Географиялық терминология

География: ғылым, жер бетіндегі табиғи және әлеуметтік құбылыстарды зерттейтін сала.
Географиялық координаттар:
- Ендік: Солтүстік және Оңтүстік полюс арасындағы қашықтық; экватордан градуспен есептеледі.
- Ұзындық: Батыс және Шығыс полюс арасындағы қашықтық; Гринвич нөлдік меридианынан есептеледі.
Географиялық карталар:
- Топографиялық карта: Жердің беткі құрылымын, биіктіктерді, жолдарды көрсетеді.
- Саяси карта: Елдер, әкімшілік шекаралар, астаналар көрсетілген.
- Физикалық карта: Табиғи ландшафттар, тау жоталары, өзендер, көлдер көрсетілген.
Ландшафт: Табиғи және адам әрекетінен пайда болған географиялық сипаттамалар.
Климат: Ұзақ мерзімді ауа райының орташа жағдайлары.
Экосистема: Биотикалық (өсімдіктер, жануарлар) және абиотикалық (топырақ, су, ауа) элементтердің өзара әрекеттесуі.
Геологиялық құрылым: Жердің ішкі қабаттарының құрылымы мен құрамы.
Геоморфология: Жер бетінің формалары мен құрылымдарын зерттейтін ғылым.
Атмосфера: Жерді қоршаған газды қабықша, ауа райының қалыптасуында маңызды рөл атқарады.
Гидрография: Су объектілерінің (өзендер, көлдер, мұхиттар) орналасуы мен сипатын зерттейтін сала.
Демография: Халықтың санын, құрылымын, таралуын зерттейтін ғылым.
Глобус: Жердің үш өлшемді моделі, географиялық ақпаратты көрсету үшін пайдаланылады.
Меридиан: Солтүстік пен Оңтүстік полюс арасында өтетін сызық, ұзындықты анықтайды.
Экватор: Жердің ең ұзын параллелі, ендікті 0°-ге тең.

Географиялық терминология

География: Жер бетіндегі табиғи және әлеуметтік құбылыстарды зерттейтін ғылым.
Географиялық координаттар: Географиялық орындарды анықтауға арналған жүйе.
- Ендік: Солтүстік және Оңтүстік полюс арасындағы қашықтық; экватордан градустармен белгіленеді.
- Ұзындық: Батыс және Шығыс полюс арасындағы қашықтық; Гринвич нөлдік меридианынан есептеледі.
Географиялық карталар: Жердің әр түрлі аспектілерін визуализациялайтын құралдар.
- Топографиялық карта: Жердің беткі құрылымын, биіктіктерді, жолдарды көрсетеді; рельеф сипаттамасы мен детальдары бар.
- Саяси карта: Елдер мен әкімшілік шекараларды, астаналарды бейнелейді; саяси жағдайды көрсетуге арналған.
- Физикалық карта: Табиғи ландшафттар, тау жоталары, өзендер мен көлдер сияқты физикалық элементтерді суреттейді.
Ландшафт: Табиғи және адамның әрекеті нәтижесінде пайда болған географиялық сипаттамалар.
Климат: Ұзақ мерзімді ауа райының орташа жағдайлары, яғни белгілі бір аймақтың климаттық ерекшеліктері.
Экосистема: Биотикалық (өсімдіктер мен жануарлар) және абиотикалық (топырақ, су, ауа) элементтердің өзара әрекеттесуі; экологиялық тепе-теңдікті ұстап тұрады.
Геологиялық құрылым: Жердің ішкі қабаттарының құрылымы мен құрамы; жер қыртысының ерекшеліктерін зерттейді.
Геоморфология: Жер бетінің формалары мен құрылымдарын зерттейтін ғылым; рельефтің пайда болуы мен дамуын зерттейді.
Атмосфера: Жерді қоршаған газды қабықша, ауа райының қалыптасуында маңызды рөл атқарады; климатты қалыптастыруда да әсер етеді.
Гидрография: Су объектілерінің (өзендер, көлдер, мұхиттар) орналасуы мен сипатын зерттейтін сала; су ресурстарының картографиялық сипаттамасы.
Демография: Халықтың саны, құрылымы және таралуын зерттейтін ғылым; әлеуметтік саяси шешімдер үшін негіздеме ретінде қолданылады.
Глобус: Жердің үш өлшемді моделі; географиялық ақпаратты толық әрі нақтылы көрсету үшін пайдаланылады.
Меридиан: Солтүстік пен Оңтүстік полюс арасында өтетін сызық; ұзындықты анықтағысы келгенде пайдаланылады.
Экватор: Жердің ең ұзын параллелі; ендікті 0°-ге тең, әлемнің географиялық орталығын білдіреді.

Географиялық терминология

География: Табиғи және әлеуметтік құбылыстардың өзара байланысын зерттейтін ғылым, Жердің беті мен құрылымын қамтиды.
Географиялық карта: Жер бетінің немесе оның бөлігінің масштабты графикалық көрсетілімі, географиялық ақпарат береді.
Масштаб: Картаның нақты объектілерден қаншалықты кішірейтілгенін көрсетеді, күнделікті қолданылуда маңызды рөл атқарады.
Географиялық координаталар:
- Ендік: Нүктенің Солтүстік немесе Оңтүстік полюсінен алыстығын анықтайтын сызықтар.
- Ұзындық: Нүктенің Батыс немесе Шығыс меридианынан алыстығын көрсететін сызықтар.
Топография: Жердің беткі құрылымын, рельефін, биіктіктер мен төмендіктерді зерттейтін бағыт.
Гидрография: Жер бетінде су объектілері (өзендер, көлдер, теңіздер) мен олардың орналасуын зерттейтін сала.
Климат: Белгілі бір жердегі ауа райының ұзақ мерзімді сипаттамасы, соның ішінде орташа температура және ылғалдылық.
Экорегион: Табиғи экожүйелердің типологиясы, географиялық және экологиялық сипаттамалары бойынша бөлінген аумақ.
Геологиялық құрылым: Жердің ішкі және сыртқы құрылымы мен құрамын зерттейтін ғылым.
Демография: Халықтың құрылымы, динамикасы және бөлінісі жөніндегі зерттеулер.
Урбанизация: Халықтың қалаға жиналуы және қалалық өмірдің кеңею процесі, әлеуметтік-экономикалық өзгерістер көрсетеді.
Геоэкология: Адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынасты зерттейтін географияның арнайы бағыты.
Ландшафт: Жер бетінің табиғи элементтері (таулар, өзендер, өсімдіктер) мен олардың үйлесімі, экологиялық жүйелердің негізін құрайды.
Картографиялық әдістер: Карталарды жасау, талдау және картографиялық ақпаратты өңдеуде қолданылатын техникалар мен әдістемелер.