География ғылымының дамуы

География ғылымының дамуы

• Алғашқы географиялық құжаттар антикалық дәуірде пайда болды.
• Птолемейдің еңбектері негізінде 4-ші ғасырда әлем картасы жасалды.
• Батыс Еуропа жағалауларында саяхат жасаған және өзінің көргендерін сипаттаған ғалым Пифей.
• Пифей алғаш рет айдың мұхит суының толысуы мен қайтуына әсерін сипаттады.
• "Дүниежүзінің дөңгелек картасы" атты еңбегінде түркі халықтарының қалалары мен жер бедеріне сипаттама берген ғалым Махмұд Қашғари.
• Христофор Колумб экспедициясы Пиреней түбегінен шықты.
• Фернан Магеллан 1520 жылдың 28 қарашасында Тынық мұхит суларына кірді.
• Дүниежүзін айналып шыққан алғашқы экспедиция басшысы Фернан Магеллан.
• Магеллан экспедициясының нәтижесінде Жер шар тәрізді екендігі дәлелденді.
• 17-ші ғасырда орыс саяхатшылары Сібір арқылы Оңтүстік-шығысқа қарай Орта Азия, Үндістан, Моңғолия, Қытайға саяхат жасады.
• П.П.Семенов 1856-1857 жылдары Іле өлкесін зерттеген танымал географ.
• П.П.Семенов Тянь-Шань тауына екі рет саяхат жасап, география қоғамына үлес қосты.
• Ш.Ш.Уәлихановтың Қашқарияға аттанған саяхатына 160 жыл толды (2016 жыл маусым).
• Николай Алексеевич Северцов 10 жылдан астам уақыт бойы Орта Азия мен Қазақстанды зерттеген саяхатшы.
• Қазақстанның климаттық жағдайы туралы алғаш рет "Қазақстанның климаттық жағдайы" атты еңбекте жазылған.
• М.Д.Пономарев және В.Н.Барсук Қазақстанның климаттық аудандастырылуы туралы жазды.
• Географиялық ғылыми-зерттеу орталықтарына мал шаруашылығы саласы қосылды.

Ғылыми зерттеу әдістері

• Географиялық нысандар мен табиғи үдерістерді зерттеуге арналған зерттеулерді экспедициялық деп атайды.
• Экспедициялық зерттеулер жер бедері, топырақ, карстық құбылыс, климат, өзендер мен көлдер, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, халық және шаруашылығын зерттейді.
• Жердің және онда адамзаттың даму тарихын зерттеу тарихи әдіс арқылы жүргізіледі.
• Бақылау әдісі үздіксіз немесе кезеңдік, аудандық және маршруттық, дистанциялық немесе стационарлық болып бөлінеді.
• Географиялық модельдеудің көрінісі глобус.

Картография және географиялық деректер қоры

• Пландағы нысандардың ара қашықтығының жергілікті жердегі қашықтықтан қанша есе кіші екендігін көрсететін сан масштаб деп аталады.
• Шартты белгі планды оқуға арналған "әліппе" болып табылады.
• Планда қылқанжапырақты орман жасыл шыршаның шартты белгісімен белгіленеді.

Географиялық номенклатура

• Оқушыларға оқып-үйренуге қажетті географиялық нысандардың тізімін географиялық номенклатура деп атайды.
• В.П.Максаковский географиялық атауларды мектеп географиясының және география ғылымының арнайы тілі деп атады.
• Картаны түсіну картаның түрлерін, шартты белгілерін және қалай қолдану керектігін білуді білдіреді.
• Картаны оқу шартты белгілерді меңгеру арқылы, табиғаттағы құбылыстарды, олардың арасындағы қарым-қатынасты және адамның іс-әрекеттерін анықтауды білдіреді.
• Картаны білу географиялық курстағы нысандардың пішінін, атауын, салыстырмалы өлшемін, орналасуын жаттау.
• Таймыр - Поляр шеңберінің солтүстігінде орналасқан ең үлкен көл.

Бұл викторина география ғылымының дамуы мен маңызды тарихи тұлғаларын қамтиды. Антикалық дәуірдегі географиялық құжаттардан бастап, Магеллан экспедициясына дейінгі кезеңдер туралы мәліметтер беріледі. Сондай-ақ, географиялық карталар мен саяхатшылардың еңбектері туралы да айтылады.