Podcast
Questions and Answers
Wat was een belangrijke oorzaak van de overvolle inrichtingen in de negentiende en begin twintigste eeuw?
Wat was een belangrijke oorzaak van de overvolle inrichtingen in de negentiende en begin twintigste eeuw?
Welke ontwikkeling in de begin twintigste eeuw bood een theoretische onderbouwing voor psychotherapie?
Welke ontwikkeling in de begin twintigste eeuw bood een theoretische onderbouwing voor psychotherapie?
Wat waren de gevolgen van de therapeutische onmacht in psychiatrische instellingen?
Wat waren de gevolgen van de therapeutische onmacht in psychiatrische instellingen?
Welke factor droeg bij aan het ontstaan van de sociale psychiatrie?
Welke factor droeg bij aan het ontstaan van de sociale psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat kenmerkte de antipsychiatrische beweging in de jaren zestig en zeventig?
Wat kenmerkte de antipsychiatrische beweging in de jaren zestig en zeventig?
Signup and view all the answers
Wat is een significante uitkomst van de ervaring met psychofarmaca in de jaren vijftig?
Wat is een significante uitkomst van de ervaring met psychofarmaca in de jaren vijftig?
Signup and view all the answers
Welke aandoening kreeg specifieke aandacht door onderzoeken in de negentiende eeuw?
Welke aandoening kreeg specifieke aandacht door onderzoeken in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat wordt gezien als een belangrijk resultaat van de wetenschappelijk benadering in de psychiatrie?
Wat wordt gezien als een belangrijk resultaat van de wetenschappelijk benadering in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Welke behandelingsvormen zijn na de oorlog populair geworden naast psychoanalyse?
Welke behandelingsvormen zijn na de oorlog populair geworden naast psychoanalyse?
Signup and view all the answers
Wat droeg bij aan de afname van psychoanalyse in de Verenigde Staten?
Wat droeg bij aan de afname van psychoanalyse in de Verenigde Staten?
Signup and view all the answers
Welke nieuwe psychiatrische aandoeningen zijn vermeld in de tekst?
Welke nieuwe psychiatrische aandoeningen zijn vermeld in de tekst?
Signup and view all the answers
Hoe zijn de behandelvormen van psychoanalyse aangepast?
Hoe zijn de behandelvormen van psychoanalyse aangepast?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke ontwikkeling binnen de psychiatrie volgens de tekst?
Wat was een belangrijke ontwikkeling binnen de psychiatrie volgens de tekst?
Signup and view all the answers
Welke rol speelt de DSM-III in de context van psychische aandoeningen?
Welke rol speelt de DSM-III in de context van psychische aandoeningen?
Signup and view all the answers
Welke verandering is er gekomen in de rechtspositie van patiënten?
Welke verandering is er gekomen in de rechtspositie van patiënten?
Signup and view all the answers
Wat heeft de antipsychiatrische beweging bereikt?
Wat heeft de antipsychiatrische beweging bereikt?
Signup and view all the answers
Welke aandoening wordt niet meer als psychiatrische ziekte beschouwd in de westerse wereld?
Welke aandoening wordt niet meer als psychiatrische ziekte beschouwd in de westerse wereld?
Signup and view all the answers
Wat zegt de tekst over verslaving aan middelen en tabak?
Wat zegt de tekst over verslaving aan middelen en tabak?
Signup and view all the answers
Wie introduceerde de morele behandeling in België?
Wie introduceerde de morele behandeling in België?
Signup and view all the answers
Wat was het doel van de eerste Krankzinnigenwet in Nederland?
Wat was het doel van de eerste Krankzinnigenwet in Nederland?
Signup and view all the answers
Welke twee medici domineerden de Nederlandse psychiatrie in de negentiende eeuw?
Welke twee medici domineerden de Nederlandse psychiatrie in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat stimuleerde de hervorming van de dolhuizen in Nederland?
Wat stimuleerde de hervorming van de dolhuizen in Nederland?
Signup and view all the answers
Wat wordt niet beschouwd als een onderdeel van 'lichtere' psychiatrie?
