Ekonomske škole i teorije
48 Questions
1 Views

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Koja od sledećih teorija se bavi problemom podele rada na međunarodnom nivou?

  • Teorija diferencijalne rente
  • Teorija stanovništva
  • Subjektivna teorija vrednosti
  • Teorija komparativnih troškova (correct)

Koja od sledećih tvrdnji o Davidu Rikardu je tačna?

  • Bavio se isključivo problemom slobodne trgovine.
  • Njegova teorija je u potpunosti odbacila Smitova učenja.
  • Razvio je teoriju o apsolutnoj renti.
  • Nije poznavao apsolutnu rentu. (correct)

Šta Malthus smatra uzrokom siromaštva u društvu?

  • Ljudska priroda (correct)
  • Društveno uređenje
  • Nedostatak prirodnih resursa
  • Političke odluke

Koja je karakteristika Sejovog zakona tržišta?

<p>Prodavac jedne vrste postaje kupac druge. (B)</p> Signup and view all the answers

Kojim merama Maltus predlaže kontrolu populacije?

<p>Obe vrste mera - preventivnim i represivnim. (B)</p> Signup and view all the answers

Koji je glavni argument Kejnza prema teoriji tržišta?

<p>Krizu hiperprodukcije je potrebno regulisati državom. (A)</p> Signup and view all the answers

Kako se vrednost robe izražava u novcu?

<p>Kao novčani izraz vrednosti. (B)</p> Signup and view all the answers

Koja teorija smatra da ukupna ponuda ne može biti veća od ukupne tražnje?

<p>Sejov zakon tržišta (A)</p> Signup and view all the answers

Koji od navedenih pojmova NE predstavlja deo vrednosti prema Rikardu?

<p>Kvalitet (A)</p> Signup and view all the answers

Koji od sledećih elemenata NE mora biti prisutan da bi radna snaga postala roba?

<p>Sredstva za proizvodnju (D)</p> Signup and view all the answers

Koja od sledećih izjava najbolje opisuje odnošaj između najamnine i profita?

<p>Mogu se menjati samo unutar veličine vrednosti. (D)</p> Signup and view all the answers

Kako Marks definiše vrednost radne snage?

<p>Po količini rada koji je uložen. (D)</p> Signup and view all the answers

Šta se dešava sa vrednošću prema Marksu kada radnik stvara više vrednosti nego što iznosi vrednost njegove radne snage?

<p>Stvara se profit. (B)</p> Signup and view all the answers

Kako se može opisati upotrebna vrednost radne snage?

<p>Ona doprinosi stvaranju vrednosti. (C)</p> Signup and view all the answers

Koji od sledećih faktora NE utiče na vrednost robe prema Marksovoj teoriji?

<p>Tržišna potražnja (C)</p> Signup and view all the answers

Koja izjava najbolje oslikava ulogu kapitalista prema Marksovoj teoriji?

<p>Kapitalisti su lirali radnu snagu za dobit. (D)</p> Signup and view all the answers

Šta definiše neposredni društveni rad?

<p>Rad koji se vrši bez posredovanja razmene. (C)</p> Signup and view all the answers

Koji je glavni cilj robne proizvodnje?

<p>Prodaja dobara i dobijanje novca za kupovinu. (C)</p> Signup and view all the answers

Kako se odražava promena u obimu proizvodnje jedne zemlje na svetsku privredu?

<p>Povezana je celina koja utiče na druge privrede. (D)</p> Signup and view all the answers

Koji kriterijum razlikuje naturalnu od robne proizvodnje u pogledu organizacione strukture?

<p>Naturalna proizvodnja često se javlja u nerazvijenim zemljama. (B)</p> Signup and view all the answers

Kako se karakterišu društvene veze u robnoj proizvodnji?

<p>Veze su posredne i uključuju više subjekata. (B)</p> Signup and view all the answers

Koja izjava najbolje opisuje prirodu proizvoda u naturalnoj proizvodnji?

<p>Proizvodi se koriste isključivo za zadovoljenje ličnih potreba. (B)</p> Signup and view all the answers

Šta je jedan od glavnih razloga zašto rad u prirodnom obliku nije društveni rad?

<p>Nedostatak razmene proizvoda. (C)</p> Signup and view all the answers

Kako se razlikuju ciljevi naturalne i robne proizvodnje?

<p>Naturalna proizvodnja teži ka zadovoljenju potreba zajednice. (A)</p> Signup and view all the answers

Šta se podrazumeva pod oskudnošću ekonomskih resursa?

<p>Ograničena dostupnost resursa za zadovoljenje potreba (B)</p> Signup and view all the answers

Koji od sledećih faktora nije deo pitanja 'Kako proizvoditi'?

