Elektromagnetische Straling en Spectra

Elektromagnetische straling

• Lichtsnelheid: De snelheid waarmee licht en elektromagnetische straling zich voortplant.
• Frequentie: Het aantal trillingen in één seconde.
• Golflengte: Lengte van één zich herhalende vorm in een golf.
• Elektromagnetisch spectrum: Rangschikking van verschillende soorten elektromagnetische straling naar energie en frequentie.
• Em-spectrum: Rangschikking van verschillende soorten elektromagnetische straling naar energie en frequentie.
• Energie: De mogelijkheid om arbeid te verrichten of warmte af te geven.

Soorten elektromagnetische straling

• Radiogolven: Een vorm van elektromagnetische straling.
• Infrarood (IR): Een vorm van elektromagnetische straling.
• Zichtbaar licht: De elektromagnetische straling binnen het zichtbare spectrum.
• Ultraviolet (UV): Een vorm van elektromagnetische straling.
• Röntgenstraling: Een vorm van elektromagnetische straling.
• Gammastraling: Een vorm van elektromagnetische straling.

Ioniserende straling

• Elektronvolt (eV): Een eenheid van energie van ioniserende straling.
• Ioniseren: Wanneer een atoom één of meerdere elektronen verliest.
• Absorptie: Het absorberen van straling.
• Transmissie: Het doorlaten van straling.
• Halveringsdikte: De dikte van een materiaal waarbij de stralingsintensiteit tot de helft is afgenomen.

Toepassing van ioniserende straling

• Röntgenfoto: Een beeld dat gemaakt is door gebruik te maken van het doordringend vermogen van röntgenstraling.
• Contrastvloeistof: Een vloeistof met een bepaalde dichtheid die toegediend wordt om duidelijkere röntgenbeelden te krijgen.
• CT-scan: Een groot aantal dwarsdoorsneden (röntgenopnames) die samen een 3D-beeld leveren.

Stralingsdosis

• Stralingsdosis: De totale geabsorbeerde stralingsenergie per kilogram weefsel.
• Stralingsweegfactor: Geeft aan in hoe schadelijk een soort straling is voor levend weefsel.
• Equivalente stralingsdosis: Grootheid die de schadelijkheid van straling aangeeft door de stralingsdosis te vermenigvuldigen met de stralingsweegfactor.
• Effectieve totale lichaamsdosis: De totale effectieve stralingsdosis voor een individu die wordt bepaald door het gewogen gemiddelde over de verschillende organen te nemen.

Medische toepassingen van straling

• Radiotherapie: Het bestrijden van kwaadaardige tumoren in je lichaam met behulp van ioniserende straling.

Stralingsbescherming

• Stralingsbescherming: Maatregelen die worden genomen om te beschermen tegen stralingsbelasting.
• Stralingsbeschermingsnormen: De normen voor de effectieve dosis waaraan mensen blootgesteld mogen worden.
• Dosimeter: Een instrument met daarin een stof die verandert als er ioniserende straling op valt.

Radioactieve stoffen

• Tracer: Een radioactieve stof die gebruikt wordt om transport van stoffen te meten/volgen.
• Halveringstijd: De tijd waarin de helft van het aantal radioactieve kernen vervalt.
• Nucleaire diagnostiek: Gebruik van radioactieve bronnen bij het stellen van een medische diagnose.

Antimaterie

• Positron: Positief deeltje met dezelfde massa als het elektron.
• Antideeltje: Deeltje waarvan een aantal eigenschappen gelijk is, maar andere eigenschappen precies het tegenovergestelde zijn van het andere deeltje.
• Annihileren: Reactie tussen een elektron en een positron, waarbij beide deeltjes vernietigd worden en twee gammafotonen ontstaan.
• Paarproductie: Reactie tussen een hoogenergetisch gammafoton en een willekeurig ander deeltje, waarbij een elektron-positronpaar gevormd kan worden.

Beeldvorming met straling

• PET-scan: Beeld dat gevormd wordt door gebruik te maken van een β+-straler als tracer.
• MRI-scan: Beeld dat gevormd wordt door gebruik te maken van supergeleidende elektromagneten die een magneetveld maken.
• Magneetveld: Krachtveld van een magneet of een spoel.
• Elektromagneet: Een magneet waarvan het magneetveld door een elektrische stroom wordt veroorzaakt.
• Supergeleidend: Heeft geen weerstand bij zeer lage temperatuur.
• Rf-puls: Radiofrequente puls die de waterstofkernen in het lichaam energie geeft waardoor ze omklappen, tegen de richting van het magnetisch veld in.
• Resonantiefrequentie: De frequentie van fotonen die precies past bij de energie waarmee waterstofkernen moeten omklappen in het magneetveld van een MRI-scanner.
• Relaxatietijd: De tijd waarin de waterstofkernen terugdraaien in het magneetveld, waarbij ze radiofotonen van dezelfde frequentie uitzenden.

Echografie

• Echografie: Beeldvormingstechniek die gebruik maakt van ultrasone geluidsgolven.
• Geluidsgolf: Beweging in de vorm van een golf, waarmee geluid zich voortplant.
• Transducer: Apparaatje dat een korte ultrasone geluidspuls produceert en de teruggekaatste puls weer opvangt.
• Dopplereffect: Frequentieverschuiving als bron en waarnemer bewegen ten opzichte van elkaar.

Test je kennis over de verschillende soorten elektromagnetische straling en hun eigenschappen. Dit quiz behandelt onderwerpen zoals frequentie, golflengte en het elektromagnetisch spectrum. Perfect voor studenten die de basis van elektromagnetische straling willen begrijpen.