Filosofie en Cultuur: Een Hedendaagse Analyse
48 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Welke term werd vroeger gebruikt in plaats van 'depressie'?

  • Zwartgalligheid
  • Welzijn
  • Acedia
  • Melancholie (correct)

Depressie is een moderne aandoening die niet bestond bij onze grootouders.

False (B)

Wat zijn de vier lichaamsvochten volgens Hippocrates?

Zwarte gal, gele gal, bloed, slijm

De hoofdzonde 'acedia' heeft te maken met __________.

<p>traagheid</p> Signup and view all the answers

Wat zijn de kenmerken van melancholie volgens Aristoteles?

<p>Kenmerk van geniale mensen (D)</p> Signup and view all the answers

Koppel de lichaamsvochten aan hun kenmerken:

<p>Zwarte gal = Melancholie Gele gal = Cholerisch Bloed = Sanguinisch Slijm = Flegmatisch</p> Signup and view all the answers

Volgens Hippocrates is een overschot aan bloed geassocieerd met een cholerisch temperament.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat komt volgens de tekst vaak voor bij melancholische mensen?

<p>Creativiteit of intelligentie</p> Signup and view all the answers

Wat is een karakteristiek van precair werk?

<p>Onzekerheid en kwetsbaarheid (C)</p> Signup and view all the answers

Precariteit is gelijk aan rijkdom en stabiliteit.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Met welke sociale klasse gaat de term 'proletariër' meestal samen?

<p>De laagste klasse</p> Signup and view all the answers

De acceptatie van onzekerheid als een wezenlijk kenmerk van de werksituatie wordt _____ genoemd.

<p>precarisering</p> Signup and view all the answers

Wat verwijst naar de massaproductie en massaconsumptie in de arbeidsstructuur?

<p>Fordisme (A)</p> Signup and view all the answers

Koppel de termen aan hun juiste beschrijving:

<p>Precariteit = Ongelijke verdeling van kwetsbaarheid Precarisering = Internalisatie van kwetsbaarheid Fordisme = Massaproductie en consumptie Proletariër = De laagste sociale klasse</p> Signup and view all the answers

Volgens de tekst is de onderverdeling van sociale klassen in de 21e eeuw gelijk aan die in de 19e eeuw.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van organisatorische kenmerken van het Fordisme?

<p>Verregaande arbeidsdeling</p> Signup and view all the answers

Wat was een belangrijke factor voor consumenten in de jaren 60 bij het kopen van producten?

<p>Identiteit en zelfexpressie (D)</p> Signup and view all the answers

Anna Freud beschouwde het 'ik' als een zwakte in de psychoanalyse.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

Wie was de grondlegger van de Erhard Seminar Training (EST)?

<p>Werner Erhard</p> Signup and view all the answers

Wilhelm Reich benadrukte dat de mens een ___________ wezen is.

<p>emotioneel</p> Signup and view all the answers

Wat was het belangrijkste punt van de kritiek van Wilhelm Reich op de visie van Anna Freud?

<p>Het is te intellectueel en rationalistisch (D)</p> Signup and view all the answers

Volgens Anna Freud is het ego een sterk controleorgaan dat impulsen kan weerstaan.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

In welke periode werden mensen steeds vermoeider van sociale veranderingen?

<p>eind jaren 60</p> Signup and view all the answers

Koppel de psychologen aan hun belangrijkste opvatting:

<p>Anna Freud = Zwak 'ik' in psychoanalyse Wilhelm Reich = Emotionele en seksuele expressie Werner Erhard = Bevrijding van interne onderdrukking Crisis in de jaren 60 = Vermoeidheid van sociale veranderingen</p> Signup and view all the answers

Wat is de kern van de christelijke boodschap volgens de inhoud?

<p>God heeft zijn zoon geofferd om de zonden weg te nemen. (D)</p> Signup and view all the answers

René Descartes wordt beschouwd als de vader van de moderne psychologie.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent de uitspraak 'je pense donc je suis'?

<p>Ik denk dus ik ben.</p> Signup and view all the answers

Blaise Pascal was zowel een wiskundige als een __________.

