Εισαγωγή στο Εργατικό Δίκαιο mixed

Εισαγωγή στο Εργατικό Δίκαιο

• Το εργατικό δίκαιο ανήκει στον ιδιωτικό δίκαιο.
• Είναι το δίκαιο που ρυθμίζει την εργασία.
• Η εργασία ορίζεται ως ανθρώπινη δραστηριότητα με εξωτερική πίεση και αμοιβή.
• Το εργατικό δίκαιο ρυθμίζει την «εξαρτημένη εργασία».

Έννοια Εργατικού Δικαίου

• Το εργατικό δίκαιο είναι ένα σύνολο κανόνων δικαίου που ρυθμίζει τις σχέσεις εξαρτημένης εργασίας.
• Εξάρτηση σημαίνει υποχρέωση του εργαζομένου να ακολουθεί τις οδηγίες του εργοδότη.
• Ο εργαζόμενος διαθέτει την εργασιακή του δύναμη στον εργοδότη χωρίς ευθύνη για το αποτέλεσμα.
• Η εξάρτηση δημιουργεί μια εξ αρχής άνιση σχέση.
• Γι' αυτό δημιουργήθηκε το εργατικό δίκαιο με ειδικές ρυθμίσεις.

Σκοπός Εργατικού Δικαίου

• Προστασία της εργασίας από το κράτος και την εργοδοτική εξουσία.
• Οργάνωση των σχέσεων μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου.
• Αναπαραγωγή της σχέσης εργασίας-κεφαλαίου.

Η Ύλη του Εργατικού Δικαίου

• Ατομικό εργατικό δίκαιο: κανόνες για την ατομική σύμβαση εργασίας.
• Συλλογικό εργατικό δίκαιο: κανόνες για τη λειτουργία των συνδικάτων και τις σχέσεις κοινωνικών ανταγωνιστών.
• Δίκαιο εκμετάλλευσης: κανόνες που διαμορφώνουν το «εσωτερικό δίκαιο» του χώρου εργασίας.

Η Σύμβαση Εξαρτημένης Εργασίας

• Το εργατικό δίκαιο εφαρμόζεται στις σχέσεις με αφορμή σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.
• Ο νομικός χαρακτηρισμός μιας σύμβασης ως εξαρτημένης εργασίας δεν εξαρτάται από την ονομασία που δίνουν τα μέρη.
• Η διάκριση της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας από συγγενείς έννοιες κρίνεται ανά περίπτωση.

Διάκριση από Σύμβαση Ανεξαρτήτων Υπηρεσιών

• Έχουμε παροχή εργασίας, αλλά ο παρέχων έχει πλήρη πρωτοβουλία στην εκτέλεση.
• Ο εργαζόμενος διατηρεί τον έλεγχο.
• Ένα παράδειγμα είναι ο λογιστής με δικό του γραφείο.

Διάκριση από Σύμβαση Έργου

• Έχουμε παροχή εργασίας, αλλά το κύριο αντικείμενο είναι η επίτευξη ενός αποτελέσματος.
• Δεν ενδιαφέρει η παροχή της εργασίας αυτή καθαυτή, αλλά το αποτέλεσμα.
• Ο εργολάβος μπορεί να χρησιμοποιεί τρίτα πρόσωπα ή εξοπλισμό.

Διάκριση από Σύμβαση Εταιρείας

• Η εισφορά στην εταιρεία μπορεί να είναι παροχή εργασίας.
• Διάκριση: πρόθεση εταιρικής συνεργασίας και ανάληψη κοινών κινδύνων.

Είδη Συμβάσεων Εργασίας

• Σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου: δεν υπάρχει συμφωνημένη διάρκεια.
• Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου: υπάρχει συμφωνημένη διάρκεια.
• Κατ' αρχήν, τα μέρη είναι ελεύθερα να επιλέξουν, αλλά αυτή η ελευθερία έχει όρια.
• Κανόνας είναι η σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.

Σύμβαση Εργασίας Ορισμένου Χρόνου

• Ο ορισμένος χρόνος πρέπει να δικαιολογείται από τη φύση της εργασίας, τις ανάγκες της επιχείρησης ή άλλους αντικειμενικούς λόγους.
• Παραδείγματα: εποχική εργασία, αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.

Σύμβαση Εργασίας με Δοκιμή

• Ο εργοδότης έχει το δικαίωμα να κρίνει τις ικανότητες του εργαζομένου.
• Οι πρώτοι 12 μήνες θεωρούνται δοκιμαστική περίοδος.

Σύμβαση Ετοιμότητας προς Εργασία

• Δέσμευση του ελεύθερου χρόνου του εργαζομένου στη διάθεση του εργοδότη.
• Διακρίνεται σε γνήσια και απλή ετοιμότητα.
• Γνήσια ετοιμότητα: πλήρης δέσμευση, εξομοιώνεται με κανονική εργασία.
• Απλή ετοιμότητα: μερική δέσμευση, ο εργαζόμενος αναπαύεται αλλά πρέπει να παράσχει εργασία όταν κληθεί.

Είδη Συμβάσεων Εργασίας και Κατηγορίες Εργαζομένων

• Δεν ισχύουν κάποιες διατάξεις του εργατικού δικαίου (κατώτατα όρια αποδοχών), ενώ ισχύουν άλλες (ετήσια άδεια).

Σύμβαση Δανεισμού Εργαζομένου

• Συνάπτεται μεταξύ εργοδότη και τρίτου.
• Ο εργαζόμενος «παραχωρείται» στον τρίτο με συναίνεση του εργαζομένου.
• Ο αρχικός εργοδότης παραμένει αντισυμβαλλόμενος, αλλά ο τρίτος ασκεί το διευθυντικό δικαίωμα.
• Διακρίνεται σε «γνήσιο» και «μη γνήσιο» δανεισμό.
• Γνήσιος δανεισμός: ο εργαζόμενος παραχωρείται σε τρίτη επιχείρηση για κάποιο διάστημα.
• Μη γνήσιος (ή κατ' επάγγελμα) δανεισμός: η σύμβαση προβλέπει ότι ο εργαζόμενος θα προσφέρει εργασία σε τρίτους.

Σύμβαση Μερικής Απασχόλησης και Εκ Περιτροπής Εργασίας

• Συμφωνείται εργασία μικρότερης διάρκειας από την κανονική.
• Μερική απασχόληση: π.χ. 4ωρη ημερήσια απασχόληση.
• Εκ περιτροπής απασχόληση: π.χ. 8ωρη ημερήσια απασχόληση για 3 ημέρες/εβδομάδα.
• Η μερική απασχόληση δεν μπορεί να επιβληθεί μονομερώς.
• Η εκ περιτροπής απασχόληση, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να επιβληθεί μονομερώς.

Κατηγορίες Εργαζομένων

• Υπάλληλοι και εργάτες: Ο χαρακτηρισμός εξαρτάται από το αν προέχει το πνευματικό ή το σωματικό στοιχείο.
• Ανήλικοι εργαζόμενοι: Ειδικές προστατευτικές διατάξεις.
• Έγκυοι εργαζόμενες: Προστασία μητρότητας, προστασία από διακρίσεις, ειδικές άδειες.
• Αναγκαστικά τοποθετημένοι: Πολύτεκνοι, ΑΜΕΑ κλπ. Ειδική προστασία από την απόλυση.
• Διευθύνοντες υπάλληλοι: Έχουν καθήκοντα διεύθυνσης, υψηλότερες αποδοχές, δεν υπάγονται στα χρονικά όρια.
• Αλλοδαποί εργαζόμενοι: Ειδικές ρυθμίσεις νόμου (άδεια διαμονής).
• Οικιακοί μισθωτοί: Εξυπηρετούν τις ανάγκες του εργοδότη. Δεν υπάγονται στα χρονικά όρια εργασίας, αλλά ισχύουν βασικές διατάξεις.