Wat wordt niet beschouwd als een onderdeel van 'lichtere' psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke ontwikkeling in de psychiatrie na 1900?
Wat was een belangrijke ontwikkeling in de psychiatrie na 1900?
Signup and view all the answers
Welke verklaring wordt niet geassocieerd met de negatieve ontwikkelingen in gestichten gedurende de negentiende eeuw?
Welke verklaring wordt niet geassocieerd met de negatieve ontwikkelingen in gestichten gedurende de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat was de populariteit van het begrip 'degeneratie' in de negentiende eeuw?
Wat was de populariteit van het begrip 'degeneratie' in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wie wordt beschouwd als de klinisch epidemioloog avant la lettre in de psychiatrie?
Wie wordt beschouwd als de klinisch epidemioloog avant la lettre in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was een van de ontdekkingen van Kraepelin met betrekking tot psychiatrische stoornissen?
Wat was een van de ontdekkingen van Kraepelin met betrekking tot psychiatrische stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke factor had geen significante invloed op de opkomst van de 'gestichtspsychiatrie' in de negentiende eeuw?
Welke factor had geen significante invloed op de opkomst van de 'gestichtspsychiatrie' in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat was de focus van de psychiatrische universiteitsklinieken in de tweede helft van de negentiende eeuw?
Wat was de focus van de psychiatrische universiteitsklinieken in de tweede helft van de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat werd niet als een gangbare verklaring voor psychiatrische stoornissen beschouwd in de negentiende eeuw?
Wat werd niet als een gangbare verklaring voor psychiatrische stoornissen beschouwd in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Welk probleem bleef onopgelost door het hersenonderzoek in de negentiende eeuw?
Welk probleem bleef onopgelost door het hersenonderzoek in de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat wordt bedoeld met 'dementia praecox' in de context van psychiatrische stoornissen?
Wat wordt bedoeld met 'dementia praecox' in de context van psychiatrische stoornissen?
Signup and view all the answers
Welke classificatiesystemen geven nog steeds de hoofdlijnen van Kraepelins indeling weer?
Welke classificatiesystemen geven nog steeds de hoofdlijnen van Kraepelins indeling weer?
Signup and view all the answers
Welke kritiek werd geuit op het concept van de ziekte-eenheid?
Welke kritiek werd geuit op het concept van de ziekte-eenheid?
Signup and view all the answers
Wat was het doel van de koortskuur in de eerste helft van de twintigste eeuw?
Wat was het doel van de koortskuur in de eerste helft van de twintigste eeuw?
Signup and view all the answers
Welke behandelmethode werd als bijzonder riskant beschouwd en verdween na de introductie van psychofarmaca?
Welke behandelmethode werd als bijzonder riskant beschouwd en verdween na de introductie van psychofarmaca?
Signup and view all the answers
Wat was een veelvoorkomend effect van de prefrontale lobotomie?
Wat was een veelvoorkomend effect van de prefrontale lobotomie?
Signup and view all the answers
Waarom werden speculatieve somatische behandelmethoden vaak toegepast in de psychiatrie?
Waarom werden speculatieve somatische behandelmethoden vaak toegepast in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wie ontdekte het positieve effect van de koortskuur op dementia paralytica?
Wie ontdekte het positieve effect van de koortskuur op dementia paralytica?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke conclusie uit Kraepelins onderzoek?
Wat was een belangrijke conclusie uit Kraepelins onderzoek?
Signup and view all the answers
Wat was een negatieve uitkomst van het gebruik van langdurige bedverpleging in psychiatrische instellingen?
Wat was een negatieve uitkomst van het gebruik van langdurige bedverpleging in psychiatrische instellingen?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van de manisch-depressieve psychose volgens de inhoud?
Wat is een kenmerk van de manisch-depressieve psychose volgens de inhoud?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijke kritiek op het erfelijkheidsonderzoek in de psychiatrie?
Wat is een belangrijke kritiek op het erfelijkheidsonderzoek in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Welke behandelmethoden werden in de negentiende eeuw weinig wetenschappelijk onderbouwd?
Welke behandelmethoden werden in de negentiende eeuw weinig wetenschappelijk onderbouwd?
