Экология негіздері мен терминдері

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Экология терминін алғаш ұсынылған ғалым кім?

И.Шмидт

Д.Ламарк

Э.Геккель (correct)

А.Тенсли

Аутэкология бөлімінің зерттеу обьектісі қандай?

экожүйелер

қауымдастықтар

ағзалар (correct)

популяциялар

Синэкология бөлімінің зерттеу обьектісі не?

бірыңғай түрлер

популяциялар

қауымдастықтар (correct)

ағзалар

Абиотикалық факторларға қандай элемент жатады?

температура Signup and view all the answers

Комменсализм қай фактордың мысалы болып табылады?

биотикалық Signup and view all the answers

Популяцияның тұрақты деп аталу үшін туылу және өлім саны қандай қатынаста болуы керек?

туылу саны мен өлім-жітім саны шамамен тең Signup and view all the answers

Экожүйенің абиотикалық компонентінің мысалы қандай?

топырақ Signup and view all the answers

Қазақстанда басты су артериясы ретінде қандай өзен аталады?

Иртыш Signup and view all the answers

Озон қабатының атқаратын қызметі неде?

ультракүлгін сәулелерден қорғау Signup and view all the answers

Парниктік эффекттің түзілуінде негізгі рөл атқаратын қосылыс қандай?

көміртек диоксиді Signup and view all the answers

Экологиялық мониторингтің мақсаты неде?

антропогенді әсерді зерттеу Signup and view all the answers

Суды тазалаудың нейтрализация әдісі қандай?

химиялық Signup and view all the answers

Қазақстандағы алғашқы қорық қандай?

Ақсу-Жабағалы Signup and view all the answers

Тірі ағзаларды қоршап, онымен тікелей бөлігін атаңыз.

мекендейтін орта Signup and view all the answers

Биоценоз термині кімнің авторы?

К.Мебиус Signup and view all the answers

Тропосфера қандай қабатқа жатады?

Жер бетіне ең жақын қабат Signup and view all the answers

Адамдардың биосфераға оң әсері неге негізделеді?

Табиғи ресурстарды қалпына келтіру Signup and view all the answers

Рекультивация әдісінің негізгі мақсаты қандай?

Жер өнімділігін қарғау және сақтау Signup and view all the answers

Ластану дегеніміз не?

Физикалық, биологиялық және химиялық агенттердің ортаға енуі Signup and view all the answers

Биосферадағы үлкен зат айналымының атауы не?

Геологиялық Signup and view all the answers

Экологиялық мониторинг не үшін қажет?

Қоршаған табиғи ортаны қорғау үшін Signup and view all the answers

Азаматтық қорғаныс құрамаларының негізгі міндеттері қандай?

Жауап беру мен көмек көрсету Signup and view all the answers

Төтенше жағдайлар туралы заң қандай жылы қабылданды?

1996 Signup and view all the answers

Тіршілік қауіпсіздігінің негізгі мақсаты не?

Адамды қоршаған ортаның зиянды әсерлерінен қорғау Signup and view all the answers

Жер сілкінісінің өзі қандай ауытқу түріне жатады?

Сейсмикалық Signup and view all the answers

Детритофагтар қандай организмдер болып табылады?

Шіріген өсімдіктермен қоректенетін организмдер Signup and view all the answers

Кенеттен пайда болатын зілзала дегеніміз не?

Материалдық құндылықтардың жоғалуы мен өлім-жітім Signup and view all the answers

Табиғи сипаттағы төтенше жағдай қанша түрге жіктеледі?

4 Signup and view all the answers

Study Notes

Экология термині мен бөлімдері

Экология терминін алғаш рет Э. Геккель ұсынған
Экология — тірі ағзалардың қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы ғылым
Аутэкология — ағзалардың зерттеу обьектісі
Демэкология — популяциялардың зерттеу обьектісі
Синэкология — қауымдастықтардың зерттеу обьектісі

Абиотикалық және биотикалық факторлар

Абиотикалық факторларға температура жатады
Биотикалық факторларға комменсализм жатады
Антропогендік факторларға өнеркәсіптің дамуы жатады
Экологиялық фактор — тіршілік ету ортасының жағдайы

Популяцияның сипаттамалары

Популяцияға тән белгілер: барлық аталғандар, жастық құрамы, даралар саны, өлім-жітім мөлшері

Жер планетасының экологиялық мәселелері

Қазақстандағы негізгі экологиялық мәселе - сапалы тұшы судың жетіспеуі
Жер планетасының экологиялық мәселелерінің зерттеу обьектісі — әлемдік экология

Экожүйе компоненттері

Экожүйенің негізгі функционалды бірлігі — экожүйе
Экожүйенің биотикалық компоненті — тірі ағзалар
Экожүйенің абиотикалық компоненті — топырақ

Су ресурстары мен Қазақстан

Су ресурстарының механикалық ластануы — судың әртүрлі заттармен және қатты қалдықтармен ластануы
Қазақстанның басты су артериясы — Ертіс

Ресурстар

Сарқылмайтын ресурстарға күн энергиясы жатады
Сарқылатын, бірақ қалпына келетін ресурстарға өсімдіктер жатады
Минералды ресурстарға мұнай және тас көмір жатады.

Продуценттер

СО2 сіңіріп, оттегі бөліп шығаратын табиғи ресурс — продуценттер

Стратосфера мен Озон қабаты

Стратосфераны әр 1000 м биіктікте температураның 50С төмендеу қасиеті сипаттайды
Озон қабатының атқаратын қызметі - ультракүлгін сәулелерді сіңіру

Биосфера және атмосфера

Биосфера құрамына тірі заттар, биогенді заттар және биокосты денелер кіреді
Гидросфера — биосфераның 75% бөлігін алып жатыр
Атмосфера қабаттары: тропосфера, стратосфера, мезосфера, термосфера, экзосфера

Экологиялық мониторинг

Экологиялық мониторинг — қоршаған табиғи ортаны қорғауда жалпы бақылауіс стратегиясы

Төтенше жағдайлар

Төтенше жағдайлардың келесі түрлері бар: объектлік, жергілікті, аумақтық және кең ауқымды
Тіршілік қауіпсіздігі адамның өмір сүру ортасымен қауіпсіз қарым-қатынасына және оның қорғалуына бағытталған шаралар
Төтенше жағдай кезіндегі тәуекелділік сипаттамасы — физикалық немесе заң тұлғасының әрекеті нәтижесінде адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға, мемлекеттік мүлікке төнетін қауіпті анықтау

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Бұл викторина экологияның негізгі терминдері мен бөлімдерін қамтиды. Экологияның аутэкология, демэкология, және синэкология сияқты негізгі аспектілерін зерттей отырып, экологиялық факторлар мен популяциялардың сипаттамаларын білуге көмектеседі.