Fisika: Oinarrizko Kontzeptuak

Study Notes

Fisika

Fisika da materiaren, energiaren eta haien elkarrekintzen ikasketa.
Mota desberdinetan banatzen da, hala nola mekanikan, termodinamikan, elektromagnetismoan, optikan, akustikan eta mekanika kuantikoan.
Mekanikak objektuen mugimendua eta hori eragiten duten indarrak aztertzen ditu, hala nola kinematika, dinamika eta estatika.
Termodinamikak energia termikoa eta energia mota desberdinetan nola bihurtzen den aztertzen du, hala nola tenperatura, beroa eta entropia.
Elektromagnetismoak karga elektrikoen eta eremu magnetikoen arteko elkarrekintza aztertzen ditu, hala nola elektrizitatea, magnetismoa eta uhin elektromagnetikoak.
Optikak argia eta nola hedatzen, islatzen eta errefraktatzen den aztertzen du, errefrakzioa eta islada bezalako kontzeptuak barne hartuta.
Akustikak soinua eta nola hedatzen den aztertzen du, maiztasuna eta intentsitatea bezalako kontzeptuak barne hartuta.
Mekanika kuantikoak materiaren portaera aztertzen du maila atomikoan eta azpiatomikoan, uhin-partikula dualtasuna eta ziurtasunaren printzipioa barne.
Lege fisiko garrantzitsuak Newtoneko mugimendu legeen, Coulombren legea, Gausseko legea, Kirchhoffen legeen eta Ohmen legea barne hartzen ditu.
Fisikak magnitude fisikoak eta haien neurri unitateak aztertzen ditu.

Kimika

Kimika da materiaren konposizioa, egitura, propietateak eta erreakzioak aztertzen dituena.
Elementuetan, konposatuetan eta haien elkarrekintzatan zentratzen da.
Kontzeptu garrantzitsuek atomoak, molekulak, lotura kimikoak, erreakzio kimikoak, estekiometria, oreka kimikoa, termokimika, kimika-kinetika eta kimika organikoa barne hartzen ditu.
Elementuak taula periodikoan antolatzen dira, bertan haien propietateak eta joerak agertzen dira.
Atomoek protoiak, neutroiak eta elektroiak dituzte, hauek atomoaren propietateak zehazten dituzte.
Molekulak bi edo gehiago atomoek lotura kimikoek lotuta osatzen dituzten egiturak dira.
Lotura kimikoak ionikoak, kovalenteak eta metalikoak dira, bakoitza ezaugarri desberdinez.
Erreakzio kimikoek substantzia batzuk beste batzuetan transformatu nahi dituzte atomoen birkonposaketaren bidez.
Estekiometriak erreakzio kimikoetako substantzien kopuruarekin lotutako kalkuluak aipatzen ditu, masa-kontserbazioaren legearen barne.
Indar intermolekulak substantzien propietate fisikoak eragiten dituzte, hala nola urtze-puntua eta irakite-puntua.
Kimika organikoa karbonoa duen konposatu organikoen ikasketa da.
Erreakzio mota desberdinak hartzen dituzte kontuan: gehiketa, kentzea, ordezkapena eta redox.
Kimika inorganikoa ez-organikoak ez diren konposatuen ikasketa da.
Kimikak paper garrantzitsua du arlo askotan, hala nola medikuntzan, ingeniaritzan eta material zientzian.
Kimikak fisika ere lotzen du mekanika kuantikoaren bitartez, hau elektroiak atomoetan eta molekuletan nola jokatzen den azaltzen duelako.