Etnosi dhe Kultura Ilire

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Cilat faktorë ndikuan kryesisht në formimin e etnosit ilir?

Vetëm zhvillimi i brendshëm social-ekonomik.
Zhvillimi i brendshëm social-ekonomik dhe marrëdhëniet me popujt fqinjë. (correct)
Vetëm marrëdhëniet me popujt fqinjë.
Vetëm faktorët gjeografikë.

Pse shfaqeshin veçanti lokale në kulturën ilire, krahas tipareve të përbashkëta?

Për shkak të mungesës së marrëdhënieve me popujt fqinjë.
Për shkak të territorit të gjerë me larmi fiziko-gjeografike dhe marrëdhënieve me krahina me zhvillime të ndryshme. (correct)
Për shkak të izolimit të fiseve ilire nga njëri-tjetri.
Për shkak të mungesës së zhvillimit social-ekonomik.

Cili grup kulturor ilir përfshinte krahinën e banuar nga kaonët, thesprotët dhe molosët?

Grupi Jonik ose Epirot. (correct)
Grupi Adriatik-Jugor.
Grupi Dalmatin.
Grupi i Matit.

Cili grup kulturor ilir shtrihej në ultësirën bregdetare nga Vjosa në Naretva?

Grupi Adriatik-Jugor ose Taulanto-Ardiaj. (C) Signup and view all the answers

Cili grup kulturor lidhet ngushtë me grupin e Glasinacit dhe atë dardan, duke formuar një kompleks të gjerë kulturor?

Grupi i Matit. (B) Signup and view all the answers

Cili grup kulturor ilir i përgjigjet krahinës së banuar nga autariatët?

Grupi i Glasinacit (D) Signup and view all the answers

Në cfarë territori shtrihej grupi Verior-Adriatik ose Liburn?

Në territorin midis lumenjve Krka e Zrmanje (B) Signup and view all the answers

Çfarë mund të konkludojmë për grupet kulturore ilire bazuar në afërsinë gjeografike dhe ngjashmëritë kulturore midis tyre?

Sa më të afërta gjeografikisht ishin grupet, aq më të mëdha ishin ngjashmëritë kulturore. (B) Signup and view all the answers

Cilat fise ilire u vendosën përgjithmonë në brigjet e Italisë së Jugut gjatë epokës së hekurit?

Mesapët dhe japigët (C) Signup and view all the answers

Cili fis ilir njihej veçanërisht për aktivitetin e hershëm lundrues dhe themeloi vendbanime në Korkyrë dhe brigjet e Gadishullit Apenin?

Liburnët (D) Signup and view all the answers

Cili ishte baza kryesore e ndryshimeve në strukturën e shoqërisë ilire gjatë epokës së hekurit?

Shfaqja e pronës private (A) Signup and view all the answers

Çfarë dëshmon zakoni i ndarjes së tokës çdo tetë vjet tek dalmatët, sipas Strabonit?

Një hallkë të ndërmjetme në formimin e pronës private (A) Signup and view all the answers

Cilët ishin forcat kryesore të prodhimit në shoqërinë ilire gjatë epokës së hekurit?

Bujqit dhe blegtorët e lirë (D) Signup and view all the answers

Si ndryshoi roli i aristokracisë fisnore në shoqërinë ilire gjatë epokës së hekurit?

U bë zotëruese e pronave të mëdha tokësore dhe blegtorale (D) Signup and view all the answers

Çfarë dëshmon pjesëmarrja e ilirëve paionë në luftën e Trojës, sipas Homerit?

Ekzistencën e diferencimit shoqëror në disa fise ilire (C) Signup and view all the answers

Cili autor antik përmend ekzistencën e kopete të mëdha në Helopi si pronë e njerëzve të veçantë, duke dëshmuar praninë e pronës private?

Hesiodi (D) Signup and view all the answers

Cilat janë dy pikëpamjet kryesore lidhur me prejardhjen e ilirëve, sipas tekstit?

Ilirët janë popullsi autoktone të formuara në truallin e Ilirisë. (B), Ilirët janë të ardhur në Gadishullin Ilirik nga Evropa Qendrore. (C) Signup and view all the answers

Cila karakteristikë e dallon kulturën e varrimit në Panoni nga ajo në Mat dhe Glasinac?

