Untitled Quiz

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is een aspect van nepotisme?

Transparante aanstelling

Vriendjespolitiek (correct)

Onafhankelijke selectie

Competentie gebaseerd

Wat betekent doelverschuiving?

Druk bezig zijn met activiteiten maar niet met het doel van de organisatie.

Trained incapacity leidt tot meer creatief en kritisch denkvermogen.

False

Welke term beschrijft een wet die blijft bestaan, ook al is deze niet meer nodig?

Catharinabloempjes Signup and view all the answers

Wat is het verschil tussen Gemeinschaft en Gesellschaft?

Gemeinschaft verwijst naar gemeenschapsverbanden met tradities en solidariteit, terwijl Gesellschaft verwijst naar een samenleving waarin eigenbelang en zakelijke interacties overheersen. Signup and view all the answers

Wat is de definitie van sociale zekerheid?

Een systeem waarbij je als werkende persoon betaalt en recht hebt op een uitkering. Signup and view all the answers

Wat is globalisering?

Wereldwijde uitbreiding en uitbreiding van sociale relaties en bewustzijn. Signup and view all the answers

Positieve sancties hebben te maken met straffen voor ongewenst gedrag.

False Signup and view all the answers

Wat is de betekenis van individualisering?

Meer individuele keuzevrijheid. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van sociale controle?

Een groep die individuen aanmoedigt zich aan normen te houden. Signup and view all the answers

Wat bestudeert sociologie?

Het ontstaan, voortbestaan en veranderen van maatschappelijke patronen/structuren. Signup and view all the answers

Wat is sociaal handelen?

Bewust gedrag van mensen dat gericht is op anderen, beïnvloed door normen, waarden en relaties. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er tijdens interactie?

Iemand doet iets en een ander reageert daarop. Signup and view all the answers

Wat houdt communicatie in?

Invloed ondergaan en uitoefenen door doelbewust gedachten en emoties te delen. Signup and view all the answers

Wat betekent het om te interpreteren?

Het betekenis geven aan een situatie. Signup and view all the answers

Wat houdt het Thomas-theorema in?

'Als mensen situaties definiëren als echt, zijn ze echt in hun consequenties.' Signup and view all the answers

Wat is een groep?

Een verzameling individuen die regelmatige interacties hebben en een gedeelde identiteit ontwikkelen. Signup and view all the answers

Wat betekent 'peergroep'?

Een groep mensen van vergelijkbare leeftijd en sociale situatie met langdurige contacten. Signup and view all the answers

Wat is een organisatie?

Een groep mensen die samenwerken met een gemeenschappelijk doel en duidelijk omschreven posities. Signup and view all the answers

Wat is het referentiekader?

Het geheel van waarden, normen, overtuigingen en ervaringen die iemand gebruikt om de wereld te interpreteren. Signup and view all the answers

Wat is determinisme in de sociologie?

De opvatting dat menselijk gedrag volledig wordt bepaald door externe maatschappelijke factoren. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke functie van cultuur?

Het biedt een handleiding voor interacties. Signup and view all the answers

De dominante cultuur is altijd de meerderheidscultuur.

True Signup and view all the answers

Wat is een zero sum game?

Een situatie waarin de winst van de ene partij gelijkstaat aan het verlies van een andere partij. Signup and view all the answers

Wat houdt een coöperatief spel in?

Een win-winsituatie waarin beide actoren 'winst' hebben. Signup and view all the answers

Wat is het verschil tussen de front region en back region?

Front region is waar we onze rol spelen; back region is waar niemand ons ziet en er geen rolvoorschriften zijn. Signup and view all the answers

Wat heeft een grote invloed op gezondheid, onderwijs en mentaal welzijn?

Wooncrisis Signup and view all the answers

Wat heeft een grote invloed op gezondheid op het vlak van sociale economische ongelijkheid?

Wonen Signup and view all the answers

Wat is meritocratie?

