Дүйнөлүк жер карталарынын тарыхы

Choose a study mode

Play Quiz
Study Flashcards
Spaced Repetition
Chat to Lesson

Podcast

Play an AI-generated podcast conversation about this lesson

Questions and Answers

Жер картасынын негизги функционалдык максаты эмнеден турат?

  • Социалдык байланыштарды куруу
  • Сатуучу товарларды дүкөндө жайгаштыруу
  • Географиялык маалымат берүү (correct)
  • Электрондук почта кызматын көрсөтүү

Келечекте картография кандайча өнүгө алат?

  • Технологиялардын жардамы менен (correct)
  • Табигый ресурстарды изилдөөнүн
  • Физикалык чектөөлөрдү алып салуунун
  • Чоң калктарды калыштыруунун

Карталар экономикалык пландаштыруу үчүн эмнелерди сунуштайт?

  • Сатуу стратегияларын иштеп чыгуу
  • Географиялык маалыматтарды жазуу
  • Ким саякат кылышы керек экенин аныктоо
  • Согуштук стратегияларды түзүү (correct)

Жер картасынын келечектеги максаттарынын бири эмне?

<p>Баска планеталардын карталарын түзүү (C)</p> Signup and view all the answers

Карталар айлана-чөйрөнү изилдөөгө кандай жардам берет?

<p>Экологиялык көйгөйлөрдү чечүүгө (B)</p> Signup and view all the answers

Дүйнөлүк жер картасынын эң маанилүү функциясы кандай?

<p>Географиялык билимдерди чагылдыруу (D)</p> Signup and view all the answers

Байыркы картографияда кайсы цивилизациялар мөөнөтүндө карталар түзүлгөн?

<p>Египет, Вавилон, Кытай (B)</p> Signup and view all the answers

Орто кылымдарда карталар кайсы негизде түзүлгөн?

<p>Дини көз караштарга (A)</p> Signup and view all the answers

Кайсы илимпоз дүйнөнүн так картасын түзүүдө маанилүү роль ойногон?

<p>Геродот (C)</p> Signup and view all the answers

1569-жылы жерардус Меркатор кандай жаңылык жеткизген?

<p>Картографияда проекция түзүү (C)</p> Signup and view all the answers

XIX жана XX кылымдардын башында кандай ыкмалар пайда болгон?

<p>Картографиядагы жаңы ыкмалар (A)</p> Signup and view all the answers

Космостук технологиялар кайсы процессте колдонулат?

<p>Санариптик картография (A)</p> Signup and view all the answers

XIV-XVI кылымдардагы улуу географиялык ачылыштар картографияда эмне кылган?

<p>Чоң роль ойногон (A)</p> Signup and view all the answers

Картографиянын өнүгүшүнүн себеби неде?

<p>Жаңы жерлердин ачылышы (C)</p> Signup and view all the answers

Картографияда кандай жаңы технологиялар пайдаланылат?

<p>Глобалдык позициялоо системасы (GPS) (A)</p> Signup and view all the answers

Flashcards

Җир картасының әһәмияте

Җир шарының карталары беләнгә географик мәгълүматларны алу, юнәлеш тәкъдим итү, һәм әйләнә-тирә мохитне өйрәнү һәм аңлау мөмкинлеген бирә.

Карталарның куллану өлкәләре

Карталар икътисади планлаштыру, сугыш стратегияләрен эшләү һәм экологик проблемаларны чишү өчен мөһим корал булып тора.

Карталарның киләчәге

Технологияләр үсеше белән карталар үзгәреп барачак, мәсәлән, виртуаль чынбарлык технологияләре аша яңа мөмкинлекләр ачылачак

Космос карталары

Космос изилдөләренең үсеше башка планеталарның һәм галактикаларның карталарын булдыруга китерергә мөмкин.

Signup and view all the flashcards

Онлайн карталар

Онлайн карталар - Google Maps, OpenStreetMap кебек - дөньяны аңлау өчен киң кулланыла торган инструментлар.

Signup and view all the flashcards

Дөнья картасының үсеше

Дөнья картасы - ул кешелекнең география белән бәйле мәгълүматларын визуаль рәвештә күрсәтүче төп инструментларның берсе. Аның тарихы борынгы цивилизацияләрдән башланып, бүгенге көнгә кадәр үсеш кичергән.

Signup and view all the flashcards

Борынгы карталар

Борынгы Мисырда, Вавилонда һәм Кытайда төзелгән беренче карталар. Борынгы карталар төзеүчеләр күбесенчә үзләренең киңлеге белән чикләнеп, үз территорияләрен генә сурәтләгәннәр.

Signup and view all the flashcards

Вавилон картасының үзенчәлеге

Вавилонның беренче карталарында дөнья тегерек булып күрсәтелгән, һәм аның үзәгендә Вавилон шәһәре урнашкан.

Signup and view all the flashcards

Грекләрнең географиягә керткән өлеше

Борынгы грек галимнәре, аеруча Геродот һәм Птолемей, дөнья картасы төзелешендә мөһим роль уйнаганнар, география фәнен нигезләгәннәр.

Signup and view all the flashcards

Урта гасырлардагы карталар

Урта гасырларда Европадагы картография киңлектә торып, карталар көбүнчә дини карашларга нигезләнгән.

Signup and view all the flashcards

Ислам дөньясының картографиягә йогынтысы

Урта гасырларда ислам дөньясында география һәм картография фәннәре үсә башлаган. Мөхәммәд әл-Идриси һәм башка галимнәр дөньяның төгәл карталарын төзегәннәр.

Signup and view all the flashcards

Зур география ачышларының картографиягә йогынтысы

XIV-XVI гасырлардагы зур география ачышлары картографиянең үсешендә зур роль уйнаган.

Signup and view all the flashcards

Меркатор проекциясе

Меркаторның 1569 елда төзелгән проекциясе картографиядә революция булды. Бу проекция бүгенге көндә дә кулланыла.

Signup and view all the flashcards

Модерн картография

XIX гасыр ахыры һәм XX гасыр башында картографиядә яңа алымнар һәм технологияләр барлыкка килгән.

Signup and view all the flashcards

Санлы картография

Бүгенге көндә санлы картография киң таралган, һәм заманча технологияләр дөнья карталарын төзегәндә кулланыла.

Signup and view all the flashcards

Study Notes

Дүйнөлүк жер карталарынын тарыхы

  • Дүйнөлүк жер карталары – географиялык билимдердин жана түшүнүктөрдүн графикалык чагылдырылышы.
  • Байыркы цивилизациялардан баштап бүгүнкү күнгө чейин өзгөрүүлөргө дуушар болуп келет.
  • Карталар жер бетин, формаларын жана мүнөзүндөгү объектилерди көрсөтүүчү курал.

Байыркы карталар жана алардын өнүгүшү

  • Байыркы Египет, Вавилон жана Кытай цивилизацияларында алгачкы карталар пайда болгон.
  • Байыркы карта түзүүчүлөр чектелген аймактарды сүрөттөшкөн.
  • Вавилон карталары дүйнөнүн тегерек формада болуп, борборунда Вавилон жайгашкан деп көрсөтүлгөн.
  • Геродот жана Птолемей география илиминде иштеп чыгышкан.

Орто кылымдар жана ислам салымы

  • Орто кылымдагы европалык карталар диний көз караштарга негизделген.
  • "Т-О" карталары дүйнөнү үч бөлүккө бөлүп, Иерусалимди борбор деп белгилешкен.
  • Ислам дүйнөсүндө география жана картография илимдери өнүккөн.
  • Мухаммад ал-Идриси жана башка окумуштуулар дүйнөнүн так карталарын түзгөн.

Улуу географиялык ачылыштар жана карта өнүгүшү

  • 14-16-кылымдардагы улуу географиялык ачылыштар картографияны өнүктүргөн.
  • Христофор Колумб жана Васко да Гама сыяктуу изилдөөчүлөр жаңы жерлерди ачкан.
  • Карта түзүү технологиялары өнүккөн.
  • Жерардус Меркатордун проекциясы (1569) азыр дагы колдонулуп жатат.

Заманбап доор жана так карталар

  • 19- жана 20-кылымдарда картографияда жаңы ыкмалар жана технологиялар колдонулган.
  • Жердин формасын жана көлөмүн так аныктаган.
  • Глобустар жана топографиялык карталар жасалган.
  • Астрономиялык байкоолор жана геодезия колдонулган.
  • Объектилердин анык орналашуусу жерге тамгаланган.

Санариптик доор жана космостук технологиялар

  • Санариптик картография кеңири жайылган.
  • Космостук спутниктер жана GPS колдонулууда.
  • Онлайн карталар (мисалы, Google Maps, OpenStreetMap) колдонууда.

Жер картасынын мааниси жана келечеги

  • Жер картасы чоң мааниге ээ.
  • Географиялык маалыматтарды берүү, навигация да жардам берет.
  • Айлана-чөйрөнү изилдөө жана түшүнүү мүмкүнчүлүгүн берет.
  • Экономикалык пландаштыруу, согуштук стратегия жана экологиялык көйгөйлөрдү чечүү үчүн колдонулат.
  • Келечекте картография жаңы технологиялар менен кеңейүүсү мүмкүн.
  • Космостук изилдөө жаңы планеталар жана галактикалар карталарын түзүүгө алып келиши мүмкүн.

Studying That Suits You

Use AI to generate personalized quizzes and flashcards to suit your learning preferences.

Quiz Team

More Like This

Use Quizgecko on...
Browser
Open
Browser
Browser