Panonia përdorte djegien dhe vendosjen e hirit në urna, ndërsa Mati dhe Glasinaci varrimin në tuma me vendosje kufome. (A) Signup and view all the answers

Pse qeramika konsiderohet si një tregues i rëndësishëm në përcaktimin etnik dhe kulturor?

Sepse stilet dhe teknikat e qeramikës reflektojnë identitetin kulturor të krijuesve të saj. (A) Signup and view all the answers

Çfarë roli luajtën lëvizjet e popujve, si dyndja dorike, egjeane apo panono-ilirike, në formimin e ilirëve?

Ato ndikuan në vendosjen e ilirëve në trojet e tyre historike në fillim të epokës së hekurit. (B) Signup and view all the answers

Cila është baza më e shëndoshë mbi të cilën janë vendosur kërkimet e fundit mbi prejardhjen e ilirëve?

Kërkimet komplekse arkeologjike, gjuhësore dhe historike. (D) Signup and view all the answers

Çfarë dëshmojnë burimet historike për territorin shqiptar në epokën e hekurit (shekujt XI-V p.e.s.)?

Territori shqiptar banohej nga ilirët. (C) Signup and view all the answers

Pse dyndjet panono-ilirike, dorike, apo egjeane nuk shkaktuan ndryshime dhe zhvendosje të theksuara të ilirëve në pjesën perëndimore të Gadishullit Ilirik?

Sepse këto dyndje prekën vetëm pjesën lindore të Gadishullit Ilirik dhe nuk e përfshinë pjesën perëndimore. (C) Signup and view all the answers

Çfarë nënkupton teza e zhvillimit të pandërprerë të kulturës ilire?

Kultura ilire evoluoi pa ndërprerje gjatë epokës së bronzit dhe fillimit të epokës së hekurit, duke sugjeruar një zhvillim të pandërprerë etnik. (D) Signup and view all the answers

Cili nga faktorët e mëposhtëm nuk ndikoi drejtpërdrejt në lindjen e qyteteve ilire gjatë epokës së hekurit?

Rritja e ndikimit politik të mbretërive të huaja. (B) Signup and view all the answers

Si ndikoi zhvillimi ekonomik dhe shoqëror i Ilirisë në shekujt VII-V p.e.sonë në lindjen e qyteteve?

Përgatiti kushtet për lindjen dhe zhvillimin e jetës qytetare. (A) Signup and view all the answers

Cilat nga pohimet e mëposhtme për vendbanimet fshatare ilire të periudhës së hershme janë MË PAK të sakta?

Gjendeshin të grupuara në zona të kufizuara dhe larg tokave bujqësore për arsye sigurie. (D) Signup and view all the answers

Cili ishte një karakteristikë dalluese e qyteteve ilire të ngritura gjatë shekujve IV-II para erës sonë?

Zhvillimi i arkitekturës me ndikim nga qytetet e Greqisë, Maqedonisë dhe Epirit. (D) Signup and view all the answers

Në ç'mënyrë qyteti ilir i Dyrrahut ndryshonte nga mbretëritë e vogla ilire të Paionëve, Dardanëve dhe Athamanëve?

Dyrrahu funksiononte si qytet-shtet i pavarur, kurse mbretëritë ishin territore të organizuara me qeverisje mbretërore. (C) Signup and view all the answers

Si ndikon prania e tumave në afërsi të vendbanimeve ilire në interpretimin e strukturës shoqërore të kohës?

Tumate sugjerojnë një organizim shoqëror të bazuar në klane dhe vëllazëri të ngushta familjare. (D) Signup and view all the answers

Cili është funksioni kryesor i 'qytezave' ose 'kalave' të fortifikuara në Ilirinë e Jugut gjatë epokës së hekurit?

Strehim i përkohshëm për popullsinë gjatë kohës së konflikteve ose rreziqeve të tjera. (B) Signup and view all the answers

Cilat ishin kufijtë e përafërt të shtetit ilir në kulmin e tij të shtrirjes territoriale sipas tekstit?

Prej lumit Neretva në veri deri në lumin Vjosa në jug, duke u shtrirë deri te liqenet e Lynhideve. (B) Signup and view all the answers

Çfarë roli luajtën federatat fisnore si ajo e Dalmatëve në organizimin e popullsisë ilire?

Organizuan popullsinë e krahinave të brendshme qendrore dhe veriore. (B) Signup and view all the answers

Çfarë roli luajtën palafitet në kontekstin e vendbanimeve ilire gjatë kohës së hekurit?

Paraqisnin një formë të trashëguar vendbanimi nga epokat e mëparshme. (D) Signup and view all the answers

Si ndihmojnë burimet e shkruara nga Pseudo-Skylaksi në kuptimin e organizimit shoqëror ilir?

Identifikojnë fiset kryesore ilire dhe vendbanimet e tyre, duke ofruar një pamje të përgjithshme të strukturës fisnore. (B) Signup and view all the answers

Cili nga pohimet e mëposhtme përshkruan më mirë ndryshimin midis shtetit ilir dhe shtetit të Epirit?

Shteti ilir shtrihej në veri të lumit Vjosa, ndërsa shteti i Epirit në jug të tij. (A) Signup and view all the answers

Në çfarë aspekti ndryshojnë vendbanimet e fortifikuara ilire nga ato fshatare gjatë kohës së hekurit?

Vendbanimet e fortifikuara ofronin mbrojtje dhe siguri, ndërsa ato fshatare ishin të pambrojtura dhe të shpërndara. (C) Signup and view all the answers

Si ndikoi zhvillimi i marrëdhënieve të këmbimit me botën greke në lindjen e qyteteve ilire?

Intensifikoi zhvillimin e zejetarisë dhe tregtisë në qendrat proto-urbane. (B) Signup and view all the answers

Duke u bazuar në të dhënat arkeologjike dhe burimet e shkruara, si mund të karakterizohet organizimi i vendbanimeve ilire gjatë kohës së hekurit?

Me një sistem të decentralizuar, të bazuar në vendbanime të vogla fshatare dhe qendra të fortifikuara që shërbenin si strehë në raste rreziku. (B) Signup and view all the answers

Si ndikoi mbijetesa e palafiteve, si formë e trashëguar vendbanimi, në zhvillimin e vendbanimeve të reja ilire gjatë kohës së hekurit?

Kontribuoi në diversifikimin e formave të vendbanimeve, duke ofruar një alternativë për ata që preferonin të jetonin buzë liqeneve. (A) Signup and view all the answers

Si ndikon relievi i terrenit në ndërtimin e linjës së murit të fortifikimeve të hershme ilire?

Relievi shfrytëzohet për avantazhet mbrojtëse që ofron, duke ndjekur formën natyrore të terrenit. (A) Signup and view all the answers

Cilat janë karakteristikat kryesore të ndërtimit të mureve të fortifikimeve të hershme ilire?

Muret janë ndërtuar me gurë të mëdhenj e mesatarë të palatuar, me dy këmisha anësore dhe një bërthamë të mbushur me gurë të vegjël. (B) Signup and view all the answers

Çfarë roli luante gardhi i hunjve në sistemin e fortifikimit të vendbanimeve ilire?

Gardhi i hunjve plotësonte mbrojtjen e fortifikimit mbi nivelin e mureve, duke shtuar një pengesë tjetër për sulmuesit. (D) Signup and view all the answers

Si ndryshonin 'gradinat' nga vendbanimet e fortifikuara në Ilirinë Jugore?

Gradinat ishin vendbanime të mbrojtura me ledhe dheu ose gurësh, ndërsa fortifikimet e Ilirisë Jugore kishin mure prej guri. (C) Signup and view all the answers

Çfarë roli ekonomik luanin vendbanimet e fortifikuara në jetën e komuniteteve ilire?

Ato ndodheshin në zona të pasura me toka buke e kullota, duke formuar një njësi ekonomiko-shoqërore me vendbanimet fshatare përreth. (C) Signup and view all the answers

Si ndikonte zgjerimi i mëvonshëm i vendbanimeve në strukturën e fortifikimit?

Zgjerimet e mëvonshme rezultuan në ndërtimin e mureve të reja rrethuese që përfshinin sipërfaqe më të gjera. (B) Signup and view all the answers

Cili ishte një element që mungonte në sistemet e hershme të fortifikimit ilir, por që u shfaq më vonë?

Kullat mbrojtëse (D) Signup and view all the answers

Çfarë tregon trashësia e mureve të fortifikimeve të hershme ilire, pavarësisht lartësisë së ruajtur deri në ditët e sotme?

Trashësia e mureve tregon se ato kishin pasur një lartësi më të madhe se ajo që shihet sot. (B) Signup and view all the answers

Ilirët

Një nga popujt e mëdhenj të Evropës, banuan Gadishullin Ilirik.

Trualli historik

Vendi ku janë formuar dhe zhvilluar Ilirët.