Economie I - Speltheorie en Marktwerking

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Wat is de belangrijkste focus van de economische wetenschap volgens Colander?

De coördinatie van menselijke wensen en verlangens. (correct)

De studie van sociale normen in de samenleving.

Onderzoek naar politieke machtsstructuren.

De optimalisatie van winst voor bedrijven.

Wat betekent 'individueel evenwicht' in de context van de student die zakgeld uitgeeft?

De student streeft naar maximale tevredenheid binnen zijn budget. (correct)

De student koopt boeken met de laagste prijs.

De student negeert de boekenkeuze van andere studenten.

De student koopt altijd nieuwe boeken.

Hoe verandert de situatie van een student die boeken koopt als er sociale interactie is?

De optimale keuze wordt nu beïnvloed door de keuzes van andere studenten. (correct)

De student heeft geen beperkingen meer in zijn budget.

Er ontstaan altijd conflicten tussen studenten.

De student moet geen rekening houden met de keuzes van anderen.

Wat is speltheorie oorspronkelijk ontwikkeld voor?

Het analyseren van bordspellen door wiskundigen. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een situatie die onder het gevangenendilemma valt?

Twee verdachten die afzonderlijk moeten beslissen om te zwijgen of te bekennen. Signup and view all the answers

Wat wordt verstaan onder een dominante strategie in het gevangenendilemma?

Een strategie die altijd leidt tot de beste uitkomst ongeacht de acties van de tegenstander. Signup and view all the answers

In het gevangenendilemma, wat is het gevolg van kiezen voor samenwerking (ontkennen)?

Tenzij de andere speler ook ontkent, zal de straf toenemen. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van het gevangenendilemma?

Individuele rationaliteit leidt tot een slechtere collectieve uitkomst. Signup and view all the answers

Wat is de primaire reden voor de aanwezigheid van de resultatenmatrix in speltheorie?

Om elke mogelijke uitkomst zichtbaar te maken afhankelijk van de gemaakte keuzes. Signup and view all the answers

Welke rol speelt coöperatie in het gevangenendilemma?

Het minderens de totale straf voor beide spelers onder bepaalde omstandigheden. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van een Nash-evenwicht?

Geen enkele speler heeft de prikkel om zijn strategie te wijzigen. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke voorwaarde voor het bereiken van een Nash-evenwicht?

Beide spelers maken dezelfde keuze. Signup and view all the answers

Wat beschrijft het Stackelberg-evenwicht?

Een leider-volger model waarin de leider eerst kiest. Signup and view all the answers

Wat is een voorbeeld van een coördinatiespel waar afspreken niet nodig is?

VHS versus Video 8. Signup and view all the answers

Wat kan de rol zijn van sociale normen in coördinatie?

Ze kunnen de leider-volger relatie bepalen. Signup and view all the answers

Wat is een kenmerk van een ‘one-shot’ spel?

Spelers maken hun keuzes gelijktijdig zonder eerdere interactie. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijk aspect van het coördineren in spellen?

Afspreken kan soms moeilijk zijn door het verdelingsprobleem. Signup and view all the answers

Wat geldt voor Nash-evenwicht in relatie tot dominante strategieën?

Nash-evenwicht kan optreden zonder dominante strategieën. Signup and view all the answers

In een ‘battle of the sexes’, wat staat er op het spel?

Het hangt af van de machtsverhouding tussen de betrokken partijen. Signup and view all the answers

Wat gebeurt er als iedereen zijn volledige €10 bijdraagt aan de pot?

Iedereen ontvangt €20. Signup and view all the answers

Wat leert het gevangenendilemma ons over dominante uitkomsten?

Dominante uitkomsten zijn niet altijd de beste. Signup and view all the answers

Wat is het Nash-evenwicht in het publieke-goedspel?

Iedereen draagt €0 bij. Signup and view all the answers

Welke factor heeft invloed op de bijdrage van individuen in een groep?

De mogelijkheid tot straffen. Signup and view all the answers

Waarom kunnen sociale normen soms moeilijk afgedwongen worden?

Norm volgen vormt geen Nash-evenwicht op korte termijn. Signup and view all the answers

Wat is een typisch resultaat van het publieke-goedspel met een grotere groep?

Minder bijdragen per individu. Signup and view all the answers

Wat kan helpen als sociale normen niet ontstaan?

Formele politieke instituties. Signup and view all the answers

Hoe verandert de mate van bijdragen in het publieke-goedspel door de rondes heen?

Bijdragen dalen met herhalingen. Signup and view all the answers

De herhaalde 'battle of the sexes' kan leiden tot:

Het ontstaan van sociale normen. Signup and view all the answers

Welke rol speelt de overheid in het bevorderen van efficiëntie binnen spelstructuren?

Zij maakt gebruik van dwangmacht om gedrag te beïnvloeden. Signup and view all the answers

Wat is de gemiddelde terugkeer voor elke €1 bijgedragen in het publieke-goedspel?

€0,50. Signup and view all the answers

Wat wordt bedoeld met 'cheap talk' in het gevangenendilemma?

Informatie delen zonder gevolgen voor de uitkomst. Signup and view all the answers

In welk scenario dragen studenten economie doorgaans minder bij?

Bij grotere groepen. Signup and view all the answers

Wat maakt het effect van sociale normen sterker op de lange termijn?