<p>filosoof</p> Signup and view all the answers

Koppel de volgende denkers aan hun belangrijkste stelling:

<p>René Descartes = Ik twijfel, dus ik denk. Blaise Pascal = Wat is het 'ik'? Paulus = Gods offer voor de mens. God = Wil dat de mens gericht is op soma.</p> Signup and view all the answers

Waarom wordt seksualiteit in veel religieuze tradities geassocieerd met schuld?

<p>Omdat het verbonden is met de opstandige kant van de mens. (D)</p> Signup and view all the answers

De filosofie van Pascal start vanuit een positieve kijk op het 'ik'.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent het lichaam volgens de christelijke opvatting?

<p>Het lichaam is soma, wat verwijst naar zintuigen, gevoelens en ervaringen.</p> Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van depressie volgens Dufour?

<p>Voelen dat je niet moet bestaan (B)</p> Signup and view all the answers

Neoliberalisme benadrukt de noodzaak van een sterke overheid op alle vlakken.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'clossy jobs'?

<p>Prestigieuze en goed betaalde banen (A)</p> Signup and view all the answers

Wat betekent ‘de invisibele hand van de markt’ in het liberalisme?

<p>Het idee dat individuen in hun eigen belang handelen, wat leidt tot voordelen voor de samenleving als geheel.</p> Signup and view all the answers

Meritocratie bevordert de solidariteit tussen mensen.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Wat is de betekenis van 'proletariër'?

<p>Iemand die tot de arbeidersklasse behoort.</p> Signup and view all the answers

Dufour stelt dat de ideale werkgever _____ moet zijn.

<p>flexibel</p> Signup and view all the answers

In een meritocratie wordt slecht betaald werk vaak gezien als _____ vanuit een prestigieus perspectief.

<p>minderwaardig</p> Signup and view all the answers

Koppel de volgende concepten aan hun beschrijving:

<p>Liberalisme = De vrije marktprincipes van de 18de eeuw Neoliberalisme = Intensificering van het liberalisme, met focus op vrije markt Individu = Aandacht door christelijke achtergrond voor persoonlijke verantwoordelijkheid Depressie = Gevoel van schuld en existentiële vragen</p> Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van ‘disciplinering’ in de neoliberale context?

<p>Koffie zonder cafeïne (D)</p> Signup and view all the answers

Koppel de termen aan hun beschrijving:

<p>Clossy jobs = Prestigieuze, goedbetaalde banen Gloomy jobs = Slecht betaalde en minder aantrekkelijke banen Meritocratie = Systeem gebaseerd op verdienste Proletariaat = Arbeidersklasse</p> Signup and view all the answers

Het christendom heeft weinig invloed gehad op het westerse denken over individuen.

<p>False (B)</p> Signup and view all the answers

Welke van de volgende beweringen over de meritocratie is waar?

<p>Het creëert een superioriteitsgevoel bij succesvolle mensen. (A)</p> Signup and view all the answers

Wat gebeurde er met Adam en Eva na het eten van de vrucht?

<p>Ze werden verantwoordelijk gehouden en uit het paradijs verdreven.</p> Signup and view all the answers

In een meritocratische samenleving is geluk volledig te danken aan persoonlijke verdienste.

<p>True (A)</p> Signup and view all the answers

De constante druk om te presteren in een meritocratische samenleving kan zorgen voor een gevoel van _____ bij individuen.

<p>ongeluk</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Melancholie

Een term die vroeger werd gebruikt voor depressie, maar nu beschouwd wordt als een meer romantische term met andere kenmerken.

Lichaamsvochten

Volgens Hippocrates beïnvloeden deze vloeistoffen de stemming en het gedrag.

Zwartgalligheid

Overmatige productie van zwarte gal, wat leidt tot melancholie.

Acedia

Een term uit de middeleeuwen die vertaalt kan worden als 'traagheid' of 'gebrek aan motivatie'.

Signup and view all the flashcards

Traagheid (Acedia)

Deze middeleeuwse zonde trof vooral monniken omdat zij voortdurend op tocht waren om mensen te bekeren.

Signup and view all the flashcards

Melancholic (in de context van Aristoteles)

Een 'bevlogen' persoon, iemand met een hoge mate van creativiteit en intelligentie.

Signup and view all the flashcards

Toename van depressieve diagnoses

Versnelling van diagnoses en diagnoses die voorheen niet bestonden.

Signup and view all the flashcards

Depressie en sociale klasse (vroeger)

Depressie werd vroeger alleen gediagnosticeerd bij de welvarende klasse.

