstoffen en goedkope arbeid aan de moederlanden. De moederlanden produceerden en verkochten eindproducten aan de koloniën.

Sinds 1990 is de internationale arbeidsverdeling gebaseerd op specialisatie en handel. Landen richten zich op sectoren waarin ze relatief goedkoop kunnen produceren.

Het verspreiden en vermengen van culturele elementen en ideeën over de wereld. Dit gebeurt door migratie, handel, toerisme en sociale media.

Gebieden met gedeelde culturele kenmerken zoals taal, religie, tradities en normen. Door globalisering zijn de grenzen tussen deze gebieden steeds vager geworden.