Een samenleving waarbinnen de positie van mensen het resultaat is van hun verdiensten. Signup and view all the answers

Wat verwijst naar de structuur van sociale posities met daarbij horende machtsrelaties?

Veld Signup and view all the answers

Wat omvat wat je bezit, inkomen, maar vooral vermogen?

Economisch kapitaal Signup and view all the answers

Cultureel kapitaal is de culturele bagage vooral door ______ doorgegeven (media, onderwijs, ...).

socialisatie Signup and view all the answers

Wat zijn zaken die je geïndividualiseerd hebt, zoals overtuigingen en waarden?

Belichaamd cultureel kapitaal Signup and view all the answers

Wat is sociaal kapitaal?

Je sociaal netwerk Signup and view all the answers

Wat beschrijft een manier van zijn, leven en denken, inclusief smaak?

Habitus Signup and view all the answers

Welke term wordt gebruikt voor de smaakverschillen tussen hoge en lage klassen?

Symbolisch geweld Signup and view all the answers

Wat is feminisme?

Verzetsbeweging tegen seksisme Signup and view all the answers

Wat zijn overtuigingen en handelingen die zorgen dat leden van één gender in het nadeel zijn?

Seksisme Signup and view all the answers

Wat is de burgerrechtenbeweging?

Burgers die opkomen voor de gelijke rechten tussen verschillende huidskleuren. Signup and view all the answers

Wat betekent privilege in deze context?

Bevooroordeeld worden op basis van een bepaald kenmerk. Signup and view all the answers

Wat verwijst naar uitsluiting op basis van een bepaald kenmerk?

Discriminatie Signup and view all the answers

Wat is etniciteit?

Sociaal-culturele identiteit die een bepaalde groep mensen verbindt. Signup and view all the answers

Wat is aandachtseconomie?

Gebruikers zijn langer online, wat leidt tot meer geld. Signup and view all the answers

Wat is een filterbubble?

Nieuws dat aansluit bij onze blik op de wereld. Signup and view all the answers

Wat is vooe voorspeld uniek gedrag?

Mens denkt dat hij uniek is door de keuzes die ze maken, terwijl dit gedrag vaak voorspelbaar is. Signup and view all the answers

Wat is deviant gedrag?

Afwijkend gedrag dat afwijkt van de norm. Signup and view all the answers

Wat is crimineel gedrag?

Deviant gedrag waar een strafrechtelijk gevolg aan hangt. Signup and view all the answers

Wat is anomie volgens Durkheim?

De toestand waarin niemand weet wat goed of kwaad is omdat oude waarden niet meer functioneren. Signup and view all the answers

Wat is deviante socialisering?

Een aantal mensen doorloopt processen waardoor ze deviant gedrag vertonen. Signup and view all the answers

Wat is permissieve socialisering?

Een samenleving waarin alles is toegestaan. Signup and view all the answers

Wat is een self-fulfilling prophecy?

Een verwachting die leidt tot gedrag dat de verwachting bevestigt. Signup and view all the answers

Wat is stigmatiseren?

Het opleggen van etiketten op individuen met deviant gedrag. Signup and view all the answers

Wat is het pygmalioneffect?

Verwachtingen van een persoon beïnvloeden het gedrag van een ander. Signup and view all the answers

Wat is iatrogenese?

Situaties waarin hulpverleners ongewenste effecten op cliënten hebben, zoals ziekte door medische interventie. Signup and view all the answers

Wat is rational choice?

De theorie dat mensen keuzes maken om maximaal voordeel te behalen. Signup and view all the answers

Wat is de fundamentele attributiefout?

Het gedrag van een persoon wordt toegeschreven aan hun karakter zonder rekening te houden met de context. Signup and view all the answers

Wat is individueel schulddenken?

De overtuiging dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun situatie, ongeacht externe factoren. Signup and view all the answers

Wat is sociale stratificatie?

