Fizyoloji İntraplevral Basınç

Akciğerlerin üst bölgesinde havalandırma (ventile etme) düşük, perfüzyon (kan akışı) düşük, uyumluluk (compliance) düşük olduğundan V/Q oranı yüksektir (2.5-3.5).

Akciğerlerin alt bölgesinde havalandırma yüksek, perfüzyon yüksek olduğu için V/Q oranı düşüktür (yaklaşık 0.6).

Soluk borusu ve bronş gibi hava iletimi bölgelerinde hava akışına karşı direnç en yüksektir, bu da kesit alanlarının küçük olmasından kaynaklanır.

Hastalıklarda bronşiyollerin direnci önemlidir. Çünkü kıkırdak içermeyen ve daha fazla düz kas içeren duvarlara sahiptir ve ödem veya balgam tıkanıklığı gibi etkenlerden etkilenebilir.

Nefes alma sisteminin hava iletimi ve solunum bölümlerinde hava akışına karşı direnç farklıdır. Hava iletimi bölgelerinde (trakea ve bronşlar) direnç yüksektir, solunum bölümlerinde ise (alveoller) daha düşüktür.

Plevra boşluğu, akciğerleri saran zarlar (viseral plevra) ve göğüs duvarını saran zarlar (pariyetal plevra) arasında bulunan küçük bir boşluktur. Bu boşlukta hafif negatif bir basınç (-5 cmH₂O) vardır. Bu basınç, akciğerlerin çökmesini önler.

İnspirasyon (nefes alma) sırasında göğüs boşluğu genişler. Bunun sonucunda plevra boşluğu içindeki basınç daha da düşer (-7.5 cmH₂O). Bu düşüş, akciğerlerin genişlemesini ve havanın akciğerlere dolmasını sağlar.

Transpulmoner basınç, alveol içindeki basınç ile plevra boşluğu içindeki basınç arasındaki farktır. Bu basınç, akciğerlerin genişlemesine ve havanın akciğerlere dolmasına neden olur.

Plevra boşluğundaki negatif basınç, plevra sıvısının lenfatik damarlar tarafından sürekli olarak emilmesiyle korunur.

Alveol içindeki hava basıncıdır. Nefes alma sırasında, alveol basıncı atmosfer basıncından hafifçe düşüktür. Nefes verme sırasında, alveol basıncı atmosfer basıncından hafifçe yüksektir.

Solunum sisteminin ne kadar kolay genişleyebildiğini ve daralabildiğini gösteren bir ölçüt. Akciğer dokusu ve göğüs duvarının esnekliğine bağlıdır.

Göğüs kafesinin esnekliği ve ne kadar kolay genleşebildiği ve daralabildiği. Solunum sisteminin toplam uyumluluğunun yaklaşık %50'sini oluşturur.

Akciğerlerin şişmesi ve daralması zorlaştığı durumlar. Örnek olarak: Akciğer ödemi, interstisyel akciğer fibrozisi, sürfaktan eksikliği, atelektazi ve göğüs duvarı anormallikleri.

Emphysema, akciğerlerin esnekliğini azaltır ve bu durum solunum sisteminin uyumluluğunu artırır.

Solunum sisteminin kapasitesini ve hacimlerini ölçen testler. Örnek olarak: Vital kapasite, fonksiyonel rezidüel kapasite, total akciğer kapasitesi.

Solunum sisteminin ne kadar hızlı ve verimli çalıştığını ölçen testler. Örnek olarak: FVC (Forced Vital Capacity), FEV1 (Forced Expiratory Volume in 1 second).

Normal solunumda, diyaframın kasılmasıyla akciğerler genişler ve hava akciğerlere dolar. Bu işlem aktiftir.

Normal solunumda, diyaframın gevşemesiyle akciğerler daralır ve hava dışarı çıkar. Bu işlem pasiftir.

Zorlu nefes almada, ek kaslar da çalışır ve akciğerlerin daha fazla genişlemesini sağlar.

Zorlu nefes vermede, karın kasları devreye girer ve akciğerlerin daha hızlı ve tamamen boşalmasını sağlar.

