دیابت و داروهای آن

دیابت

دیابت با یک بار قند خون بالا تأیید نمی‌شود؛ بلکه باید علائم داشته باشد یا آزمایش مجدد گرفته شود. قند ناشتا بالای ١٠٠ دیابت است.
HbA1C بالای ٥.٦٪ پیش‌دیابت و بالای ٦.٥٪ دیابت است.
هدف درمان (Goal) در افراد مختلف متفاوت است و با توجه به شرایط افراد تعیین می‌شود.
هدف در گذشته، رساندن HbA1C به زیر ۷ بود، اما الان تغییر کرده است.
در افراد جوان‌تر با دیابت، هدف سخت‌گیرانه‌تر بوده و رساندن HbA1C به زیر ۶٪ مطلوب است.
برای خانم‌هایی که قصد بارداری دارند، نیز کنترل بهتر HbA1C در نظر گرفته می‌شود.
در افراد ۷۰ ساله با CKD و HF، بیشتر نگران کاهش قند خون (هایپوگلایسمی) هستیم.
ما دوست داریم حداقل ٥٠٪ از قندهای بیمارها کنترل شده باشد.
از خود نظارت قند خون (SMBG) استفاده می‌کنیم و از بیماران می‌خواهیم قند ناشتا و ۲ ساعت بعد از وعده‌های غذایی خود را چک کنند.
اگر ریسک هایپوگلایسمی زیاد نباشد، اِی ١ سی رو زیر ٧ نگه می‌داریم و قند ناشتا بین ٨٠ تا ١٣٠ و قند بعد از غذا زیر ١٨٠ نگه می‌داریم.

داروهای دیابتی

بیگوانیدها (مثل متفورمین)
TZDها (مثل پیوگلیتازون)
سولفونیل اوره ها (مثل گلیبنکلامید، گلی‌پیزید)
DPP-4 مهارکننده ها (مثل سیتاگلیپتین، لیناگلیپتین)
SGLT2 مهارکننده ها (مثل ایمپاگلیفلوزین)
GLP-1 اگونیست رسیپتورها (مثل لیراگلوتاید، ملیتاید)

متفورمین

قدرت: بالا
کاهش وزن: کم (بین ۱ تا ۲ کیلوگرم)
اثرات مفید روی CV و عروق کرونر. اثرات خنثی روی HF.
در GFR بالای ٤٥ نیازی به کاهش دوز نیست (تا 2gr).
در GFR بین ٣٠ تا ٤٥ دوز دارو کم می‌شود (بین ٥٠٠ تا ١٠٠٠ میلی‌گرم).
در GFR زیر ۲۰ منع مصرف دارد.
خوراکی و ارزان
عارضه‌ی شایع مشکلات گوارشی
فرم‌های رِلِیزی شده (Extended Release یا Sustain Release) برای تحمل بهتر

TZDها

قدرت: بالا (بین ۱ تا ۲)
افزایش وزن: به دلیل احتباس آب و نمک
اثرات مفید روی NAFLD و NASH (فیبروز و آنزیمهای کبدی) و می‌تواند فیبروز را کاهش دهد.
در بیماران بالای ٥٠ سال به دلیل استئوپروز نباید داده شود و در بیماران با BMI بالا توصیه نمی‌شود.
در کنار SGLT2 مهارکننده‌ها یا GLP-1 اگونیستها، اثرات جانبی خنثی می‌شود.

سولفونیل‌وره‌ها

هایپوگلایسمی: دارد
افزایش وزن: دارد
امروزه گلیبنکلامید به دلیل ریسک هایپوگلایسمی زیاد توصیه نمی‌شود.
گلیپیزید و گلی‌مپیراید ریسک هایپوگلایسمی کمتری دارند و می‌توانند با احتیاط در بیماران با نارسایی کلیوی استفاده شوند.

DPP-4 مهارکننده‌ها

قدرت: متوسط (بین ۰.٧ تا ١٪)
اثرات خنثی روی HF به جز ساکساگلیپتین
در CKD نیاز به کاهش دوز دارند به جز لیناگلیپتین
گران و خوراکی

SGLT2 مهارکننده‌ها

قدرت: متوسط (بین ۰.٧ تا ١٪)
کاهش وزن: متوسط
اثرات مفید روی CV و HF
جلوی پیشرفت DKD را می‌گیرند
در GFR زیر 20 تجویز نمی شود.
گران

GLP-1 اگونیست رسیپتورها

قدرت: بالا تا خیلی بالا
کاهش وزن: متوسط تا زیاد (بین ١٠ تا ٢٥ کیلو)
اثرات مفید روی CV و جلوگیری از نفروپاتی در بیماران دیابتی
مفید در کاهش وزن با BMI بالای 27
هورمون وابسته به گلوکز، باعث هایپوگلایسمی نمی شود.
اثرات مفید در NASH، NAFLD، HF، و جلوگیری از نفروپاتی دیابتی
عوارض: تهوع، استفراغ، واکنش در محل تزریق، افزایش ریسک سنگ کیسه صفرا، کاهش عملکرد کلیه (در موارد شدید)