Signup and view all the answers
Wat was een van de belangrijkste kenmerken van de vroegste psychiatrische zorg?
Wat was een van de belangrijkste kenmerken van de vroegste psychiatrische zorg?
Signup and view all the answers
Wie wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne psychiatrie?
Wie wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was de aanpak van Philippe Pinel in zijn behandeling van patiënten?
Wat was de aanpak van Philippe Pinel in zijn behandeling van patiënten?
Signup and view all the answers
Welke werkwijze werd in de vijftiende eeuw voor het eerst toegepast in Geel?
Welke werkwijze werd in de vijftiende eeuw voor het eerst toegepast in Geel?
Signup and view all the answers
Welke term verwijst naar de behandeling die gericht was op de geestelijke toestand van de patiënt?
Welke term verwijst naar de behandeling die gericht was op de geestelijke toestand van de patiënt?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke factor in de opkomst van psychiatrische zorg in Europa vóór 1850?
Wat was een belangrijke factor in de opkomst van psychiatrische zorg in Europa vóór 1850?
Signup and view all the answers
Wat gebeurde er met dolhuizen tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw?
Wat gebeurde er met dolhuizen tijdens de tweede helft van de achttiende eeuw?
Signup and view all the answers
Welke behandeling werd toegepast om psychiatrische stoornissen aan te pakken in de middeleeuwen?
Welke behandeling werd toegepast om psychiatrische stoornissen aan te pakken in de middeleeuwen?
Signup and view all the answers
Wat was het doel van somatische behandelmethoden in de psychiatrie?
Wat was het doel van somatische behandelmethoden in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wie was een belangrijke voorvechter voor de mentale benadering van geestesziekten in België?
Wie was een belangrijke voorvechter voor de mentale benadering van geestesziekten in België?
Signup and view all the answers
Wat markeerde het dieptepunt in de bejegening van geesteszieken tijdens de renaissance?
Wat markeerde het dieptepunt in de bejegening van geesteszieken tijdens de renaissance?
Signup and view all the answers
Welke aanpak projekteerde Joseph Guislain voor de behandeling van geestesziekten?
Welke aanpak projekteerde Joseph Guislain voor de behandeling van geestesziekten?
Signup and view all the answers
Wat was de invloed van de Griekse medisch-filosofische traditie op psychiatrische termen?
Wat was de invloed van de Griekse medisch-filosofische traditie op psychiatrische termen?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende methoden was een somatische ingreep?
Welke van de volgende methoden was een somatische ingreep?
Signup and view all the answers
Wat werd geïntroduceerd voor het wetenschappelijke onderzoek naar behandelmethoden?
Wat werd geïntroduceerd voor het wetenschappelijke onderzoek naar behandelmethoden?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende factoren speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de biologische psychiatrie?
Welke van de volgende factoren speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de biologische psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijk resultaat van de invoering van het DSM-III?
Wat was een belangrijk resultaat van de invoering van het DSM-III?
Signup and view all the answers
Hoe leidde de de-institutionalisering in Nederland en België tot maatschappelijke veranderingen?
Hoe leidde de de-institutionalisering in Nederland en België tot maatschappelijke veranderingen?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijk kenmerk van de antipsychiatriebeweging?
Wat was een belangrijk kenmerk van de antipsychiatriebeweging?
Signup and view all the answers
Wat houdt het herstelconcept in de psychiatrie voornamelijk in?
Wat houdt het herstelconcept in de psychiatrie voornamelijk in?
Signup and view all the answers
Waarom was het belangrijk om betrouwbare diagnostische meetinstrumenten te ontwikkelen?
Waarom was het belangrijk om betrouwbare diagnostische meetinstrumenten te ontwikkelen?
Signup and view all the answers
Wat was de principale bijdrage van Adolf Meyer aan de psychiatrie?
Wat was de principale bijdrage van Adolf Meyer aan de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat zijn twee belangrijke ontwikkelingen in de wetenschappelijke onderbouwing van de psychiatrie?
Wat zijn twee belangrijke ontwikkelingen in de wetenschappelijke onderbouwing van de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was het doel van de National Committee for Mental Hygiene?
