Gatunki Dziennikarskie i Publicystyczne

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Lid jest pierwszym, niedzielonym akapitem tekstu, który ________.

streszcza

W paratekście znajduje się ________, który reprezentuje tekst właściwy i zachęca do jego odbioru.

spis treści

Nyimek pełni funkcję ________, wyróżniając ważny fragment tekstu.

perswazyjną

Styl publicystyczny charakteryzuje się skłonnością do ________ wyrażeń.

<p>emocjonalnych</p> Signup and view all the answers

Gatunki ________ powstały w prasie i dla danej grupy medium.

<p>autochtoniczne</p> Signup and view all the answers

Funkcja ________ obejmuje powiadamianie w sposób rzeczowy i obiektywny.

<p>informacyjna</p> Signup and view all the answers

Inforozrywka (infotainment) łączy informacje z ________.

<p>rozrywką</p> Signup and view all the answers

Metatekst to tekst, który ________ inny tekst lub przekazuje informację o nim.

<p>opisuje</p> Signup and view all the answers

Podstawowym pytaniem według schematu dziennikarskich pytań jest '______?'.

<p>kto to zrobił</p> Signup and view all the answers

Gatunek informacyjny ma na celu ________.

<p>powiadamiania</p> Signup and view all the answers

Funkcja ________ w paratekście jest prezentyjno-rekomendująca.

<p>prezentacyjna</p> Signup and view all the answers

Najważniejsze cechy gatunku informacyjnego to wierność, ________, jednoznaczność.

<p>szczegółowość</p> Signup and view all the answers

Gatunek publicystyczny charakteryzuje się ________ oraz analizowaniem wydarzeń.

<p>subiektywnością</p> Signup and view all the answers

Felieton jest przykładem gatunku ________.

<p>publicystycznego</p> Signup and view all the answers

W gatunku pogranicznym używa się chwytów ________ do opisu rzeczywistości.

<p>literackich</p> Signup and view all the answers

Gatunek w formie kolekcji ma ________ początek i koniec.

<p>wyraźny</p> Signup and view all the answers

Artykuł może przybierać formę ________, dziennika lub reportażu problemowego.

<p>eseju</p> Signup and view all the answers

W gatunku publicystycznym często stosuje się ________ wyrazy nacechowane emocjonalnie.

<p>kontrastowe</p> Signup and view all the answers

Przykładami gatunków informacyjnych są fotoreportaż oraz ________.

<p>wiadomość</p> Signup and view all the answers

Krótkie i proste ________ są charakterystyczne dla gatunków publicystycznych.

<p>zdania</p> Signup and view all the answers

Gatunek dziennikarski to twór ______, wzorzec organizacji tekstu, zbiór konwencji.

<p>abstrakcyjny</p> Signup and view all the answers

______ gatunkowa to jedna najważniejsza konwencja, która decyduje o sposobie odbioru.

<p>Dominanta</p> Signup and view all the answers

Pakt faktograficzny dotyczy ______ między nadawcą a odbiorcą.

<p>umowy</p> Signup and view all the answers

Pakt o ______ zakłada taką samą obecność odbiorcy i nadawcy treści.

<p>unieskręceniu</p> Signup and view all the answers

______ jest pnekazem oznacza, że medium wpływa na gatunek/schemat.

<p>Prekaźnik</p> Signup and view all the answers

Aspekt ______ odnosi się do ramy tekstu i jego struktury.

<p>strukturalny</p> Signup and view all the answers

Aspekt ______ dotyczy sposobu ujęcia tematu.

<p>poznawczy</p> Signup and view all the answers

Aspekt ______ odnosi się do kontekstu między nadawcą a odbiorcą.

<p>pragmatyczny</p> Signup and view all the answers

______ medialnego obejmuje nadtytuł, tytuł, podtytuł i inne elementy.

<p>Struktura</p> Signup and view all the answers

______ to idealne oddanie gatunku.

<p>Wzorzec kanoniczny</p> Signup and view all the answers

Felieton jest gatunkiem ______, który można napisać na każdy temat.

