EIS3222 Pengenalan Feqh Jinayah UNISEL

• EIS3222 Konsep Jenayah Dalam Islam (Fiqh Jinayah) dikaji di Jabatan Pengajian Islam, Fakulti Pendidikan dan Sains Sosial, UNISEL.
• Kursus ini berlangsung pada Nov 2024.

Pengenalan Feqh Jenayah

• Jenayah dari segi bahasa bermaksud dosa atau kesalahan.
• Jenayah dari sudut istilah ialah setiap perbuatan yang diharamkan oleh syarak terhadap nyawa, diri dan harta.
• Firman Allah SWT dalam Surah al-Maidah (5) ayat 49 menjelaskan tentang menjalankan hukum dengan apa yang diturunkan oleh Allah dan tidak mengikut hawa nafsu.
• Bahagian pertama hukuman jenayah dalam Islam ialah hudud.
• Bahagian kedua hukuman jenayah dalam Islam ialah qisas.
• Bahagian ketiga hukuman jenayah dalam Islam ialah takzir.
• Hukuman hudud dan qisas ditetapkan oleh Allah SWT, manakala takzir ditetapkan oleh pemerintah.
• Ketetapan hukuman bertujuan mendidik individu dan menjamin keselamatan individu lain.

Konsep Jenayah

• Istilah lain bagi jenayah dalam Bahasa Arab ialah jarimah.
• Jenayah atau jarimah secara umum bermaksud perbuatan jahat.
• Fuqaha memberi makna jenayah sebagai segala perbuatan jahat yang diharamkan oleh syarak.
• Sebilangan fuqaha mengelaskan jenayah sebagai perbuatan jahat terhadap tubuh badan dan nyawa, manakala jarimah merujuk kepada perbuatan jahat terhadap harta benda dan lain-lain.

Definisi Jenayah: Umum dan Khusus

• Dua istilah yang digunakan oleh fuqaha ialah al-Jarimah dan al-Jinayah.
• Al-Jarimah digunakan oleh sebahagian fuqaha sebagai kesalahan-kesalahan secara umum, sama ada melibatkan soal moral atau fizikal.
• Sebahagian fuqaha menggunakan al-jarimah dan al-jinayah sebagai sinonim iaitu semua perbuatan salah yang diharamkan oleh syarak.
• Terdapat fuqaha yang mengkhususkan al-jinayah hanya untuk kesalahan hudud dan qisas.
• Jumhur fuqaha menggunakan al-jinayah kepada kesalahan yang lebih khusus iaitu kesalahan jiwa dan tubuh badan sahaja seperti qisas dan diyat.
• Dua aspek penting dalam menentukan konsep jenayah Islam ialah pihak yang dicabuli keselamatannya dan jenis hukuman (rigid atau fleksibel).

Penentuan Hukuman Jenayah

• Tanggungjawab jenayah terbentuk atas tiga elemen utama: perbuatan jahat, pelaku mempunyai pilihan sendiri, dan pelaku seorang yang waras.

Kategori Hukuman Jenayah (HQT)

• Hudud merupakan hukuman ke atas pencabulan kepentingan dan keselamatan awam berdasarkan ketetapan wahyu.
• Qisas merupakan hukuman ke atas pencabulan kepentingan dan keselamatan individu berdasarkan ketetapan wahyu.
• Takzir merupakan hukuman terhadap pencabulan kepentingan dan keselamatan masyarakat dan individu yang diputuskan oleh pemerintah atau mahkamah.

Tujuan Hukuman

• Pencegahan umum adalah usaha mencegah kejahatan secara umum.
• Pencegahan khusus adalah pemulihan bagi penjenayah yang bermatlamat untuk menghukum dan mencegah penjenayah daripada mengulangi jenayah.
• Hukuman bertujuan menjaga kepentingan pihak yang menjadi mangsa.
• Penyediaan hukuman bersifat pemulihan, bukan bertujuan membalas dendam atau menghina.
• Hukuman di dunia tidak menghapuskan dosa, ia perlu disertai taubat.

Pembahagian Hak-Hak dalam Syariat Islam

• Syariat Islam tidak mengkategorikan kesalahan kepada jenayah dan sivil seperti undang-undang konvensional, tetapi melihat kepada pelanggaran hak Allah SWT atau Hak Manusia.
• Hak-hak Allah SWT adalah hak yang ada kepentingan awam.
• Hak-hak Manusia berkaitan dengan kepentingan peribadi yang khusus, dan hak di mana kepentingan manusia ditarjihkan dari kepentingan Allah SWT seperti hak dalam qisas atau ta'zir.

Falsafah Hukuman dan Matlamatnya dalam Islam

• Punitive(Jaza'i)/ ‘Iqabi) bertujuan menghukum dan membalas.
• Falsafah hukuman bermula dengan dikenakan hukuman yang setimpal dengan kesalahan agar penjenayah merasai kesengsaraan yang dialami mangsa.
• Preventive(Waqa'i) bertujuan mencegah orang lain dari melakukan kesalahan yang sama.
• Hukuman memberi pengajaran (tarbiyyah dan ta'dib) kepada orang lain.
• Deterent (Rad'i) bertujuan menghalang penjenayah mengulangi kesalahan.
• Kegerunan kepada hukuman yang keras memberi kesedaran kepada penjenayah.
• Rehabilitative(Islahi) bertujuan memulihkan semula pesalah.
• Hukuman merupakan suatu bentuk pendidikan terhadap jiwa dan karektor penjenayah.

Prinsip-Prinsip dalam Melaksanakan Hukuman Jenayah Syariah

• Prinsip Al-Ta'jil wa al-Ta'til bermaksud dilambat dan ditangguhkan hukuman.
• Hukuman adalah tindakan menyakitkan yang dikenakan segera tanpa dilambat-lambatkan sebagai tindakan preventif.
• Kadangkala hukuman boleh dilambat-lambat dan ditangguhkan dalam beberapa keadaan.
• Wanita hamil ditangguhkan pelaksanaan hukuman hadd sehingga melahirkan anak bagi hukuman rejam, memotong tangan, sebatan kerana zina, minum arak, atau mencuri.
• Prinsip Al-Rahmah (Rahmat) bermaksud hukuman ke atas jenayah merompak (al-hirabah) amatlah berat.
• Hukuman bagi orang yang memerangi Allah dan Rasulnya serta melakukan bencana kerosakan di muka bumi adalah dibunuh, dipalang, dipotong tangan dan kaki dengan berselang, atau dibuang negeri.
• Prinsip Ditolak hukuman hudud dengan keraguan-keraguan (Dar' al-Hudud bi al-Shubuhat)
• Sunnah Rasulullah SAW mengarahkan agar terdapat faktor 'kewaspadaan' (al-ihtiyat) dalam mengenakan hukuman.
• Rasulullah SAW bersabda yang bermaksud: “Tolaklah (hukuman) hudud dari orang-orang Islam seboleh yang mungkin. Jika terdapat baginya ruang keluar, maka berilah laluannya."
• Seseorang Imam (pemerintah/hakim) tersalah memberi pengampunan adalah lebih baik dari tersalah mengenakan hukuman.