De indeling van mensen in lagen of groepen op basis van factoren zoals rijkdom en macht. Signup and view all the answers

Wat is sociale ongelijkheid?

Ongelijke verdeling van middelen, kansen en privileges onder verschillende groepen mensen. Signup and view all the answers

Wat is een klasse?

Een groep mensen met een vergelijkbare economische positie en sociale status. Signup and view all the answers

Wat is een klassenmaatschappij?

Een samenleving waarin mensen worden ingedeeld in verschillende sociale klassen op basis van economische positie. Signup and view all the answers

Wat is een standenmaatschappij?

Een samenleving waarin mensen geboren worden in vaste groepen of standen. Signup and view all the answers

Wat zijn kasten?

Sociale groepen in een gesloten systeem met vaste regels en verplichtingen. Signup and view all the answers

Wat is verticale sociale mobiliteit?

De beweging van individuen of groepen naar een hogere of lagere sociale positie. Signup and view all the answers

Wat is raciale stratificatie?

Ongelijke verdeling van middelen en sociale status op basis van raciale of etnische groepen. Signup and view all the answers

Wat is slavernij?

Het gedwongen werk zonder loon en persoonlijke vrijheid, vaak met geweld. Signup and view all the answers

Wat is inkomensongelijkheid?

Grote verschillen in het inkomen dat mensen verdienen. Signup and view all the answers

Wat is vermogensongelijkheid?

Grote verschillen in de hoeveelheid bezit die mensen hebben. Signup and view all the answers

Wat zijn referentiegroepen?

Groepen waar mensen naar opkijken en waarvan ze waarden en normen overnemen. Signup and view all the answers

Wat zijn latente functies van arbeid?

Onbedoelde, verborgen of niet-geplande gevolgen die arbeid met zich meebrengt. Signup and view all the answers

Wat is ascription en achievement?

Ascription is toegewezen positie op basis van kenmerken; achievement is verworven positie op basis van verdiensten. Signup and view all the answers

Wat is de scolariteitsgraad?

Het percentage mensen dat een hoger diploma heeft. Signup and view all the answers

Wat is een indicator-leerling?

Een leerling met kenmerken die duiden op een verhoogd risico op schoolvertraging. Signup and view all the answers

Study Notes

Sociologie

Sociologie bestudeert hoe patronen en structuren in de maatschappij ontstaan, blijven bestaan en veranderen.

Sociaal Handelen

Sociaal handelen is doelgericht gedrag van mensen dat gericht is op anderen.
Wordt beïnvloed door normen, waarden en relaties in de samenleving.

Samenleving

Een samenleving ontstaat wanneer mensen met elkaar in interactie en communicatie treden.

Interactie

Interactie is wanneer iemand iets doet en een ander daarop reageert.

Communicatie

Communicatie is het uitoefenen en ondergaan van invloed.
Gedachten en emoties doelbewust overbrengen.

Interpreteren

Het geven van betekenis aan een situatie.

Civil Inattention

Sociaal aanvaard om in bepaalde situaties geen contact te maken met anderen.
Voorbeeld: in een lift
Asociaal gedrag is in deze context geaccepteerd.

Thomas Theorema

"If men (people) define situations as real, they are real in their consequences"
Wanneer iemand gelooft dat een situatie echt is, zal hun reactie hierop gebaseerd zijn.
De manier waarop je mensen behandelt, bepaalt hun reacties.

Orde

Orde verwijst naar voorspelbaarheid en routine in een samenleving.

Groep

Een groep is een verzameling individuen die:
- Regelmatig interacties hebben.
- Gedeelde normen, waarden en verwachtingen delen.
- Een gedeelde identiteit ontwikkelen.

Peergroep

Een groep die gekenmerkt wordt door:
Ontwikkelingsleeftijd.
Gelijke situatie.
Langdurige contacten.

Doelgroep

Niet echt een groep in de traditionele zin.
Term gebruikt in marketing om te bepalen wie men wil bereiken.
Personen met gedeelde kenmerken, maar die elkaar niet kennen.

Organisatie

Een organisatie heeft de volgende kenmerken:
- Mensen die samenwerken.
- Een gemeenschappelijk doel.
- Duidelijk omschreven posities.
- Herkenbaar als geheel (met een eigen identiteit).
- Interageert met andere organisaties.

Referentiekader

Het geheel van waarden, normen, overtuigingen en ervaringen die iemand gebruikt om de wereld te interpreteren en te beoordelen.

Institutie

Een institutie beschikt over de volgende kenmerken:
Gestandariseerd gedrag.
Stabiel, maar kan veranderen.
Biedt routine, voorspelbaarheid en orde.
Geeft antwoorden op 'levensnoodzakelijke' vragen.

Gestandariseerd gedrag

Vast gedrag dat bij veel mensen zichtbaar is.

Samenleving

Een groep mensen die in een bepaald gebied samenleven en verbonden zijn door:
Gedeelde normen, waarden en sociale structuren.

Functionalistische Visie

Visie: De maatschappij is goed zoals hij is.
Metafoor: De maatschappij werkt als een lichaam met organen, iedereen heeft een functie.
Kritiek: Armoede is nodig om de maatschappij te laten draaien.
Mensen zullen harder werken om hun situatie te verbeteren.

Conflictsociologie

Visie: De structuur van de samenleving is ongelijk.

Cultuur

Cultuur heeft de volgende kenmerken:
Kennis, waarden, normen en doelen.
Ooit ontstaan in een samenleving (en blijven evolueren).
Bevat handleiding voor interacties.
Je moet het aanleren en doorgeven aan anderen.

Waarden

Waarden zijn ideeën over wat goed is.

Doelen

Doelen zijn concreet en meetbaarder dan waarden.
Zijn de 'motor' van het leven.

Normen

Normen zijn richtlijnen voor hoe men zich moet gedragen.
Sancties worden opgelegd bij overtreding.
Kan ook sociale sancties zijn (afkeuring, uitsluiting).

Individualisme

Focus op het individu, waarbij:
persoonlijke autonomie, rechten en zelfontplooiing belangrijker worden geacht dan de belangen van de groep.

Materialisme

Focus op materiële omstandigheden als bepalende factoren voor:
menselijk gedrag.
maatschappelijke ontwikkelingen.
Benadrukt de rol van bezit en productie in het vormgeven van sociale structuren en relaties.

Dominante Cultuur

De cultuur waaruit het overheersende deel van de bevolking behoort.

Subcultuur

De cultuur waaruit een minderheid van de bevolking behoort.

Multiculturele Samenleving

Een samenleving met verschillende culturen en etnische groepen die naast elkaar bestaan:
Iedereen behoudt zijn eigen identiteit.
Men deelt samen in het sociale en politieke leven.

Symbool

Een ding zonder betekenis, dat in interactie een betekenis krijgt.

Expressief Symbool

Symbolische interacties beïnvloeden onze identiteitsvorming.

Identiteit

De verzameling blijvende en veranderende kenmerken die een persoon uniek maakt.
Hoe een persoon zichzelf ziet.

Mead

'De identiteit is eigenlijk de innerlijke dialoog tussen het "Me" en het "I"'.
- "I": Directe reactie op de omgeving (behoeftes, noden).
- "Me": Deel dat bewust is van relaties met anderen (rekening houden met anderen).

Significant Other

Het "play stadium" van Mead:
Kinderen spelen rollen van betekenisvolle anderen (vaak mensen uit hun primaire omgeving).

Generalised Other

Het "game stadium" van Mead:
Focussen op de veralgemeende anderen.

Role-Taking

Jezelf verplaatsen in een ander en vanuit die positie over jezelf oordelen.
Twee fases: "play stadium" en "game stadium".