<p>prasowym</p> Signup and view all the answers

Komentarz powinien mieć ______ stopień aktualności.

<p>największy</p> Signup and view all the answers

Felieton powstał we ______, narodził się w prasie.

<p>Francji</p> Signup and view all the answers

Felietony mogą być oparte na ______ lub literackich formach.

<p>satyryczno-rozrywkowych</p> Signup and view all the answers

Komentarz prasowy to krótka, zwarta i ______ forma wypowiedzi.

<p>wyrazista</p> Signup and view all the answers

Pierwszy polski reportaż napisał ______ – 'Pracownia Suchodolskiego'.

<p>J. Kraszewski</p> Signup and view all the answers

Reportaż łączy cechy ______ i publicystyki.

<p>informacji</p> Signup and view all the answers

W ______ zdarzenia są przedstawiane chronologicznie.

<p>feature</p> Signup and view all the answers

Znani reportażyści to m.in. Ryszard ______ i Hanna Krall.

<p>Kapuściński</p> Signup and view all the answers

Komentarze mogą być autonomiczne lub ______.

<p>nieautonomiczne</p> Signup and view all the answers

Wzorzec alternacyjny....

<p>Oznacza lekką modyfikacje</p> Signup and view all the answers

Wzorzec adaptacyjny .....

<p>To połączenie dwóch gatunków</p> Signup and view all the answers

Jaką funkcje pełni gatunek informacyjny?

<p>Funkcje powiadamiania i informowania</p> Signup and view all the answers

Wymien gatunki informacyjne (3)

<p>Wzmianka, sprawozdanie, raport</p> Signup and view all the answers

Jaką funkcje pełni gatunek publicystyczny?

<p>Funkcje komentowania i interpretowania, analizuje</p> Signup and view all the answers

Signup and view all the answers

Flashcards

Gatunek dziennikarski

Gatunek tworzący wzorzec organizacji tekstu, zbiór konwencji, aktualizujący się w konkretnym tekście medialnym.

Dominanta gatunkowa

Najważniejsza konwencja gatunku, decydująca o sposobie odbioru.

Pakt faktograficzny

Umowa między nadawcą a odbiorcą o wierności faktom.

Pakt o unestructhhiethe

Umowa między nadawcą a odbiorcą o równej pozycji w przekazaniu treści.

Signup and view all the flashcards

Prekaźnik jest pnekazem

Zasada, że medium wpływa na gatunek/schemat treści.

Signup and view all the flashcards

Struktura tekstu medialnego

Ramowy układ tekstu medialnego, oparty na konwencjach.

Signup and view all the flashcards

Nadtytuł

Element tekstu umieszczony nad tytułem, dodający dodatkowe informacje.

Signup and view all the flashcards

Tytuł główny

Główny tytuł, określający temat tekstu i przyciągający uwagę.

Signup and view all the flashcards

Podtytuł

Dodatkowy tytuł, rozwijający tematykę głównego tytułu.

Signup and view all the flashcards

Lid

Pierwsze zdanie tekstu, które przykuwa uwagę i prezentuje główny temat.

Signup and view all the flashcards

Gatunek informacyjny

Gatunek tekstów, których celem jest przekazywanie informacji w sposób obiektywny i klarowny.

Signup and view all the flashcards

Gatunek publicystyczny

Gatunek tekstów, którego celem jest wyrażanie opinii, komentowanie i interpretowanie rzeczywistości.

Signup and view all the flashcards

Odwrócona piramida

Cecha charakterystyczna gatunków informacyjnych, polegająca na przedstawianiu informacji w odwrotnej kolejności ważności.

Signup and view all the flashcards

Gatunek pograniczny

Gatunek tekstów łączący elementy gatunków informacyjnych i publicystycznych, np. reportaż problemowy.

Signup and view all the flashcards

Funkcja perswazyjna

Charakterystyczna cecha gatunku publicystycznego, polegająca na wpływaniu na czytelnika, perswadowaniu.

Signup and view all the flashcards

Gatunek w formie kolekcji

Gatunek tekstów obejmujący kolekcję materiałów, np. programy telewizyjne, czasopisma.