Signup and view all the flashcards

Christelijke boodschap

De kern van het christelijk geloof, waaruit voortkomt dat de mens altijd een schuld had tegenover God en dat Jezus, Gods zoon, geofferd werd om die zonde weg te nemen.

Signup and view all the flashcards

Soma

Het lichamelijke deel van de mens, verbonden met zintuigen, gevoelens en ervaringen.

Signup and view all the flashcards

Vlees

Het opstandige deel van de mens, gevuld met egoïsme en zondige verlangens. Dit is tegengesteld aan Gods bedoeling.

Signup and view all the flashcards

René Descartes

De 'vader' van de moderne filosofie die het 'ik' centraal plaatst in zijn denken.

Signup and view all the flashcards

Je pense donc je suis

De uitspraak van René Descartes die aangeeft dat het 'ik' onbetwijfelbaar is omdat het denken bewijst dat we bestaan.

Signup and view all the flashcards

Methodisch twijfelen

Een methode van twijfelen die alles in twijfel trekt totdat men iets vindt dat onbetwijfelbaar is.

Signup and view all the flashcards

Hyperbolisch denken

Een filosofische stroming die de grenzen van het denken en de realiteit tot het uiterste doorvoert.

Signup and view all the flashcards

Blaise Pascal

Een wiskundige, theoloog en filosoof die kritiek had op Descartes' denken over het 'ik'.

Signup and view all the flashcards

Identiteitsmarketing

Het idee dat producten meer dan alleen hun functionele waarde hebben, ze dienen als uiting van iemands identiteit en waarden. Consumenten zoeken naar producten die in lijn zijn met hun zelfbeeld en hen helpen om te laten zien wie ze zijn.

Signup and view all the flashcards

Het zwakke 'ik'

Anna Freud's theorie over de zwakte van het 'ik', dat moet balanceren tussen de buitenwereld, het geweten en interne driften. Een zwak 'ik' kan leiden tot neurotische symptomen.

Signup and view all the flashcards

Emotionele bevrijding

Wilhelm Reich's kritiek op Freud's nadruk op intellectuele controle. Reich benadrukte de kracht van emoties en seksualiteit, en geloofde dat de onderdrukking van deze aspecten tot psychische problemen leidt.

Signup and view all the flashcards

Psychologisering

Wilhelm Reich's overtuiging dat politieke en sociale problemen vaak worden herleid tot individuele psychische problemen, terwijl de oorzaken veel breder gespreid zijn.

Signup and view all the flashcards

EST (Erhard Seminar Training)

Een trainingsmethode die gericht is op het bevrijden van interne onderdrukking en het realiseren van iemands volledige potentieel.

Signup and view all the flashcards

Vermoeidheid van de sociale verandering

De emotionele uitputting die kan optreden na een periode van intense sociale en politieke betrokkenheid.

Signup and view all the flashcards

Schuldgevoelens door bestaan

Het gevoel van schuld dat voortkomt uit het bestaan zelf, in plaats van specifieke daden. Je ervaart een voortdurende last van het bestaan en moet dit voortdurend rechtvaardigen.

Signup and view all the flashcards

Vloeibare identiteit

Een toestand waarin een individu geen stabiele of duurzame identiteit heeft. Deze identiteit is voortdurend in ontwikkeling en wordt beïnvloed door de eisen van de markt.

Signup and view all the flashcards

Neoliberalisme

De filosofie die stelt dat economische groei en welvaart bevorderd worden door vrije markten en minimale overheidsbemoeienis.

Signup and view all the flashcards

Liberalisme

De filosofie die stelt dat individuen via de vrije markt hun eigen belang nastreven, wat leidt tot collectieve welvaart.

Signup and view all the flashcards

Genieten met discipline

Het voortdurend streven naar plezier en genot, maar met een sterke nadruk op discipline en controle.

Signup and view all the flashcards

Aandacht voor het individu

De nadruk op het individu en de persoonlijke verantwoordelijkheid, beïnvloed door de christelijke leer.

Signup and view all the flashcards

Morele en psychologische flexibiliteit

De filosofie die stelt dat mensen emotionele en psychologische flexibiliteit nodig hebben om te overleven in de moderne markt.

Signup and view all the flashcards

Geen sterke identiteit

Het verwerpen van sterke eigen standpunten, waardoor je volledig open staat voor alles wat de markt te bieden heeft.

