Ergonomie en Geluid op de Werkplek

Veiligheid VOL-VCA

• De VOL-VCA Dimitri De Raeve presentatie behandelt veiligheid.

Hoofdstuk 12: Ergonomie

• Ergonomie is de wetenschap die onderzoekt hoe gereedschappen, machines, taken en functies aan de mens aangepast kunnen worden.
• Het doel is het verminderen van gezondheidsrisico's en het verhogen van comfort.

Toepassen van ergonomie

• Doelen van ergonomie zijn het gemakkelijker maken van werk, het verminderen van overlast, het bevorderen van het welzijn en de gezondheid van het personeel, het verhogen van de productiviteit en het verbeteren van de veiligheid.

Aanpassen van het werk aan de mens

• Globale ergonomische arbeidspostbenadering is de organisatie van het werk, de te verwerken materialen, de gebruikte arbeidsmiddelen en de werkpostomgeving.
• Aanpassing van het werk aan de mens is eveneens verbonden aan de mens zelf.

Mens zelf

• Mensen gedragen zich afhankelijk van verschillende factoren.
• Deze factoren zijn individuele capaciteiten, de gevraagde prestatie, en de omstandigheden op de werkplaats (lawaai, trillingen, klimaat, tijd en duur).
• De factoren bepalen de belasting en de reactie op de uitwendige belasting.

Licht

• Goede verlichting is essentieel.
• Werken bij onvoldoende aangepaste verlichting zorgt voor vermoeidheid.
• Lichtbehoefte neemt toe met de leeftijd.
• Contrasten (verschil tussen licht en donker) moeten geschikt zijn voor de details.
• Weerspiegeling moet voorkomen worden.
• Beeldschermwerk is een belangrijk onderdeel van verlichting.

Klimaat op de werkpost

• De werkgever dient een aangenaam klimaat op de werkpost te garanderen, zonder hinderlijke tocht.
• Er worden aangepaste werk- en rusttijden voorzien.
• Werkpostomgeving moet aangepast zijn indien nodig.
• Indien nodig zijn PBM (persoonsbeveiligingsmiddelen) aanwezig.
• Er wordt warme en koele drank voorzien bij de werkpost.
• Werkplaatsen dienen goed geventileerd te zijn.

Klimaat

• Temperatuur, stralingswarmte, luchtsnelheid en luchtvochtigheid bepalen het klimaat.
• De temperatuur is afhankelijk van de activiteiten.
• Relatieve vochtigheid dient tussen 40 en 60% te liggen.
• De luchtsnelheid is in de zomer niet meer dan 0,25 m/s en in de winter niet meer dan 0,15 m/s

Geluid (onderste deel van het spectrum)

• Geluid wordt veroorzaakt door trillingen.
• De toonhoogte wordt bepaald door frequentie, het aantal trillingen per seconde.
• Sterkte is de amplitude van de trilling.
• Medium (luch of water) is nodig.
• Sonar is een belangrijk voorbeeld.

La waai?

• La waai is onnodig en/of hinderlijk ervaren geluid.

Geluidssnelheid?

• In lucht: 343 m/s bij 20 °C en 1013 hPa
• In water: 1448 m/s bij 20 °C, afhankelijk van diepte en zoutconcentratie

Geluidssnelheid? (gedetailleerd)

• Tabel met geluidssnelheid in verschillende stoffen bij verschillende temperaturen.

Frequentie?

• Menselijk gehoor bereik; 20 Hz tot 20 kHz.
• Gehoor wordt minder gevoelig met leeftijd.
• Mosquito is een voorbeeld van een middel tegen ongewenste geluiden.
• Honden horen frequenties tot 50 kHz.

Geluidsniveau? Geluidssterkte? Luidheid?

• Geluid heeft intensiteit en druk.
• Geluidsintensiteit in W/m².
• Geluidsdruk in Pa.

Geluidsintensiteit

• Geluidsintensiteit is de energie per tijdseenheid (W) per oppervlakte-eenheid (m²).

Geluidsniveau?

• Kleinste waarneembare geluidsintensiteit ongeveer 10-12 W/m².
• Trommelvlies begeeft zich bij 1 W/m².
• Voorbeelden van metingen (rijdende vrachtwagen, gewoon gesprek).

Geluidintensiteiten...

• Tabel met geluidintensiteiten van verschillende geluiden.
• Logaritmische schaal is nodig voor vergelijking.

Bell en decibel (dB)

• Meeteenheden voor geluid.
• Wordt bepaald aan de hand van logaritme.
• Voorbeelden van berekeningen.

Rekenen met log...(dB)

• Verschil rekenen van logaritmen.
• Voorbeelden van berekeningen.

Rekenen met log...

• Referentiewaarden, zoals gehoorrempel, gebruikt om verschillende geluidsintensiteiten te vergelijken.
• Voorbeelden met geluidsintensiteiten verhoudingen, uitgedrukt in dB.

Geluidsdruk

• Kleinste door mensen waarneembare geluidsdruk (gehoordrempel): ongeveer 2 x 10^-5 Pa
• Geluidsdruk waarbij de pijngrens bereikt wordt is 20 Pa.
• Verband tussen geluidsintensiteit en geluidsdruk.

Verband tussen intensiteit en druk...

• Formules voor het berekenen van verband.
• Voorbeelden, waarbij 1 W/m² = 20 Pa (bij 1,18 kg/m³ en 340 m/sec)

Pijngrens...

• Pijngrens 1 W/m² (≈ 120 dB).
• Gehoordrempel (≈ 0 dB).
• Voorbeeldberekeningen met logaritmes.

Verdubbelen van de geluidsintensiteit...

• Verdubbeling van geluidsintensiteit betekent een toename van +3 dB.

Verdubbelen van de geluidsdruk...

• Verdubbelen van geluidsdruk betekent een toename van +6 dB.

Geluidsniveau

• dB is geen eenheid maar een logaritmische schaal.
• Elke verhoging met 10 dB betekent een vermenigvuldiging van de intensiteit met een factor 10.

Rekenen in dB

• Verhouding van twee grootheden, uitgedrukt in decibels (dB).
• Rekenen met logaritmen.

Geluiden optellen...

• Optellen van geluidsniveaus bij verschillende bronnen

Geluiden optellen...

• Rekenen met het verschil in decibels

Geluiden optellen...

• Rekenen met het verschil in decibels

Blootstelling aan lawaai

• Waarden bij 80dB(A) en 85dB(A) voor blootstelling 8 uur.
• Bij verdubbeling van intensiteit moet de arbeidsduur worden gehalveerd.

Ruis (of lawaai) risico's

• Het risico van lawaai (overdreven geluid) is storend en leidt tot gehoorschade, na korte of lange blootstelling.

Gevaren van lawaai (blijvende schade)

• Schade aan gehoor is blijvend.

Factoren die de ernst van gehoorschade beïnvloeden

• Blootstellingsduur van de geluidsbron, sterkte van het geluid, continuïteit van de blootstelling, en duur van de tussentijdse rustpauzes.

Effecten (van blootstelling aan lawaai)

• Gehoorverlies is een sluipend gevaar
• Hinder en concentratieproblemen
• Stress, tijdelijke gehoorsvermindering. Het gehoor herstelt zich gedeeltelijk of geheel.
• Blijvende schade, bijvoorbeeld tinnitus.

Oor

• Anatomie van het menselijk oor (uitwendig, middenoor, binnenoor).

Preventiemaatregelen

• Verminderen geluid aan de bron (geluidsarme machines).
• Goed onderhoud van machines.
• Actieve en passieve isolatie
• Afschermen van de geluidsbron
• Geluiddempend materiaal aanbrengen.
• Absorberende plafonds en muren
• Hulpmiddelen dragen zoals gehoorbescherming

Oordopjes

• Oordopjes, watten, pluggen en hoofdtelefoons.
• Actieve en passieve oordopjes met filters.
• Oordopjes op maat.

Trillingen

• Trillingen kunnen per uur, magnitude in een omgeving, en verschillende impact op de mens.

Trillingen

• Effecten op de gezondheid: hand en armtrillingen, schade aan bloedvaten, polsen, ellebogen en schouders.
• Trillingen veroorzaken carpaletunnelsyndroom en andere gezondheidsproblemen.

Blauwe vinger

• Blauwe vinger is een gezondheidsprobleem als gevolg van langdurige blootstelling aan trillende gereedschappen.

Mentale belasting

• Mentale belasting op de werkvloer.

Handmatig verplaatsen van lasten

• De kracht die nodig is voor het verplaatsen van lasten.
• Een verplaatsing zo dicht mogelijk bij je lichaam.

Rugpijn!

• Hoge incidentie van rugpijn.
• Mogelijke oorzaak: rugklachten en ziekteverzuim.
• Preventieve aspecten.

De mens als hijs- en heftoestel

• Wervelkolom (7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendewervels).
• Verbonden door ligamenten. Stabilisatie door spieren.

Wervel

• Anatomie van een wervel (wervellichaam, wervelboog, tussenwervelschijf).

Hernia?

• Normale discs en uitpuilende of herniëerde discs.
• Effect op ruggenmerg-zenuwwortels.

Ontstaan van ruglast

• Schade aan tussenwervelschijven door lichaamshouding, lasten en druk.

Tiltechnieken

• Hoe veilig lasten tillen (rekening houdend met afstand tot het lichaam).
• Hulpmiddelen.
• Risicoevaluatie.

Struikelen en uitglijden

• Risico's in verband met onveilige omgevingen- struikelen en uitglijden.
• Aanpak voor preventie van ongevallen.

Trappen

• Veilige manier van gebruik van trappen.
• Risico-factoren.

Dankbetuiging

• Bedankje van de spreker.

Deze quiz behandelt de belangrijkste aspecten van ergonomie en de impact van geluid op de werkplek. Beantwoord vragen over blootstelling aan geluid, verlichting, en de gevolgen van ergonomische keuzes. Test je kennis over hoe je een veilige en comfortabele werkomgeving kunt creëren.