Filosofie Examen Samenvatting
45 Questions
0 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat zijn primaire kwaliteiten volgens de tekst?

  • Emotie en gevoel
  • Smaak en geluid
  • Vorm en afmeting (correct)
  • Kleur en geur

Hoe definieert Hume indrukken?

  • Verzonnen beelden zonder enige basis
  • Algemene concepten zonder directe ervaring
  • Directe en levendige ervaringen via emoties (correct)
  • Herinneringen aan eerdere ervaringen

Wat betekent het dat secundaire kwaliteiten subjectief zijn?

  • Ze ontstaan in de waarnemer zelf (correct)
  • Ze zijn onafhankelijk van de waarnemer
  • Ze zijn altijd waarneembaar door iedereen
  • Ze zijn afhankelijk van de objectieve eigenschappen van het object

Volgens Hume komt onze verwachting dat de ene gebeurtenis de andere veroorzaakt voort uit:

<p>Gewenning door herhaalde ervaring (A)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende is een voorbeeld van een complexe idee volgens de tekst?

<p>Schoonheid (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een morele waarde?

<p>Eerlijkheid (A)</p> Signup and view all the answers

Wat maakt een norm moreel?

<p>Het ingaan tegen de norm maakt iemand een slechter mens. (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende voorbeelden is een intrapersoonlijk waardenconflict?

<p>Iemand die moet kiezen tussen eerlijkheid en de gevoelens van een vriend. (B)</p> Signup and view all the answers

Waarom beschouwde Socrates wijsheid als een morele waarde?

<p>Het helpt bij het maken van juiste keuzes. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is een niet-morele norm?

<p>Je eet niet tijdens de les. (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent 'maatschappelijk waardenconflict'?

<p>Een conflict tussen bredere maatschappelijke waarden zoals gelijkheid en vrijheid. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilt de Westerse ouderenzorg van de Chinese ouderenzorg?

<p>Westerse zorg wordt vaak door professionals aangeboden. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke waarde wordt NIET beschouwd als een niet-morele waarde?

<p>Impact op de maatschappij (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste verschil tussen moreel relativisme en moreel universalisme?

<p>Relativisme meent dat morele waarden variëren per tijd of groep. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat definieert de categorische imperatief binnen de plichtethiek?

<p>Morele wetten moeten voor iedereen gelden, zonder voorwaarden. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe zou een moreel relativist slavernij in het Oude Griekenland beoordelen?

<p>Slavernij is moreel juist als het algemeen wordt geaccepteerd. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat verstaan we onder descriptief relativisme?

<p>De claim dat morele waarden variëren tussen verschillende groepen. (D)</p> Signup and view all the answers

Een van de problemen van de plichtethiek is:

<p>Of een handeling kan worden beoordeeld zonder de context. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat is polyamorie?

<p>Een levenswijze met open relaties tussen meerdere mensen. (D)</p> Signup and view all the answers

Welke stelling beschrijft de plichtethiek het best?

<p>Goed handelen is je plicht vervullen, los van gevolgen. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat zou een moreel universalist zeggen over slavernij in verschillende culturen?

<p>Slavernij is altijd verkeerd, ongeacht de cultuur. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is het hoofddoel van klassiek utilisme?

<p>Het maximaliseren van geluk (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende problemen wordt niet geassocieerd met negatief utilisme?

<p>Leed vermijden is altijd noodzakelijk (D)</p> Signup and view all the answers

Wat bepleit preferentie-utilisme in zijn basisprincipe?

<p>Het bevredigen van voorkeuren van individuen (C)</p> Signup and view all the answers

Volgens Jeremy Bentham, wat is de 'intensiteit' in de context van genot?

<p>Hoe diepgaand en hevig het genot is (C)</p> Signup and view all the answers

Wat onderscheidt hoger genot van lager genot volgens Stuart Mill?

<p>Hoger genot omvat intellectuele en morele ervaringen (B)</p> Signup and view all the answers

Welke kritiek heeft Karl Popper op het utilitarisme?

<p>Het schaadt vaak minderheden in de zoektocht naar geluk (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het verschil tussen autonomie en heteronomie volgens Immanuel Kant?

