Fizyolojiye Giriş

Fizyolojiye Giriş

• Fizyoloji, canlı organizmaların yapı birimlerinin fonksiyonlarını, aralarındaki etkileşimleri ve çevreyle olan etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.
• Fizyoloji, "fonksiyon bilimi" olarak da adlandırılır.
• Fizyolojik bir durum, normal ve patolojik olmayan bir durumu ifade eder.
• Fizyoloji, organ, doku veya vücudun normal fonksiyonuna uygun özelliklerle ilgilidir.

Organizmadaki Yapısal Düzen

• Atom → Molekül → Hücre → Doku → Organ → Organ Sistemleri → Organizma
• Aynı işi yapmak üzere farklılaşmış hücre gruplarına doku denir.
• Dokular organları oluşturur ve birlikte çalışırlar.
• Organların birlikte çalıştığı yapılara sistemler denir.

Organ Sistemleri

• Deri, Sinir, İskelet-Kas, Solunum, Dolaşım, Sindirim, Üreme, Boşaltım gibi sistemler bulunur.
• Her sistem, belirli dokulardan ve organlardan oluşur.
• Bu sistemler birlikte, vücudun tüm işlevlerini yerine getirir.

Vücuttaki Sistemler

• Hareket sistemi, vücudun hareketini sağlar ve organların korumasını sağlar.
• İskelet sistemi, vücudun iskeletini oluşturur.
• Kas sistemi, vücudun hareketlerini sağlayan kaslardan oluşur.
• Eklem sistemi, kemiklerin birbirine bağlanmasını sağlar.
• Sinir sistemi, vücudu kontrol eder.
• Dolaşım sistemi, vücutta kan taşır.
• Solunum sistemi, vücuda oksijen sağlar ve karbondioksiti dışarı atar.
• Sindirim sistemi, alınan besinleri parçalar ve vücudun kullanabileceği hale getirir.
• Boşaltım sistemi, vücuttan atıkların atılmasını sağlar.
• Üreme sistemi, yeni canlı üretmek için gereklidir.
• Endokrin sistemi, vücutta hormonlar salgılar.
• Duyu organları, çevreden bilgi toplar.

Metabolizma

• Vücutta meydana gelen tüm kimyasal olayların bütünüdür.
• İkiye ayrılır:
  • Katabolizma: Kimyasal maddelerin daha basit yapı taşlarına ayrılması ve enerjinin açığa çıkarılması.
    • Salgı, kas kasılması ve sinirsel uyarılar gibi çeşitli hücresel işlevler için enerji sağlar.
  • Anabolizma: Basit yapı taşlarından karmaşık yapılar oluşturulması ve enerjinin kullanılması.
    • Vücut büyümesi, tamiri ve yeni madde üretimini sağlar.

Vücut Sıvıları

• İnsan vücudunda sıvı oranı yüksektir.
  • Hücre içi sıvı (2/3): Hücrelerin içinde bulunur.
  • Hücre dışı sıvı (1/3):
    • İnterstisyel sıvı (Hücreler arasındaki sıvı): Dokular arasında bulunur
    • Plazma (Kanın sıvı kısmı): Kan damarları içinde bulunur.

Homeostazis

• Vücuttaki sabit iç ortamın korunmasıdır.
• Organizmanın dış ve iç ortam değişikliklerine karşı dengeli ve düzenli bir halde kalmasıdır.

Homeostatik Kontrol Mekanizmaları

• Organizmayı etkileyen faktörler sürekli değişir.
• Reseptörler, değişimi algılar ve kontrol merkezine iletir.
• Kontrol merkezi, ortamın ayar noktasını belirler.
• Cevap üretilir ve istenen seviyeye geri döner.

Geribildirim Tipleri

• Negatif geribildirim: Yanıt, başlangıç uyaranını azaltır.
  • Örnek: Kan glukoz seviyesinin, vücut ısısının düzenlenmesi.
• Pozitif geribildirim: Yanıt, başlangıç uyaranını artırır.
  • Örnek: Kan pıhtılaşması, doğum eylemi.

Homeostatik Dengesizlik

• İç ortamın dengesinin bozulması, hastalıklara neden olabilir.
• Yıkıcı pozitif geribildirimler, güçlü negatif geribildirimler ile durdurulabilir.

Hücre, Dokular, Organlar ve Sistemler

• Hücre, canlıların temel yapı birimidir.
• Hücreler bir araya gelerek dokuları oluşturur.
• Dokular bir araya gelerek organları oluşturur.
• Organlar bir araya gelerek sistemleri oluşturur.
• Sistemler bir araya gelerek organizmaları oluşturur.
• Organizma düzeyde, vücudun tüm sistemleri birlikte çalışır.

Hücre Zarının Yapısı ve İşlevi

• Fosfolipid ve proteinlerden oluşur.
• Madde alışverişi ve hücre iletişimi gibi önemli işlevleri vardır.

Organeller ve İşlevleri

• EndoPlazmik retikulum, protein sentezi.
• Ribozomlar, protein sentezi.
• Mitokondriler, enerji üretimi.
• Golgi kompleksi, paketleme merkezi.
• Lizozomlar, sindirim merkezi.
• Peroksizomlar, metabolik reaksiyonlar için oksijen sağlar.
• Çekirdek(Nükleus), hücrenin kontrol merkezi.

İleri Beslemeli Kontrol

• Vücudun gelecekteki durum değişikliklerine göre hazırlık yapmasından sorumludur.

Vücuttaki Organik ve İnorganik Maddeler

• İnorganik maddeler, basit bileşiklerden oluşur (Su, tuzlar).
• Organik maddeler, karbon içeren, karmaşık yapılardır (Karbonhidratlar, lipitler, proteinler, nükleik asitler).