Determinisme

Menselijk gedrag wordt volledig bepaald door externe maatschappelijke factoren.
Individuen hebben weinig tot geen controle over hun keuzes.

Ruiltheorie

Mensen ruilen met anderen vanuit eigenbelang.

Winstmaximalisatie

Men wil proberen zo veel mogelijk winst te halen.

De Wet van Homans

Ruil leidt tot het ontstaan van netwerken.
Meer ruilmiddelen zorgen voor meer macht in de relatie.

Front Region

De plaats waar we onze rol spelen (anderen zien ons).

Back Region

Privéruimte waar niemand ons ziet.
Geen rolvoorschriften.

Zero Sum Game

Ruil is niet altijd winst voor beide partijen.
Vaak is er een winnaar en een verliezer (tegengestelde belangen).

Coöperatief Spel

Win-winsituatie: beide actoren hebben voordeel.

Traditionele Autoriteit

Adel, heren, armen (via overerving).

Rationeel Legale Autoriteit

Nadenken over de samenleving en vastleggen in wetten.
Concreet: samenleving met bureaucratische organisaties.

Bureaucratie (5)

Arbeidsdeling (functieomschrijving)
Hiërarchische lijn van gezag en verantwoordelijkheid.
Aanstellen van medewerkers op basis van kennis en prestatie (in plaats van nepotisme).
Medeworkers worden betaald en werkzekerheid (vast contract).
Procedures: regelen alle interacties in bureaucratie

Nepotisme

Vriendjespolitiek

Doelverschuiving

Druk bezig met activiteiten, maar niet met het doel van de organisatie.
Kwantiteit boven kwaliteit.### Getrainde Onbekwaamheid
Werknemers ontwikkelen minder creatief en kritisch denkvermogen door arbeidsdeling en overregulatie.
Hierdoor zijn ze minder oplossingsgericht.

Catharinabloempjes

Sommige regels blijven bestaan, zelfs wanneer ze niet meer relevant zijn.

Oligarchie

In grotere organisaties concentreert de macht zich bij de top.
De basis heeft weinig macht en voert enkel uit.

Gemeinschaft (Gemeenschap) (Tönnies)

Vroeger waren er voordelen aan groepsverbondenheid, tradities en solidariteit.
De sociale band was sterk ontwikkeld.

Gesellschaft (Maatschappij) (Tönnies)

Mensen focussen meer op eigenbelang en zakelijke interacties.
Het economische staat centraal.

Mechanische Solidariteit

Tradities, godsdienst en groepsverbondenheid kunnen verstikkend zijn.
Mensen kunnen snel uit de boot vallen en worden geconfronteerd met sociale controle.
Solidariteit is verplicht door sociale dwang.

Organische Solidariteit

Industrie en ruil creëren meer sociale contacten.
Mensen worden opener van geest, waardoor organische solidariteit ontstaat.

Welvaartsstaat

De welvaartsstaat streeft naar gelijke kansen voor alle burgers, zelfs als ze een beperking hebben.
Dit wordt bereikt door wetten te laten stemmen die kansen op ontplooiing waarborgen.

Sociale Markt Economie

Combineert kapitalistische principes met overheidsinmenging.
Creëert een gunstig klimaat voor werkgevers en werknemers.

Sociale Grondrechten

Basisrechten die burgers beschermen op het gebied van welzijn, zoals onderwijs, gezondheidszorg, sociale zekerheid en een menswaardig bestaan.

Sociale Zekerheid

Een systeem waarbij werkende personen RSZ-bijdragen betalen.
Dit geld wordt gebruikt om uitkeringen te financieren bij ziekte, pensioen of werkloosheid.

Sociale Bijstand

Voor mensen die onvoldoende sociale zekerheidsrechten hebben opgebouwd, zoals leefloon.

Collectieve Voorzieningen

Door de overheid of gemeenschap georganiseerde systemen die faciliteiten en diensten zoals onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid aanbieden.
Deze voorzieningen dienen het algemeen welzijn van de samenleving.

