Генетика және кариотип 10-сынып

РНҚ синтездеу процесі, яғни ДНҚ-дағы генетикалық ақпаратты РНҚ-ға көшіру.

Геннің белгілі бір бөлігін РНҚ-ға көшіру барысында интрондарды алып тастау, екзондарды біріктіру процесі.

Рибосомада РНҚ-дағы генетикалық ақпаратты амин қышқылдары тізбегіне аудару.

ДНҚ молекуласының көшірмесін жасау процесі.

Геннің белгілі бір бөлігі, ол РНҚ полимеразасының ДНҚ-ға бекітілетін орнын белгілейді және транскрипцияның басталуына жауап береді.

Геннің белгілі бір бөлігі, ол транскрипцияны реттейді. Оның әсерінен ген белсенділігін арттырады немесе төмендетеді.

Адамның туыстық байланысын зерттеу арқылы аурудың тұқым қуалауын анықтау әдісі.

Шежіре құрастыру үшін бақылау жасайтын адам, яғни аурумен ауыратын адам.

Тіршілік иесінің ең кіші құрылымдық-қызметтік бірлігі.

1665 жылы Роберт Гук ашқан. Жасушаны алғаш рет байқаған.

Жасушалық құрылыстың негізгі ережелерін тұжырымдаған ғалымдар.

Митоз арқылы жасуша бөлінгенде - 46 хромосома.

Жасуша ядросы екіге бөлініп, жаңа жасушалар пайда болады.

Хромосома саны екі есеге азаяды.

Жасуша ішіндегі екі еселенген генетикалық ақпараттың таралуы.

Тұқым қуалаушылықтың негізгі ұғымы.

Ата-анадан балаға берілетін белгілердің жиынтығы.

Жыныс жасушаларының қалыптасуы кезінде жүретін бөліну.

Хромосома санының қалыпты жағдайдан бір хромосомаға артық болуы. Мысалы, трисомия 21 - Даун синдромы.

Хромосомалардың құрылымы мен санын зерттейтін ғылым

Бір ағзадағы барлық гендердің жиынтығы

Жасуша ядросында орналасқан және белгілі бір белгілерді анықтайтын ДНҚ-ның бөлігі

Ағзаның сыртқы көрінісі мен қасиеттері, гендердің әсерінен қалыптасады

Хромосома санының екі, үш және т.б. еселеп өсуі

Қалыптыда 46 хромосома болатын ер адамның 47 хромосомасы болады (ХХY)

Бластуланың түрі емес

Гаструланың сыртқы қабаты

Жасушалардың өсуі бір бағытта жүреді

Тіршілік иесінің тарихи даму жолын зерттейтін ғылым саласы.

Ағзалардың жеке дамуы.

Филогенез бен онтогенез арасындағы байланыстың заңдылығын зерттейтін биологиялық ғылым саласы.

Тіршілік иелерінің жаңа белгілері пайда болып, ескі белгілері жоғалып, осының нәтижесінде жаңа түрлер пайда болатын құбылыс.

Белгілі бір аймақта тіршілік ететін бір түрге жататын ағзалардың жиынтығы.

Популяциялардың генетикалық құрамының өзгеруі.

Моногибридті будандастырумен алынған екінші ұрпақта фенотиптік белгілердің бөлінуі.

Жаңа белгілер шығудың негізгі механизмі, аллельді гендердің өзгеруі.

Биосфера қорғаудың маңыздылығын ескере отырып, 1973 жылы ЮНЕСКО ұсынған қорғалатын аймақ түрі.

Ел ұлттық тарихының маңызды кезеңі, ғылым мен техниканың даму қарқыны едәуір артқан, 100 жылдай уақытты қамтиды.

Ағзаның сыртқы ортаның ұзақ уақытқа созылған өзгерістеріне бейімделуі. Мысалы: арктикалық жануарлардың суық климатқа бейімделуі.

Адам қоғамының дамуындағы белгілі бір ортаға бейімделген өмір сүру тәсілі, әдет-ғұрыптары, еңбек құралдары және шаруашылық түрлерінің бірлігі.

Жануарлардың экожүйедегі рөлін сипаттайтын ұғым, олар тіршілік ету үшін қоршаған ортадан тек өздеріне қажетті заттарды алып пайдаланады.

Экологиялық факторлар 3 негізгі топқа бөлінеді.

Жасушаның адамның денесіндегі ұлпалардың пайда болуын қамтамасыз ететін кезеңі, ол 3 қатерлі кезеңге бөлінеді.

Тірі ағзалардың бір-бірімен және қоршаған ортамен өзара байланысын қамтамасыз ететін, белгілі бір жерде тіршілік ететін әр түрлі ағзалардың жиынтығы.

Эволюциядағы кездейсоқ өзгерістердің, атап айтқанда, генотиптегі сирек кездесетін тұқым қуалаушылық өзгерістердің пайда болуы.

Эволюцияның негізгі механизмдерінің бірі, ол жаңа түрлердің пайда болуына және тіршілік формаларының алуан түрлілігін арттыруға әсер етеді.

Белгінің өзгергіштік шегін көрсететін статистикалық көрсеткіш

Қажетті гендерді ДНК молекуласына енгізу арқылы генетикалық бұзылыстарды жөндеу процесі

Жасушада тұрақты күйде кездесетін және хромосомамен байланыссыз, дербес тұқым қуалау факторы

ДНҚ молекуласында пайда болған мутацияның ерекше ферменттердің қатынасуымен жөнделуі

Әртүрлі себептердің нәтижесінде ағзалардың белгілерінің және қасиеттерінің азды-көпті өзгеруі

Орта факторларының әсерлері салдарынан туындайды

Тұқым қуалаушылық материалдарының өзгеруі нәтижесінде пайда болады

Бір пуриндік негіздің (А) екінші бір пуринмен (Г), немесе бір пиримидиндік негіздің (Ц)екінші пиримидиндік (Т) негізбен, не керісінше, алмасуы

Ағзалардың құрылымдық-функционалдық біртұтастығын ұрпақтан-ұрпаққа жалғастырып отыратын қасиет

Нақтылы биологиялық түрлердің ұрпақтарында өздеріне тән структуралық-функционалдық құрылымының жекелеген белгілері мен қасиеттерінің берілуі

Органикалық затаминқышқылы қалдықтарынан тұратын, құрамында азоты бар жоғары молекулярлы органикалық заттар

Ферменттік жүйелердің белсенділігін зерттеу

Популяциядағы белгілі бір генотиптің не таралу жиілігін анықтау

Химиялық реакцияның жылдамдығын арттыратын зат

Көмірсуларды ыдырататын фермент

Сутегінің әсерінен затты ыдырату реакциясын жүзеге асыратын фермент

Басқа заттардың белсенділігін арттыратын зат, көбінесе ферменттер

Сутегінің тотығуын катализдейтін фермент