Akciğerleri saran zarlar (viseral plevra) ile göğüs duvarını saran zarlar (pariyetal plevra) arasında bulunan boşluktaki basınçtır.

Atmosferik basınç ile intrathoracic basınç farkından kaynaklanan bir basınç farkı ile oluşur.

Statik akciğer testlerinde ölçülen, normal solunum sırasında alınan ve verilen hava miktarlarını gösteren ölçütlerdir.

Her normal nefes alıp verme sırasında alınan ve verilen hava miktarıdır.

Normal bir nefesin ardından alınabilecek maksimum ekstra hava miktarıdır.

Normal bir nefesin ardından verilebilecek maksimum ekstra hava miktarıdır.

Maksimum ekshalasyondan sonra akciğerlerde kalan hava miktarıdır.

Solunum yollarının çapını kontrol eden sinir sistemidir. Sempatik sinir sistemi bronşları genişletirken, parasempatik sinir sistemi bronşları daraltır.

Solunum yollarının daralmasına neden olan maddeler. Örnek olarak, histamin, SRS-A ve soğuk hava.

Solunum yollarının genişlemesine neden olan maddeler. Örnek olarak, adrenalin ve noradrenalin.

Alt solunum yollarındaki yabancı maddeleri temizlemek için gerçekleşir. Yumuşakçanın tahrişi vagus siniri aracılığıyla beyin sapındaki solunum merkezini uyarır.

Burundaki yabancı maddeleri temizlemek için gerçekleşir. Burunun tahrişi üçlü sinir aracılığıyla beyin sapındaki solunum merkezini uyarır.

Solunum yolları, hava akışı ile gelen parçacıkları filtreleyerek akciğerlere ulaşmasını önler.

0.5-1 mikron büyüklüğündeki parçacıklar alveollere ulaşarak akciğerlerde hasara yol açabilir.

Oksijen ve karbondioksit gibi solunum gazlarının kandaki taşınması, vücudun hayatta kalması için gereklidir.

Oksijen ve karbondioksit gibi, solunumda kullanılan gazlar.

Obstruktif akciğer hastalıklarında, hava akışını engelleyen faktörler nedeniyle zorlu ekspirasyon hacmi (FEV1) azalır, bu da Tiffeneau indeksini düşürür. Tiffeneau indeksi, FEV1/FVC oranıdır.

Restriktif akciğer hastalıklarında, akciğerlerin normal şekilde genişlemesini engelleyen faktörler mevcuttur. Bunun sonucunda FVC azalır, ancak FEV1'in azalma oranı FVC azalmasıyla orantılıdır. Bu nedenle, Tiffeneau indeksi genellikle normal kalır.

Dakika başına akciğerlere alınan hava miktarı. Solunum hacmi (bir nefesle alınan hava) ile solunum sıklığının (dakikadaki nefes sayısı) çarpımıyla hesaplanır.

Akciğerlere alınan havanın bir kısmı, gaz alışverişinin olmadığı ölü boşlukta kalır. Dakika alveoler solunum hacmi, bir dakikada alveollere (gaz alışverişinin gerçekleştiği yerler) ulaşan hava miktarıdır.

En fazla çaba gösterilerek bir dakikada akciğerlerden hareket ettirilebilen maksimum hava miktarıdır.

Gaz alışverişinin gerçekleştiği alveollere havanın ulaşma hızıdır.

Gaz alışverişinin gerçekleşmediği solunum sistemi bölümlerinde kalan hava miktarıdır.

Hava iletim yolları, gaz alışverişinin değil havanın taşınmasının gerçekleştiği bölgelerdir. Anatomik ölü boşluk, bu yollarda kalan hava miktarıdır.

Gaz alışverişi yapılan alanlar, alveollerdir. Alveol içinde, sıvı birikmesi veya kanlanma azlığı nedeniyle gaz alışverişi gerçekleşmeyebilir. Bu alanlarda kalan hava, alveoler ölü boşluğu oluşturur.

Anatomik ve alveoler ölü boşlukların toplamıdır. Sağlıklı bireylerde, genellikle anatomik ölü boşluğa eşit kabul edilir.