Signup and view all the flashcards

Meritocratie

Een systeem waarbij mensen worden beloond op basis van hun inspanningen en prestaties.

Signup and view all the flashcards

Glossy Jobs

Een dunne toplaag met hoogbetaalde, prestigieuze jobs die voor de meeste mensen onbereikbaar zijn.

Signup and view all the flashcards

Gloomy Jobs

Jobs met weinig aantrekkingskracht, slecht betaald en vaak onstabiel.

Signup and view all the flashcards

Perfomance Cultuur

Een situatie waarin mensen voortdurend moeten presteren om hun positie te behouden.

Signup and view all the flashcards

Waardigheid van werk

Het idee dat alle werk evenveel waard is, ongeacht de status of het salaris.

Signup and view all the flashcards

Individuele verantwoordelijkheid

Een situatie waarin iemand zijn succes volledig aan zichzelf toeschrijft, zonder rekening te houden met geluk of hulp van anderen.

Signup and view all the flashcards

Hells bestaan

Een negatieve consequentie van een doorgedreven meritocratie, waardoor mensen constant op hun hoede zijn en nooit echt kunnen ontspannen

Signup and view all the flashcards

Proletariaat

Een term uit de sociale wetenschappen om de werkende klasse in een industriële samenleving te beschrijven.

Signup and view all the flashcards

Precariaat

Een sociaaleconomische klasse die gekenmerkt wordt door onzekere en kwetsbare werkgelegenheid, vaak met tijdelijke contracten, lage lonen, en weinig arbeidsvoorwaarden. Ze zijn ook kwetsbaar voor veranderingen in de arbeidsmarkt en hebben vaak beperkte toegang tot sociale zekerheid.

Signup and view all the flashcards

Precarisering

Het proces waarbij mensen hun kwetsbaarheid internaliseren en accepteren als een normaal onderdeel van hun werksituatie.

Signup and view all the flashcards

Fordisme

Een systeem van massaproductie en -consumptie, gebaseerd op gestandaardiseerde werkprocessen en een vast ritme van werken en rusten.

Signup and view all the flashcards

Verdwijnen van 'het centrum'

Het verdwijnen van de middenklasse en de toenemende polarisatie tussen de elite en het precariaat.

Signup and view all the flashcards

Precariteit

De ongelijke verdeling van kwetsbaarheid, waardoor sommige mensen meer kwetsbaar zijn voor risico's en tegenslagen dan anderen.

Signup and view all the flashcards

Kwetsbaarheid (precariousness)

De mate waarin mensen vatbaar zijn voor ziekte, ongemak, tegenslagen of ellende.

Signup and view all the flashcards

Zelfuitbuiting / concurrentie

Zelfuitbuiting en concurrentie onder het precariaat, waarbij mensen extra hard werken om hun positie te behouden of te verbeteren.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Samenvatting filosofie

  • Filosofische vraagstukken van de hedendaagse cultuur (Arteveldehogeschool)
  • De tekst behandelt filosofische thema's in verband met de hedendaagse cultuur en samenleving, met een focus op mentale problemen en 'depressie' als een wereldwijd fenomeen.

Wat is cultuur?

  • Cultuur wordt op verschillende manieren gedefinieerd, waaronder beschaving, kunst en collectieve opvattingen over het menselijk bestaan.
  • De manier waarop men betekenis verleent aan het bestaan verschilt per cultuur en tijdperk.

Cultuur en Depressie

  • Depressie wordt beschouwd als een 'epidemie', met wereldwijde impact op meer dan 1 op de 8 werkende mensen.
  • Moderne cultuur staat vaak stil bij de grote druk die op mensen wordt gezet.

Socio-culturele context

  • Het individu staat centraal in de moderne samenleving.
  • Gelukkig zijn en genieten wordt gezien als ultieme doel.
  • De tekst bespreekt Byung-Chul Han's boek 'De vermoeide samenleving'.
  • Er wordt verwezen naar een aflevering van de serie Black Mirror als voorbeelden van socio-culturele context.

Griekse oorsprong van melancholie

  • De oude Grieken beschreven melancholie als een toestand in verband met een overschot van zwarte gal in het menselijk lichaam.
  • Hippocrates had het over de regulering van 4 lichaamsvochten in het menselijk lichaam, die onze emoties sturen.
  • Aristoteles zag melancholie als een kenmerk van geniale, 'bevlogen' mensen.