<p>Vrsta proizvoda (A)</p> Signup and view all the answers

Koja vrsta ekonomije omogućava da tržište slobodno funkcioniše bez značajne državne intervencije?

<p>Laisser-faire ekonomija (C)</p> Signup and view all the answers

Šta znači indikativno planiranje?

<p>Slobodan izbor proizvodnje zasnovan na ekonomskim interesima (D)</p> Signup and view all the answers

Koja od navedenih opcija najbolje opisuje mešovitu privredu?

<p>Kombinacija privatne i državne svojine u ekonomiji (A)</p> Signup and view all the answers

Koje pitanje se postavlja u okviru ekonomskih problema 'Za koga proizvoditi'?

<p>Ko će biti krajnji korisnik proizvoda? (A)</p> Signup and view all the answers

Koji od sledećih pojmova se ne koristi u vezi sa tržišnom ekonomijom?

<p>Direktivno planiranje (B)</p> Signup and view all the answers

Šta se dešava ako preduzeće više troši nego što investira?

<p>Povećanje poreskih stopa (C)</p> Signup and view all the answers

Koja od navedenih nije vrsta potrošnje?

<p>Agregatna potrošnja (C)</p> Signup and view all the answers

Kako se menja deo dohotka namenjen ishrani s porastom realnih dohodaka?

<p>Smanjuje se (B)</p> Signup and view all the answers

Koji faktor najviše utiče na nivo lične potrošnje?

<p>Zavisnost od realnih dohodaka (C)</p> Signup and view all the answers

Šta podrazumeva javna potrošnja?

<p>Korišćenje obrazovnih i zdravstvenih ustanova (B)</p> Signup and view all the answers

Šta je podloga raspodele?

<p>Struktura proizvodnje (D)</p> Signup and view all the answers

Koji pojam označava financijska sredstva za isplatu plata radnicima društvenih službi?

<p>Opšta potrošnja (C)</p> Signup and view all the answers

Koja je značajna posledica agresivne reklame u potrošačkom društvu?

<p>Povećanje masovne potrošnje (D)</p> Signup and view all the answers

Koja izjava najbolje opisuje raspodelu?

<p>Uključuje raspodelu rezultata proizvodnje. (A)</p> Signup and view all the answers

Koja od navedenih opcija najbolje opisuje naturalnu proizvodnju?

<p>Proizvodnja koja se odvija planski sa unapred postavljenim ciljevima. (A)</p> Signup and view all the answers

Koji uslov nije potreban za prelazak iz naturalne u robnu proizvodnju?

<p>Povećanje broja potrošača. (C)</p> Signup and view all the answers

Koji od sledećih tvrdnji o robi nije tačan?

<p>Roba mora zadovoljiti potrebu proizvođača. (C)</p> Signup and view all the answers

Šta karakteriše modernu robnu proizvodnju?

<p>Samostalne odluke privrednih subjekata. (A)</p> Signup and view all the answers

Šta ne može biti roba prema kriterijumima opisa?

<p>Proizvod koji se ne iznosi na tržište. (B), Unikatna umetnička dela. (D)</p> Signup and view all the answers

Koje od sledećeg nije ključno svojstvo robe?

<p>Proizvod je namenjen proizvođaču. (C)</p> Signup and view all the answers

Kako se definiše društvena upotrebna vrednost?

<p>Vrednost koja zadovoljava potrebe društva. (A)</p> Signup and view all the answers

Koji uslov robne proizvodnje je najvažniji za razmenu na tržištu?

<p>Roba mora zadovoljiti potrebu potrošača. (D)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Division of Labor

Organizing work into specialized tasks to increase worker skill, output, and productivity, thus boosting wealth.

Ricardo's Theory of Rent

A theory that explains rent as a result of labor value, focusing on the differential rent, not absolute rent.

Comparative Advantage

The ability to produce a good or service at a lower opportunity cost than another producer.

Malthus's Theory of Population

Population grows geometrically, while food supply grows arithmetically, potentially leading to poverty and hardship.

Signup and view all the flashcards

Say's Law

Supply creates its own demand; there can't be a general overproduction crisis because any producer who offers a product needs something in exchange.

Signup and view all the flashcards

Subjective Theory of Value

The value of a good or service is determined by the utility or satisfaction it provides to the consumer.

Signup and view all the flashcards

General Overproduction Crisis

A situation where overall production capacity exceeds demand, leading to economic downturn.

Signup and view all the flashcards

Economic Liberalism

An economic philosophy advocating for minimal government intervention and free markets.

Signup and view all the flashcards

Direct Social Labour

Production where goods are directly used by producers or for the community, without exchange.

Signup and view all the flashcards

Indirect Social Labour

Production where goods are made for sale, and exchange is involved.