Signup and view all the flashcards

Cecha gatunków informacyjnych

Kluczowe elementy gatunku informacyjnego, takie jak wierność, szczegółowość, jednoznaczność, ścisłość, aktualność i zrozumiałość.

Signup and view all the flashcards

Gatunek subiektywny

Gatunek tekstów, w którym autor wyraża swoje subiektywne opinie i odczucia.

Signup and view all the flashcards

Cecha gatunków publicystycznych

Kluczowe elementy gatunku publicystycznego, takie jak przystępność, systematyczność, dociekliwość, inwencja, ścisłość, naoczność, różnorodność, impresyjność, selektywność i permanentność oddziaływania.

Signup and view all the flashcards

Infotainment

Gatunek informacyjny, który łączy elementy informacyjne z rozrywkowymi.

Signup and view all the flashcards

Felieton

Gatunek prasowy o subiektywnym charakterze, pisany na dowolny temat, o strukturze narracyjnej, lekki i o tendencji do łączenia elementów publicystycznych, literackich i satyryczno-rozrywkowych.

Signup and view all the flashcards

Komentarz

Wypowiedź publicystyczna o dużym stopniu aktualności, charakteryzująca się silnym stanowiskiem autora, dominującą funkcją perswazyjną i jednoznacznością.

Signup and view all the flashcards

Komentarze Autonomiczne

Komentarze, które wywodzą się bezpośrednio z tekstu informacyjnego.

Signup and view all the flashcards

Komentarze Nieautonomiczne

Komentarze, które stanowią dopełnienie informacji, ale nie są bezpośrednio z nią związane.

Signup and view all the flashcards

Komentarz Prasowy

Krótkie, zwarte i wyraziste wypowiedzi publicystyczne, zawsze podpisane imieniem i nazwiskiem, odnoszące się do informacji, ale wyraźnie od niej oddzielone (np. ramka, inna czcionka).

Signup and view all the flashcards

Hywiad

Gatunek łączący cechy informacji i publicystyki, formalizujący dialog między dziennikarzem a środowiskiem informacyjnym. Po raz pierwszy opublikowany w New York Herald w 1835 roku.

Signup and view all the flashcards

Reportaż

Gatunek, który wyodrębnił się z literatury. Pierwszy polski reportaż to "Pracownia Suchodolskiego" J. Kraszewskiego.

Signup and view all the flashcards

Reportaż Faktyczny

Reportaż, który skupia się na opisywaniu konkretnych faktów.

Signup and view all the flashcards

Reportaż Opiniotwórczy

Reportaż, którego celem jest przedstawienie osobowości i przekonań odbiorców.

Signup and view all the flashcards

Feature

Prostsza forma niż reportaż, w której wydarzenia są przedstawiane chronologicznie, a najważniejsza jest sensacja i szybkie przedstawienie problemu.

Signup and view all the flashcards

Nyimek

Krótki, wyróżniony fragment tekstu, którego celem jest przekonanie czytelnika do konkretnego stanowiska.

Signup and view all the flashcards

Paratekst

Elementy otaczające tekst właściwy, które go uzupełniają i prezentują go w atrakcyjny sposób.

Signup and view all the flashcards

Metatekst

Tekst o tekście, który go opisuje, wyjaśnia lub przekazuje jakieś informacje o nim.

Signup and view all the flashcards

Gatunki autochtoniczne

Gatunki tekstowe, które powstały w danej dziedzinie, np. w prasie.

Signup and view all the flashcards

Gatunki ksenochtoniczne

Gatunki tekstowe, które przeniesiono z innych dziedzin.

Signup and view all the flashcards

Styl publicystyczny

Styl pisania, który charakteryzuje się konkretnością, emocjonalnymi wyrażeniami, skrótowymi konstrukcjami i perswazją.

Signup and view all the flashcards

Styl informacyjny

Styl pisania, który charakteryzuje się obiektywizmem, zwięzłością i rzeczowością. Celem jest powiadomienie o faktach.