Globalisering (en dimensies)

Wereldwijde uitbreiding van relaties en toenemend sociaal bewustzijn.
Dimensies van globalisering:
- Economische dimensie
- Politieke dimensie
- Culturele dimensie
- Sociale dimensie

Socialisatie

Het aanleren en doorgeven van cultuur, waardoor continuïteit en orde in stand worden gehouden.
Invloed op identiteit.

Primaire Socialisatie

Het leren van basisgedrag, voornamelijk door ouders of verzorgers.
Creëert begrip voor normen en waarden van de omgeving en vormt de basis voor sociale interacties.

Secundaire Socialisatie

Leren van nieuwe regels en gedragspatronen buiten het gezin, zoals op school, werk of in een sportteam.
Bevordert aanpassing aan verschillende groepen en situaties in de samenleving.

Externe Socialisatieagenten

Personen die via gedrag, taal, normen, etc. een cultuur aanleren.
Belangrijke spelers zijn 'significant others' en 'generalised others'.

Sociale Controle

Mechanisme waardoor groepen of samenlevingen er voor zorgen dat individuen zich aan de regels en normen houden.
Dit gebeurt via beloning of straf.

Positieve Sancties

Beloningen voor conform gedrag.

Negatieve Sancties

Straffen voor non-conform gedrag.

Conformisme

Het volgen van sociale normen om positieve sancties te ontvangen.

Non-conformisme

Het negeren van sociale normen en verwachtingen.
Kan leiden tot juridische of sociale sancties.

Macht

De mogelijkheid van een persoon om anderen te dwingen zich op een bepaalde manier te gedragen.

Economische Macht

Controle over schaarse middelen, zoals geld.

Politieke Macht

Controle over gemeenschappelijke middelen.

Sociaal-culturele Macht

Invloed via waarden.

Deskundigheidsmacht

Invloed op het oplossen van problemen.

Gezag

Gelegitimeerde macht, often gebaseerd op uitstraling.

Total Institution

Een instelling waar alle levensdomeinen samenkomen, zoals wonen, werken en vrije tijd.
Sterke sociale controle en vaak geconcentreerde macht.

Hidden Curriculum

Onuitgesproken waarden en normen die tijdens het onderwijs worden meegegeven.

Gender-Specifiek

Verwijst naar sociale en culturele verschillen tussen mannen en vrouwen.

Pionier Student

Student die de eerste in de familie is die verder studeert.

Detraditionering

Afnemende invloed van traditionele waarden en normen.

Individualisering

Toenemende individuele keuzevrijheid.

Symbolische Socialisatie

Onzichtbare processen van socialisatie via symbolen en macht.
Bevordert conformisme.

Insluiting

Het gevoel ergens bij te horen.

Instrumentele Houding ten Aanzien van Studie of Werk

Studie of werk wordt enkel gebruikt als middel om geld te verdienen.

Symbolische Samenleving

Samenlevingen zijn gebaseerd op symbolen die betekenis krijgen door interactie tussen individuen.

Domeinen van Symbolische Socialisatie

Media, reclame, consumptie, onderwijs, online en sociale media.

Aandachtseconomie

– Geld verdienen door gebruikers langer online te houden.

Filter Bubble

Nieuws dat aansluit bij onze kijk op de wereld.

Voorspelbaar Uniek

Mensen denken uniek te zijn door hun keuzes, terwijl hun gedrag wordt bepaald door de symbolische omgeving.
Deze omgeving is voorspelbaar, waardoor mensen voorspelbaar uniek zijn.

Deviant Gedrag

Gedrag dat afwijkt van de norm.

Crimineel Gedrag

Deviant gedrag met strafrechtelijke consequenties.

Anomie

Durkheim: Niemand weet wat goed of kwaad is, omdat oude waarden en normen hun relevantie verliezen.
Merton: Spanning tussen algemeen geldende waarden en normen, en beperkte middelen om deze te realiseren.

Deviante Socialisatie

Socialisatieprocessen die deviant gedrag creëren.
Synoniem voor differentiële associatie.

Permissieve Socialisatie

Een samenleving die alles toelaat.

Self Fulfilling Prophecy

Een verwachting die leidt tot gedrag dat de verwachting bevestigt.

Stigmatiseren

Het behandelen van een persoon met gelijkaardige kenmerken als iemand die deviant gedrag vertoonde.

Het Pygmalioneffect

Dit effect beschrijft hoe de verwachtingen die iemand heeft over het gedrag of de prestaties van een ander, ertoe kunnen leiden dat die verwachtingen werkelijkheid worden.

Iatrogenese

Dit verwijst naar situaties waar medische professionals onbedoeld negatieve gevolgen veroorzaken voor hun patiënten.
Bijvoorbeeld: door de aanwezigheid van (en dus bezoek aan) een arts, gaan mensen sneller denken dat ze een medisch probleem hebben, waardoor ze minder proactief handelen om hun eigen gezondheid te verbeteren.

Therapeugenese

Dit is een subgroep van iatrogenese.
Hierbij maakt een therapeut of hulpverlener een cliënt onbedoeld meer afhankelijk van hulp.
Het is een onbedoeld gevolg van het aanbieden van hulp: de aanwezigheid van therapeuten kan ertoe leiden dat cliënten sneller hulp vragen.

Rationele keuze

Volgens deze theorie maken mensen keuzes die hun zoveel mogelijk voordeel opleveren.
Individuen wegen de voor- en nadelen van elke optie af om de beste keuze te maken.

De fundamentele attributiefout

Deze fout verwijst naar de neiging om het gedrag van anderen te verklaren op basis van hun persoonlijkheid of karakter, zonder rekening te houden met de context.
We vergeten dat gedrag niet altijd representatief is voor de eigenschappen van een persoon.

Individueel schulddenken

Dit betekent dat je ervan uitgaat dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen situatie, zonder rekening te houden met maatschappelijke factoren.
Individueel schulddenken negeert de impact van armoede, discriminatie en andere omgevingsfactoren.

Sociale stratificatie

Dit verwijst naar de indeling van mensen in lagen of groepen op basis van factoren zoals rijkdom, macht of status.
Deze indeling bepaalt de kansen en privileges die mensen krijgen in de samenleving.

Sociale ongelijkheid

Dit houdt in dat middelen, kansen en privileges ongelijk verdeeld zijn tussen verschillende groepen mensen in de samenleving.
Deze ongelijkheid is vaak gebaseerd op factoren zoals afkomst, inkomen of opleiding.

Klasse

Een groep mensen in de samenleving die een vergelijkbare economische positie en sociale status delen.
Deze overeenkomsten kunnen gebaseerd zijn op inkomen, beroep of bezit.

Klassenmaatschappij

Dit is een samenleving waarin mensen worden ingedeeld in verschillende sociale klassen op basis van hun economische positie (zoals rijkdom of werk).
Deze indeling bepaalt hun kansen en mate van invloed in de samenleving.

Standenmaatschappij

Een samenleving waarin mensen geboren worden in vaste groepen of "standen".
Voorbeelden zijn adel, geestelijkheid en boeren.
Hun rechten en plichten worden bepaald door hun afkomst.

Kasten

Sociale groepen in een gesloten systeem, waarin mensen geboren worden in een bepaalde groep met vaste regels en verplichtingen.
Er zijn beperkte mogelijkheden om naar een andere groep te bewegen.

Verticale sociale mobiliteit

De beweging van individuen of groepen naar een hogere of lagere sociale positie binnen de hiërarchie van de samenleving.

Raciale stratificatie

De ongelijke verdeling van middelen, kansen en sociale status op basis van raciale of etnische groeperingen.
Dit leidt tot systematische ongelijkheid binnen een samenleving.

