Glikojen Metabolizması Quiz

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Dallanma bölgesinin çapı ne kadar büyüklükte görünmektedir?

10 nm

21 nm (correct)

50 nm

30 nm

Molekül ağırlığı nedir?

108 Da (correct)

256 Da

150 Da

200 Da

Her polisakkarid zinciri kaç glukoz kalıntısı içermektedir?

15 glukoz kalıntısı

20 glukoz kalıntısı

10 glukoz kalıntısı

13 glukoz kalıntısı (correct)

Zincirlerin yapısı nasıl olabilir?

Dallanmış veya dallanmamış Signup and view all the answers

Dallanma bölgesi, kaç iç içe geçmiş tabakadan oluşmaktadır?

12 tabaka Signup and view all the answers

Bir zincirin uzunluğu en az kaç birime ulaştığında, 7 birim diğer parçaya transfer edilir?

11 birim Signup and view all the answers

Glikojen sentezinde hangi enzim önemli bir rol oynar?

Glikojen sentaz Signup and view all the answers

Glikojen sentezi sırasında hangi molekül transfer edilir?

7 birim Signup and view all the answers

Glikogenez ve glikojenoliz kontrolü hangi süreçleri içerir?

Glikojen yıkımı ve sentezi Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi zincir transfer işlemi sırasında kullanılan bir bağı ifade eder?

1-6 bağı Signup and view all the answers

Glikojen granüllerinin içinde hangi bileşenler yer alır?

Glikojen yapım ve yıkımındaki enzimler Signup and view all the answers

Glikojen metabolizmasında dallanma hangi tip bağlarla oluşur?

α(1→6)-glikozidik bağları Signup and view all the answers

Glikojen depolarının gün boyu seyrindeki en önemli enerji kaynakları nereye dayanır?

Karaciğer depolarına ve kaslardaki glikyjene Signup and view all the answers

Açlık durumunda glikojenin rolü nedir?

Enerji sağlamak için glikojenin parçalanması Signup and view all the answers

Glikojenin moleküler ağırlığı ne kadar olabilir?

10^8'e kadar Signup and view all the answers

Glikojen sentaz aktivasyonu için hangi durum gereklidir?

Defosforilasyon Signup and view all the answers

Aşağıdakilerden hangisi glikojen sentazın inaktif hale gelmesine neden olur?

Glukagon salınımı Signup and view all the answers

Hangi molekül, glikojen sentez kinaz3'ü inhibe ederek dolaylı yoldan glikojen sentazı aktive eder?

İnsülin Signup and view all the answers

Glikojen sentezinin hangi durumda aktif olduğunu belirtin?

Defosforilasyon ile Signup and view all the answers

Glikojenezde glikojen sentazın kontrolünde hangi faktörler aktif rol oynamaz?

Fosfatidilserin Signup and view all the answers

Glikojenolizin son basamağında glukozun kana verilmesi hangi enzim aracılığıyla gerçekleşir?

Glikoz-6-Fosfataz Signup and view all the answers

Glikojenoliz sürecinde, glukoz-6-fosfataz enziminin bulunmadığı dokular hangileridir?

Yağ ve kas dokusu Signup and view all the answers

Glikojenoliz aşamalarından hangisi, glukoz-6-fosfatın serbest glukoz haline dönüşümünü içerir?

Fosfoglukomutaz aşaması Signup and view all the answers

Glikojenolizin hangi aşamasında endoplazmik retikulumda serbest glukoz oluşur?

Glikojenolizin son basamağı Signup and view all the answers

Glikojenoliz sürecinde kana verilen glukoz, hangi taşıyıcılar aracılığıyla serbest bırakılır?

Glut-2 taşıyıcıları Signup and view all the answers

İnsülinin cAMP üzerindeki etkisi nedir?

cAMP'yi azaltır Signup and view all the answers

Hangi enzim eksikliği Von Gierke hastalığına neden olur?

Glukoz 6-fosfataz Signup and view all the answers

Hangi hastalık, karaciğer fosforilazı eksikliğinden kaynaklanan bir durumu temsil eder?

Hers hastalığı Signup and view all the answers

Glikojen depolama hastalıklarının başlıca nedeni nedir?

Glikojen yıkıcı enzimlerin eksikliği Signup and view all the answers

Glikojen sentezinin kontrolünde hangi enzim kritik rol oynar?

Glikojen sentaz Signup and view all the answers

McArdle sendromu hangi enzim eksikliğinden kaynaklanmaktadır?

Kas fosforilazı (miyofosforilaz) Signup and view all the answers

Glikojen metabolizmasında epinefrin ve glukagonun etkisi nasıldır?

Glikojen yıkımını artırır Signup and view all the answers

Glikojen yıkıcı enzimlerin eksikliğinden kaynaklanan hastalıklara örnekler hangileridir?