Signup and view all the flashcards

Natural Economy

Economic system where goods are produced for self-sufficiency and not for sale.

Signup and view all the flashcards

Market Economy

Economic system where goods are produced for sale in the market.

Signup and view all the flashcards

Economic Interdependence

The global economy acts as a single system, influenced by changes in individual countries.

Signup and view all the flashcards

Natural vs. Market Production

Criteria to differentiate between systems focused on self-sufficiency vs. exchange-based production.

Signup and view all the flashcards

Organizational Structure (Production)

Natural production is structured in large units (like tribes), while market production has independent entities.

Signup and view all the flashcards

Goal of Production

Natural production aims for self-sufficiency, while market production targets profit through selling goods.

Signup and view all the flashcards

Labor as Value Measure

Labor is the sole determinant of a good's worth in societal exchange.

Signup and view all the flashcards

Value of Labor

The worth of labor power, not just the final product.

Signup and view all the flashcards

Components of Value

Value is the sum of input costs (materials, labor) and labor's worth.

Signup and view all the flashcards

Labor Creates Value

All value is ultimately derived from the labor invested in production.

Signup and view all the flashcards

Labor Power as Commodity

In capitalism, labor itself can be bought and sold like any other good.

Signup and view all the flashcards

Conditions for Labor as Commodity

Workers must be free (legally and personally) and lack capital to sell their labor.

Signup and view all the flashcards

Profit's Role

Profit is the difference between the value produced and the wages paid to labor.

Signup and view all the flashcards

Value of Labor vs. Value Produced

Workers produce more value than the value of their labor power.

Signup and view all the flashcards

Natural Production

An economic system where goods and services are produced primarily for the direct use of the producers or their communities, not for trade.

Signup and view all the flashcards

Commodity Production

An economic system characterized by the production of goods and services for exchange in a market.

Signup and view all the flashcards

Commodity

A good or service produced for exchange in a market, meeting specific criteria.

Signup and view all the flashcards

Criteria for a Commodity

A commodity must be a product of human labor, be produced in quantity, satisfy a human need, and satisfy a need of someone else (not the producer), and be offered for market sale.

Signup and view all the flashcards

Natural vs. Commodity Economies

Comparing economies based on whether natural or commodity production dominates.

Signup and view all the flashcards

Transition Natural to Commodity

The shift from natural to commodity production is driven by factors like increased social division of labor, surplus production, and private property.

Signup and view all the flashcards

Market Exchange

Exchanging a commodity for something of equivalent value.

Signup and view all the flashcards

Human Labor

The activity or effort used in the production of goods and services.

Signup and view all the flashcards

Economic Organization

The way a society allocates resources to satisfy its needs.

Signup and view all the flashcards

Fundamental Economic Questions

The core questions every economy must answer; What to produce?, How to produce?, For whom to produce?

Signup and view all the flashcards

Market Economy

An economy where producers decide what to make based on consumer demand, and resources are allocated through free interaction.

Signup and view all the flashcards

Command Economy

An economy where a central authority (like the government) decides what to produce.

Signup and view all the flashcards

Mixed Economy

An economy that combines elements of market and command economy.

Signup and view all the flashcards

Resource Scarcity

The limited availability of resources to fulfill unlimited human needs.

Signup and view all the flashcards

Production Choices (What to produce)

Deciding on goods for personal consumption (basic needs) and production (materials).

Signup and view all the flashcards

Production Methods (How to produce)

Choosing the most efficient combination of resources and techniques.

Signup and view all the flashcards

Neproizvodna potrošnja

Consumption that doesn't directly produce goods; it's the final purpose of production, divided into personal and public consumption.

Signup and view all the flashcards

Lična potrošnja

Consumption of goods directly satisfying individual needs (food, clothing, shelter).

Signup and view all the flashcards

Engel's Law

As income rises, the percentage spent on food decreases, while spending on other categories, like entertainment, increases.

Signup and view all the flashcards

Javna potrošnja

Consumption of goods used by many, like education, healthcare, and public services.

Signup and view all the flashcards

Raspodela

The distribution of goods and services among individuals, businesses, and communities.

Signup and view all the flashcards

Raspodela sredstava za proizvodnju

Division of resources for production; some own resources, others work.

Signup and view all the flashcards

Potrošačko društvo

A society that emphasizes mass consumption, often using advertising to promote buying.