Slavernij

Een systeem waarin mensen gedwongen worden om te werken zonder loon en zonder persoonlijke vrijheid.
Het is gekenmerkt door geweld en onderdrukkende controle door de eigenaren.

Inkomensongelijkheid

Er bestaan grote verschillen in de hoeveelheid geld die mensen verdienen.

Vermogensongelijkheid

Er bestaan grote verschillen in de hoeveelheid bezittingen die mensen hebben.
Dit kan leiden tot sociale problemen, omdat mensen met weinig vermogen minder gelijke kansen krijgen in de samenleving.

Referentiegroepen

Groepen waar mensen naar opkijken en waarvan ze waarden en normen overnemen.

Latente functies van arbeid

De onbedoelde, verborgen of niet-geplande gevolgen die arbeid met zich meebrengt.

Ascription en achievement

Ascription verwijst naar het verkrijgen van een positie door kenmerken die je bezit (bijvoorbeeld huidskleur, geslacht). De positie is toegewezen.
Achievement verwijst naar het verkrijgen van een positie op basis van je verdiensten (bijvoorbeeld diploma, relevante ervaring). De positie is verworven.

Scolariteitsgraad

Het percentage mensen van een bepaalde leeftijd dat een hoger diploma heeft.

Indicator-leerling

Een leerling met een aantal kenmerken die wijzen op een verhoogd risico op schoolvertraging.

Wooncrisis

Heeft een grote impact op gezondheid, onderwijs, mentaal welzijn.

Sociale economische ongelijkheid op vlak van gezondheid

Wonen heeft een grote invloed op iemands gezondheid.

Meritocratie

Een samenleving waarin de positie van mensen het resultaat is van hun verdiensten (harde werk en talent).

Veld

Een structuur van sociale posities met bijbehorende machtsrelaties.

Economisch kapitaal

Wat je bezit, inkomen, MAAR VOORAL VERMOGEN.

Cultureel kapitaal

Je culturele bagage die vooral wordt doorgegeven via socialisatie (media, onderwijs, ouders).

Geïnstitutionaliseerd cultureel kapitaal

Verwijst naar diploma's, certificaten en andere documenten die je kwalificaties aantonen.

Geobjectiveerd cultureel kapitaal

Dit zijn tastbare dingen zoals dure boeken, kunstvoorwerpen en geavanceerde software.
Dit zijn middelen die je toegang geven tot meer kennis en mogelijkheden.

Belichaamd cultureel kapitaal

Dit verwijst naar jouw overtuigingen, waarden, opvattingen en smaak.
Dit zijn zaken die je hebt geïnternaliseerd.

Sociaal kapitaal

Je sociale netwerk.

Habitus

Een manier van zijn, leven en denken.
Smaak is onderdeel van de habitus.

Smaak

Een onderdeel van belichaamd cultureel kapitaal.

Symbolisch geweld

De smaakverschillen tussen hoge en lage klassen worden gebruikt als wapen.
Dit leidt tot:
- Culturele distinctie: 'betere klassen' onderscheiden zich door hun 'betere smaak'.
- Sociale distantie: afstand en verschil in hiërarchie.

Feminisme

Een verzetsbeweging tegen seksisme.

Seksisme

Overtuigingen hebben en handelingen uitvoeren die leiden tot nadeel voor één (of meerdere) leden van een bepaald gender.

Burgerrechtenbeweging

Een beweging die opkomt voor gelijke rechten tussen mensen van verschillende huidskleuren.

Privilege

Bevooroordeeld worden op basis van een bepaald kenmerk.
Het is onzichtbaar, omdat je het zelf niet voelt.

Discriminatie

Uitsluiting op basis van een bepaald kenmerk.

Etniciteit

Een sociaal-culturele identiteit die een bepaalde groep mensen of bevolkingsgroepen met elkaar verbindt.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.