Signup and view all the flashcards

Zasada odwróconej piramidy

Technika pisania informacji od najważniejszych do najmniej istotnych, zaczynając od podsumowania i stopniowo dodając szczegóły.

Signup and view all the flashcards

Inforozrywka (infotainment)

Łączy w sobie treść informacyjną z elementami rozrywkowymi, pozostaje przyjazny dla odbiorcy i łatwy do przyswojenia.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Gatunek Informacyjny

  • Charakteryzuje się powiadamianiem i obiektywnością
  • Formy: newsy, sprawozdania, przeglądy prasy, reportaże fabularne, fotoreportaże, felietony, blogi, relacje
  • Cechy: wierność faktom, szczegółowość, jednoznaczność, jasność, aktualność i zrozumiałość
  • Struktura: odwrócona piramida (odpowiedzi na pytania: kto, co, gdzie, kiedy, jak, dlaczego, z jakim skutkiem)

Gatunek Publicystyczny

  • Charakteryzuje się komentowaniem i interpretacją, ma charakter subiektywny
  • Analizuje tematy, sprawy społeczne, polityczne, etc.
  • Formy: artykuły, artykuły wstępne, felietony, eseje, komentarze, recenzje, rozmowy, debaty
  • Cechy: dostępność, systematyczność, dociekliwość, inwencja, ścisłość, konkretność, różnorodność, impresyjność, selektywność

Gatunek Pograniczny

  • Gatunek publicystyczno-literacki, opisuje rzeczywistość
  • Formy: felieton, reportaż problemowy, esej, listy do redakcji, talk-show, hipertekst
  • Cechy: użycie chwytów literackich/artystycznych, połączenie elementów różnych gatunków

Gatunek Dziennikarski/Medialny

  • Gatunek abstrakcyjny, organizacja tekstu, zbiór konwencji
  • Dominująca konwencja: decyduje o odbiorze
  • Pakt faktograficzny: umowa między nadawcą i odbiorcą o wierności faktom
  • Istnieje też krótki, zwięzły przekaz (pomimo wielu szczegółów)
  • Obecność odbiorcy i nadawcy treści
  • Medium jako przekaźnik (medium is the message)

Struktura Tekstu Medialnego

  • Podstawowe elementy: nadtytuł, tytuł, podtytuł, lead (streszczenie), moduły, segmenty
  • Grafiki, infografiki, filmy, cytaty, ilustracje, odnośniki dodatkowo wzbogacają treść i komunikację.

Gatunki Paratekstowe

  • Paratekst: towarzyszące tekstowi właściwemu, np. spis treści, pierwsza strona gazety
  • Funkcja prezentacyjna i rekomendacyjna (zachęcają do lektury)
  • Tytuły, podtytuły, przypisy, spis treści, graficzne elementy, formatowanie

Typiologia Gatunków

  • Podział na: informacyjne, publicystyczne
  • Przykłady gatunków informacyjnych: news, newsy, komunikaty, sprawozdania, biogra.
  • Przykłady gatunków publicystycznych: felietony, komentarze, eseje, recenzje.

Komentar i Felieton

  • Komentarz: gatunek publicystyczny, charakteryzuje się aktualnością, subiektywnością(silna postawa autora)
  • Felieton: gatunek prasowy, lekkie, subiektywne spojrzenie, styl narracyjny, satyra
  • Struktura: narracyjna, lekkostrawna/satyryczna

Wywiad

  • Historia: publikowany od 1835 r. w New York Herald
  • Charakterystyka: cechuje się elementami dialogu dziennikarza i źródła informacji
  • Rodzaje: wywiad informacyjny, rozmowa, dyskusja.

Reportaż

  • Historycznie powstawał w literaturze, a stał się gatunkiem dziennikarskim/prasowym w XX-leciu
  • Charakterystyka: obrazowość, aktualność, waga przedstawianych problemów, komunikatywność stylu
  • Formy: radio, telewizja, fotografia, itd.
  • Różnice pomiędzy reportażem a feature article'em

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Use Quizgecko on...
Browser
Browser