Herhaalde interactie tussen spelers. Signup and view all the answers

Wat is het effect van substantiële bijdragen in het publieke-goedspel?

Sommigen dragen niets bij. Signup and view all the answers

Wat is een belangrijke conclusie uit Axelrod's tornooi?

Een vriendelijke, wraaknemende en vergevingsgezinde aanpak werkt goed. Signup and view all the answers

Study Notes

Economie I (BESPO1173- BESPO1173A) - Speltheorie en Marktwerking

Coördinatieprobleem: Het referentieprobleem in de economie
Economische wetenschap (Colander, 2006): De studie van hoe mensen hun wensen en verlangens coördineren, rekening houdende met beslissingsmechanismen, sociale gebruiken en politieke realiteiten van de samenleving.
Hoofdstukken 3 & 4: Bespreken markten en prijsmechanismen die de coördinatie tussen kopers en verkopers organiseren.
Markten: Als concept beperkt om verschillende vormen van menselijke coördinatie te bestuderen.
Oplossing: Speltheorie, initieel een hobbydiscipline onder wiskundigen, gebaseerd op bordspellen en de analyse van economisch gedrag.
Speltheorie (Von Neumann & Morgenstern, 1944): Toegepast op economisch gedrag, een wiskundige toolbox voor strategisch gedrag sinds de jaren '50.
Individuele beslissingen: Studenten geven zakgeld uit in een boekhandel, daarbij maximizeren ze hun nut binnen hun budget door boeken te kiezen die hen het meeste nut opleveren; zolang er geen andere student hetzelfde boek wil, is er geen sociale interactie en hoeven ze geen rekening te houden met anderen. Keuzes worden complexer/interessanter met interactie, en optimale keuzes hangen af van de keuzes van anderen.
Speltheorie - Inhoudstafel: Het gevangenendilemma, coördinatiespelen, speltheorie en marktwerking, bindende afspraken, sociale normen en overheidsinterventie, en samenwerking.
Spelers, acties en resultaten: Spel = situatie waarbij rationele beslissingsnemers acties ondernemen (keuzes), rekening houden met reacties van andere spelers om een zo goed mogelijk resultaat (payoff) te bereiken.
Resultatenmatrix (pay-off matrix): Geeft een uitkomst voor elke speler rekening houdend met de combinaties van alle spelers. Strategie = actieplan.
Het gevangenendilemma: Bekennen is de beste optie voor speler 1 ongeacht wat speler 2 doet; 'bekennen' = dominante strategie; 'ontkennen' = ondergeschikte strategie. Individuele rationaliteit leidt tot collectieve irrationaliteit.
Nash-evenwicht: Een combinatie van strategische keuzes waarbij geen enkele speler zijn strategie wil veranderen gegeven de strategie van de andere spelers.
Het belang van coördinatie: Het blijft vaak een uitdaging om het gedrag van verschillende spelers op elkaar af te stemmen. Zie bijvoorbeeld coördinatiespelen met strategieën voor voetbal of bioscoop. Coördinatie kan gemakkelijker door afspreken, maar afspraken zijn niet altijd nodig. Technologie (bijv. VHS vs. Video 8, Azerty vs. Qwerty) kan een voorbeeld van coördinatie worden. Coördinatie is belangrijk in vele situaties waarbij deelnemers afgestemd moeten zijn. Het kan moeilijk zijn om te bepalen welk Nash-evenwicht gekozen zal worden (bijv. links vs rechts rijden)
Het belang van normen: Sociale normen kunnen bepalen wie leidt en wie volgt. Simultaan vs. sequentieel spel (leider eerst, dan volger). Een spel kan eenmalig of herhaald zijn, en normen (bijv. elk om beurt kiezen) kunnen de oplossing bieden voor het verdelingsprobleem.
Bindende afspraken, sociale normen en overheidsinterventie: Gevangenendilemma en 'battle of the sexes' leren dat een dominante uitkomst niet altijd de beste is en dat coördinatie naar een betere uitkomst niet altijd evident is. Afspreken soms ongeloofwaardig of moeilijk; verdelingsprobleem bv. bij 'battle of sexes'. Afspraken gemakkelijker bij herhaalde interactie. Normen en instituties kunnen 'efficiëntie' verbeteren (bv.: overheid als economische agent met dwangmacht).
Experimenten: Het Publieke Goed Spel: Soms goede samenwerking, maar soms niet. Welke factoren verklaren succes in samenwerking? Experimenten in een laboratorium om de context te controleren; publieke goedspel, uitbereiding gevangenendilemma met meerdere personen en acties. Resultaten variëren: hangt af van parameters (bijv. aantal deelnemers, mogelijkheid tot straffen); bijdragen dalen soms met herhalingen, eigenbelang speelt een rol. Aantal deelnemers, mogelijkheid tot straffen, etc. spelen een rol.

Speltheorie en marktwerking (lezen, niet voor examen)

Dit onderwerp is niet verder uitgewerkt in de gegeven slides.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Description

Dit quiz behandelt de coördinatieproblemen en prijsmechanismen in markten, zoals besproken in hoofdstukken 3 en 4 van de economische wetenschap. We verkennen hoe speltheorie als een methodiek kan helpen bij het begrijpen van economisch gedrag en besluitvorming. Test je kennis van de relatie tussen kopers en verkopers en de theoretische onderbouwing van markten.