<p>Autonomie is handelen naar eigen rede, heteronomie is gestuurd door anderen (C)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt de 'reikwijdte' variabele van Bentham in?

<p>Hoeveel mensen het genot zullen ervaren (A)</p> Signup and view all the answers

Wat is volgens Socrates het belangrijkste verschil tussen ware beweringen en kennis?

<p>Kennis vereist goede redenen die de waarheid rechtvaardigen. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat bedoelt Plato met de term 'ideeën'?

<p>De eeuwige en onveranderlijke essenties van dingen. (C)</p> Signup and view all the answers

Hoe kan volgens Plato kennis worden verworven?

<p>Door rationeel inzicht in de ideeën. (C)</p> Signup and view all the answers

Welke eigenschappen van de zintuigelijke wereld worden genoemd in de vergelijking met de ideeënwereld?

<p>Onvolmaaktheid en veranderlijkheid. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat beschrijft de manier waarop Aristoteles kennis verwerft?

<p>Door waarneming van concrete dingen. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is een essentieel kenmerk van het empirisme volgens Aristoteles?

<p>Kennis betreft alleen de zintuigelijke waarneming. (B)</p> Signup and view all the answers

Hoe zou je het begrip 'vorm' toepassen volgens Aristoteles?

<p>Het verwijst naar de essentie van concrete dingen. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat houdt het rationalisme in volgens de ideeën van Plato?

<p>Inzicht in ideeën is noodzakelijk voor echte kennis. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het belangrijkste verschil tussen empirisme en rationalisme?

<p>Empirisme benadrukt de rol van zintuigen, terwijl rationalisme zich richt op verstandelijke inzichten. (C)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het 'scheermes van Ockham' in de context van wetenschappelijke uitleg?

<p>Je moet alleen noodzakelijke veronderstellingen maken zonder onnodige complicaties. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe verantwoorde Descartes de uitspraak 'cogito, ergo sum'?

<p>Door alles in twijfel te trekken, behalve zijn denken. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is de visie van Spinoza op de vrije wil?

<p>Er is geen vrije wil, omdat mensen volledig bepaald zijn door de natuur. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is het probleem van Molyneux?

<p>Of een blindgeborene objecten visueel kan onderscheiden na het kunnen zien. (D)</p> Signup and view all the answers

Wat is John Locke's opvatting over de geest bij geboorte?

<p>De geest is een onbeschreven blad, genaamd 'tabula rasa'. (A)</p> Signup and view all the answers

Hoe verschilt de opvatting van Steven Pinker over 'tabula rasa' van die van Locke?

<p>Pinker gelooft in aangeboren ideeën, terwijl Locke niet dat doet. (A)</p> Signup and view all the answers

Waarom is het heliocentrische model beter dan het geocentrische model volgens het scheermes van Ockham?

<p>Het heliocentrische model is eenvoudiger en verklaart de waarnemingen beter. (B)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Wat is waarde?

Een waarde is iets dat we belangrijk vinden om na te streven. Het kan gaan om dingen die we mooi, goed, belangrijk of juist slecht vinden.

Wat is een morele waarde?

Een morele waarde is een waarde die belangrijk is om een goed mens te zijn. Het gaat om principes die te maken hebben met goed en slecht gedrag.

Wat is een niet-morele waarde?

Een niet-morele waarde is een waarde die belangrijk is, maar geen directe relatie heeft met goed of slecht. Het gaat om persoonlijke voorkeuren of esthetische criteria.

Wat is een norm?

Een norm is een concrete gedragsregel die voortkomt uit onze waarden en die aangeeft hoe we ons moeten of juist niet moeten gedragen.

Signup and view all the flashcards

Wat is een morele norm?

Een morele norm is een gedragsregel die te maken heeft met goed en slecht gedrag. Het gaat om wat we als ethisch verantwoord beschouwen.

Signup and view all the flashcards

Wat is een niet-morele norm?

Een niet-morele norm is een gedragsregel die niet direct te maken heeft met goed of slecht gedrag. Het gaat om gewoontes of sociale conventies.

Signup and view all the flashcards

Wat is een intrapersoonlijk waardenconflict?

