Franse Kunstgeschiedenis en Musea

Een botanische tuin die in 1594 in Leiden werd gesticht, bedoeld als een hortus medicus, maar ook andere planten en objecten tentoonstelde.

Een ruimte in de Hortus Botanicus in Leiden, waarin natuurlijke objecten en curiositeiten werden tentoongesteld.

Een ruimte of gebouw waar anatomische preparaten en modellen werden tentoongesteld, bedoeld voor onderwijs en onderzoek.

Een collectie van anatomische voorbereidingen, skeletten en andere voorwerpen die gebruikt werden voor anatomisch onderwijs.

Een type museum dat ontstaan is in de 17e eeuw, met nadruk op het bijeenbrengen van een brede collectie van objecten uit de natuur en cultuur.

Een wetenschappelijke genootschap opgericht in 1660 in Londen, met als doel het bevorderen van wetenschappelijk onderzoek.

Een verzameling van natuurlijke objecten en curiositeiten die door de Royal Society werd gebruikt om wetenschappelijke kennis te bevorderen.

Een verzameling van voorwerpen die door een particulier is aangelegd en die vaak een breed spectrum aan curiositeiten omvat.

Een tentoonstelling van objecten die zowel uit de natuur als uit de kunst komen.

De wetenschappelijke filosofie van Francis Bacon, die nadruk legt op het verzamelen van empirische data om wetenschappelijke kennis te verwerven.

Een voorgestelde ideale instelling die kennis en wetenschap zou bevorderen, zoals beschreven door Francis Bacon.

Een systeem om organismen in te delen, gebaseerd op hun kenmerken.

Een museum dat een breed scala aan objecten uit de natuur en cultuur tentoonstelt, met als doel een alomvattend overzicht van de wereld te tonen.

Een museum dat in 1683 werd opgericht in Oxford als educatieve instelling voor de studie van de natuurlijke historie.

Een museum dat Peter de Grote in 1728 oprichtte in Sint Petersburg, met een collectie van natuurlijke objecten, kunstvoorwerpen en boeken.

Leopold bezoekt een school in Wenen in 1778 met een nieuw plan om een Duitse school te starten met speciale aandacht voor de Duitse kunst.

In de 13e en 14e eeuw werden er panelen ontdekt die een nieuw licht werpen op olieverftechnieken. De ontdekking van deze techniek had een impact op de Duitse kunst in Wenen, wat het zelfbewustzijn van Duitse kunstenaars versterkte.

De ontwikkeling van het Museum National was gericht op het verbeteren van de eigentijdse, nationale kunstproductie van Frankrijk. De collectie had als doel om de zichtbare geschiedenis van de kunst chronologisch te tonen.

Minister Roland, verantwoordelijk voor Binnenlandse Zaken, gaf Jacques-Louis David de opdracht om het Muséum National op te richten. Het museum moest de roem van Frankrijk, doorheen de tijd, naar buiten dragen en dienen als bron van kennis voor kunst.

Dominique Garat, de nieuwe Minister van Buitenlandse Zaken, gaf de voorkeur aan een ordening van de collectie volgens plaats en tijd, maar liet de mogelijkheid van een gemengde ordening open. Het uiteindelijke doel was om het publiek te onderwijzen en de roem van de kunsten te bevorderen.

De verschillende manieren waarop het Museum National geordend moest worden, veroorzaakten controverse. Roland pleitte voor een gemengde ordening, die de belangen van kunstenaars op de voorgrond plaatste. Le Brun bepleitte een chronologische ordening om de blik te verbreden en vergelijkingen te stimuleren.

Lenoir, verantwoordelijk voor het Musée des Monuments français, redde kunst tijdens de 'beeldenstorm'. Hij plaatste de kunstwerken per periode en zag 'Histoire' als een weergave van zichtbare feiten. Hij benadrukte het belang van het verbinden van kunstgeschiedenis met de geschiedenis van tijdperken.

Een andere manier om de collectie te ordenen was volgens schilderachtige verscheidenheid. Dit zou de educatieve waarde vergroten door het trekken van vergelijkingen tussen verschillende meesters. Naast schilderijen werden ook andere voorwerpen opgenomen voor meer afwisseling.

De systematische ordening van een natuurhistorische collectie, gesteente, planten, dieren en de mens, in de 18e eeuw.

Het idee dat er een door God geschapen systeem in de natuur aanwezig is, dat via classificatie van objecten in een natuurhistorische collectie kan worden onthuld.

De bewering van Buffon dat hogere taxonomische categorieën, zoals klassen of orden, geen echte realiteit hebben, maar mentale constructies van de mens zijn.

Het idee dat een volledige beschrijving van alle soorten in de natuur de basis vormt voor een natuurhistorie.

Het gebruik van kunstmatige middelen, zoals symmetrie en contrast, om de wetenschappelijke presentatie van een museum te verlevendigen en aantrekkelijker te maken.

De taak van het museum is om kennis over de natuur op verschillende niveaus toegankelijk te maken voor alle belangstellenden, niet alleen voor wetenschappers.

De benadering van Diderot en d'Alembert om objecten in afzonderlijke ruimten in een museum te presenteren, gebaseerd op een systeem van rede en logica.

De opvatting dat het verstand het centrale punt is van alle kennis, en dat alle objecten een vaste plek in een logisch systeem van rede, herinnering en verbeelding krijgen.

Het doel van de natuurhistorische musea om door middel van objecten de geschiedenis van de mensheid en de ontwikkeling van wetenschap en kunst vast te leggen.

De toenemende aandacht voor oude vindingen en historische artefacten in natuurhistorische musea.

De confrontatie van beeldende kunsten met natuurwetenschappen in musea als een manier om de mens te inspireren en een competitieve geest te stimuleren.

De idee dat de mensheid met dezelfde methoden als de natuur moet worden bestudeerd, gebruikmakend van natuurwetenschappelijke principes en filosofie.

De grote invloed van de natuurlijke historie op het verzamelen en ordenen van natuurlijke objecten in de 18e eeuw.

De rol van natuurhistorische musea om objecten te presenteren en te gebruiken als hulpmiddel voor kennisverwerving.

Het doel van het Alte Museum was om de 'Bildung der Nation' te bevorderen, wat neerkomt op de algehele geestelijke opvoeding van de natie.

Het Alte Museum, gebouwd in 1830 onder leiding van Friedrich Wilhelm III, huisvestte een collectie koninklijke kunstwerken die verspreid waren over paleizen en buitenverblijven.

Hirt geloofde dat kunst een onveranderlijke weerspiegeling is van Gods schepping.

Het Neue Museum, gesticht door Friedrich Wilhelm IV, had als doel een overzicht te presenteren van de kunstpraktijk van verschillende volken en tijdperken.

De gipsafgietsels in het Neue Museum dienden om een historisch overzicht van belangrijke sculpturen te presenteren.

De Egyptische verzameling in het Neue Museum is georganiseerd in een chronologische en geografische volgorde.

Schinkel zag het museum als een zelfstandig gebouw, gescheiden van de kunstacademie, dat kunst op een voetstuk plaatst.

Olfers en Stüler zagen het museum als een plek waar de cultuurgeschiedenis zichtbaar wordt gemaakt en de bezoeker motiveert.

Klenze's museale concept draaide om het harmonieus combineren van esthetisch genot en historische kennis.

Stüler probeerde met het Neue Museum een overweldigend kunstwerk te creëren dat historiografische elementen combineert met een verbluffende omgeving.

Semper's Gemäldegalerie Dresden benadrukte de verhalende decoratie van het interieur, terwijl de buitenkant rijkelijk versierd was.

Het Weense Kunsthistorische Museum legt een sterke nadruk op de kunsthistorische context.

Het Rijksmuseum in Amsterdam legt de nadruk op het nationale aspect van de kunstontwikkeling.

In de 19e eeuw streefden architecten naar de redding van de architectuur als kunstvorm in een steeds meer gerationaliseerde wereld.

Een tentoonstellingsconcept dat reizende collecties in gebruik nam om de interesse van een jong publiek in Nederlands-Indië aan te wakkeren.

Het museum in Tervuren werd geopend in 1908 en belichaamt de overgang naar de Belgische kolonie Kongo. Artefacten uit Kongo worden los van hun oorspronkelijke context gepresenteerd en geanonimiseerd.

Het Museum van Dundo in Angola heeft als doel om de inheemse cultuur te behouden en wordt gezien als een 'plaatselijk' museum dat de geologie, natuur en bevolking van de regio classificeert.

De ordening van de collectie in kunstnijverheidsmusea was gebaseerd op een duidelijke systematiek, analoog aan de rubricering die gebruikt werd in grote nijverheidstentoonstellingen.

Gottfried Semper pleitte voor een rubricering van voorwerpen gebaseerd op menselijke behoeften en maatschappelijke ideeën.

Semper zag vier 'oervormen' van kunst en techniek: textiel, keramiek, timmeren en metselwerk.

Volgens Semper moet het museum actief zijn in het organiseren van prijsvragen, stipendia, werkplaatsen en cursussen.

Semper's visie zag een museum met een ruitvormige plattegrond, met vier binnenhoven die gevormd worden door twee kruisende assen.

De toepassing van Semper's ideeën in wereldtentoonstellingen werd vereenvoudigd en gebaseerd op een classificatie naar materiaal, techniek of functie.

De architectuur van kunstnijverheidsmusea moest een 'gebouwd manifest' zijn, dat verwijst naar de Italiaanse renaissance, met focus op vrije burgers en democratisering van kunst.

De plattegrond van kunstnijverheidsmusea omvatte vaak zuilengalerijen rondom binnenhoven en zalen in verschillende groottes.

Het South Kensington Museum en School of Design combineerde de ideeën van Semper met de economische doelstellingen van wereldtentoonstellingen.

De oprichting van het South Kensington Museum in 1835 was een reactie tegen het cultuurmonopolie van de adel en had als doel om lagere klassen te emanciperen.

Het South Kensington Museum benadrukte het aanleren van ontwerpregels door middel van methodisch tekenonderwijs en systematische analyse van vorm en ornament.

De reactie van Frankrijk op het South Kensington Museum was gebaseerd op het behoud van de Franse traditie en het voorkomen dat Engeland de Franse nijvere kunsten zou overstijgen.

De manier waarop kunst in Nederland werd verzameld voor 1795, gekenmerkt door de macht van steden en gewesten die kunst gebruikten om hun macht en historie te symboliseren.

De Bataafse Republiek (1795) streefde naar een eenheidsstaat en richtte een nationale kunstgalerij op met als doel de glorie van de Republiek te vieren en de nationale identiteit te versterken.

Het Koninklijk Museum (1806-1813), opgericht onder koning Lodewijk Napoleon, had als doel het koninkrijk Holland te legitimeren en het koninklijk gezag te versterken.

Het Rijksmuseum en het Mauritshuis werden na 1814 gehandhaafd onder koning Willem I en dienden voornamelijk om de nationale schilderkunst te presenteren en te bevorderen.

Paviljoen Welgelegen (1828) fungeerde als centrum voor eigentijdse kunst en werd beheerd door de directeurs van het Rijksmuseum en het Mauritshuis, met als doel de Nederlandse kunst van die tijd te bevorderen.

De periode 1840-1870 kenmerkte zich door een stagnerende periode in de ontwikkeling van nationale musea. Particulieren en lokale verenigingen namen het voortouw in het verzamelen van regionale kunst en historisch materiaal.

Victor de Stuers bepleitte een nationale verantwoordelijkheid voor de zorg voor kunst en historische voorwerpen. Hij zag een sterke connectie tussen het behoud van cultureel erfgoed en de economische en nationale identiteit van Nederland.

Het Rijksmuseum, geopend in 1885, werd opgericht als een samenvoeging van verschillende kunstverzamelingen met als doel de Nederlandse nationale kunst te presenteren. Het museum was een unieke constructie vergeleken met buitenlandse nationale musea.

De opkomst van de moderne kunst (l'art-pour-l'art) en de 'avant-garde' leidde tot een kloof tussen de traditionele, burgerlijke kunst en de moderne kunst. De Rijksmusea beperkten zich tot de zorg voor de klassieke kunst, terwijl moderne kunst aan gemeenten werd overgedragen.

Wilhelm Bode bepleitte een hervorming van het kunstmuseum, gericht op esthetische en didactische doelen. Hij introduceerde het concept van de 'stijlkamer' om kunstwerken in een historiserende en esthetisch stimulerende context te presenteren.

De hervorming van het Kaiser-Friedrich-Museum, gebaseerd op de principes van Wilhelm Bode, introduceerde een nieuwe manier van kunstpresentatie die authenticiteit en esthetische ervaring centraal stelde. De nadruk lag op het kunstwerk als object van schoonheid en inspiratie.

De Museumhervormingsbeweging pleitte voor een breuk met het traditionele kunstmuseum en stelde een nieuw model voor. Hierin werd de nadruk gelegd op een strenge selectie van kunstwerken op basis van formele en esthetische kwaliteiten.

Het nieuwe kunstmuseummodel, gebaseerd op de Museumhervormingsbeweging, benadrukte de esthetische ervaring en de wetenschappelijke studie van de kunst. Het museum ging zich richten op een nieuw publiek, met een grotere nadruk op het presenteren van kunstwerken in een context die de esthetische kwaliteiten benadrukte.

De museumhervorming begon met praktische hervormingen in Berlijn, zoals de oprichting van het Kaiser-Friedrich-Museum. De breuk met het traditionele kunstmuseum model en de focus op esthetiek en didactische vorming betekende een verschuiving in de museumwereld.