Ekonomia Rozwoju jako Dyscyplina

Gałąź nauk ekonomicznych skupiająca się na problemach gospodarczych państw rozwijających się. Badania bazują głównie na myśli ekonomicznej anglosaskiej, szczególnie brytyjskiej.

Określenie, które obejmuje wszystkie państwa świata, niezależnie od ich sytuacji gospodarczej. Współcześnie stosowane rzadko.

Podejście skupiające się na problemach specyficznych dla państw rozwijających się, takich jak dostęp do zasobów i równość.

Pierwszy etap badań w ekonomii rozwoju, który skupia się na opisaniu charakterystycznych cech państw rozwijających się.

Drugi etap badań w ekonomii rozwoju, który analizuje przyczyny różnic w rozwoju gospodarczym między krajami.

Trzeci etap badań w ekonomii rozwoju, który skupia się na poszukiwaniu rozwiązań problemów rozwoju gospodarczego w państwach rozwijających się.

Teoria rozwoju dualnego, stworzona przez Arthura Lewisa, która podkreśla podział gospodarki na sektor nowoczesny i tradycyjny.

Ekonomista anglosaski, laureat Nagrody Nobla z ekonomii w 1979 roku, znany ze swoich badań nad rozwojem gospodarczym państw rozwijających się.

Proces, w którym dawne kolonie zdobywają niepodległość, tworząc nowe, suwerenne państwa.

Wpływ dekolonizacji na światową dynamikę polityczną. Nowe państwa stają się areną walki wpływów między blokiem wschodnim i zachodnim.

Rozwój komunikacji i dostępu do informacji, jaki nastąpił wraz z dekolonizacją, wpływa na globalne procesy.

Pojawienie się organizacji międzynarodowych i powstawanie norm regulujących prawa człowieka w kontekście dekolonizacji.

Wpływ dekolonizacji na gospodarkę światową. Nowe państwa stają się uczestnikami globalnego rynku.

Organizacja założona w 1948 roku, której celem była koordynacja amerykańskiej pomocy dla odbudowy Europy po II wojnie światowej.

Organizacja powstała w 1961 roku z przekształcenia OEEC, której celem jest promowanie globalnego rozwoju gospodarczego.

Komitet OECD założony w 1960 roku, skupiający głównych donatorów międzynarodowej pomocy rozwojowej.

Średnia wartość wszystkich dóbr i usług wyprodukowanych w kraju w danym roku. Jest to jeden z najważniejszych wskaźników gospodarczych.

Podobny do PKB, ale uwzględnia dodatkowo dochody z inwestycji zagranicznych. Jest to miara bogactwa kraju, łącząca produkcję z inwestycjami.

Różnice w poziomie PKB między najbogatszymi a najbiedniejszymi państwami mogą być ogromne.

Różnice w DNB między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się mogą być jeszcze bardziej znaczące niż w przypadku PKB.

Zasoby internetowe, które gromadzą dane dotyczące PKB i DNB dla różnych krajów.

Indeks Rozwoju Człowieka (HDI) to miara dobrobytu, która uwzględnia trzy kluczowe aspekty: długie i zdrowe życie, wiedzę oraz standard życia.

HDI składa się z trzech wskaźników: przewidywalna długość życia, średnie lata nauki oraz dochód narodowy na mieszkańca (PPP).

Przewidywalna długość życia to średnia liczba lat, jaką może spodziewać się przeżyć osoba urodzona w danym roku.

Średnie lata nauki to średnia liczba lat, które osoby w danym kraju ukończyły edukację.

Dochód narodowy na mieszkańca (PPP) to miara dochodu na osobę, uwzględniająca różnice w kosztach życia w poszczególnych krajach.

Wartości HDI wahają się od 0 do 1, gdzie 1 oznacza najwyższy poziom rozwoju.

Kraje o bardzo wysokim HDI to np. Niemcy, Islandia, Szwajcaria.

Kraje o niskim HDI to np. kraje afrykańskie, gdzie poziom rozwoju jest niski.

Podejście ilościowe skupia się na pomiarach, takich jak dane makroekonomiczne i PKB. Służy do oceny wzrostu gospodarczego, który traktuje jako główny wskaźnik rozwoju.

Podejście jakościowe rozszerza pojęcie rozwoju, uwzględniając aspekty społeczne, kulturowe i środowiskowe. Zamiast jedynie wzrostu, skupia się na poprawie jakości życia, równości i zrównoważonym rozwoju.

Development Economics (DE) to dyscyplina skupiająca się na ekonomicznych aspektach rozwoju krajów rozwijających się. Zajmuje się m.in. strategiami rozwoju, walutą, międzynarodową pomocą rozwojową i kwestiami catching up (doganiania) krajów rozwiniętych.

Development Studies (DS) to interdyscyplinarne pole badań nad rozwojem, obejmujące szeroki zakres tematów, w tym ekonomiczne, społeczne, kulturowe, polityczne i środowiskowe. Skupia się na problemach globalnego Południa, dążąc do interdyscyplinarnego zrozumienia złożonych wyzwań rozwoju.

Decolonial Studies to dziedzina krytycznie analizująca dziedzictwo kolonializmu. Dąży do dekonstrukcji kolonialnych perspektyw w nauce, kulturowych narracjach i systemowych nierównościach.

Zakres Development Studies obejmuje wszelkie nauki zajmujące się problematyką rozwoju, w tym ekonomię, socjologię, antropologię, politologię i geografię rozwoju.

W Development Studies występuje interdyscyplinarność, wielodyscyplinarność i międzydyscyplinarność. Oznacza to łączenie wielu dyscyplin i perspektyw do zrozumienia skompleksowanych wyzwań rozwoju.

Ekonomia rozwoju zrodziła się w połowie XX wieku, gdy świat zmagał się z konsekwencjami II Wojny Światowej i rozpoczął proces dekolonizacji.

Termin "zacofanie" był powszechnie używany w odniesieniu do krajów o gospodarce opartej na rolnictwie w porównaniu do krajów uprzemysłowionych.

Pojawiły się badania nad koloniami (Colonial Studies) i później nad krajami Wspólnoty Narodów (Commonwealth Studies), skupiające się na rozwoju tych regionów.

Powszechne było pejoratywne postrzeganie państw globalnego Południa jako "zacofanych" i potrzebujących pomocy ze strony Zachodu.

Wczesne teorie rozwoju opierały się na dominujących wówczas ekonomicznych koncepcjach, takich jak neoklasyczna teoria wzrostu, koncentrując się na potrzebie uprzemysłowienia i nadganiania krajów rozwiniętych.

Zinstytucjonalizowanie rozwoju doprowadziło do powstawania organizacji międzynarodowych, takich jak DAC (Komitet Pomocy Rozwojowej) i innych instytucji, które zajmowały się wspieraniem rozwoju państw rozwijających się.

W latach 60. XX wieku rozwój stał się uznaną nauką o charakterze bardziej interdyscyplinarnym, z udziałem badaczy z różnych dziedzin i krajów.

W latach 70. XX wieku pojawiły się krytyczne głosy dotyczące tradycyjnych modeli rozwoju, kwestionujące efektywność i skuteczność zachodnich działań pomocowych.

Hirschman krytykował ideę Bauer'a „Death of Development Economics”, argumentując, że wczesne teorie rozwoju miały swoje wady, ale nie oznaczało to końca dyscypliny, a raczej jej ewolucję.