Een intrapersoonlijk waardenconflict ontstaat wanneer iemand moet kiezen tussen twee belangrijke waarden die met elkaar in botsing komen.

Signup and view all the flashcards

Wat is een interpersoonlijk waardenconflict?

Een interpersoonlijk waardenconflict ontstaat wanneer twee of meer personen verschillende waarden hebben die met elkaar in botsing komen.

Signup and view all the flashcards

Moreel relativisme

De opvatting dat waarheid en waarden relatief zijn, afhankelijk van de cultuur of het individu. Er zijn geen absolute waarheden.

Signup and view all the flashcards

Moreel universalisme

De opvatting dat er universele, absolute morele principes zijn die voor iedereen gelden, onafhankelijk van cultuur of individu.

Signup and view all the flashcards

Descriptief relativisme

De observatie dat morele normen en waarden variëren tussen culturen en groepen.

Signup and view all the flashcards

Moreel relativisme vs. Descriptief relativisme

Descriptief relativisme observeert culturele verschillen in moraal, terwijl moreel relativisme stelt dat er geen absolute moraliteit is en dat elke norm even geldig is.

Signup and view all the flashcards

Plichtethiek

Ethiek die stelt dat goed handelen betekent je plicht vervullen, ongeacht de gevolgen.

Signup and view all the flashcards

Categorische imperatief

Een morele wet die voor iedereen, altijd, zonder uitzondering geldt.

Signup and view all the flashcards

Toepassing plichtethiek

In een dilemma, vraag je af: 'Wat zou er gebeuren als iedereen dit zou doen?' Als het antwoord negatief is, is de handeling moreel verkeerd.

Signup and view all the flashcards

Problemen met plichtethiek

Moeilijk om absolute regels te creëren. Soms moet je de gevolgen overwegen. Kunnen acties echt goed of slecht zijn zonder context?

Signup and view all the flashcards

Klassiek utilisme

Een handeling is goed als het maximaal geluk oplevert voor het grootste aantal mensen.

Signup and view all the flashcards

Negatief utilisme

Verminder leed, zelfs als geluk niet wordt vergroot.

Signup and view all the flashcards

Preferentie-utilisme

Bevredig de voorkeuren van mensen, zelfs als ze niet altijd tot geluk leiden.

Signup and view all the flashcards

Bentham's 7 variabelen

Een systeem om de hoeveelheid genot van een handeling te beoordelen: intensiteit, duur, zekerheid, nabijheid, productiviteit, zuiverheid, reikwijdte.

Signup and view all the flashcards

Hoger vs. lager genot

Hoger genot is van hogere kwaliteit en omhelst intellectuele, morele en esthetische ervaringen, terwijl lager genot meer fysieke, eenvoudige genoegens betreft.

Signup and view all the flashcards

Popper's kritiek op utilitarisme

Streven naar maximaal geluk kan minderheden schaden, dus Popper pleit voor het verminderen van leed.

Signup and view all the flashcards

Autonomie

Handelen op basis van eigen rede en universele principes.

Signup and view all the flashcards

Heteronomie

Handelen gestuurd door externe invloeden.

Signup and view all the flashcards

Empirisme

Kennis komt via zintuiglijke waarnemingen. Empiristen geloven dat we de wereld leren kennen door te observeren en te ervaren.

Signup and view all the flashcards

Rationalisme

Kennis komt via het verstand, los van de zintuigen. Rationalisten geloven dat we de wereld leren kennen door te denken en te redeneren.

Signup and view all the flashcards

Wat is de 'vorm'?

De 'vorm' is de essentie van een object. Het vertegenwoordigt de eigenschappen die het object uniek maken, zoals de veren van een kip.

Signup and view all the flashcards

Het 'scheermes van Ockham'

Een principe dat stelt dat de eenvoudigste verklaring meestal de beste is. We moeten onnodige complicaties in onze verklaringen vermijden.

Signup and view all the flashcards

Hoe verhoudt het scheermes van Ockham zich tot het geocentrisme en heliocentrisme?

Het heliocentrische model, met de zon in het centrum, was eenvoudiger en verklaarde de waarnemingen beter dan het geocentrische model. Dit ondersteunt het scheermes van Ockham.

Signup and view all the flashcards

Cogito, ergo sum

Ik denk, dus ik ben. Descartes kwam tot deze conclusie door alles radicaal in twijfel te trekken, behalve het feit dat hij twijfelde. Dit denken bewijsde zijn bestaan.

Signup and view all the flashcards

Spinoza's visie op de vrije wil

Spinoza geloofde dat er geen vrije wil is. De mens is onderdeel van de natuur en wordt daarom volledig bepaald door de goddelijke werkelijkheid.

Signup and view all the flashcards

Het probleem van Molyneux

Vraag: Kan een blindgeboren persoon die objecten heeft leren kennen via tast, deze meteen visueel onderscheiden als hij plotseling kan zien? Het draait om de vraag of visuele herkenning zonder ervaring mogelijk is.

Signup and view all the flashcards

Aangeboren kennis

Kennis die we al hebben bij de geboorte, zonder dat we het hoeven te leren. Deze kennis helpt ons zintuiglijke informatie te verwerken.

Signup and view all the flashcards

Indrukken (impressies)

Directe, levendige ervaringen die we via onze zintuigen of emoties opdoen. Ze zijn intens en direct.

Signup and view all the flashcards

Ideeën

Minder levendige herinneringen of voorstellingen van indrukken. Ze zijn vervaagd en minder direct.

Signup and view all the flashcards

Causaliteit (volgens Hume)

Hume beweert dat we causaliteit niet direct ervaren, maar alleen de opeenvolging van gebeurtenissen. Onze verwachting dat de ene gebeurtenis de andere veroorzaakt, komt voort uit gewenning.

Signup and view all the flashcards

Primaire kwaliteiten

Eigenschappen van een object die objectief meetbaar zijn, zoals vorm, afmeting, hardheid en gewicht. Ze zijn inherent aan het object.

Signup and view all the flashcards

Wat is het verschil tussen een ware bewering en kennis volgens Socrates?

Volgens Socrates is een ware bewering niet altijd kennis. Kennis vereist dat de bewering waar is én dat je goede redenen hebt om die waarheid te rechtvaardigen.

Signup and view all the flashcards

Wat bedoelt Plato met 'ideeën'?

Plato's 'ideeën' zijn onveranderlijke en eeuwige essenties of wezenlijke eigenschappen van dingen. Ze bestaan in de Ideeënwereld en zijn niet waarneembaar.

Signup and view all the flashcards

Hoe verwerf je volgens Plato kennis?

Kennis verwerf je volgens Plato door inzicht te krijgen in de 'ideeën' van dingen, door gebruik te maken van je verstand.

Signup and view all the flashcards

Wat is het verschil tussen de zintuiglijke wereld en de Ideeënwereld?

De zintuiglijke wereld is een wereld van concrete, veranderlijke dingen die we waarnemen. De Ideeënwereld is een wereld van onveranderlijke en perfecte 'ideeën' die we met ons verstand begrijpen.

Signup and view all the flashcards

Hoe verwerf je volgens Aristoteles kennis?

Volgens Aristoteles verwerf je kennis door waarneming van concrete dingen, door te zoeken naar gemeenschappelijke eigenschappen.

Signup and view all the flashcards

Wat is 'vorm' volgens Aristoteles?

'Vorm' is de essentie van een ding, het wat het tot dat ding maakt. Bijvoorbeeld, de vorm van een stoel is de functie waarvoor deze is ontworpen.

Signup and view all the flashcards

Wat is het verschil tussen empirisme en rationalisme?

Empirisme stelt dat kennis voortkomt uit zintuiglijke ervaring. Rationalisme daarentegen stelt dat kennis voortkomt uit verstand en rede.

Signup and view all the flashcards

Waarom is het belangrijk om het verschil tussen ware beweringen en kennis te begrijpen?

Het is belangrijk om te begrijpen dat een ware bewering niet altijd kennis is omdat het ons helpt kritisch na te denken over de gronden voor onze overtuigingen.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Filosofie Examen Samenvatting

  • Waarden: Waarden zijn belangrijk om na te streven en kunnen worden ingedeeld in morele en niet-morele waarden. Morele waarden hebben een direct verband met het zijn van een goed persoon (bv., eerlijkheid). Niet-morele waarden zijn belangrijk, maar hebben geen direct verband met goed of slecht zijn (bv., schoonheid).
  • Sokrates: Volgens Sokrates is wijsheid een morele waarde omdat een wijs persoon juist handelt.
  • Normen: Normen zijn concrete gedragsregels die aansluiten bij waarden en aangeven hoe je behoort te handelen of niet te handelen.
  • Morele normen: Morele normen geven aan dat bepaalde gedragingen een persoon tot een slechter persoon maken (vb., pesten).
  • Niet-morele normen: Niet-morele normen zijn vaak gewoontes (vb., niet eten tijdens de les).
  • Waardenconflicten: Er bestaan verschillende soorten waardenconflicten.
    • Intrapersoonlijk: conflicten tussen eigen belangrijke waarden (vb., geweldloosheid vs. veiligheid).
    • Interpersoonlijk: conflicten tussen waarden van verschillende personen (vb., individuele vrijheid vs. respect voor de ander).
    • Maatschappelijk: conflicten tussen waarden van verschillende groepen binnen de maatschappij. (vb., vrijheid contra gelijkheid).
  • Moreel relativisme: De filosofie dat waarheid en morele waarden relatief zijn en afhankelijk van cultuur of tijd.
  • Moreel universalisme: De filosofie dat waarheid en morele waarden universeel zijn en voor iedereen gelden.

Ouderenzorg in China en het Westen

  • Ouderenzorg in China: Traditioneel wordt ouderenzorg door de familie verzorgd, met een focus op respect en liefde binnen het gezinsverband.
  • Ouderenzorg in het Westen: Vaak wordt ouderenzorg geregeld door professionals in bejaardenhuizen, met een focus op zelfstandigheid en individualisme.

Moreel Relativisme en Universalisme

  • Moreel relativisme (Protagoras): Waarheid en waarden zijn relatief, geen universele, objectieve waarheid.
  • Moreel universalisme (Sokrates): Waarheid en waarden zijn absoluut en objectief. Morele problemen (zoals Slavernij) moeten in alle culturen evenwaardig beoordeeld worden.

Utilistheorie

  • Klassiek utilisme: Een handeling is goed als het het grootste geluk voor het grootste aantal mensen oplevert.
  • Negatief utilisme: Een handeling is goed als het het leed voor het grootste aantal mensen minimaliseert.
  • Preferentie-utilisme: Een handeling is goed als het de meeste voorkeuren bevredigd.

Plichtethiek

  • Principe: Goed handelen is je plicht vervullen, ongeacht gevolgen.
  • Categorische imperatief: Morele wetten moeten voor iedereen gelden, altijd.
  • Probleem: Hoe bepaal je of een regel een algemene wet kan zijn?

Filosofie over Kennis

  • Plato: Mensen hebben kennis van 'ideeën', een wereld van absolute concepten die hoger staan dan de fysieke wereld.
  • Aristoteles: Kennis komt via de zintuigen door de wereld waar te nemen.
  • Rationalisme: Kennis is afkomstig van het verstand.
  • Empirisme: Kennis verkrijgt door ervaring.
  • Cogito ergo sum (Descartes): Ik denk, dus ik ben (de basis voor zijn filosofie). Hij vroeg zich af wat zeker vaststaat. Hij kon zijn omgeving en zijn lichaam in twijfel trekken, maar wanneer hij dacht over de twijfel zelf, kon hij niet ontkennen dat hij bestond.
  • David Hume: Er bestaat geen zekerheid over de causaliteit. Ervaring zelf levert geen causaliteit op.
  • Bewijslast: Volgens Sokrates, als je een idee presenteert , is het jouw verantwoordelijkheid het ook te bewijzen.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Filosofie Examen Kerst 2024 PDF

Description

Deze samenvatting behandelt de belangrijkste concepten van waarden, normen en morele filosofie ter voorbereiding op het examen. Sokrates' visie op wijsheid en de verschillen tussen morele en niet-morele waarden worden ook besproken. Leer hoe waardenconflicten invloed hebben op ons handelen en normen in de maatschappij.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser