Genel Mikrobiyoloji Quiz

Genel Mikrobiyoloji

• Mikrobiyoloji, bakteri, mantar, virüs ve prion gibi mikroorganizmaların özelliklerini inceleyen bilim dalıdır.
• Mikroorganizmalar, yapısı, beslenme şekli, çoğalma biçimi, virulans faktörleri ve bağışıklık sistemine etkileri açısından incelenir.
• Normal vücut florasının farklı bölgelerde farklı mikroorganizma türleri içerdiği ve bazıları hastalık oluştururken bazılarının sağlık için gerekli olduğu vurgulanır.
• Sterilizasyon ve dezenfeksiyon, mikroorganizmaları yok etmek için önemli yöntemlerdir.
• Doğal ve yapay bağışıklık mekanizmaları ve antijenik özellikler hakkında temel bilgiler verilir.

Mikrobiyallerin Özellikleri

• Bakteriler, mantarlar, virüsler ve protozoonlar, insanda hastalıklara yol açan etkenlerdir.
• Virüsler hücresel yapıya sahip değildir, RNA veya DNA içerir ve çoğalması için konak hücreye ihtiyaç duyar.
• Bakteriler prokaryotik hücrelidir, RNA ve DNA içerir, ribozomları 70s tiptir ve çoğalmaları ikili bölünme ile olur.
• Mantarlar ve protozoonlar ökaryotik hücrelidir, RNA ve DNA içerir, ribozomları 80s tiptir ve çoğalmaları tomurcuklanma, mitoz veya ikili bölünme ile gerçekleşir.

Bakteri Morfolojisi

• Bakteriler, yuvarlak (kok), çubuk (basil) veya spiral (spiriller) şeklinde olabilir.
• Koklar, gruplanma şekillerine göre diplokok, tetrad, sarsina, streptokok ve stafilokok olarak sınıflandırılır.
• Bazı bakteri türleri, gonokoklar gibi kahve tanesine benzerken, pnömokoklar mum alevi şeklinde olabilir.

Bakteri Hücre Duvarı

• Hücre duvarı, bakterilerin şeklini koruması ve dış etkenlere karşı korunmasını sağlar.
• Gram boyaması, bakteri türlerini hücre duvarlarının yapısına göre ayırmak için kullanılır.
• Gram pozitif bakteriler, kalın peptidoglikan tabakası ve taykoik asit içeren hücre duvarına sahiptir.
• Gram negatif bakteriler, ince peptidoglikan tabakası, lipoprotein zarı ve lipopolisakkarit (LPS) içeren hücre duvarına sahiptir.

Bakterilerin Sınıflandırılması

• Bakteriler, morfolojik, fizyolojik ve metabolik, kimyasal özellikleri ve hücre duvar yapısı gibi kriterlere göre sınıflandırılır.
• Morfolojik özelliklere göre şekil, boyut, koloni morfolojisi, boyanma özelliği, siller, flagella, hareket mekanizması, endospor şekli ve yeri gibi özellikler değerlendirilir.
• Fizyolojik ve metabolik özelliklere göre ise karbon ve azot kaynakları, hücre duvar yapısı, enerji kaynakları, fermantasyon ürünleri, beslenme tipi, çoğalma için gerekli ısı ve pH derecesi, oksijen gereksinimi ve metabolik inhibitörlere duyarlılık gibi özellikler incelenir.
• Kimyasal yapıya göre ise hücre duvarı bileşimi, yağ asitleri, DNA ve RNA’nın kimyasal yapısı gibi karakterler incelenir.

Bakteri Grupları

• Firmicutes: Kalın ve kuvvetli hücre duvarına sahip, genellikle Gram pozitif bakterileri içerir.
• Gracilicutes: İnce ve zayıf hücre duvarına sahip, genellikle Gram negatif bakterileri içerir.
• Tenericutes: Hücre duvarından yoksun bakteriler, mikoplazmalar gibi.
• Mendosicutes: Hücre duvarları kusurlu ve muramik asit içermeyen, Archaeobacteriae sınıfına ait bakterileri içerir.

Kapsül

• Bakterilerin bazı türleri, hücre duvarını çevreleyen, protein ve polisakkaritlerden oluşan bir kapsüle sahiptir.
• Kapsül, bakterileri fagositozdan korur ve kolonizasyonda rol oynar.

Flagella (Kirpik)

• Bakterilerin bazı türleri, hareket etmelerini sağlayan flagella adı verilen protein yapılarına sahiptir.
• Flagella, yapısına göre farklı şekillerde olabilir (monotrichia, amphitrichia, lophotrichia, peritrichia).

Fimbria (Tüy)

• Bakterilerde bulunan, ince filamentöz ve protein yapılı yapılardır.
• Adezin (bağlanma) işlevi görür ve F pilusu (seks pilusu) gibi genetik materyal alışverişinde rol oynar.

Endospor

• Bazı bakteriler, dış ortam koşullarına dayanıklı, endospor adı verilen yapılar oluşturur.
• Endosporlar, yüksek ısıya, kurumaya, radyasyona ve kimyasal maddelere dayanıklıdır.
• Endosporlar, uygun koşullar sağlandığında, vejetatif şekle dönüşebilir.