Hepsi Signup and view all the answers

Study Notes

Glikojen Metabolizması: Glikojenez & Glikojenoliz

Glikojen, hayvanlardaki depo polisakkarididir.
Hücrede 100-400 Angstrom büyüklüğünde granüller şeklinde bulunur.
Glikojen granülleri içinde, glikojen sentezi ve yıkımındaki enzimler de yer alır.
Molekül ağırlığı 10⁸'e kadar ulaşabilir (~55 000 glukoz).
Glikozlar α(1→4)-glikozidik bağlarla birbirine bağlanır.
Dallanmalar genellikle 8-14 glikozdan sonra oluşan α(1→6)-glikozidik bağlarla gerçekleşir.
Dallanmalar, glikojenin yıkımını kolaylaştırır.
Glikojen, fosforilazlar tarafından parçalanır.

Karbonhidratlar

Basit şekerler: Glikoz, galaktoz, mannoz
Disakkaritler: Sakaroz, maltoz, laktoz
Oligosakkaritler: Süt oligosakkaritleri, rafinnoz
Glikoz homopolimerleri: Selüloz, nişasta, glikojen
Disakkarit heteropolimerler: Kitin, keratan sülfat

Glikojen Depolayan Karaciğer Hücresi

Glikojen granülleri karaciğer hücrelerinde pembe renkte görülür.
Mitokondriler yeşil renkte görülür.
Yağ damlacıkları karaciğer hücrelerinde bulunur.
Karaciğer ağırlığının %10'u glikojenden oluşur.

Nişasta & Glikojen

Nişasta, çoğunlukla dallanmamış zincirler halindedir.
Glikojen, dallanmış zincirlerden oluşur.
Nişasta, patates gibi bitkilerde depolanır.
Glikojen, hayvanların karaciğer ve kaslarında depolanır.

Glikojen Deposunun Gün Boyu Seyri

Karaciğerde doku ağırlığının %10'u, kaslarda ise %1-2'si glikojenden oluşur.
Kas kütlesi daha fazla olduğundan, glikojen depolanması kaslarda daha fazladır.
Glikojen, 10-18 saatlik bir enerji kaynağı sağlar.

Açlık Durumunda Glikojene İhtiyaç Var

Açlık durumunda glikojen parçalanarak glukoz sağlanır.
Açlık sürecinde glukoneogenez de artış gösterir.

Glikojen (Genel Yapı & Dallanma)

Elektron mikroskobu görüntülerinde 21 nm çapında küresel şekillerde görülür.
Molekül ağırlığı 10⁸ Da'dır.
13 glikoz kalıntısı içeren dallanmış zincirlerden oluşturulmuştur.
Dallanmış zincirler, yoğun iç katmanlarda; dallanmamışlar ise daha dışta bulunur.

Glikojende İndirgen-İndirgenmeyen Uçlar

Glikojen, α-1,4 ve α-1,6 glikozidik bağlar aracılığıyla bağlantı kurar.
İndirgen uç, glikojenin uzaması için primer/ilk olarak kullanılan uçtur.
İndirgenmeyen uç, glikojenin daha sonra uzaması için kullanılan uçtur.

Glikojenin Primeri

37 kDa ağırlığında, 349 amino asitten oluşur.
Glikojen sentezinin başlangıcı için gerekli bir primerdir.
UDP-Glikoz tarafından tirozine kovalent olarak bağlanır.
1→4 bağlarının eklenmesini katalizler (oto-katalitik).
İlk 7 glukozu ekledikten sonra, glikojen sentez kinaz (GSK), glikojen sentezini devam ettirir.

UDP-Glukoz Şeker Vericidir

Glikojen sentezi için temel şeker kaynağıdır.
Glukozun anomerik karbonu ile nükleotid fosfoester bağı kurar.
Nükleotid-şeker, disakkarid ve kompleks şekerlere glukoz verir.
Arjantinli bilim insanı Luis Leloir tarafından keşfedilmiştir.

Nükleotit Şeker (UDP-Glukoz) Oluşumu

UTP ile Glukoz-1-P reaksiyona girer.
Glukoz-1-fosfatın fosfatı, UTP'nin bir fosfatıyla yer değiştirir.
Pi (pirofosfat), bir ürün olarak açığa çıkar.
UDP-glukoz (UDPG) oluşur.

Glikojenin Fosforillenmesi

İndirgenmeyen uçtan başlar, glikojen fosforilaz enziminin aracılığıyla gerçekleşir.
Glikojen 1 glukoz birimi kaybeder.
Glukoz-1-fosfat oluşur.

Glikojenoliz (Glikojen Yıkımı) Basamakları

Glikojenin fosforillenmesi: Glikojen fosforilaz tarafından gerçekleştirilir.
Dallanmanın kırılması: Bifonksiyonel bir enzim (glukan transferaz, alfa-1,6-glikozidaz) tarafından gerçekleştirilir.
G-6-P oluşumu: Fosfoglukomutaz enziminin yardımıyla gerçekleştirilir.
Serbest glukoz oluşumu: Glukoz-6-fosfataz tarafından gerçekleştirilir.