Wat was het doel van de National Committee for Mental Hygiene?
Signup and view all the answers
Welke rol speelde Rob Giel in de psychiatrie in Nederland?
Welke rol speelde Rob Giel in de psychiatrie in Nederland?
Signup and view all the answers
Wie was een bekende vertegenwoordiger van de geestelijke volksgezondheid in Nederland na de Tweede Wereldoorlog?
Wie was een bekende vertegenwoordiger van de geestelijke volksgezondheid in Nederland na de Tweede Wereldoorlog?
Signup and view all the answers
Wat was een uitkomst van de ontwikkeling van evidence-based psychiatrie?
Wat was een uitkomst van de ontwikkeling van evidence-based psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was de impact van psychofarmaca tussen 1950 en 1960?
Wat was de impact van psychofarmaca tussen 1950 en 1960?
Signup and view all the answers
Welke verschuiving kwam in de psychiatrische zorg naar voren door de antipsychiatriebewegung?
Welke verschuiving kwam in de psychiatrische zorg naar voren door de antipsychiatriebewegung?
Signup and view all the answers
Wie was een prominente figuur in de antipsychiatriebeweging?
Wie was een prominente figuur in de antipsychiatriebeweging?
Signup and view all the answers
Wat typeert de 'verwetenschappelijking' van de psychiatrie in de jaren zestig en zeventig?
Wat typeert de 'verwetenschappelijking' van de psychiatrie in de jaren zestig en zeventig?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende acties werd geassocieerd met Arie Querido?
Welke van de volgende acties werd geassocieerd met Arie Querido?
Signup and view all the answers
Wat betekende het begrip 'empowerment' in het kader van herstel?
Wat betekende het begrip 'empowerment' in het kader van herstel?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke reden voor de negatieve perceptie van het erfelijkheidsonderzoek na de Tweede Wereldoorlog?
Wat was een belangrijke reden voor de negatieve perceptie van het erfelijkheidsonderzoek na de Tweede Wereldoorlog?
Signup and view all the answers
Wat is een belangrijk aspect van neurobiologisch onderzoek in de psychiatrie?
Wat is een belangrijk aspect van neurobiologisch onderzoek in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijk doel van de geestelijke gezondheid beweging in Nederland?
Wat was een belangrijk doel van de geestelijke gezondheid beweging in Nederland?
Signup and view all the answers
Hoe heeft het nazisme de psychoanalyse beïnvloed in de jaren dertig?
Hoe heeft het nazisme de psychoanalyse beïnvloed in de jaren dertig?
Signup and view all the answers
Wie ontwikkelde de psychoanalyse en in welk jaar werd het geïntroduceerd?
Wie ontwikkelde de psychoanalyse en in welk jaar werd het geïntroduceerd?
Signup and view all the answers
Wat is de 'mental hygiene movement'?
Wat is de 'mental hygiene movement'?
Signup and view all the answers
Wat was de basis van Freud's psychoanalytische behandelmethode?
Wat was de basis van Freud's psychoanalytische behandelmethode?
Signup and view all the answers
Welke benadering had Henricus Rümke ten opzichte van de psychiatrie?
Welke benadering had Henricus Rümke ten opzichte van de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Welke ziekte werd door George Beard geïntroduceerd aan het einde van de negentiende eeuw?
Welke ziekte werd door George Beard geïntroduceerd aan het einde van de negentiende eeuw?
Signup and view all the answers
Wat leidde tot de oprichting van het National Institute of Mental Health in de VS?
Wat leidde tot de oprichting van het National Institute of Mental Health in de VS?
Signup and view all the answers
Welke ontwikkeling droeg bij aan de humanisering van de gestichtspsychiatrie na de Tweede Wereldoorlog?
Welke ontwikkeling droeg bij aan de humanisering van de gestichtspsychiatrie na de Tweede Wereldoorlog?
Signup and view all the answers
In welke context werd de term 'sociale psychiatrie' gebruikt?
In welke context werd de term 'sociale psychiatrie' gebruikt?
