Epoka Baroku w literaturze

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Epoka Oświecenia w Polsce trwała od około 1740 do roku _____

1822

Ignacy Krasicki jest autorem satyr krytykujących _____ Polaków.

pijaństwo

Wiersz 'Tęskność na wiosnę' jest dziełem _____ Karpińskiego.

Franciszka

Komedia 'Świętoszek' to dzieło autorstwa _____.

<p>Moliera</p> Signup and view all the answers

W swoim utworze 'Laura i Filon' Karpiński ukazuje prostotę życia na _____ .

<p>wsi</p> Signup and view all the answers

Barok to epoka trwająca w Europie od końca XVI wieku do początku ______ wieku.

<p>XVIII</p> Signup and view all the answers

Nazwa 'barok' pochodzi od portugalskiego słowa 'barocco', oznaczającego ______ o nieregularnym kształcie.

<p>perłę</p> Signup and view all the answers

Motyw vanitas podkreśla ______ życia i kruchość ludzkiej egzystencji.

<p>przemijalność</p> Signup and view all the answers

Sonet IV Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego ukazuje życie człowieka jako ciągłą walkę ______.

<p>duchową</p> Signup and view all the answers

Daniel Naborowski w utworze 'Marność' reflektuje nad nietrwałością ______.

<p>ludzkiego życia</p> Signup and view all the answers

W literaturze barokowej koncepty często opierały się na ______ i kontrastach.

<p>paradoksach</p> Signup and view all the answers

Sarmatyzm to ideologia polskiej szlachty, która wierzyła w swoje wyjątkowe pochodzenie od starożytnego plemienia ______.

<p>Sarmatów</p> Signup and view all the answers

Cechy sarmatyzmu to patriotyzm, obrona wiary ______ oraz przywiązanie do tradycji.

<p>katolickiej</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Barok

Epoka literacka i artystyczna trwająca w Europie od końca XVI wieku do początku XVIII wieku (w Polsce: ok. 1580--1740), nazwana od portugalskiego słowa "barocco", oznaczającego "perłę o nieregularnym kształcie". Charakteryzuje się ozdobnością, przesadą i zaskoczeniem w literaturze i sztuce.

Vanitas

Motyw filozoficzny i literacki podkreślający przemijalność życia, kruchość ludzkiej egzystencji oraz bezwartościowość dóbr doczesnych wobec wieczności.

Koncept barokowy

Zaskakujący pomysł w literaturze barokowej, mający zadziwić czytelnika oryginalnością i grą znaczeń. Często opiera się na paradoksach, metaforach i kontrastach.

Sarmatyzm

Ideologia polskiej szlachty, która wierzyła w swoje wyjątkowe pochodzenie od starożytnego plemienia Sarmatów. Charakteryzuje się patriotyzm, obrona wiary katolickiej, przywiązanie do tradycji, swojego stanu i wartości rodzinnych.

Signup and view all the flashcards

Utwory z motywem vanitas

Przykłady utworów barokowych ilustrujących motyw vanitas.

Signup and view all the flashcards

Utwory z konceptem barokowym

Przykłady utworów barokowych z wykorzystaniem konceptu.

Signup and view all the flashcards

Cechy sarmatyzmu

Cechy sarmatyzmu - pozytywne i negatywne.

Signup and view all the flashcards

Autorzy barokowi

Znani autorzy barokowi i ich utwory.

Signup and view all the flashcards

Oświecenie

Epoka w Europie trwająca od XVII do końca XVIII wieku, charakteryzująca się naciskiem na rozum, naukę i krytykę przesądów.

Signup and view all the flashcards

Ignacy Krasicki

Znany polski poeta i pisarz epoki Oświecenia, autor satyr, hymnów i bajek.

Signup and view all the flashcards

Świętoszek

Komedia Moliera ukazująca fałszywą pobożność i hipokryzję moralną. Tytułowy Tartuffe manipuluje Orgona, udając pobożnego człowieka.

Signup and view all the flashcards

Sentymentalizm

Gatunek literacki charakteryzujący się skupieniem na uczuciach i emocjach. W Polsce reprezentowany przez Franciszka Karpińskiego.

Signup and view all the flashcards

Tęskność na wiosnę

Jeden z najważniejszych utworów Franciszka Karpińskiego - melancholijny wiersz o tęsknocie za ukochaną i pięknem wiosny.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Barok

  • Epoka trwała w Europie od końca XVI do początku XVIII wieku (w Polsce ok. 1580-1740)
  • Nazwa pochodzi od portugalskiego słowa 'barocco' oznaczającego 'perłę o nieregularnym kształcie'
  • Charakteryzuje się ozdobnością, przesadą i zaskoczeniem
  • Motyw vanitas: przedstawia przemijalność życia, kruchość egzystencji i bezwartościowość dóbr doczesnych w kontekście wieczności
  • Motyw vanitas często przedstawiany był na obrazach z czaszkami, klepsydrami, zwiędłymi kwiatami, symbolizującymi śmierć i nieuchronność upływu czasu
  • Przykłady utworów:
  • Mikołaj Sęp-Szarzyński: Sonety IV i V – przedstawiające świat doczesny jako walkę duchową, a wieczność jako wartość najwyższą;
  • Daniel Naborowski: "Marność" i "Krótkość żywota" – kontemplujące nietrwałość i ulotność ludzkiego życia

Koncept barokowy

  • W literaturze barokowej zaskakujący pomysł (koncept) miał zadziwiać czytelnika,
  • Koncepty opierały się na paradoksach, metaforach i kontrastach

Oświecenie

  • Epoka trwała w Europie od XVII do końca XVIII wieku, a w Polsce od ok. 1740-1822
  • Cechowała się racjonalizmem i nauką
  • Promowała postęp i krytykę przesądów

Ignacy Krasicki

  • Przykłady utworów:
  • Satyry – krytykujące nadmierne spożywanie alkoholu, obyczaje i hipokryzję
  • Hymn do miłości ojczyzny,
  • Bajki – moralizatorskie opowieści krytykujące ludzkie wady

Sentymentalizm (Franciszek Karpiński)

  • Przykłady utworów:
  • Do Justyny. Tęskność na wiosnę – melancholijny wiersz o tęsknocie za ukochaną i pięknem wiosny
  • Laura i Filon – sielanka sentymentalna o miłosnym związku dwojga wiejskich kochanków
  • Pieśń wieczorna – religijna pieśń pełna wdzięczności za codzienne życie i harmonię z naturą

Molier - Świętoszek

  • Komedia ukazująca obłudę religijną i hipokryzję moralną, manipulowanie ludnością.
  • Krytyka fałszywej pobożności oraz łatwowierności społecznej

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Baroque Literature
28 questions

Baroque Literature

PamperedPermutation avatar
PamperedPermutation
Baroková literatúra
13 questions

Baroková literatúra

InexpensiveChimera6939 avatar
InexpensiveChimera6939
Use Quizgecko on...
Browser
Browser