Signup and view all the flashcards

Proizvodnja i raspodela

The interplay between the production of goods and services, and how they are distributed amongst recipients.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Ekonomske škole i teorije

  • Klasična škola: Zalaže se za podelu rada, jer povećava spretnost radnika, proizvodnju i produktivnost, što povećava bogatstvo.
  • David Rikardo: Razvio teoriju diferencijalne rente, rezultat delovanja zakona radne vrednosti (ali ne i apsolutne rente). Popularisao prihvatanje principa slobodne trgovine i ekonomskog liberalizma sa teorijom komparativnih troškova.
  • Tomas Robert Maltus: Predstavio teoriju stanovništva, tvrdeći da siromaštvo nije rezultat društvenog uređenja, već ljudske težnje za neograničenim umnožavanjem prema raspoloživim resursima. Predložene mere uključuju preventivne (odlaganje rađanja) i represivne (glad, ratovi).
  • Žan Batist Sej: Zastupao subjektivnu teoriju vrednosti zasnovanu na korisnosti i Sejlov zakon tržišta. Tvrdio je da ukupna ponuda ne može biti veća od ukupne tražnje, što isključuje opšte krize hiperprodukcije. Kritikom je podvrgnut od strane Kejnza.

Teorija vrednosti

  • Vrednost robe: Cena je novčani izraz vrednosti robe. Samo rad meri vrednost robe.
  • David Rikardo: Smatrao da rad stvara vrednost, a dohoci (najamnina, profit, renta) predstavljaju delove te vrednosti, čije zbir ne može preći vrednost. Vrednost se sastoji od vrednosti utrošenih sredstava za proizvodnju i vrednosti radne snage.
  • Karl Marks: Definisao zakon vrednosti radne snage. Radnik u kapitalizmu je plaćen po vrednosti, ali stvara više vrednosti od svoje platne vrednosti. Radna snaga je u kapitalizmu roba, zahtevajući pravnu i ličnu slobodu radnika i lišenje sredstava za proizvodnju. Radna snaga stvara vrednost veću od svoje sopstvene.

Naturalna naspram robne privrede

  • Razlike: Naturalna privreda se obavlja u okviru velikih organizacionih jedinica (rodovi, plemena). Cilj joj je zadovoljenje potreba proizvođača, dok u robnoj privredi, proizvođači dobijaju novac za prodaju robe, kojim kupuju potrebe. Društvene veze u naturalnoj su neposredne, dok su u robnoj posredne kroz tržište. U naturalnoj proizvodnji nema spontanosti. U robnoj postoji.
  • Kriterijumi: Organizacionih struktura, cilj proizvodnje, društvenih veza, stepen spontanosti.
  • Uslovi: Razvoj društvene podele rada, viškova proizvoda za razmenu, nastanak privatne svojine.
  • Roba: Proizvod ljudskog rada koji zadovoljava ljudske potrebe i prodaje se na tržištu.

Strukturni problemi proizvodnje

  • Fundamentalna pitanja: Šta proizvoditi, kako proizvoditi i za koga proizvoditi, kako rešiti oskudnost ekonomskih resursa.
  • Tržišni sistem: Slobodna konkurencija, privatna svojina, decentralizovana odluka.
  • Komandna privreda: Društveni planski organi utvrđuju proporcije proizvodnje i potrošnje.
  • Indikativno planiranje: Slobodan izbor proizvodnje, vođen ekonomskih interesa.
  • Mešovita privreda: Kombinacija privatnog i državnog sektora.

Neproizvodna potrošnja (potrošnja)

  • Lična: Zavisnost od realnih dohodaka i nivoa privredne razvijenosti. Ernest Engel je definisao zakonitost porasta potrošnje sa povećanjem dohotka,
  • Javna: Obezbeđuje finansijska sredstva za plate društvenih radnika i usluge.

Proizvodnja i raspodela

  • Raspodela: Raspoređivanje proizvedenih dobara i usluga između faktora proizvodnje i društva. Ovo je ogleda i u raspodeli materijala za proizvodnju.
  • Struktura raspodele: Određena strukturom proizvodnje. Raspodela je rezultat i pretpostavka proizvodnje.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

Related Documents

EKO_CELA_BY-BOBINATOR 2020 PDF

Description

Ovaj kviz istražuje različite ekonomske škole i teorije, uključujući klasičnu školu, teoriju diferencijalne rente, Malthusovu teoriju stanovništva i Sejlov zakon tržišta. Proverite koliko dobro poznajete ključne koncepte i autore u ekonomiji.

More Like This

Economic Theories Quiz: Austrian, Classical, and Keynesian
16 questions

Economic Theories Quiz: Austrian, Classical, and Keynesian

DeservingPrehistoricArt avatar
DeservingPrehistoricArt
Economics Models and Theories
13 questions

Economics Models and Theories

ConsummateBildungsroman avatar
ConsummateBildungsroman
Economic Schools of Thought
29 questions

Economic Schools of Thought

AdvantageousAluminium avatar
AdvantageousAluminium
Classical Economic Theory vs Modernization Theories
42 questions

Classical Economic Theory vs Modernization Theories

StunningLeopard avatar
StunningLeopard
Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser