Francisco Balagtas: Talambuhay

Francisco Balagtas

• Francisco "Kiko" Balagtas y de la Cruz ang buong pangalan ni Francisco Balagtas.
• Si Balagtas ay kilala rin bilang "Sisne ng Panginay."
• Ipinanganak siya sa Panginay, Bigaa, Bulacan noong Abril 2, 1788.
• Ang kanyang mga nakatatandang kapatid ay sina Felipe, Concha, at Nicolasa.
• Ang kanyang mga magulang ay sina Juan Balagtas (panday) at Juana de la Cruz (maybahay).
• Nagpakita siya ng talino sa murang edad at mahilig makinig sa usapan ng mga nakatatanda sa pandayan ng kanyang ama.
• Hirap siyang makipag-usap sa matatanda dahil sa mahigpit na pagbabawal ng mga Espanyol sa mga talakayan tungkol sa kalagayan at problema ng bansa.
• Gustong mag-aral ni Kiko sa Maynila, ngunit hindi ito kayang tustusan ng kanyang mga magulang kaya ipinadala siya sa kanyang kamag-anak na si Trinidad sa Tondo bilang alilang-kanin upang makapag-aral.
• Nag-aral siya sa Colegio de San Jose at Colegio San Juan de Letran.
• Si Magdalena Ana Ramos, isang dalaga sa Tondo, Maynila, ang naging inspirasyon ni Kiko para sumulat ng tula para sa kanyang kaarawan.
• Ipinakita niya ang kanyang tula kay Huseng Sisiw (Jose De La Cruz) para maayos, ngunit hindi ito inayos dahil hindi siya nag-alay ng sisiw.
• Nangako si Kiko na siya’y magiging magaling na manunulat.
• Siya ay nakilala.
• Noong 1835, lumipat siya sa Pandacan at nakilala si Maria Asuncion Rivera, na tinawag niyang "Celia."
• Ang taguring "Celia" ay nagmula sa pangalan ng musika na "Santa Cecilia" o sa isang inumin na nagiging masarap habang tumatagal.
• Mayroon siyang karibal kay Celia na si Nanong Kapule na nagpakulong kay Kiko.
• Habang nakakulong, nalaman ni Kiko na ikinasal si Celia kay Nanong Kapule.
• Dahil sa labis na kalungkutan, isinulat niya ang "Florante at Laura" sa papel de tsino at inalay ito kay Celia.
• Pagkatapos makalaya, lumipat siya sa Udyong, Bataan kung saan siya ay binigyan ng posisyon bilang hukom-pamayapa.
• Sa Udyong, nakilala niya si Juana Tiambeng ng Orion.
• Sa una, hindi pumayag ang mga magulang ni Juana dahil 54 taong gulang si Kiko samantalang hindi pa 20 si Juana, ngunit pumayag sila nang tumanda na si Juana.
• Noong 1849, iniutos ni Gobernador-Heneral Narciso Claveria na palitan ang mga Pilipinong pangalan at gawing Espanyol kaya naging Franco Narvaes Baltasar ang pangalan ni Kiko.
• Sila ay nagsama nang higit sa 19 na taon at nagkaroon ng 11 anak (5 lalaki at 6 na babae), ngunit 7 sa kanila ay namatay noong sanggol.
• Siya ay ikinulong ng apat na taon dahil si Kiko daw ang gumupit ng buhok ng babae ni Alferez Lucas, ngunit nakalaya siya sa pamamagitan ng piyansa.
• Pumanaw siya noong Pebrero 20, 1862 sa edad na 74.
• Nasunog ang maraming naisulat ni Kiko sa Udyong, ngunit may ilan pa rin na hindi nasunog kabilang na ang Florante at Laura.

Florante at Laura

• Isinulat ang Florante at Laura noong 1838 habang nakabilanggo si Balagtas.
• Ito ay panahon ng pananakop ng Espanyol na may matinding sensura sa panitikang Pilipino, lalo na kung tumutuligsa sa pamahalaang Espanyol.
• Ang pangunahing tema ay ang paglalaban ng mga Moro at Kristiyano para maitago ang pagtuligsa sa mga malulupit na Espanyol at kawalan ng katarungan sa Pilipinas.
• Gumamit ito ng simbolismo upang magtanim ng binhi ng nasyonalismo at ipakita ang kahalagahan ng pagtutulungan sa kapwa, kahit iba ang relihiyon.
• Ito ay tinuturing na nagbukas ng landas para sa panitikang Tagalog dahil gumamit ito ng wikang Tagalog, kahit karaniwang gumagamit ng wikang Espanyol ang mga manunulat noon at unang gumamit ng flashback.
• Florante (Balagtas at mga Pilipinong inalipusta), Laura (M.A.R at mga Pilipinong inalipusta), Aladdin at Flerida (Mga Moro), Adolfo (Nanong Kapule na mga malupit).