Signup and view all the answers
Wat was een belangrijke ontdekking in de psychiatrie in 1929?
Wat was een belangrijke ontdekking in de psychiatrie in 1929?
Signup and view all the answers
Wat was de invloed van de psychoanalyse op de psychiatrie in de jaren dertig?
Wat was de invloed van de psychoanalyse op de psychiatrie in de jaren dertig?
Signup and view all the answers
Wat is een kenmerk van de ziekte 'schizofrenie' zoals beschreven door Eugen Bleuler?
Wat is een kenmerk van de ziekte 'schizofrenie' zoals beschreven door Eugen Bleuler?
Signup and view all the answers
Welk voordeel bood de psychoanalyse ten opzichte van somatische behandelmethoden in de psychiatrie?
Welk voordeel bood de psychoanalyse ten opzichte van somatische behandelmethoden in de psychiatrie?
Signup and view all the answers
Wat zijn child guidance clinics?
Wat zijn child guidance clinics?
Signup and view all the answers
Wie was de opvolger van Gerbrandus Jelgersma en paste psychoanalytische theorie toe in de praktijk?
Wie was de opvolger van Gerbrandus Jelgersma en paste psychoanalytische theorie toe in de praktijk?
Signup and view all the answers
Welke behandeling werd toegepast om pellagra te genezen in de Verenigde Staten?
Welke behandeling werd toegepast om pellagra te genezen in de Verenigde Staten?
Signup and view all the answers
Welke van de volgende was een reden voor de populariteit van de psychoanalyse in de Verenigde Staten?
Welke van de volgende was een reden voor de populariteit van de psychoanalyse in de Verenigde Staten?
Signup and view all the answers
Wat was de focus van neurotische behandelingen in de tijd van Freud?
Wat was de focus van neurotische behandelingen in de tijd van Freud?
Signup and view all the answers
Wat werd prominent bevorderd in de Duitse inrichtingen in de jaren dertig?
Wat werd prominent bevorderd in de Duitse inrichtingen in de jaren dertig?
Signup and view all the answers
Welk van de volgende ziekten werd als gevolg van pellagra beschouwd?
Welk van de volgende ziekten werd als gevolg van pellagra beschouwd?
Signup and view all the answers
Wat was de benadering van Freud ten opzichte van de behandeling van psychische klachten?
Wat was de benadering van Freud ten opzichte van de behandeling van psychische klachten?
Signup and view all the answers
Study Notes
Geschiedenis van de Psychiatrie - Samenvatting
- Psychiatrie ontstond eind 18e eeuw uit verontwaardiging over slechte behandeling van 'krankzinnigen'.
- Opnamecijfers psychiatrische patiënten stegen sterk in 19e en begin 20e eeuw, leading to overvolle instellingen en minder therapeutische omgeving.
- Experimentele somatische behandelingen werden vaak onkritisch toegepast wegens onmacht.
- Oorzaken van psychiatrische stoornissen werden vaak gezocht in organische hersenaandoeningen of "degeneratie" (hypothetische processen).
- Psychoanalyse (begin 20e eeuw) was eerste theoretisch onderbouwde psychotherapie, die uit weg bood uit theoretische en therapeutische impasse.
- Sociale psychiatrie ontstond, gericht op voor- en nazorg en geestelijke volksgezondheid.
- Psychofarmaca (jaren '50) zorgden voor verwetenschappelijking psychiatrie (jaren '60).
- Antipsychiatrische beweging (jaren '60-'70) protesteerde tegen inhumane psychiatrie en leidde tot meer respect voor patiëntenrechten en de-institutionalisering.
- Eind 20e eeuw: betrouwbare classificaties, successen psychofarmacotherapie, psychotherapieën (bv. cognitieve gedragstherapie) en sociale psychiatrie.
Vroege geschiedenis (voor 1850)
- Beschrijvingen psychiatrische stoornissen in oude culturen, met veel verschillende verklaringen (van demonen tot lichamelijke oorzaken).
- Behandelingen varieerden van rituelen tot somatische ingrepen (bv. schedeltrepanatie).