Glikojenolizin Son Basamağı

Endoplazmik retikulumda G6P'ten glukoz serbestleştirilir.
Glut-2 taşıyıcıları (GLUT2) aracılığıyla kana verilir.

Glikojen Sentezi Basamakları

Glukoz'un fosforilasyonu (Hekzokinaz).
G6P'nin Glukoz-1-fosfat'a dönüşümü (Fosfoglukomutaz).
UDP-glukoz'un oluşumu (UTP, G1P, UDP-glukoz pirofosforilaz).
UDP-glukozun glikojen omurgasına eklenmesi (glikojen sentaz).
Dallanma: α-1,4-a-1,6 trans glikozilaz (glikozil 4→6 transferaz).

...Glikojen Sentezi

İlk 7 glukoz, glikojen tarafından eklenir.
Daha sonraki glukozlar, glikojen sentaz tarafından eklenir.
Zincir en az 11 birime ulaştığında, transferaz aktivitesi ile farklı bir parçaya 1-6 bağlarla bağlanır.
Glikojen sentezi devam eder (glikojen sentaz).

Karaciğerde Glikojen Sentezi ve Yıkımı Özeti

Anahtar enzimler, düzenleyici mekanizmalar, ve reaksiyonlar.
Glikojenoliz ve glikojenez reaksiyon grafikleri.
Reaksiyonların hücresel lokalizasyonu.

Glikogenez & Glikojenoliz Kontrolü

Allosterik kontrol: Hücre içi substratlar (ATP, AMP, Glukoz-6-P, Ca²⁺)
Hormonal kontrol: cAMP ve protein kinaz A (Glukagon, Epinefrin, İnsülin)
Enzimlerin defosforilasyonu (insülin, protein fosfataz-1) ve fosforilasyonu (glukagon, epinefrin).

Glikojenolizde Glikojen Fosforilaz'ın Aktivasyon ve İnhibisyonu

Proteinkinaz A, inaktif fosforilasyon kinazı aktive eder.
Fosforilasyon kinaz, inaktif fosforilaz b'yi aktif fosforilaz a'ya çevirir.
Fosfoprotein fosfataz-1, fosforilasyon kinazın aktivitesini inhibe eder.
Her iki enzim de fosforillendiğinde aktif, defosforillendiğinde inaktiftir.

Glikojenezde Glikojen Sentaz'ın Kontrolü

Glikojen sentaz, glikojen sentezini kontrol eden ana enzimdir.
Defosforile edilmiş durumda, aktif (glikojen sentaz a) formunda olur.
Fosforile edilmiş durumda, inaktif (glikojen sentaz b) formunda olur.
İnsülin, glikojen sentazın defosforillenmesini sağlayarak aktivitesini artırır.
Glukagon ve epinefrin ise glikojen sentazın fosforillenmesini sağlayarak aktivitesini azaltır.

Kaslarda Glikojenolizin Kontrolü

Epinefrin, adrenerjik reseptörleri aktive ederek cAMP konsantrasyonunu artırır.
Bu artış, cAMP bağımlı protein kinazı aktive eder (PKA).
PKA, fosforilaz kinazın fosforillenmesine neden olur, bu da fosforilaz b'nin fosforilaz a'ya dönüşümünü sağlar.

Kaslarda Glikojen Sentezinin Kontrolü

Glikojen sentaz, glikojenezde ana fonksiyonu olan enzimdir.
Defosforillenmesi, aktif hale (glikojen sentaz a) getirir.
Protein fosfataz-1 (PP1), glikojen sentazı defosforille eder, böylece aktivitesini artırır.

Glikojen Metabolizmasının Hormonal Kontrolü

Pancreas ve adrenal bezler tarafından salgılanan hormonlar, glikojen metabolizmasını kontrol eder.
İnsülin, glikojenez ile glikojen sentezini artırırken, glukagon ve epinefrin glikojenoliz ile glikojen yıkımını artırır.

Glikojen Depo Hastalıkları

Tabloda, farklı glikojen depo hastalıklarına ait genetik sebepler, enzim eksiklikleri, hastalık adı ve tip numaraları gösterilmektedir.

Kaynaklar

Sayfalardaki kaynaklar listelenmiştir.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Bu quiz, glikojen metabolizması ve ilgili kavramlar hakkında bir test niteliğindedir. Dallanma bölgeleri, molekül ağırlıkları, enzim aktiviteleri ve glikojenin enerji depolama rolü gibi konulara odaklanmaktadır. Glikojenin sentezi ve yıkımıyla ilgili temel bilgilerinizi sınayabileceğiniz bir fırsat sunuyor.