Фалсафа фани: эстетика, этика ва матиқ

HonorableIron avatar
HonorableIron
·
·
Download

Start Quiz

Study Flashcards

18 Questions

Эстетика сўзи юнонча “эстетикос” сўзидан олинган бўлиб, у қандай маънони англатади?

сезиш, ҳис қилиш

Эстетика атамасини илм-фан эстетикаси сифатида бирinси марта муомалага киритган олим…

Александр Баумгартен

… “эстетика” фанининг асосий тушунчасидир

гўзаллик

“Эстетика” фанининг қадимги номи

гўзаллик фалсафаси

“Гўзаллик” тушунчаси қандай маъноларга эга?

зоҳирий ва ботиний

Фалсафа фанининг асосий вазифаси: а) инсон онгида соғлом ақлга мос дунёқарашни шаклантириш б) фалсафий қонунларни ҳаётга тадбиқ этиш с) ҳаёт қонуниятларини ўрганиш д) барчаси тўғри #

барчаси тўғри

Фалсафа фанининг муаммолари, ўз хусусиятларига кўра… а) умумий ва хусусий б) умумий ёки хусусий, азалий ёки ўткинчи # с) азалий ва ўткинчи д) барчаси тўғри

умумий ёки хусусий, азалий ёки ўткинчи

“Субстанция” қандай маънони билдиради а) ғоялар б) олам ва дунёдаги нарсаларнинг моҳияти тўғрисидаги фикр # с) фалсафий категория д) умуминсоний тамойиллар

олам ва дунёдаги нарсаларнинг моҳияти тўғрисидаги фикр

Оламнинг асосида нима ётади, унинг моҳияти нимадан иборат, деган масалада қандай фалсафий қарашлар шаклланган а) милет, элей, софистика б) кубравия, яссавия, нақшбандия с) монизм, дуализм, плюрализм, материализм, идеализм # д) илмийлик, тарихийлик, мантиқийлик, ғоявийлик, мақсадлилик

монизм, дуализм, плюрализм, материализм, идеализм

“Гностиклар” деб кимларни айтамиз? а) оламни билиш мумкин деб ҳисоблайдиган файласуфларни # б) оламни билиш мумкин эмас деб ҳисоблайдиган файласуфларни с) ўз фалсафий мактабини яратган файласуфларни д) ўз фалсафий мактабини яратмаган файласуфларни

оламни билиш мумкин деб ҳисоблайдиган файласуфларни

Жамоавийлик эгоизм ва индивидуаллизмнинг акси, кишининг олийжаноб фазилати

Жамоавийлик эгоизм ва индивидуаллизмнинг акси, кишининг олийжаноб фазилати

Сўз ва иш бирлиги ахлоқий қоидасини қандай тушунасиз?

Ўз сўзининг устидан чиқишликда, берилган ваъданинг сўзсиз бажарилишига эришишда

Яхшилик ва ёмонлик категорияларини қандай изоҳлай оласиз?

Яхшилик ҳар бир инсонга берилган буюк фазилат, ахлоқан баркамоллик негизидир

Виждон категориясини ўзига хос хусусияти нима?

Виждон - бу ўзгалар манфаатини ўйлаш

Бурч категориясини қандай тушунасиз?

Бурч - бу ўз истакларини қондириш

Бахт нима?

Бахт - бу шахсий ва ижтимоий манфаатларни қондирилиши

Ор-номус нима?

Ор-номус - бу ахлоқий ҳатти-харакатлар, ҳис-туйғулар, муносабатлар

Адолат нима?

Адолат - бу инсон табиий ҳуқуқларининг мезонидир

Study Notes

Фалсафа (этика, эстетика ва матиқ) фани

  • Фалсафа фанининг асосий вазифаси:

    • Инсон онгида соғлом ақлга мос дунёқарашни шакллантириш
    • Ҳаёт қонуниятларини ўрганиш
  • Фалсафа фанининг муаммолари, ўз хусусиятларига кўра:

    • Умумий ва хусусий, азалий ёки ўткинчи
    • Азалий ва ўткинчи
  • “Субстанция” маънони билдиради:

    • Олам ва дунёдаги нарсаларнинг моҳияти тўғрисидаги фикр #
  • Оламнинг асосида нима ётади, унинг моҳияти нимадан иборат, деган масалада қандай фалсафий қарашлар шаклланган:

    • Монизм, дуализм, плюрализм, материализм, идеализм #
  • “Гностиклар” деб кимларни айтамиз:

    • Оламни билиш мумкин деб ҳисоблайдиган файласуфларни #
  • “Мен ҳеч нарсани билмаслигимни биламан”, деган ибора кимга тегишли:

    • Суқрот #
  • "Гностиклар" нима?

    • Фалсафий категория
  • "Дунёқараш" нима?

    • Инсоннинг теварак-атрофини қуршаб турган воқелик тўғрисидаги, оламнинг моҳияти, тузулиши, ўзининг ундаги ўрни ҳақидаги қарашлар, тасаввурлар, билимлар тизими #
  • Фалсафанинг асосий йўналишлари:

    • Онтология, гносеология, аксиология, праксиология, методология, логика, этика, эстетика #
  • Машҳур “Ҳиндистон” асарининг муаллифи:

    • Абу Райҳон Беруний #
  • Ислом динининг маркази қайси давлат?

    • Саудия Арабистони #
  • Сўфийлик таълимотининг Ўрта Осиёдаги энг йирик вакиллари:

    • Аҳмад Яссавий, Баҳоуддин Нақшбандий, Нажмиддин Кубро #
  • Тема "Биосфера" нима?

    • Ернинг ҳаёт тарқалган қисми #
  • Тема "Неосфера" нима?

    • Инсон ақл-идрокининг оламга таъсир кўрсатиш чегараси #
  • “Авесто” қаерда яратилган?

    • Хоразм #

Этика

  • Субстанция тушунчасининг маъноси нима?

    • Нарсалар, ҳодисалар, воқеалар ва жараёнларнинг хилма-хил кўринишлари ички бирлигини ифода этувчи ва улар орҺачли намоён бўливчи моҳият #
  • “Одоб” нима?

    • Инсон ҳақида ёқимли таассурот уйғотадиган, лекин жамоа, жамият ва инсоният ҳаётида у қадар муҳим аҳамиятга эга бўлмайдиган, миллий урф-одатларга асосланган чиройли ҳатти-ҳаракатларни ўз ичига олади #
  • “Нозидлик қонуни” нима?

    • Ўзаро қарама-қарши фикрлар #
  • “Истисно қонуни” нима?

    • Тушунчалар ўртасидаги зид муносабатларни ифодалайди #
  • “Бурч” тушунчасининг қайси жавобда тўғри таъриф берилган?

    • Моҳиятан, жамият, давлат ва шахсларга нисбатан муайян индивиддаги муайян индивиддаги муносабат, улар олдидаги мажбурият #

Эстетика

  • "Эстетик" сўзи юнонча "эстетикос" сўзидан олинган бўлиб, у қандай маънони англатади?

    • Гўзаллик
  • "Эстетик" муносабат субъекти бу-

    • Субъект билан объект ўртасидаги ўзига хос алоқалар тури билан тавсифланади #
  • "Эстетик эҳтиёж" деганда нимани тушунамиз?

    • Эзгуликка, гўзалликка интилишдир #
  • Санъат бу –

    • Инсон меҳнати, ақл-идроки, шуури билан яратилган, вужудга келган, ижод қилинган нарсалардир #

Матиқ

  • "Мантиқ" нима?

    • Фикр, сўз, ақл, қонуният #
  • "Тил" нима?

    • Кишилар ўртасида алоқа ўрнатишга хизмат қиладиган ахборот белгиси #
  • "Айният қонуни" нима?

    • Фикрлар жараёнида турли фикрларни айнанлаштириш #
  • "Нозидлик қонуни" бу –

    • Ўзаро қарама-қарши фикрлар #

Тафаккур

  • Тушунчаларнинг Турлари

  • Тушунчалар: тўпловчи, абстракт, металлурк, фикр мантиқ
  • Тушунча - бу предметнинг умумий белгилари, муҳим белгисини билдирувчи тафаккур шакли

Ҳукм

  • Ҳукм - бу ҳукм грамматик категориядир
  • Оддий ҳукм - таркибидан яна бир ҳукмни ажратиб бўлмайдиган ҳукм
  • Мураккаб ҳукм - икки мустақил ҳукмнинг бирикмаслиги

Индуктив Хулоса Чиқариш

  • Индуктив хулоса чиқариш - эхтимолий хулоса чиқариш, соғлом ақл даражаси

Мантиқ Фанида Муаммо

  • Мантиқ фанида муаммо - кишилар эҳтиёжлари, мақсадлари ўртасидаги зиддият

Ахлоқ ва Диннинг Бир-Бирига Таъсирини Аниқланг

  • Ахлоқ ва диннинг бир-бирига таъсирини аниқланг - диний мафкура ахлоққа кучли таъсир кўрсатади

... ( continue answering the rest of the questions )

Фалсафа фанининг асосий вазифалари, муаммолари ва тушунчаларига қандай дўстлик бўлсин.

Make Your Own Quizzes and Flashcards

Convert your notes into interactive study material.

Use Quizgecko on...
Browser
Browser