Aristoteles en melancholie

  • Aristoteles verbindt melancholie aan genie, politiek en kunst.
  • Hij legt een verband tussen melancholie en creativiteit, intelligentie.

Melanchlolie en de middeleeuwen

  • In de middeleeuwen werd melancholie geassocieerd met een hoofdzonde: acedia (traagheid of luiheid).
  • De middeleeuwen zagen melancholie als een teken van slechte geestelijke gezondheid.

Moderne tijd en melancholie

  • De tekst bespreekt de opkomst van nieuwe psychiatrische benaderingen in de moderne tijd.
  • Sigmond Freud beschrijft de essentie van melancholie in relatie tot rouw.
  • Het begrip 'melancholie' wordt tegenwoordig vaak gebruikt als een zeer ernstige vorm van depressie.

Rouw en melancholie (Freud)

  • Rouw en melancholie zijn beide reacties op verlies, maar met belangrijke verschillen.
  • Rouw is een normale reactie op verlies, maar melancholie is een pathologische reactie, gekenmerkt door een gevoel van zelfverwijt en een verminderd zelfbeeld.

Moderne tijd en melancholie

  • Moderne tijd - mensen worden meester van de werkelijkheid maar voelt zich van de werkelijkheid uitgesloten.
  • Wiskunde is de taal van de natuur, maar daardoor verliest de natuur aan betekenis.

Moderne tijd en Melancholie

  • De moderne tijd bekijkt melancholie als een emotionele, psychiatrische toestand.
  • De impact van moderne technologie op de samenleving en de toename van psychische problemen komen aan bod.

Depressie en moderniteit

  • De tekst behandelt een overzicht van Freud's theorie over depressie en melancholie, en van andere benaderingen.
  • De moderne 'zelf' wordt afgezet tegen Descartes en Pascal.

Theorieën over rouw en melancholie

  • De tekst bespreekt hoe verschillende filosofen en psychologen de toestand van rouw en melancholie bestudeerd hebben.
  • Verwijst naar Bert van den Bergh; depressie als een samenlevingsprobleem.
  • Mensen besteden de meeste aandacht aan hun eigen verlies, wat zorgt voor mentale afwijkingen.

De vermoeide samenleving (Byung-Chul Han)

  • De 'vermoeide samenleving' wordt gekenmerkt door een constante verwachting van 'gelukkig zijn' en 'presteren'.
  • Transparantie is een belangrijk thema in deze samenleving.
  • Mensen zijn voortdurend bezig met zichzelf te verkopen.

Informatiesamenleving

  • Informatie versnippert de aandacht en kan bijdragen tot een toename van de verveling.
  • De moderne context heeft een impact op het individualisme.

Het Ik

  • De tekst bespreekt de interpretaties van het 'Ik' door verschillende filosofen, zoals Descartes en Pascal.
  • Het 'Ik' wordt gezien als een 'ik' dat voortdurend in beweging is.
  • Existentialistische thema's komen eraan bod.

Geweld

  • Steven Pinker stelt dat er minder geweld is, maar het geweld kan heel uiteenlopend zijn.
  • Geweld is onder te verdelen in individueel, institutioneel en structureel geweld.
  • Problemen met het idee van moderne samenleving komen tevoorschijn.

Economie als religie

  • De economie kan als een religie beschouwd worden, waarbij er een sterke focus op succes en prestatie ligt.
  • De protestantse ethiek en de geest van het kapitalisme worden behandeld, waarbij wordt gelegd tussen economische principes en godsdienstige overtuigingen.
  • Het verband tussen kapitalisme en protestantisme komt aan bod.

Zuivere liefde

  • Zuivere liefde is een complex en discussiën thema, dat al generatieslang is belicht en veel variatie in interpretaties kent.
  • Het concept van zuivere liefde in relatie tot God en het menselijk bestaan.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

Description

Deze quiz verkent de verbanden tussen filosofie, cultuur en mentale gezondheid. We kijken naar hedendaagse vraagstukken zoals depressie en hoe deze worden gevormd door culturele contexten. Ontdek de inzichten van Byung-Chul Han en de impact van moderne samenleving op het individu.

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser