Endocrien Stelsel Quiz

Study Notes

Het endocriene stelsel communiceert via chemische boodschappers (hormonen) en speelt een belangrijke rol naast het zenuwstelsel.
Communicatie tussen lichaamscellen, interne communicatie.

Neurale signalisatie: Neuronen geven chemische moleculen (neurotransmitters) af in de synaptische spleet naar omringende cellen (neuronen, spieren, klieren). Communicatie is snel, maar beperkt tot naburige cellen.
Endocriene signalisatie: Endocriene klieren geven hormonen af aan de bloedbaan. De hormonen bereiken alle delen van het lichaam en werken op specifieke receptoren op de doelwitorganen. Sommige moleculen fungeren als neurotransmitter én hormoon. Neurohormonen worden door neuronen gesecreteerd.
Paracriene signalisatie: Boodschappers werken lokaal, in hetzelfde orgaan, zonder in de bloedbaan te komen. Diffunderen in het interstitiële vocht naar omringende cellen. Voorbeelden zijn cytokines, prostaglandines en groeifactoren.

Polypeptiden en glycoproteïnen: Keten van aminozuren. Insuline en ADH zijn voorbeelden van kortere polypeptiden, terwijl FSH en LH langer zijn en koolhydraatgroepen bevatten (glycoproteïnen).
Amines: Eenvoudige moleculen afgeleid van aminozuren. Catecholamines en schildklierhormonen (afgeleid van tyrosine) en melatonine (afgeleid van tryptofaan) behoren hiertoe.
Steröidhormonen: Afgeleid van cholesterol. Voorbeelden zijn geslachtshormonen (testosteron, oestradiol, progesteron) en hormonen van de bijnierschors (glucocorticoïden en mineralocorticoïden). Evolutionair gezien zijn de structuur van amien- en steröidhormonen gelijk in diergroepen; peptidehormonen en glycoproteïnen daarentegen zijn soortspecifiek.
Feromonen: Chemische boodschappers die niet binnen een organisme communiceren, maar tussen verschillende organismen.

Lipofiele hormonen: Kunnen door de celmembraan diffunderen. Receptoren bevinden zich in het cytoplasma of celkern. Het hormoon-receptorcomplex beïnvloedt de gentranscriptie.
Wateroplosbare hormonen: Kunnen niet door de celmembraan diffunderen. Receptoren bevinden zich op de celmembraan. Het hormoon activeert secundaire boodschappermoleculen of ionkanalen.

De hypofyse is de centrale klier in het endocriene stelsel. Hypofyse maakt hormonen die de werking van andere endocriene klieren beïnvloeden en is onder controle van de hypothalamus.
De hypothalamus speelt een rol bij de regeling van de hypofyse via stimulerende en inhiberende hormonen.

Produceert antidiuretisch hormoon (ADH) en oxytocine. ADH zorgt voor waterregulatie, oxytocine voor spiercontracties (melkklieren, baarmoeder).

Produceert verschillende hormonen die de werking van perifere endocriene klieren stimuleren. Voorbeelden zijn ACTH, TSH, LH, FSH, GH, PRL en MSH.

Schildklier: Produceert thyroxine (T4) en trijoodthyronine (T3), essentieel voor groei en ontwikkeling. Calcitonine reguleert calciumspiegel.
Bijnieren: Bijniermerg scheidt adrenaline en noradrenaline uit en bijnierschors scheidt corticosteroïden uit.
Pancreas: Produceert insuline en glucagon, regelen bloedsuikergehalte.

De regeling van de vervelling bij insecten en crustacean is sterk hormonale. Er zijn verschillende hormonen (ecdysiotropine, prothoracale hormoon, juveniel hormoon en ecdyson, en inhibērend vervellinghormoon) betrokken.