- Georganiseerde zorg voor geesteszieken ontstond later, met opkomst van 'dolhuizen' of 'sinnelooshuizen' in Europa, die vaak ook armen en lichamelijk zieken huisvestten en geen behandeling boden.
- Renaissance: association of mental illness with witchcraft; veel patiënten verdacht en vervolgd als heksen.
- Johannes Wier: kritische stem tegen heksenprocessen, grondlegger van moderne psychiatrie.
- Ontwikkeling van een min of meer geïnstitutionaliseerde zorg, zoals in het Gasthuis St.-Dymphna in Geel, leidend tot een zogeheten gezinsverpleging.
Geboorte van de Psychiatrie (tweede helft 18e eeuw, eerste helft 19e eeuw)
- Ontstaan van therapeutische beweging: 'krankzinnigen' als patiënten, met behandeling als doel.
- Philippe Pinel: Franse arts die moral treatment introduceerde – menselijk behandelen, beheersing, routines, werk, omgaan met neigingen.
- Joseph Guislain: België, krankzinnigheid als mentale stoornis; gebruik van asielen met geneesheer aan het hoofd.
- Petrus Jozef Triest: Belgische kanunnik die congregaties oprichtte voor misbedeelden, inclusief geesteszieken.
- Johannes Schroeder van der Kolk en Johannes Ramaer: belangrijke Nederlandse psychiaters in 19e eeuw.
- Psychiatrie kwam niet uit wetenschappelijk inzicht, maar uit therapeutische bewogenheid door verontwaardiging over slechte situatie.
- Neurobiologische wetenschappelijke inzichten.
Lichte Psychiatrie (18e eeuw)
- William Cullen: introductie van de term 'neurose' voor klachten als depressie, angst en nerveuze klachten, maar niet in psychiatrie.
Van 1850 tot aan de Tweede Wereldoorlog
- Dominantie van "gestichtspsychiatrie".
- Explosieve toename psychiatrische opnames; leidde tot overvolle instellingen en minder therapeutische gerichtheid.
- Hersenonderzoek: belangrijk onderwerp in 19e eeuw.
- Wilhelm Griesinger: "Geisteskrankheiten sind Gehirnkrankheiten"
- Neuropathologie: interessante bevindingen, maar weinig concrete inzichten voor veelvoorkomende psychiatrische ziekten.
- "Degeneratie": populair begrip, geen concrete therapeutische toepassingen.
- Emil Kraepelin: inzicht in psychiatrische symptomen en ziektebeelden.
- Kraepelin: onderscheidt tussen ziekte-eenheden, zoals dementia paralytica, dementia praecox(schizofrenie) en manisch-depressieve psychose, maar kritiek op ziekte-eenheid concept.
- Somatische behandelmethoden (koortskuur, slaapkuur, insulinecomatherapie, cardiazolshocktherapie, elektroconvulsieve therapie, prefrontale lobotomie): wisselende resultaten en grote risico's.
- Julius Wagner-Jauregg: Nobelprijs voor behandeling dementia paralytica met malaria, belangrijke ontwikkeling.
- Prefrontale lobotomie: ernstige en invaliderende behandelingen.
- Misbruik van erfelijkheidsonderzoek in naam van eugenetica: verband met nazisme en sterilisatie/moord op psychiatrische patiënten.
- Elektro-encefalografie (EEG) en behandelingen voor pellagra: belangrijke, maar incidentele, ontwikkelingen, nieuwe behandeling voor epilepsie als oorzaak van psychiatrische ziekte.
Psychoanalyse
- Sigmund Freud: grondlegger psychoanalyse, bestudeerde 'neurotische' patiënten met somatische klachten (hysterie).
- Freud: onbewuste conflicten als oorzaak, behandeling via associatie (liggende patiënt).
- Beperking: Freud en volgelingen vooral ambulant behandelde patiënten.
- Neurasthenie: nieuw ziektebeeld voor klachten van modern leven.
- Psychoanalyse trok veel belangstelling, vooral humanere alternatieve behandelmethode voor gestichtspsychiatrie.
- Eugen Bleuler: omdoop "dementia praecox" naar "schizofrenie"; dynamische kijk.