Himagsik ni Balagtas

• Himagsik laban sa malupit na pamahalaan
• Himagsik laban sa hidwaang pananampalataya
• Himagsik laban sa maling kaugalian
• Himagsik laban sa mababang uri ng panitikan

Mga Talasalitaan

• Kamatayan daw ay buhay na hanap ng binatang dumaraing. = ninanais pang mamatay
• Hindi mawawala kailanman ang mga taong may dibdib sa kapwa. = mababait
• Isang utos ng Langit ang tumulong sa nangangailangan. = aral ng Panginoon
• Napatid ang daing ng binata dahil sa matindi niyang hirap. = hinimatay
• Hindi ba isang natural na lei ang dumamay sa nangangailangan? = batas na sinusunod

Mahahalagang Pangyayari sa Kwento

• Si Florante ay nakagapos sa punong Higera (fig), sa isang madilim, masukal at mapanglaw na gubat na napapalibutan ng Higera at Sipres (cypress).
• Ang kanyang ama at ang hari ng Albanya ay ipinapatay ng mga palamarang hukbo ni Adolfo, habang ang kanyang kasintahan na si Laura ay inagaw ni Adolfo.
• Nakipagsabwatan si Adolfo sa mga tauhan ng Hari upang pagtaksilan ang Albanya at makuha ang korona nito.
• Si Aladdin naman ay naghihinagpis sa gubat dahil inagaw ng kanyang ama ang babaeng tanging minahal niya, si Flerida.
• Narinig ng Morong gerero ang paghiyaw ni Florante na napapalibutan ng mga mabangis na leon, kaya pinatay ni Aladdin ang mga leon upang iligtas si Florante na nawalan ng malay.
• Inalagaan ni Aladdin si Florante sa loob ng ilang gabi, at sila'y nagkwentuhan tungkol sa kani-kanilang mga dinanas.
• Si Florante ay anak ni Duke Briseo (tagapagpayo ng hari) at Prinsesa Floresca (prinsesa ng Crotona) at muntik nang dagitin ng butwitre noong siya'y sanggol.
• Ipinadala siya sa Atenas sa gabay ni Antenor kung saan niya nakilala si Menandro at si Konde Adolfo, ang kanyang karibal (pagsasadula tungkol kay Reyna Yokasta, kaya siya'y pinauwi).
• Nabalitaan niya ang pagkamatay ng kanyang ina, kaya pinauwi siya ng kanyang ama dahil sinalakay ng mga Moro ang Crotona.
• Bago ang digmaan, nakilala ni Florante si Laura, anak ni Haring Linceo, at mas lumalim ang kanilang pagmamahalan, ngunit may masamang balak si Adolfo na makuha ang trono at si Laura.
• Natalo ni Florante ang hukbong Turkiya na pinamunuan ni Heneral Osmalik.
• Pag-uwi ni Florante sa Albanya, nalaman niyang nasakop ito ng mga Persiyano, kaya't kinalaban niya si Heneral Miramolin kasama ang kanyang hukbo.
• Muling nakasama ni Florante si Laura, ngunit ipinatawag ulit siya sa reyno (ito ang masamang balak ni Adolfo).
• Itinakas ni Adolfo si Laura sa gubat, kung saan niya dinahas si Laura, ngunit nailigtas ni Flerida si Laura at pinatay niya si Adolfo.
• Dumating si Menandro sa Albanya kasama ang hukbo ni Florante dahil sa liham ni Laura at natalo niya ang hukbo ni Adolfo.
• Nagwagi si Aladdin sa hukbo ng Albanya, ngunit nalaman ng sultan na nabawi ito ni Florante.
• Bilang parusa, ipinakulong si Aladdin at hinatulan ng kamatayan, ngunit nagmakaawa si Flerida, kaya itinakwil na lamang si Aladdin sa kaharian.
• Tumakas si Flerida bago ang kasal niya at ng sultan upang hanapin si Aladdin, at napadpad siya sa gubat kasama ni Laura.
• Natagpuan sila ni Menandro, at nagdiwang ang mga kawal.