- Adolf Meyer: invloed op psychoanalyse USA, vlucht van psychoanalytici van Europa naar USA.
Sociale Psychiatrie
- Adolf Meyer: bredere visie, psychotherapie en sociale interventies, nazorg en resocialisatie, preventie.
- Clifford Beers: ex-patiënt en invloed op Mental Hygiene Movement.
- National Committee for Mental Hygiene: doel behandeling, nazorg, resocialisatie en preventie.
- Child Guidance Clinics en poliklinieken voor psychotherapie.
- Arie Querido: ontwikkelde 'psychiatrie d'urgence' in Nederland, voorzorgmodel met rijdende psychiater, preventie.
Na de Tweede Wereldoorlog
- Grotere betekenis psychiatrie na WOII, verandering van het landschap.
- Amerika en Engeland: invloed op selectie van personeel voor oorlog, psychotherapeutische interventies en gevolgen voor gemiddelde bevolking.
- Opkomst van National Institute of Mental Health.
- Internationale dominance van Amerikaanse en Engelse psychiatrie na de oorlog.
- Morele crisis Duitse psychiatrie door samenwerkingsverband met naziregime.
- Kees Trimbos: Nederlandse prominent, tegen medische psychiatrie, voor maatschappijkritiek en volksopvoeding.
- Voorloper van de antipsychiatrie.
Psychofarmaca
- Ontwikkeling effectieve antipsychotica, antidepressiva, anxiolytica en lithium: grote impact op afnamen in asielen.
- Wetenschappelijk onderzoek: dubbelblinde placebo-studies, meetinstrumenten voor psychiatrische stoornissen.
- Nieuwe wetenschappelijke basis voor behandelingen.
- Biologische psychiatrie: Herman van Praag en Julien Mendlewicz in Nederland en België.
Wetenschappelijke onderbouwing
- Valide en betrouwbare diagnostiek (DSM-III, DSM-5 en ICD-10).
- Epidemiologisch onderzoek naar prevalentie en incidentie, risicofactoren.
- Rob Giel: Nederlandse hoogleraar, belangrijk voor epidemiologisch onderzoek.
- Evidence-based psychiatrie: effecten van behandelingen.
- Neurobiologisch onderzoek: hersenenonderzoek en genetica.
De-institutionalisering
- Snellere ontslagen na psychofarmaca, maar tragere ontwikkeling vs. andere delen van Europa.
- Problemen bij re-integratie.
- Opgenomen houden soms beter dan onbegeleid ontslaan.
Antipsychiatrie
- Ronald Laing en Jan Foudraine: toonaangevende figuren
- Protest tegen instellingen, medicatie, gedwongen behandelingen.
- Psychiatrische stoornis geen zelf gekozen protest tegen de maatschappij.
- Medicalisering en repressie.
- Positieve invloed: emancipatie, patiëntenrechten en gelijkwaardigheid.
- Herstelbeweging: maatschappelijk herstel met psychiatrische stoornis, respect voor verschillen.
Nieuwe behandelvormen en aandachtsgebieden
- Diversificatie terrein Psychiatrie (kinderpsychiatrie, ouderenpsychiatrie, liaisonpsychiatrie, somatisch-psychiatrische comorbiditeit).
- Nieuwe ziekten: autismespectrumstoornis, ADHD, posttraumatische stressstoornis, etc.
- Verbetering diagnostiek en classificaties voor angststoornissen, delier, dementie.
- Homoseksualiteit was vroeger geen psychiatrische stoornis.
- Stoornissen middelen: neurobiologische veranderingen.
- Tabakgebruik als psychiatrische aandoening.
- Verbeterde rechtspositie patiënt; wetgeving.
- Respectvolle bejegening en gelijkwaardigheid in relatie met patiënten.
Studying That Suits You
Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.
Description
Ontdek de ontwikkeling van de psychiatrie vanaf de 18e eeuw tot de jaren '70. Dit quiz behandelt belangrijke mijlpalen zoals de opkomst van psychoanalyse, sociale psychiatrie en de antipsychiatrische beweging. Test je kennis over de verschuivingen in behandeling en de impact op patiëntenrechten.